news

cover page: climbing to the summit of mount Ηelmos (Chelmos)

news: ... explore, dream, discover.... Mark Twain


Thursday, July 5, 2018

Το Πέρασμα Νταβάλιστα (Davalista passing)

Φέτος έδωσα μια διπλωματική εργασία με τίτλο: Τα ορεινά περάσματα στα ελληνικά βουνά. Πολλοί φοιτητές δέχτηκαν να εκπονήσουν αυτή τη μελέτη, αλλά όταν πληροφορήθηκαν ότι θα πρέπει να τα έχουν και διασχίσει, όλοι αποσύρθηκαν. Έτσι, τη μελέτη αυτή την εκπόνησα μόνος μου. Και άρχισα μάλιστα, όχι από τα δύσκολα περάσματα, αλλά ίσως απο το δυσκολότερο. Το Πέρασμα αυτό βρίσκεται στο ΒΔ τμήμα του ορεινού συγκροτήματος της Τύμφης, πλησίον της Δρακόλιμνης και πάνω απο τη Μονή Στομίου. Αποτελεί ένα υδάτινο (βραχώδες) πέρασμα (φαράγγι) απο τα νερά της ξερόλακας του Τσουμάνη που χύνονται στον Αώο, αυτόν τον υπέροχο ποταμό που διασχίζει σχεδόν όλη τη βόρειο Πίνδο.

9ωρη πορεία από Κόνιτσα για Δρακόλιμνη και καταφύγιο

Πλησιάζοντας την Κόνιτσα: Τσούκα Κούλα
Τζαμί Σουλειμάν του Μεγαλοπρεπή

Η λέξη Νταβάλιστα φαίνεται να είναι σλαβικής προέλευσης επειδή η κατάληξη lista είναι συνήθως σλαβική. Η περιοχή της Ηπείρου βρίθει σλαβικών τοπωνυμιών. Την ετυμολογία της όμως δεν μπόρεσα να εξερευνήσω.

Το περίφημο πέτρινο γιοφύρι
Έχει ύψος 20μ και πλάτος 36μ

  Η διαδρομή ξεκινά απο το πέτρινο Γεφύρι της Κόνιτσας (υψ. περίπου 480μ), διέρχεται απο τη Μονή Στομίου (υψ. 680μ) και αναρριχάται (στην κυριολεξία) στην πλαγιά μέχρι την Λάκα του Τσουμάνη (υψ. 1750μ) για να καταλήξει στη Δρακολίμνη σε υψόμετρο 2050μ. Μέσα σε 7ω 40λ έχεις ανέβει μια υψομετρική διαφορά 1570μ.

Αώος: για καγιάκ και rafting
Μακάρι να ήταν έτσι όλη η διαδρομή

Η διαδρομή αυτή δεν συνιστάται για αρχάριους στην ορειβασία και για όσους δεν έχουν ορειβατική εμπειρία. Αν και δεν έχει τεχνικές δυσκολίες, απαιτείται ορειβατική αντοχή (λόγω της απότομης υψομετρικής διαφοράς), γνώση διάσχισης χειμάρρων (σε περίοδο βροχοπτώσεων) και μεγάλη προσοχή στην πτώση λίθων απο τους απότομους βράχους. Δεν συνιστάται επίσης και η κατάβαση του μονοπατιού, κυρίως για εκείνους που έχουν πρόβλημα στα γόνατα.

Το Γεφύρι της Κόνιτσας και η Μονή Στομίου
Οι Ηπειρώτες ίσως είναι οι ικανότεροι κτιστάδες που φημίζονται για τις δεξιοτεχνικές τους κατασκευές γεφυρών, που παραμένουν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου, αν και αυτό δεν ίσχυσε για το γεφύρι της Πλάκας στον Άραχθο που η απίστευτη ανθρώπινη αδιαφορία το γκρέμισε. Εντούτοις, τα υπόλοιπα κρατούν αγέρωχα την ισχύ τους και είναι αληθινά κοσμήματα για την περιοχή. Απο αυτά ξεχωρίζουν το γεφύρι της Κόνιτσας, το ψηλότερο μονότοξο των βαλκανίων, που χτίστηκε γύρω στα 1870 για να μπορέσει να συνδέσει τις δυο όχθες του Αώου, ενός ορμητικού ποταμού σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του έτους. 

 
Μέχρι τη Μονή Στομίου γίνεται μια προθέρμανση των τετρακέφαλων. Το μονοπάτι είναι βασικά ένας δασικός δρόμος που ακολουθεί τον ποταμό Αώο και κερδίζει σιγά-σιγά την υψομετρική διαφορά των 200 περίπου μέτρων μέσα σε 1ω 40λ. Η πρώτη στάση γίνεται στη Μονή Στομίου.

Η Μονή απο 1500μ υψόμετρο

Λένε ότι το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1442 στην απέναντι όχθη του ποταμού (πρόποδες της Τραπεζίτσας), μια περιοχή που καλείται «Παλιομονάστηρο» για να θυμίζει την προηγούμενη τοποθεσία του και το 1774, πάντα σύμφωνα με το μύθο, ο ηγούμενο Κωνσταντίνος το μετέφερε στη σημερινή του θέση. Αν και είναι ανδρικό μοναστήρι και έχει 11 νεόκτιστα κελιά με βοηθητικούς χώρους κι ένα μικρό καθολικό σταυροειδούς τύπου με τρούλο, μονάζουν εδώ μόνο δύο μοναχοί, που ανοίγουν την εξωτερική πύλη γύρω στο μεσημέρι. 

Σε λίγο θα χαθούμε μέσα στο δάσος....

Το μοναστήρι έχουμε επισκεφτεί πολλές φορές και είναι ενδιάμεσος σταθμός πολλών ορειβατικών διαδρομών. Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου, όπου εκατοντάδες προσκυνητές συρρέουν από την Κόνιτσα και την ευρύτερη περιοχή. Η μονή βάζει Unimac για τη μεταφορά τους καθότι θεωρώ μάλλον αδύνατο, οι παχουλές κυρίες αλλά κατά τα άλλα πολύ ευσεβείς να αντέξουν την ανηφόρα.

Το Πέρασμα Νταλάβιστα
Η ουσιαστική ανάβαση προς τη Δρακόλιμνη ξεκινά απο τη Μονή Στομίου. Ήδη απο την αυλή τής Μονής αντικρύζουμε τις μύτες των πλαγιών, που υψώνονται εκθαμβωτικά πάνω απο τα κεφάλια μας και σε υψόμετρο 1000 ή περισσότερα μέτρα. Η ανελέητη ανηφόρα (με συνεχή κλίση 35-40%) διασχίζει αιωνόβια δένδρα, όπως οξιές, έλατα, σφενδάμια, αλλά και απότομα λούκια που κατεβαίνουν από ψηλά και διατηρούν χιονούρες μέσα στο κατακαλόκαιρο.

Ξέφωτο στα 1466μ με υπέροχη θέα προς τη Μονή και τον Αώο
 
Τουλάχιστον 2 ώρες δυνατής ανάβασης (κλίση >35-45%) απαιτούνται για να προσεγγίσουμε το πρώτο ξέφωτο (1466μ), όπου υπάρχει εδώ ένα πέτρινο κτίσμα και στην άκρη του θέα προς το γεφύρι της Κόνιτσας, τη Μονή και τον ποταμό Αώο. Κάνουμε στάση απολαμβάνοντας τη θέα μέσα στο πρώτο ηλιόλουστο ΣΒΚ του καλοκαιριού!! 

Η μικρή Νταβάλιστα. Επικίνδυνο πέρασμα.
ορμητικό λούκι πριν την Νταβάλιστα. Σε αυτό το λούκι πρέπει να έγινε το ατύχημα με τον άτυχο αστυνομικό.
 
Το δάσος λιγοστεύει και το τοπίο γίνεται μάλλον αλπικό. Μικρή κατηφόρα μας οδηγεί, μέσα απο μονοπάτι, στη μικρή Νταβάλιστα για να πάρουμε την πρώτη γεύση ενός στενού περάσματος μέσα απο ένα ορμητικό χείμαρρο-λούκι-σάρα με άγριες διαθέσεις σε περίοδο βροχοπτώσεων. Λέγεται ότι απο εδώ ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια μια τεράστια χιονοστιβάδα και γέμισε τον Αώο με χιόνι για αρκετές μέρες.


 
 
Ακολουθούμε συνεχώς το ανάγλυφο του βουνού και σε 30λ πλησιάζουμε απότομους βράχους που υψώνονται κατακόρυφα μπροστά μας και μας απειλούν με πτώση λίθων. Εδώ χρειάζεται προσοχή. Διαβάζω στο Διαδίκτυο ότι η περιοχή αυτή έχει αναρρηχητικά πεδία VI+ βαθμού δυσκολίας. Αν μπορούσαμε να ανέβουμε μέχρι την κορυφή τους θα αντικρίζαμε τη Δρακόλιμνη, που βρίσκεται απο την άλλη πλαγιά.

Κατακόρυφες πλαγιές που κόβουν την ανάσα
Η αρχή του περάσματος
 
Συνεχίζοντας φθάνουμε ουσιαστικό στο πέρασμα Νταβάλιστα. Ένα βραχώδες και άγριο λούκι, μέσα απο το οποίο χύνονται τα νερά του οροπεδίου (ξερόλακα Τσουμάνη) στον Αώο ποταμό. Συνήθως τέτοια εποχή υπάρχει λιγοστό νερό και το πέρασμα στην άλλη όχθη είναι εύκολο. Φέτος όμως με τις βροχές, το λούκι έχει πολύ νερό και η διέλευσή του είναι δύσκολη και επικίνδυνη. 

Η πραγματική.. Νταβάλιστα
Το πέρασμα της όχθης
 
Βγάζουμε μπότες και διερχόμαστε ένας-ένας μέσα σε πολύ κρύο νερό. Η αγωνία αλλά και η αδρεναλίνη μάς κάνει να μην αντιληφθούμε το πόσο κρύο είναι το νερό, αν και λειτουργεί σαν χαλαρωτικό μασάζ για τις καταπονημένες γάμπες μας. 

 
 
 
Απο εδώ ξεκινά μια δεύτερη ανηφόρα μέσα σε ένα υποτυπώδες και βραχώδες μονοπάτι. Γυρίζοντας την πλάτη μας, αντικρίζουμε, μέσα στο στενό δίαυλο των βράχων (που ορθώνονται σαν παρωπίδες), μόνο το ξέφωτο των 1466μ. Είμαστε γύρω στα 1600 μέτρα και θέλουμε ακόμη 150μ ανάβασης για να οριζοντιωθούμε στην καταπράσινη λάκα του Τσουμάνη, γεμάτη με λιμνούλες, ρυάκια που μας θυμίζουν τη γνωστή μας Βερλίγκα.

Βραχώδης ανάβαση των τελευταίων 150μ
Μια ματιά προς τα πίσω...
 
Δεν έχουμε καιρό να σκεφτούμε την περιπέτειά μας, αλλά τώρα στη συγγραφή θαυμάζω εκείνον που διάνοιξε αυτό το υπέροχο (αλλά και δύσκολο) πέρασμα. Αν και κουβαλάμε σακίδιο των 12 κιλών δεν μας λείπει το χιούμορ. Ο Ανδρέας, ο Χάρης, η Ελένη και η Ρούλα, μαζί με εμένα αποτελούν ένα εκπληκτικό team για τέτοιες εξορμήσεις. Με δυο γιατρούς στην παρέα δεν φοβάσαι τίποτε. Η Ρούλα, ως φιλόλογος μας διηγείται την ιστορία κάποιων ορειβατών απο τη Θεσσαλονίκη, που πριν 35 περίπου χρόνια αποφάσισαν να φτιάξουν μια καλύβα εδώ πάνω για να στεγάσουν τα όνειρά τους. Η διήγηση μού θυμίζει Τα Ψηλά βουνά του Παπαντωνίου, όπου μια παρέα παιδιών αποφάσισαν ..... Αλλά ας ακούσουμε την ίδια....μέσα σ' ένα απάτητο από ανθρώπους παρθένο περιβάλλον, μακριά από νόμους και κανόνες που μας επιβάλλονται, αποφασίσαμε να κτίσουμε με τα ίδια τα χέρια μας και με υλικά του δάσους και χωρίς άλλη μηχανική βοήθεια, μια καλύβα. Η ιδέα της κατασκευής θελκτική, αλλά η πραγμάτωσή της υπερβατική, μέσα απο αντιξοότητες σε αυτή τη δύσβατη περιοχή. Η δύναμη της θέλησης και η χαρά της δημιουργίας ήταν η κινητήρια δύναμη για το εγχείρημα και η ικανοποίηση στο τέλος για την υλοποίηση του ονείρου....

Οροπέδιο Τσουμάνη με κατευθυνση προς Δρακόλιμνη και καταφύγιο

Δρακόλιμνη και Καταφύγιο Αστράκας
Γνώριμα μέρη στο οροπέδιο με πολλές εναλλακτικές διαδρομές. Αριστερά, μπορούμε να ανέβουμε στη δρακόλιμνη (2050μ), δεξια προς το Καταφύγιο και ευθεία για την κορυφή της Γκαμήλας. Προτιμάμε την πρώτη λύση, εκεί που στο χείλος της χαράδρας του Αώου και σε υψόμετρο 2050μ. συναντάμε την αλπική αυτή λίμνη. Η θέση της είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή και το τοπίο, που αντικατοπτρίζεται μέσα στα ήρεμα νερά της μοναδικό. 

Ομιχλη στη Δρακόλιμνη
  
Με φόντο τον Πλόσκο
Η χιονούρα της λίμνης ως σήμα κατατεθέν

Έχει μόνιμα νερό και χαρακτηριστικό γνώρισμα τους αλπικούς Τρίτωνες (Triturus alpestris), ένα σπάνιο είδος αμφιβίου που μοιάζει με μικρό δράκο. Είναι μικρά πλασματάκια που ζουν στα κρύα νερά της λίμνης και μας αφήνουν να περιπλανηθούμε σε θρύλους για την ύπαρξή τους. Κάποιες επίσης θεωρίες, υποστηρίζουν ότι είναι άπατη κι λειτουργεί ως συγκοινωνούντα δοχεία με τις Άλπεις.



Όλοι μας έχουμε μάλλον την ίδια σκέψη... ας μην περάσει η ώρα.... ας μείνουμε εδώ λίγο ακόμη. Όμως ο ήλιος γέρνει προς τη δύση και μαύρα σύννεφα συγκεντρώνονται απο τη ΝΔ κατεύθυνση. Είναι καιρός να τα μαζεύουμε.... Με πορεία προς το καταφύγιο διερχόμαστε απο την ξερόλακα (ή ξερόλουτσα), μια λίμνη από τα βρόχινα νερά του οροπεδίου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1750 μ και προσφέρει ένα πολύ όμορφο θέαμα σε συνδυασμό με την πανίδα (άγρια άλογα) και τη χλωρίδα που την περιβάλλει. 

Η πανίδα της Ξερόλακας
Η χλωρίδα της Ξερόλακας
 
Η ξερόλακα δεν έχει μόνιμα νερά παρά μόνο σε περίοδο βροχοπτώσεων και συνήθως το καλοκαίρι στερεύει. Σε λίγο και μετά απο 9 ώρες πορεία θα φθάσουμε στο καταφύγιο, που μας περιμένει η Αλεξάνδρα και ο Γιώργος, οι διαχειριστές του Καταφυγίου. Είναι η ώρα για μια γουλιά τσίπουρου.

Η Αστράκα σε υψ. 2432μ
Η Λάκα του Τσουμανη γεμάτη με νερό
 
Το καταφύγιο της Αστράκας βρίσκεται στο λαιμό ενός ορεινού συγκροτήματος, που απο τη μια πλευρά σχηματίζει την Αστράκα (υψ. 2436μ) και απο την άλλη το Λάπατο (υψ. 2251μ). Εκεί στο λαιμό, το υψόμετρο είναι περίπου 1950μ, όπου φαίνεται η ξερόλακα, το μονοπάτι προς τη Δρακόλιμνη, ο Πλόσκος και ΝΔ το Πάπιγκο, ακόμη και η Αρίστη. Είναι το δεύτερο σε επισκεψιμότητα καταφύγιο, μετά το Ζολώτα στον Όλυμπο, και διαθέτει αρκετούς χώρους για ύπνο, δύο τραπεζαρίες και μπάνια μόνο με κρύο νερό. Μπορείς να κατασκηνώσεις στον απέναντι λόφο ή στην αυλή του καταφυγίου έναντι μιας πληρωμής. Η διαμονή στο καταφύγιο κοστίζει 13 ευρώ. Δεν διαθέτει wifi και η ισχύς του τηλεφωνικού δικτύου εξαρτάται απο πού στέκεσαι. Έχει μεγάλη βεράντα με ξύλινους πάγκους και ηλιακά πάνελ. Η κουζίνα είναι πλήρης, έχει φαγητό, σαλάτες, γλυκά, καφέ, σοκολάτες, ενώ μπορείς να γεμίσεις το παγούρι σου με νερό. Τα τρόφιμα μεταφέρονται με άλογα και αυτός είναι ο λόγος που το κλασικό μονοπάτι προς το Πάπιγκο είναι συνήθως κατεστραμμένο.

No comments:

Post a Comment