Η Ορεινή Διάσωση και το Χρονικό των Ατυχημάτων

9 Ιαν 2023 Πτώση στη La Grotta της Πάρνηθας
3 Ιαν 2023 Περιπέτεια Σέρβων με τραυματισμό στη λάκα Στεφανίου Ολύμπου
22 Δεκ 2022 Πτώση στο Λούκι του Μύτικα Ολύμπου
10 Οκτ 2022 Ολοκλήρωση δημόσιας διαβ. για την ορεινή διάσωση
18 Αυγ 2022, Αστράκα
5 Φεβ 2022, Ύδατα της Στυγός
1 Φεβρ 2022 Τζουμέρκα, Καταφίδι
29 Ιαν 2021 Όλυμπος, Ξερολάκι
21 Μαρτ 2020 Ξυροβούνι Ευβοίας, Αναδημοσίευση
14 Απρ 2019 Νταβάλιστα Τύμφης
19 Ιαν 2015 Ορεινή διάσωση στην Ελλάδα: άποψη
28 Ιαν 2012 Λάπατος
4 Μαρτ 2006 Βαρδούσια
18 Απρ 2006 Ορεινή διάσωση: άποψη
13 Φεβρ 2005 Μαίναλο
 

18 Αυγ 2022, Χρονικό Διάσωσης στην Αστράκα   κείμενο απο Χρ. Μπελογιάννη

Λίγο πριν τις 15.00 της 18/08/22 ο Πάνος (Θεοδώρου) «χάνει» ελαφρά το δρομολόγιο της διαδρομής «Κόψη των Τριεστίνων» στην Αστράκα της Τύμφης. Τραβάει αριστερά και στην ουσία βρίσκεται πάνω από την έξοδο της προ-προηγούμενης σχοινιάς. Από εκεί ακούει καθαρά ότι η έτερη σχοινοσυντροφιά της διαδρομής, ζητάει βοήθεια. Η Άννα και ο Γιώργος έχουν πρόβλημα.

 

Νωρίτερα το ίδιο πρωί, καθώς ετοιμαζόμασταν νωχελικά για ακόμα μια επανάληψη της διαδρομής «Κόψη των Τριεστίνων», εμφανίστηκε μπροστά μας ένα ζευγάρι ζωσμένοι με τα υλικά, τα σχοινιά τους και το χαμόγελο τους. Για που; Για την "Τριεστίνων". Μπόμπα! Τα λέμε εκεί. Όταν τους συναντήσαμε στη διαδρομή μου έκανε εντύπωση το πόσο καλές ασφάλειες έβαζε ο Γιώργος αλλά και η επιμονή της Άννας στα πρώτα δύσκολα περάσματα. Περίχαρος σκέφτηκα αυτό είναι το νέο αίμα που ζητάμε. Βέβαια δεν ήξερα πόσο αλληγορική θα αποδεικνυότανε αυτή η σκέψη.

 

Ώρα 14.20 δυο πιασίματα δεν τους κάνουν τη χάρη να μείνουν στη θέση τους και ο Γιώργος αρπάζει μια μεγαλειώδη πτώση χτυπώντας πρώτα τα πέλματα του και μετά αναποδογυρίζοντας και δοκιμάζοντας έτσι το κράνος του σε πραγματικές συνθήκες. Το κράνος τύπου foam διαλύεται κυριολεκτικά ανάμεσα στο βράχο και το κεφάλι του Γιώργου, σώζοντας όμως έτσι τη ζωή του. Ας σταθώ εδώ λιγάκι στις ανοησίες των ΜΜΕ στο ότι το κράνος του έσωσε τη ζωή. Ποιος ΔΕΝ φοράει κράνος πλέον στο βουνό; Αυτό είναι αυτονόητο και από εκεί και μετά κοιτάμε τις άλλες συνθήκες.

 

Η Άννα πρέπει να γνωρίζει από πρωτόκολλα μιας και δουλεύει στους «Γιατροί χωρίς σύνορα» και είναι μάχιμη στο πεδίο. Έτσι μόλις χαμήλωσε το σχοινοσύντροφο της στο ρελέ (αυτός μετά την πτώση περίπου 15 μέτρων είχε έρθει αρκετά κοντά της) κάλεσε αμέσως το 112 δίνοντας τις πρώτες απαραίτητες πληροφορίες. Στις 15.30 περίπου, βρισκόμασταν με τον Πάνο κάπου 100 μέτρα πιο πάνω από τα παιδιά, οπότε στήνοντας δυο ραπέλ, και ολοκληρώνοντας το δεύτερο, φτάσαμε, πρώτα εγώ, στη συνέχεια ο Πάνος, αρκετά κοντά τους για να δούμε τον τόπο κατακόκκινο από τα αίματα και τον ίδιο τον τραυματία. Σε πρώτη φάση αξιολογήθηκε η κατάσταση του τραυματία και του παρασχέθηκαν οι Α βοήθειες. Αμέσως μετά κι αφού διαπιστώσαμε ότι μπορούσε να κινηθεί χωρίς μεγάλο κίνδυνο ξεκινήσαμε με τη διαδικασία αυτοδιάσωσης, δηλαδή για του μη γνωρίζοντες, περιποίηση και διάσωση με ότι υπήρχε εύκαιρο εκείνη τη στιγμή. 

 

Τα τεχνικά τώρα: 15.40 περίπου το 112 πήρε πίσω στο τηλέφωνο της Άννας για περισσότερες πληροφορίες. Δίνοντας το τηλέφωνο μου άρχισε μια ατελείωτη επικοινωνία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, με την ΕΜΑΚ Ιωαννίνων και με το 112. Σε μια από τις συνομιλίες ρωτήθηκα από την ΠΥ αν χρειαζόμαστε ελικόπτερο. Απαντώντας θετικά μου είπαν ότι έπρεπε να πάρω πάλι το 112 και μέσω αυτών να ζητήσω συνδρομή ελικοπτέρου! Η ΠΥ ΔΕΝ μπορούσε να ζητήσει τη συνδρομή ελικοπτέρου, μιας και αυτά ανήκαν στην ΠΑ, ενώ παράλληλα η ΠΥ ΕΧΕΙ ελικόπτερα Super Puma τα οποία όμως για διάφορους λόγους ΔΕΝ πετάνε. Casino. 

 

Παρόλα αυτά η ΕΜΑΚ είχε φύγει από τα Γιάννενα και ήδη 4 άντρες είχαν ξεκινήσει βαριά φορτωμένοι με υλικά διάσωσης για το καταφύγιο και από εκεί μέχρι εμάς. Μια επίπονη και μακρόχρονη διαδικασία. Πλέον στο παιχνίδι των τηλεφωνημάτων μπήκε και η ΠΑ και όταν τα διαδικαστικά ανέλαβε ο σμηναγός κ. Μαλλιαρός η συνεργασία μας έγινε πολύ καλύτερη. Στις 16.00 είμασταν έτοιμοι για το πρώτο ραπέλ. Υπολογίσαμε ότι καλώς εχόντων των πραγμάτων θα βρισκόμασταν στη βάση της ορθοπλαγιάς μετά από τρεις ώρες! Έτσι, ΖΗΤΗΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑ ΤΟ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΟ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΙΣ 19.00 ασχέτως από που ερχότανε. Αυτό πρέπει να διευκρινιστεί γιατί διάφοροι ένθερμοι καταλογίζουν καθυστέρηση στο ελικόπτερο. Σε άλλη επικοινωνία με την ΠΑ ρωτήθηκα αν μπορούσαμε να μεταφέρουμε τον τραυματία σε ίσιο πλατύ μέρος για να τον παραλάβει το ελικόπτερο. Αυτό ήταν αδύνατο γιατί είμασταν μόνο τρία άτομα και ήδη κουρασμένοι (συν ότι εγώ δεν είχα αναρρώσει πλήρως από μια βαριά θλάση) και το ίσιο μέρος ήτανε οι ξερόλουτσες του Τσουμάνη κάπου 800 μέτρα μακριά μας με πολύ δύσβατο πεδίο μπροστά μας. Τότε πρότεινα στην ΠΑ το ελικόπτερο να παραλάβει τους άντρες της ΕΜΑΚ από το Πάπιγκο να τους φέρει στο καταφύγιο και μετά αυτοί να έρθουν προς τα εμάς (40 λεπτά περίπου) και όλοι μαζί να κατεβάσουμε το φορείο με τον τραυματία στις ξερόλουτσες. 

 

Οι στρατιωτικοί είναι ευθείς και τσεκουράτοι και έτσι ήτανε και ο σύνδεσμος μου και άλλο τόσο ευγενικός: «αυτό δεν γίνεται» ήτανε η απάντηση. Κι όταν ρώτησα, μα γιατί δεν γίνεται η απάντηση ήτανε πιο αφοπλιστική, «ΔΕΝ γίνεται». Εκεί δημιουργήθηκε μέσα μου το ερώτημα: είναι η διάσωση ένα πράγμα ή αφορά συνθήκες, υπηρεσίες, πρόσωπα και πρωτόκολλα. Στην πλάτη μου εκτός από τα κιλά του τραυματία βάραιναν και κάπου 30 χρόνια παραπάνω όταν είχα κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα στην Γκιώνα παρέα με τον άνθρωπο που έχει χτυπήσει η μοίρα πιο σκληρά στο βουνό.. Παρόλα αυτά με τις ετοιμασίες του Πάνου και τη συνδρομή της Άννας η κατάβαση ξεκίνησε. Ο Πάνος έστηνε τα ραπέλ κι εγώ κατέβαινα με τον τραυματία στην πλάτη μου (tandem rapel). Η Άννα βοήθαγε στην ανάκληση. Η κατάβαση ήταν δύσκολη, ιδιαίτερα μέσα στην καμινάδα μήκους 40 μέτρων, αλλά κυρίως ήταν επικίνδυνη. Η βαρύτητα οδηγούσε τα σχοινιά κατακόρυφα προς τα κάτω, σε μέρη που δεν σκαρφαλώνονταν και είχαν άπειρα σαθρά. Αυτά έπεφταν προς το μέρος του Πάνου ή πολλές φορές και πάνω μας. 

 

Όλα καλά μέχρι που ένα σχοινί μας κόλλησε στα βράχια και αναγκαστήκαμε να το αφήσουμε στην ορθοπλαγιά. Έμεναν τώρα τρία σχοινιά στη διάθεσή μας, το οποίο σήμαινε περισσότερη καθυστέρηση. Παρολ αυτά, τα επόμενα ραπέλ πήγανε πρίμα χωρίς απρόοπτα μέχρι το τελευταίο, όπου δικαιωματικά σκάσαμε όλοι ένα χαμόγελο ανακούφισης. Σε όλη αυτή την ώρα το τηλέφωνο χτυπούσε ασταμάτητα με όλες τις υπηρεσίες να ζητάν πληροφορίες για οτιδήποτε. Καλό το ενδιαφέρον αλλά μάλλον κανείς τους δεν κατάλαβαν ότι το να κάνεις αυτοδιάσωση σε σαθρή ορθοπλαγιά είναι κάτι επικίνδυνο και δύσκολο και το να αποσπάται κάθε τόσο η προσοχή σου, μπορεί ν αποβεί μοιραίο. Με αυτά και αυτά φτάσαμε στο έδαφος στις 18.45. Εκεί προσέτρεξε ο Ντένις από το καταφύγιο με φάρμακα και νερά και μπορέσαμε να περιποιηθούμε καλύτερα τον τραυματία. Το να απομακρύνουμε τον τραυματία από την ορθοπλαγιά έμοιαζε ακόμη μακρινό, αφού οι άνδρες της ΕΜΑΚ περπατούσαν μεν όσο πιο γρήγορα μπορούσαν αλλά απείχαν πολύ ακόμα από το καταφύγιο (3 ώρες δρόμος).

 

Το ελικόπτερο ερχόταν από μακριά (αργότερα μάθαμε από τη Λήμνο) αλλά ο χρόνος λειτουργούσε εναντίον του καθώς το φως έπεφτε. Επομένως, το μόνο που μας έμενε ήταν να κουβαλήσουμε εμείς τον τραυματία μακριά από την ορθοπλαγιά σε κάποιο χαρακτηριστικό και ασφαλές σημείο για να τον παραλάβει το ελικόπτερο. Επιλέξαμε ένα σημείο περίπου 250 μακριά και χαμηλότερα, κάτι σαν νησίδα, αρκετά πλατιά για να κάτσουμε πάνω της και αρκετά στενή για να μην εμποδίζει. Μόνο που ενδιάμεσα υπήρχαν κακοτράχαλα βράχια των οποίων η υπερπήδηση ήταν δύσκολη. Έτσι λοιπόν φτιάξιμο σακίδιο με το σχοινί, φορτώναμε στην πλάτη το Γιώργο και βουρ (λέμε τώρα) για κάτω.

 

Αν κάποιος θέλει ένα «μάθημα» περί ισότητας των δυο φύλων θα έπρεπε να δει πως με κράταγε με νύχια και με δόντια η Άννα για να καταφέρω να ξεπεράσω τα εμπόδια χωρίς να τσακιστώ. Από κοντά βέβαια και ο Πάνος και ω του θαύματος, εκτός από μια οδυνηρή πτώση, φτάσαμε έγκαιρα στο σημείο πριν τις 19.45, την ώρα που είχαμε το «ραντεβού» με το ελικόπτερο. Τότε σκέφτηκα: ότι αν δε μπορέσει να τον πάρει και από εδώ το ελικόπτερο... είμαστε για κλάματα. Πάντως στο σημείο που είχαμε βάλει στόχο, φτάσαμε και μάλιστα πριν την ώρα μας. Εντωμεταξύ η ΕΜΑΚ πλησίαζε, έτρεχαν σχεδόν. Τους είπα ότι είμασταν έτοιμοι για αποκομιδή/ανάσυρση/διάσωση, αλλά... Αλλά ΔΕΝ ήμουν σίγουρος ότι το ελικόπτερο θα τα κατάφερνε. Οπότε δε μπορούσα να δώσω εντολή στο συντονιστή τους να τους σταματήσει, να μην ανέβουν άδικα. Εντωμεταξύ, ένα μπίβουακ έστω και κοντά στο καταφύγιο, φαινόταν εξίσου ρεαλιστικό όσο και το να παραλάβει το ελικόπτερο τον τραυματία.

 

Προφανώς, στην περίπτωση που δεν τα καταφέρναμε με το ελικόπτερο, μας περίμενε μαζί με την ΕΜΑΚ μία ατελείωτη ταλαιπωρία μέσα στη νύχτα. Το ακαδημαϊκό τέταρτο πέρασε και πέρασαν ακόμη 20 λεπτά (20.20) όταν ακούσαμε το θόρυβο της μηχανής και της έλικας, πριν δούμε την ιπτάμενη σωτηρία μας. Το ελικόπτερο ήρθε κατευθείαν πάνω μας, αφού του είχαμε δώσει ακριβές στίγμα, έκανε τους απαραίτητους κύκλους αναγνώρισης και λίγα βασανιστικά δευτερόλεπτα μετά το τεράστιο ατσάλινο πουλί έκατσε 6-7 μέτρα από πάνω μας, κάνοντας μας να νοιώσουμε για τα καλά τη δύναμη του. Όλα έτοιμα και σύντομα ο hoistman/διασώστης έφτασε στο έδαφος δίπλα στον τραυματία. Του προτείναμε το καραμπίνερ με την αυτασφάλεια του τραυματία αλλά αυτός αρνήθηκε να το κλιπάρει πάνω του. Αντ αυτού έβγαλε το διασωστικό σωσίβιο (!) το πέρασε στον τραυματία και μ αυτό τον σήκωσε μέχρι τα σωθικά του Puma. Πρωτόκολλα. Αυτά ξέρουν, αυτά εφαρμόζουν και όπως έδειξε η πράξη αποτελεσματικά, αλλά με μερικά "αλλά" που θα πούμε παρακάτω. 

 

Αμέσως, μετά την αποκομιδή του τραυματία επικοινώνησα με την ΕΜΑΚ για να σταματήσουν οι άνθρωποι το τρελό τρέξιμο τους για να μας φθάσουν για να βοηθήσουν. Παρόλα αυτά ο συντονιστής τους μου πρότεινε στη περίπτωση που η σχοινοσύντροφος του Γιώργου (η Άννα) είχε πρόβλημα στην κατάβαση από το καταφύγιο, να τη βοηθήσει, μαζί με τους άντρες της ΕΜΑΚ. 'Ηταν μια ευγενική και πολύ ανθρώπινη χειρονομία. Τέλος καλό, όλα καλά κι ο Γιώργος στο νοσοκομείο. Το σημαντικό όμως είναι ότι μέσα στο ελικόπτερο υπήρχε γιατρός ο οποίος επαναξιολόγησε την κατάσταση του. Τα πόδια φτιάχνουν. Ο Γιώργος σύντομα θα είναι στα βράχια ελπίζω δυνατότερος σίγουρα σοφότερος. Τι μένει λοιπόν; 

 

Οι διαπιστώσεις μου και οι σκέψεις μου. 

1. Οι δυο εμπλεκόμενοι φορείς (ΠΥ/ΕΜΑΚ και ΠΑ) έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. 

2. Η συνεργασία με κάθε ένα από αυτούς σε επιτελικό επίπεδο ήταν πολύ καλή και πολύ ευγενική παρόλο το κρίσιμο της κατάστασης. 

3. Ο πιλότος και το πλήρωμα του ελικοπτέρου επιτέλους μπόρεσαν και έκαναν αυτό το βήμα παραπάνω. 

4. Τα παλληκάρια της ΕΜΑΚ δεν ξέρω σε πόσα κομμάτια μπορούμε να τους κόψουμε μπας και φτάσουν για να μας φροντίσουν όλους. 

5. Η τύχη έκανε πάλι την εμφάνιση της και δεν είχαμε χειρότερα. Όμως όπως έχω γράψει και αλλού (https://www.facebook.com/photo?fbid=145322694609425&set=a.132154342592927) για να έχουμε διάσωση πρέπει να εξαλείψουμε την τύχη και να ακμάσει ο προγραμματισμός και η συνεργασία. 

6. ΚΑΝΟΝΙ. Όπως έγραψα παραπάνω οι υπηρεσίες ΔΕΝ συνεργάζονται. ΟΥΤΕ συντονίζονται από την Πολιτική Προστασία. Απλά η ΠΠ λειτουργεί ως μεσάζοντας. Η «διάσωση» στην Ελλάδα (εκτός από τη θαλάσσια ίσως) ΔΕΝ είναι μια οργανωμένη διαδικασία που αξιοποιεί τους καλύτερους και πιο πρόσφορους πόρους (κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό). Θέλετε να είναι τα πρωτόκολλα της κάθε υπηρεσίας, θέλετε να είναι η ευθυνοφοβία, θέλετε να είναι η περιχαράκωση και το τουπέ της κάθε υπηρεσίας (όπως ψιθυρίζεται) ότι αυτοί είναι οι καλύτεροι, θέλετε το ελλιπές και ανεπαρκές θεσμικό πλαίσιο. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Δυο υπηρεσίες ΔΕΝ συνεργάστηκαν. 

7. Πιστεύω ειλικρινά ότι οι επιχειρησιακοί παράγοντες της ΠΥ και της ΠΑ που εμπλέκονται σε μια τόσο περίπλοκη κατάσταση αντιλαμβάνονται ότι μια συνεργασία θα φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Αυτό που δεν μπορώ να εξηγήσω είναι γιατί η ΠΑ δεν διευκόλυνε την ΕΜΑΚ για να διευκολύνει (η ΕΜΑΚ) αργότερα το ελικόπτερο της ΠΑ και στο τέλος να έχουμε πολλές πολλές περισσότερες πιθανότητες επιτυχούς διάσωσης. Που βρίσκεται το πρόβλημα; Στο ποιος θα πάρει τα εύσημα; 

8. Το παράπονο μου. Η ΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα στιγμιότυπα και ένα κείμενο όπου ούτε λίγο ούτε πολύ το ελικόπτερο της ως δια μαγείας πήγε και πήρε ένα τραυματία από κάπου χωρίς καν να αναφέρει τι προηγούμενα είχε συμβεί που ήτανε και το πιο σημαντικό μέρος της διάσωσης. Απλά κάτι φίλοι βοήθησαν. Ε, όχι ρε παιδιά. Τον τραυματία στο πιάτο σας τον δώσαμε και φάγαμε δυο ώρες στο τηλέφωνο για να σας εξηγήσουμε. Τέτοια μικροψυχία.. 

9. Το ελικόπτερο ήρθε από πάνω μας αιωρήθηκε άψογα (μπράβο στον πιλότο!) και μετά κατέβασε το διασώστη. Στη διάσωση στο βουνό (και για την ακρίβεια οπουδήποτε εκτός από τη θάλασσα) πρώτα κρεμιέται ο διασώστης και μετά το ελικόπτερο προσεγγίζει ακριβώς το θύμα. Αυτό που έγινε είναι μια τακτική που εφαρμόζεται σε πολύ ανοιχτά πεδία (θάλασσα) όπου λίγα μέτρα μπρος-πίσω δεν κάνουν διαφορά. Στα βουνά ο διασώστης οδηγεί το ελικόπτερο κρεμασμένος-όχι αιωρούμενος. Απλά το μέρος που είχαμε επιλέξει ήταν ιδανικό για οτιδήποτε. 

10. Ο διασώστης που κατέβηκε αρνήθηκε να κλιπάρουμε πάνω του ή στο βίντσι τον τραυματία. Αντιθέτως χρησιμοποίησε το διασωστικό σωσίβιο περνώντας το κάτω από τα χέρια του τραυματία και τον σήκωσε με αυτό στην ουσία ανασφάλιστο. Προφανώς ο άνθρωπος δεν ήξερε τι ακριβώς ήτανε η λανιέρα και το καραμπίνερ που του προτείναμε, αλλά είπαμε, εκεί έγκειται η συνεργασία και η επικοινωνία. Ποια επικοινωνία; 

11. Προφανώς όπως υποστηρίζουν σωστά πολλοί, δεν κατέβηκε φορείο και ούτε καν μπήκε κολλάρο. Δεν γνωρίζω αν μπήκε κολλάρο στο ελικόπτερο από το γιατρό. Θα μπορούσα να σκεφτώ ως δικαιολογία την δραματική έλλειψη χρόνου και την απλουστευτική λογική ότι αφού έφτασε μέχρι εδώ χωρίς κολλάρα και νάρθηκες, τι θα πάθει για 5 μέτρα κρέμασμα. Όμως άλλα λένε τα πρωτόκολλα.. Εξάλλου εμείς ξαναλέω κάναμε ΑΥΤΟΔΙΑΣΩΣΗ, με ότι είχαμε.. 

12. Σε ένα διαλυμένο πόδι ένα παπούτσι λειτουργεί υποστηρικτικά, σα νάρθηκας. Συν το ότι να βγάλεις το παπούτσι προκαλεί άπειρο πόνο και όσο καλά και να το δέσεις μετά για την επόμενη μεταφορά θα είναι πιο ευπρόσβλητο. Ελπίζω να λύθηκε η απορία στους όψιμους ψηφιακούς διασώστες! 

13. Αν είχαμε διασωστικό ελικόπτερο ή για την ακρίβεια εκπαιδευμένο πλήρωμα (χωρίς να υποτιμάω τον/τους χειριστές) το καλύτερο και ίσως ασφαλέστερο μέρος για να παραλάβει τον τραυματία το ελικόπτερο ήτανε ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΚΕΙ ΟΠΟΥ ΕΙΧΕ ΓΙΝΕΙ το ατύχημα. Εύκολα και γρήγορα. 

14. Όλα τα καταφύγια θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με διασωστικά υλικά και φορείο. 

15. Ανάμεσα στα τηλεφωνήματα υπήρξαν και αυτά αρκετών φίλων αναρριχητών που προσφέρθηκαν για βοήθεια. Δεν τους κάλεσα γιατί μέχρι να φτάσουν υπολόγιζαμε ότι θα είχαμε κατέβει, αλλά αυτοί ήτανε «εκεί» και αυτό μας έδωσε κουράγιο και ελπίδα. 

16. Η αυτοδιάσωση είναι μια πολύ τεχνική, επικίνδυνη και κοπιαστική διαδικασία. Έχοντας πολύ καιρό να κάνω μια τέτοια διάσωση σε πραγματικές συνθήκες, στην αρχή έκανα και κάποια λάθη, όχι σε σχέση με την ασφάλεια αλλά σε σχέση με την άνεση. Τα βελτίωσα, τα θυμήθηκα και... αχρειάστα να είναι. Όμως ένα προκύπτει: Εκπαίδευση, εκπαίδευση, εκπαίδευση. 

17. Το χαμόγελο του Γιώργου και της Άννας ήτανε η καλύτερη ανταμοιβή μου. Άντε και οι μπύρες της λύτρωσης στο καταφύγιο με τον Πάνο! Ευχαριστώ πολύ τον σμηναγό κ. Μαλλιαρό, τον υπεύθυνο της ΕΜΑΚ που οι καταστάσεις δεν μας επέτρεψαν να μου πει ούτε καν το όνομα του, την Άντα και το Ντένις από το καταφύγιο, το συνάδελφο Γιώργο Ροκά που «έτρεχε» σκιωδώς κάποια θέματα με τις υπηρεσίες, τους φίλους που προσφέρθηκαν να βοηθήσουν αλλά όλους όσους ενδιαφέρθηκαν κι έχοντας φάει κι αυτοί «σκατά» στα βουνά απλά ρωτούσαν λιτά: «όλα καλά, θέλεις τίποτα» ενώ ο χρόνος κυλούσε αδυσώπητα γρήγορα. Πάνω απ όλους όμως, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πιλότο, το πλήρωμα του και τους άντρες της ΕΜΑΚ. Α, είναι και ο Πάνος.. Ε καλά αυτός είναι Οδηγός Βουνού, είναι εκεί που πρέπει όταν πρέπει. 

ΣΣ. Οι σκέψεις και τα συμπεράσματα βαρύνουν τον γράφοντα και μόνον, Χρήστος Μπελογιάννης Διεθνής Οδηγός Βουνού UIAGM Γ.Γ του ΣΕΟ

 

5 Φεβρ 2022, Ύδατα της Στυγός
Συνέντευξη στην εφημερίδα Πελοπόννησο απο τον Άρη Θεωδωρόπουλο

κείμενο του Χρήστου Μπελογιάννη, Οδηγού Βουνού αναδημοσίευση από ΣΕΟΒ
Στις 5/2/2022 το πρωί κατά τις 07.30 έφτασε στο Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων (ΧΚΚ) μια σχοινοσυντροφιά (αναρριχητική παρέα) αποτελούμενη από τους Γιάννη Τορέλι, Θανάση Σωτηρόπουλο και Παναγιώτη Τέκο. Και οι τρεις είναι ιδιαίτερα έμπειροι και ικανοί αναρριχητές, ενώ ειδικά ο Τορέλι ήταν ένας από τους πιο δραστήριους και ικανούς ορειβάτες στην Ελλάδα. Σκοπός τους ήτανε να διερευνήσουν τη δυνατότητα αναρρίχησης στα παγωμένα Ύδατα Στυγός. Γι αυτό το σκοπό προωθήθηκαν στην απόληξη του εναέριου αναβατήρα ¨Στύγα¨. Από εκεί κινήθηκαν προς τη θέση Μαυρόλιμνη ακολουθώντας όμως πιο κατακόρυφη πορεία (ντιρέκτ) κοντά στους παγοκαταρράκτες για να έχουν, προφανώς, καλύτερη οπτική παρατήρηση. Ο καιρός ήταν γενικά ζεστός (+7 C), η ορατότητα όμως ήταν κακή.

Αεροφωτογραφία που δείχνει το σημειο πτώσης.
Ένας απότομος βράχος πριν τα Ύδατα της Στυγός.
Tο αίτιο που ξεκόλλησε ο πάγος πιθανως να οφείλεται στους -35C
την προηγούμενη εβδομάδα και την πτώση νέου χιονιού,
με αποτέλεσμα το νέο στρώμα να μην έχει πρόσφυση με το παλιό

Από τα επί τόπου ευρήματα και τις εκτιμήσεις των Οδηγών Βουνού που προσέγγισαν εκ των υστέρων τον τόπο του δυστυχήματος όλα δείχνουν ότι οι ίδιοι οι αναρριχητές έκοψαν (πυροδότησαν) τη χιονοστιβάδα κατά την κάθοδο τους η οποία τους παρέσυρε ανεξέλεγκτα σε γκρεμό άνω των 100 μέτρων, όπου και έχασαν τη ζωή τους, σύμφωνα με τις ιατροδικαστικές εκθέσεις από τα χτυπήματα της πτώσης. Ο επικεφαλής πιστέρ του ΧΚΚ κ. Μαγκλάρας ανησύχησε όταν οι αναρριχητές δεν είχαν δώσει σημεία ζωής μέχρι τις 17.00 το απόγευμα. Επικοινώνησε με τον Σωτηρόπουλο αλλά ενώ το τηλέφωνο χτυπούσε αυτός δεν απαντούσε. Εν μέσω συνεχιζόμενης ανησυχίας και μέσω επικοινωνίας του Μαγκλάρα με τον επικεφαλής πιστέρ του ΧΚΚ για το βραδινό σκι, δυο άτομα του ΧΚΚ κατά τις 21.30 βρέθηκαν στην κορυφή της Στύγας προσπαθώντας να επικοινωνήσουν με τους αναρριχητές ή να δουν σημάδια τους. Μετά την αποτυχία επαφής και αφού ενημερώθηκε ο Δ/ντής του ΧΚΚ κ. Αλέξης Άγριος, οι αναρριχητές κηρύχθηκαν επίσημα αγνοούμενοι και ξεκίνησε η προβλεπόμενη διαδικασία έρευνας και ανεύρεσης.

Σε μια ακόμα προσπάθεια, κατά τις 24.00 το βράδυ ο υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων του ΧΚΚ κ. Κοτιλέας Γιάννης, ο συνεργάτης του ΧΚΚ Ζέτος Κώστας και ο Μαγκλάρας ξαναβρέθηκαν στην κορυφή Στύγα πάλι προσπαθώντας να δουν κάποια σημάδια από τους αναρριχητές, αλλά μάταια. Ταυτόχρονα, δυο μέλη της ΕΟΔ Αττικής (Ελληνική Ομάδα Διάσωσης. Αποτελεί αυτοτελή οργανισμό, συνεργαζόμενη με τη μητρική ΕΟΔ) τα οποία βρίσκονταν στο χιονοδρομικό, ενημέρωσαν το αρχηγείο τους και ζήτησαν συνδρομή ατόμων. Μέσω αυτής της διαδικασίας κλήθηκε για βοήθεια ο Οδηγός Βουνού Νίκος Λαζανάς, μέλος του ΣΕΟΒ (Σωματείο Ελλήνων Οδηγών Βουνού) και της ΕΟΔ Αττικής που προσέτρεξε προς βοήθεια. Ταυτόχρονα ο Λαζανάς έστειλε μήνυμα προς κάθε ΟΒ που θα ήταν διαθέσιμος για να συνδράμει. Ο Λαζανάς ξεκίνησε από την Αθήνα στις 03.00 το πρωί. Τα δυο μέλη της ΕΟΔ (δυστυχώς διαφεύγουν τα ονόματα τους) κατέβηκαν από το ΧΚΚ και προσήλθαν στο χωριό Περιστέρα από όπου ξεκίνησαν να περπατάνε προς τα Ύδατα Στυγός από δύσκολο και βραδύ μονοπάτι. Ο Ν. Λαζανάς έφτασε στο χωριό Μεσορρούγι στις 05.30 περίπου και ενημερώθηκε για τα γεγονότα και την πορεία των δυο εθελοντών. Λίγο αργότερα προσήλθαν δυο μέλη της ΕΟΔ Αττικής. Οι τρεις ξεκίνησαν προς τα Ύδατα Στυγός με σκοπό κάποια στιγμή να ενωθούν με τα άλλα δυο μέλη που έρχονταν από το χωριό Περιστέρα. Στην αρχή του μονοπατιού συνάντησαν κλιμάκιο της ΠΥ Ακράτας που ήταν ήδη εκεί χωρίς να επιχειρεί, ίσως περιμένοντας οδηγίες. Οι τρεις αφού αντάλλαξαν τρόπο επικοινωνίας με τον επικεφαλής αξιωματικό του κλιμακίου συνέχισαν το περπάτημα προς τη χαράδρα.

Γύρω στις 07.00 –κι αφού είχαν περπατήσει ελάχιστα- τηλεφώνησε ο κ. Νεκτάριος Παρμάκης, υπεύθυνος ασφαλείας του ΧΚΚ και ζήτησε από το Λαζανά να μην επιχειρήσει από κάτω αλλά να προσέλθει στο χιονοδρομικό και να ηγηθεί μιας ομάδας της 6ης ΕΜΑΚ για να διεξάγουν την έρευνα από το πάνω μέρος ακολουθώντας την πορεία των αναρριχητών. Πράγματι ο Λαζανάς παρουσιάστηκε στο ΧΚΚ στις 07.30 και εκεί ο διοικητής της ΕΜΑΚ του ζήτησε να ηγηθεί των αντρών της ΕΜΑΚ για να ερευνήσουν προς τη Στύγα. Οι άντρες της ΕΜΑΚ είχαν μια στοιχειώδη εκπαίδευση στο χειμερινό βουνό η οποία γινόταν εκείνη την περίοδο από τον επίσης Οδηγό βουνού κ. Ποταμούση Γιάννη. Ο Λαζανάς πρότεινε στο διοικητή της ΕΜΑΚ (τον οποίο χαρακτήρισε πολύ θετικό άνθρωπο) ότι θα κινούνταν γρηγορότερα με τα σκι ενώ με τα πόδια θ αργούσαν. Έτσι κανονίστηκε να συγκροτηθεί μια ομάδα από τους Μαγκλάρα, Ζέτο και Λαζανά και εξόρμησαν προς το σημείου καθόδου των αναρριχητών, ώρα 09.00 το πρωί. Οι άντρες της ΕΜΑΚ ακολούθησαν αλλά λόγω επικινδυνότητας του πεδίου (ήταν παγωμένο) σταμάτησαν σ ένα σημείο ενώ οι υπόλοιποι τρεις συνέχισαν με τα σκι μέχρι ενός σημείο όπου το πεδίο ήταν ακόμη πιο απότομο και πολύ παγωμένο οπότε και συνέχισε μόνος του ο Λαζανάς, με κραμπόν-πιολέ. Κατεβαίνοντας διαπίστωσε ότι εκεί είχε κοπεί νωρίτερα μεγάλη χιονοστιβάδα που κατέληξε στον πάτο της χαράδρας. Κατεβαίνοντας λίγο ακόμα μέχρι το χείλος της χιονοστιβάδας και κατοπτεύοντας την περιοχή είδε σημάδια από υλικά και χρώματα που παρέπεμπαν σε αδιάβροχο τζάκετ. Εκεί ο Λαζανάς τράβηξε φωτογραφίες τις οποίες κοινοποίησε στο ΧΚΚ και στο διοικητή της ΕΜΑΚ.

Αυτές τις φωτογραφίες διαμοίρασε η πυροσβεστική προς τα ΜΜΕ χωρίς ν αναφέρει την προέλευση τους (photo cradits)! Το πρώτο ελικόπτερο προσέγγισε την περιοχή γύρω στις 10.00 κάνοντας βόλτες αρχικά πολύ ψηλά και μακριά από το σημείο κατάληξης της χιονοστιβάδας.Σε συνεχή επικοινωνία με τον υπαρχηγό της ΠΥ ο Λαζανάς ζήτησε να τον προσεγγίσει το ελικόπτερο και να τον αγκιστρώσει στο συρματόσχοινο από το βίντσι του ώστε να τον κατεβάσει μέσα στη χαράδρα. Ο υποδιοικητής του είπε ότι αυτό ήταν θέμα του κυβερνήτη. Λίγο αργότερα το ελικόπτερο πλησίασε το Λαζανά, άνοιξε την πόρτα του, ο Λαζανάς τους ζήτησε να επιβιβαστεί ή να αγκιστρωθεί στο βίντσι αλλά αντί αυτών το πλήρωμα του ζήτησε να τους υποδείξει που έπρεπε να κοιτάξουν για τα θύματα, όπως κι έγινε. Για ώρα το ελικόπτερο έφερνε γύρες και κατέβαινε σιγά σιγά και πολύ προσεκτικά προς το σημείο πτώσης. Ο Λαζανάς ξαναζήτησε από τον υπαρχηγό της ΠΥ αν το ελικόπτερο θα μπορούσε τουλάχιστον να πάρει άτομα από το ΧΚΚ εξοπλισμένα με κατάλληλα υλικά και να κατεβάσει αυτούς στη χαράδρα, αλλά πάλι η απάντηση ήταν ότι το ελικόπτερο δεν μπορούσε να κατέβει στη χαράδρα λόγω καιρικών συνθηκών (έντονες πιέσεις του αέρα). Τότε ο Λαζανάς τους είπε ότι ο ίδιος μπορούσε να κατέβει με τα πόδια στη χαράδρα αλλά κάτι τέτοιο θα ήτανε μάταιο χωρίς τη βοήθεια άλλων ατόμων. Σημείωση: σύμφωνα με το Λαζανά, δεν φαινόταν στην επιφάνεια κάποιο σώμα, οπότε έκρινε ότι δεδομένου του χρονικού διαστήματος που είχε περάσει από την ώρα που πιθανότατα είχε εκδηλωθεί η χιονοστιβάδα, δεν υπήρχαν ελπίδες για να βρεθούν ζωντανοί οι τρεις ορειβάτες.

Με το ελικόπτερο ουσιαστικά ΑΝΙΚΑΝΟ να προσφέρει κάτι άλλο εκτός από φωτογραφίες η επιχείρηση έρευνας και προσέγγισης από την πάνω πλευρά, εγκαταλείφθηκε γύρω στις 12.00-12.30.Τις φωτογραφίες, τις παρατηρήσεις και τα εμπειρικά ευρήματα του Λαζανά επιβεβαίωσαν και οι φωτογραφίες από το ελικόπτερο και αυτές από ένα drone το οποίο είχε απογειωθεί γι αυτό το σκοπό. Ταυτόχρονα ό Λαζανάς είχε δεχθεί τηλεφώνημα από έναν ακόμη Οδηγό Βουνού, τον Γιώργο Βουτυρόπουλο, ο οποίος ενώ ήταν καθ οδόν για τα Γιάννενα άλλαξε πορεία και επέστρεψε, με κατεύθυνση τα Καλάβρυτα και σκοπό να βοηθήσει επιχειρώντας από την κάτω πλευρά, από το χωριόΜεσορρούγι. Έτσι έληξε η επιχείρηση από το ΧΚΚ και όλοι κατευθύνθηκαν προς το Μεσορρούγι. Αντιστοίχως μεταφέρθηκε η όλη επικοινωνία της ΠΥ προς τον Βουτυρόπουλο μιας και ο Λαζανάς δεν επιχειρούσε πλέον. Να σημειωθεί εδώ, ότι η πλειονότητα των Οδηγών Βουνού που διέμενε στην Αθήνα ή σε κοντινά μέρη ήταν απασχολημένη σε άλλα ορεινά συγκροτήματα της χώρας. Ο Βουτυρόπουλος έφτασε στο Μεσορρούγι γύρω στις 12.00 της Κυριακής και μαζί με τρία μέλη από το Αλπινιστικό κέντρο της ΕΟΟΑ (πρόκειται για ορειβάτες υψηλού επιπέδου που εκπαιδεύονται από Οδηγούς Βουνού και Εκπαιδευτές σε ένα πρόγραμμα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας και Αναρρίχησης) κατευθύνθηκε προς το τόπο του συμβάντος. Εκείνη τη στιγμή στην περιοχή δεν ήταν κανένας παρά μόνο δυο άτομα (από τους τέσσερεις) της ΕΟΔ Αττικής που είχαν κινηθεί προς τα Ύδατα Στυγός αλλά γύρισαν πίσω όταν έφθασαν σε ένα σημείο όπου είχε εκδηλωθεί παλαιότερη χιονοστιβάδα οπότε και φοβήθηκαν να συνεχίσουν ή πήραν εντολή από το συντονιστή τους να γυρίσουν. Σημείωση: τόσο ο Λαζανάς όσο και ο Βουτυρόπουλος είναι εξαιρετικοί γνώστες του πεδίου μιας κι είχαν σκαρφαλώσει ή κάνει σκι αρκετές φορές εκεί. Και οι δυο δήλωσαν εξαρχής ότι μια προσπάθεια προσέγγισης και κυρίως αποκομιδής θα έπρεπε να γίνει από το Μεσορρούγι και όχι από πάνω.

Αρχικά η ομάδα του Βουτυρόπουλου ακολούθησε τα βήματα των ατόμων της ΕΟΔ με τους οποίους διασταυρώθηκαν, όταν εκείνοι επέστρεφαν. Οι τέσσερεις τους (ο Βουτυρόπουλος και τα τρία μέλη του Αλπινιστικού κέντρου) προχώρησαν παραπέρα και εκεί που το μονοπάτι γίνεται απότομο κι επικίνδυνο το ασφάλισαν εξοπλίζοντας το με σταθερό σχοινί για να διευκολύνουν την πρόσβαση όσων θα ακολουθούσαν. Κατόπιν συνέχισαν και κατέβηκαν στο τόπο απόθεσης της χιονοστιβάδας όπου μετά από ενδελεχή έρευνα ανακάλυψαν το πρώτο σώμα θαμμένο από το χιόνι. Αφού βεβαιώθηκαν ότι ήταν νεκρός, προχώρησαν και ανακάλυψαν τα επόμενα δυο σώματα σε απόσταση περίπου 200 μέτρων. Με επίπονες προσπάθειες ξέθαψαν τα θύματα και στις 15.00 το πρώτο σκέλος της επιχείρησης, αυτό της ανεύρεσης δηλαδή, είχε ολοκληρωθεί! Στην επόμενη φάση έφτασε στο Μεσορρούγι ο Βοηθός Εκπαιδευτής Αναρρίχησης της ΕΟΟΑΑλ.Κωνσταντινίδης με τρία ακόμα μέλη του Αλπινιστικού κέντρου της ΕΟΟΑ εκ των οποίων το ένα ήταν παράλληλα και έμπειρο μέλος της ΕΜΑΚ (Αρης Γεωργόπουλος) και ακολούθως κλιμάκιο της ΕΜΑΚ με ερπυστριοφόρο το οποίο μετέφερε προσωπικό και υλικά μέχρι το τέλος του χωματόδρομου. Απ εκεί και πέρα, όλοι περπατούσαν μέχρι να φθάσουν στο σταθερό σχοινί. Ο Κωνσταντινίδης με τα τρία ακόμα μέλη του Αλπινιστικού κέντρου τοποθέτησαν επιπλέον σταθερά σχοινιά και αγκυρώσεις για την ακόμη καλύτερη και ασφαλέστερη πρόσβαση. Η ομάδα της ΕΜΑΚ προσέγγισαν μέχρι του σημείου που τελείωνε το σταθερό σχοινί (τέλος του ήδη εγκατεστημένου συρματόσχοινου που όμως είχε θαφτεί στο χιόνι). Από το τέλος του συρματόσχοινου κατέβηκαν προς τις αποθέσεις της χιονοστιβάδας κυρίως έμπειροι ορειβάτες (ΟΒ, εκπαιδευτές και μέλη του αλπινιστικού κέντρου) και μόνο δυο άτομα της ΕΜΑΚ και ένας της ΕΟΔ. Με συντονισμό ενεργειών κυρίως από τον Γεωργόπουλο (ο οποίος δεν ήταν σε υπηρεσία στην ΕΜΑΚ εκείνη τη στιγμή) τα φορεία με τα σώματα έφτασαν κάτω από το συρματόσχοινο και εκεί ανελκύθηκαν επάνω με τη συμμετοχή αρκετών ατόμων της ΕΜΑΚ, της ΕΟΔ (διαφόρων περιοχών) και του Κωνσταντινίδη. Για τη δράση αυτή ζητήθηκαν από τον υπαρχηγό της ΠΟΥ, από το Βουτυρόπουλο και τον Γεωργόπουλο, φωτογραφίες που να απεικονίζουν την κατάσταση. Από σεβασμό προς τους νεκρούς συντρόφους φωτογραφίες πάρθηκαν μόνο από το γενικότερο πεδίο.

Απ όταν τα φορεία ανέβηκαν στο συρματόσχοινο/σταθερό σχοινί, άρχισε η μεταφορά τους αρχικά μέχρι το ερπυστριοφόρο και μετά στο χωριό, όπου παρελήφθησαν οι σωροί από τους αρμόδιους. Όλοι όσοι βρέθηκαν στην επιχείρηση (πάνω και κάτω) έδωσαν το 100% των δυνάμεων τους και γι αυτό η επιχείρηση από το Μεσορρούγι τελείωσε τόσο γρήγορα (τηρουμένων των αναλογιών) και με ασφάλεια. Μακάρι να ήταν διαφορετικά τα πράγματα αλλά το βουνό είναι σκληρό. Υποθέτω ότι η ορειβατική κοινότητα οφείλει ένα ευχαριστώ σε αυτούς τους ανθρώπους.

Σκέψεις-συμπεράσματα: 

• Για ακόμα μια φορά αναδείχθηκε το θέμα ότι τα ελικόπτερα που διαθέτει το κράτος ΔΕΝ είναι κατάλληλα για διάσωση, πραγματική διάσωση σε βουνήσιο πεδίο και όχι αποκομιδή από ομαλό πεδίο.
• Προφανώς οι χειριστές των ελικοπτέρων δε μπορούν να τεθούν υπό κρίση καθότι τα εργαλεία που χειρίζονται είναι ακατάλληλα για τέτοιες (και πολλές άλλες) περιπτώσεις και επομένως η εκπαίδευση τους ΔΕΝ είναι προς αυτή την κατεύθυνση.
• Είναι εξίσου προφανές ότι μια ελικοδιάσωση εκτός του ότι σώζει ζωές, μειώνει τον κίνδυνο που διατρέχουν οι ίδιοι οι διασώστες ή το επικουρικό προσωπικό που επιχειρεί στη διάσωση.
• Η ΕΜΑΚ απαρτίζεται από εξαιρετικά φιλότιμα παλληκάρια οι οποίοι όμως στο βουνό έχουν επιχειρησιακά και ατομικά όρια που δεν τους επιτρέπουν να ενεργήσουν παντού με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Οι διοικητές τους έχουν αρχίσει να το καταλαβαίνουν αυτό, αλλά απέχουμε πολύ ακόμα από την περίοδο της στενής συνεργασίας και αναγνώρισης. Αντιθέτως, ο κάθε φορέας ευλογάει πολύ τα γένια του αμελώντας να αναγνωρίσει τους πραγματικούς κύριους συντελεστές τέτοιων επιχειρήσεων. Στις ανακοινώσεις της ΠΥ δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά στους ανθρώπους που ανέλαβαν το κύριο καθήκον της έρευνας και διάσωσης.
• Η ΕΟΔ, οποιασδήποτε περιοχής είναι πολύτιμοι συνεργάτες και άτομα με περίσσιο αλτρουισμό, όμως οι επικεφαλής των πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι εθελοντές τους όσο φιλότιμο και θέληση προσφοράς κι αν έχουν, έχουν περιορισμένες δυνατότητες που τους επιτρέπουν ΜΟΝΟ να είναι επικουρικοί σε μια διάσωση και ότι ακόμα και οι ίδιοι κινδυνεύουν αν βρεθούν σε δύσκολο περιβάλλον. Το να ερίζουν δυο ομάδες της ΕΟΔ ποια είχε τα περισσότερα άτομα στη βοήθεια της διάσωσης (που δούλεψαν όλοι) είναι εντελώς τραγικό. Καλύτερα ας αναλογιστούν όλοι μέχρι που μπορούσαν να φτάσουν επιχειρησιακά και να κτίσουν συνεργασίες.
• Οι Οδηγοί Βουνού είναι άτομα ποικιλοτρόπως εκπαιδευμένα με ΤΕΡΑΣΤΙΑ εμπειρία σε δύσκολες καταστάσεις και μπορούν να δράσουν υπό καθεστώς πίεσης με μέγιστη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Κυριολεκτικά βγάζουν τα κάστανα από τη φωτιά όπως μαρτυρούν άπειρες περιπτώσεις.
• Οι Οδηγοί Βουνού διαθέτουν εθελοντικά τις ικανότητες τους και συνεργάζονται ανιδιοτελώς με την ΕΜΑΚ σε επιχειρήσεις διάσωσης. Αντίστοιχα το ίδιο κάνουν και με όλες τις εθελοντικές ομάδες διάσωσης.
• Οι Οδηγοί βουνού εκπαιδεύουν το προσωπικό της ΕΜΑΚ στα αντικείμενα τους και έχουν μαζί τους μια καλή σχέση συνεργασίας που όμως χάνεται στα υψηλά κλιμάκια της ΠΥ.
• Τα όσα διαδραματίστηκαν στο Χελμό, όσον αφορά στις δυνατότητες και ικανότητες διάσωσης που μπορεί να παρέξει το κράτος, θυμίζουν με απόλυτη ακρίβεια τα όσα έγιναν στην περίπτωση του δυστυχήματος της «Ν» στις 04-03-2006 στα Βαρδούσια όρη (περιοχή τραβέρσας) και στην περίπτωση της σωρού του αναρριχητή «A.H.B.» στις 06-03-2010 επίσης στα Βαρδούσια (τέλος τραβέρσας), όπου δυστυχώς πάλι όλη η εργασία (εντοπισμός και μεταφορά) έγινε από Οδηγούς Βουνού και συμμετέχοντες σχολών ορειβασίας που βρέθηκαν κατά τύχη στο ίδιο βουνό. Δηλαδή, μετά από 16 ολόκληρα χρόνια δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτε, καμία πρόοδος όσον αφορά στη διάσωση με χρήση ελικοπτέρου. Γεγονός που επιβεβαιώθηκε πλέον εις διπλούν και με τον πρόσφατο δυστύχημα του Ε. Θεοχαρόπουλου στα Τζουμέρκα.
• Το ΧΚΚ μεριμνά όχι μόνο για την ασφάλεια των χιονοδρόμων του αλλά και όλων των επισκεπτών του βουνού. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλοι οι εργαζόμενοι σε αυτό νοιάζονται σε προσωπικό βαθμό για κάθε έναν που είτε χιονοδρομεί ή περπατά ή σκαρφαλώνει. Απόδειξη γι αυτό είναι οι συνεχείς εκπαιδεύσεις (τυπικές και άτυπες) που κάνουν τα στελέχη του και οι στενές συνεργασίες που έχει το ΧΚΚ με το ΣΕΟΒ, την ΕΟΟΑ, την ΕΟΔ και άλλους φορείς.
• ΔΕΝ μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού αν δεν υπάρξει οργανωμένη ελικοδιάσωση κατά το πρότυπο των αλπικών χωρών. Τρανό, δυστυχώς, παράδειγμα η αποκομιδή θύματος από τη περιοχή της Τύμφης (κορυφή Λάπατος 31-01-2013) όπου εκεί που ΑΠΕΤΥΧΑΝ ΠΑΤΑΓΩΔΩΣ οι υπηρεσίες του κράτους και η πολύ-προβεβλημένη ΕΟΔ , τα κατάφεραν ένας έμπειρος πιλότος με έναν Οδηγό Βουνού- διασώστη της Air Zermatt με ένα ερασιτεχνικό ελικόπτερο που οδήγησε για πρώτη φορά. Αυτό κάτι λέει. Το θέμα είναι υπάρχουν ώτα ευήκοα;

ΣΣ 1. Ο συντάκτης του άρθρου ενδέχεται να έχει κάνει ακούσια μικρά, άνευ ουσίας, λάθη καθώς βασίστηκε σε προφορικές μαρτυρίες, παρόλα αυτά η αλληλουχία των γεγονότων είναι αυτή που παρουσιάζεται, με το χρονικό αυτό να έχει συνταχθεί με διασταύρωση στοιχείων βάσει περιγραφών πολλών ατόμων που συμμετείχαν σε όσα συνέβησαν, την Κυριακή 6-2-2022.
ΣΣ 2. Οι σκέψεις και τα συμπεράσματα βαρύνουν τον γράφοντα και μόνον
ΣΣ 3. δικές μου ευχαριστίες στο Χ.Μ για το πολύ τεχνικό άρθρο του που διαφωτίζει όλο το χρονικό του ατυχήματος. Ως συνήθως, τα ΜΜΕ καλύψαν το ατύχημα με γενικολογίες και με έντονη συγκινησιακή φόρτιση, αλλά χωρίς ουσία.

 

 

Tα λάθη και πώς θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί η τραγική κατάληξη. Γράφει ο Γιώργος Μπουγιούκος. Μόνο αναγνωρίζοντας τα όποια λάθη θα μπορέσουμε, ελπίζω, να διδαχτούμε από αυτά. Όσο σκληρό κι αν ακουστεί, δεν υπάρχει "κακιά στιγμή", ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ... Όσα θα απαριθμώ πιό κάτω, γράφτηκαν όχι ως "κατηγορητήριο" ή κριτική εκ του ασφαλούς, αλλά με ΜΟΝΗ ΕΓΝΟΙΑ την εμπέδωση του κανόνα ότι η ΑΣΦΑΛΕΙΑ θα πρέπει να είναι το Α και το Ω στο μυαλό όλων όσοι αποφασίζουν να βγουν στο βουνό, απ’τον απλό πεζοπόρο μέχρι τον πιο extreme αναρριχητή.

Λάθος 1ον: Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ: Η κλίση του πεδίου που επελέγη των 35-40 μοιρών, είναι γνωστόν στον ορειβατικό κόσμο από αναλύσεις, ότι δεν αυτοκαθαρίζεται εύκολα και είναι το πιό επιρεπές σε χιονοστιβάδες που δημιουργούνται από ανθρώπινη ενέργεια, ιστάμενοι, περπατώντας ή ακόμα και σκιάροντας στην χιονισμένη πλαγιά του βουνού. Ειδικότερα στην πλάγια κίνηση, τραβερσάριμα, η επικινδυνότητα για δημιουργία χιονοστιβάδας αυξάνει γεωμετρικά λόγω του βάρους μας, αλλά και από το βάθος της ενέργειάς μας στο χιόνι, (βήματα, κόψιμο με σκί), που επηρεάζει το ξεκίνημά της…

Λάθος 2ον: Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: Υπάρχει τεχνικός έλεγχος που συστηματικά διδάσκεται στις σχολές χειμερινού βουνού. Ο έλεγχος της διαστρωμάτωσης του πεδίου στο οποίο θα γινόταν η τραβέρσα, με κάθετη τομή στο χιόνι βάθους 40 -70cm, απαιτεί πάρα πολύ λίγο χρόνο περίπου 2-5 λεπτά της ώρας, αλλά μας δίνει πολύ χρήσιμη πληροφορία για την επικινδυνότητα του πεδίου. Πέραν αυτού, ο λίγος αυτός χρόνος δίνει στην ομάδα ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ που δημιουργούν αυτό που λέμε ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ και ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΟΧΗ.

Λάθος 3ον: Η ΑΠΟΛΑΥΣΗ: Ο καιρός που εκείνο το πρωινό γύρισε σε νοτιά στον Χελμό, σε συνδιασμό με την ηλιοφάνεια, δημιούργησε εξαιρετικές και θερμοκρασιακά συνθήκες διαβίωσης, που μάλλον τους χαλάρωνε και τους ευχαριστούσε, παρά τους προβλημάτιζε ώστε να είναι προσεκτικοί και με το μυαλό στην κίνηση που επιχειρούσαν.

Λάθος 4ον: Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΩΡΑΣ: Σύμφωνα με τον εργαζόμενο στο φυλάκιο του ΑΝΑΒΑΤΗΡΑ ΣΤΙΓΑ κ. Κοτσίρη, στην κορυφή έφτασαν και συνομίλησαν μαζί του στις 10:30 π.μ. Μετά από λίγο κατηφόρησαν προς την νοτιοανατολική πλαγιά της Νεραϊδόραχης και γνωρίζοντας τον χώρο, υπολογίζω θα έφτασαν στο σημείο της τραβέρσας γύρω στις 11:30 το μεσημέρι, στην υψηλότερη δηλαδή θερμοκρασία μιάς ημέρας με νότιο, όπως προείπα, καιρό χωρίς πολύ κρύο και με απόλυτη ηλιοφάνεια… Τέτοιες δραστηριότητες θα πρέπει να ξεκινούν ΠΟΛΥ ΝΩΡΙΣ το πρωί, όταν το χιόνι είναι αρκετά σφιχτό ακόμη, αλλά και ο πάγος στην πεδίο αναρρίχηση πολύ πιο ασφαλής.

Λάθος 5ον: Η ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ: Το τραβερσάρισμα του πεδίου εκ του αποτελέσματος, παρασύρθηκαν όλοι μαζί, φαίνεται ότι έγινε και των τριών μαζί ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ και όχι ένας ένας, που θα εξασφάλιζε καλύτερο έλεγχο του πάγου ή του χιονιού, λιγότερο βάρος στο πεδίο και το κυριότερο άμεση παρέμβαση - επέμβαση σε περίπτωση ατυχήματος από τους άλλους δύο της σχοινοσυντροφιάς. Η φιξαρισμένη ασφάλεια βέβαια θα ήταν η πρέπουσα και επιβάλλεται σε τέτοια επισφαλή πεδία, στα οποία η ανθρώπινη ενέργεια υπό τις προϋποθέσεις που έχω προαναφέρει, δίνουν νομοτελειακά χιονοστιβάδα… Η πρόσβαση στην βάση του αναρριχητικού πεδίου και η προσμονή για το κυρίως γεγονός της αναρρίχησης πολλές φορές μας κάνει βιαστικούς και απερίσκεπτους

Λάθος 6ον: Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ: Η τραγωδία του Μαινάλου στις 13 Φεβρουαρίου 2005 με τους πέντε νεκρούς(!) λίγα χρόνια πριν έγινε με τον ίδιο ακριβώς τραγικό τρόπο(!), σε ένα βουνό που δεν προϊδεάζει και δεν φημίζεται για την δυσκολία του, ΔΕΝ ΑΝΑΛΥΘΗΚΕ ΠΟΤΕ από τον ορειβατικό κόσμο, τουναντίον έγινε τεράστια προσπάθεια να αποκρυβεί, ως μη γενόμενη! Οι συνθήκες και τότε ίδιες, έπνεαν νότιοι άνεμοι με ομίχλη, ελαφρά χιονόπτωση και το κυριότερο ΚΙΝΗΣΗ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ επάνω σε παρόμοιο κεκλιμένο πεδίο…

Λάθος 7ον: Η ΣΙΓΟΥΡΙΑ: Η ορειβασία είναι ένα πολύ σύνθετο άθλημα. Οι δάσκαλοι στις Άλπεις ανέκαθεν έδιναν μεγαλύτερη σημασία στην ομάδα και την ψυχική της συγκρότηση και μετά στην εξειδίκευση και την τεχνική εμπειρία του αλπινιστών. Η ομάδα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνεται να αμφιβάλλει, να αναλύει και να μην στοιχίζεται πίσω από την ικανότητα, καθ’ότι άριστος σκιέρ δεν συνεπάγεται έμπειρος ορειβάτης ή μία ισχυρή προσωπικότητα του χώρου δεν σημαίνει ότι συμβάλει πάντα και στο ιδανικό αποτέλεσμα.

 

1 Φεβρ 2022 Τζουμέρκα, Καταφίδι

Κείμενο του Γιάννη Θεοχαρόπουλου. Το ατύχημα έγινε στο παιδί μου στις 13:00 περίπου. Αντιλήφθηκα αμέσως την πτώση του και έτρεχα να φτάσω κοντά του γιατί κατάλαβα ακριβώς που είχε πέσει και είπα σε όσους ήταν μαζί μου όποιος μπορεί να έρθει για βοήθεια μαζί μου και να ειδοποιήσουν τους πάντες.

Στις 13:10 ειδοποιήθηκε το 112. Στις 13:45 ήμουν κοντά του. Έκανε να σηκωθεί φωνάζοντας μπαμπάκα μου αλλά δεν μπορούσε να σηκωθεί πέρα από την καθιστή θέση. Είχε συντριπτικά κατάγματα στα άκρα αλλά τίποτα στο θώρακα και το κεφάλι. Μπορούσαμε να μιλάμε.

Ο αστυνόμος Βασίλης ήξερε από το 112 για το περιστατικό ήδη και με είχε καλέσει πολλές φορές αλλά δεν το είχα σηκώσει γιατί έτρεχα προς το παιδί. Όταν το σήκωσα ήμουν δίπλα στο αγόρι μου και προσπαθώντας να μαζέψω τα κομμάτια του και να σταματήσω την αιμορραγία του είπα Βασίλη ‘’ο γιος μου είναι πολυτραυματίας και θέλω ελικόπτερο άμεσα χάνει πολύ αίμα το κάθε δευτερόλεπτο είναι κρίσιμο, πρέπει να διασωληνωθει άμεσα. Μου είπε το ξέρουν ήδη όλοι και σε 10 λεπτά θα έρθει ελικόπτερο.....Βασίλη μην αργείτε γιατί θα το χάσω το παιδί, δεν μπορώ να τον πάρω στην πλάτη του είπα θα μου πεθάνει σε λίγα λεπτά... του είπα. Όχι Γιάννη μην κουνιέστε με έχουν ενημερώσει ότι έχει ξεκινήσει ελικόπτερο. Το αγόρι μου έσβηνε λίγο λίγο καθώς περνούσαν οι ώρες και δεν ήταν κανείς άλλος κοντά μας εκτός από 4 φίλους που με είχαν ακολουθήσει από την αρχή.

Στις 16:10 περίπου άρχισε να μην έχει ζωτικά σημεία και του έκανα ΚΑΡΠΑ περιμένοντας μάταια την βοήθεια από τον ουρανό. Συνεχίζαμε εναλλάξ ΚΑΡΠΑ μεχρι τις 17:48 που τον πήρε το βιτσι του ελικοπτέρου……

Δεν υπάρχει ορεινή διάσωση στην Ελλάδα. Εάν το πάθαινε το αγόρι μου αυτό στις Αλπεις θα τον είχαν εντοπίσει διασώσει διασωληνώσει και μεταφέρει πριν προλάβω να φτάσω εγώ κοντά του. Άλλος ένας θάνατος στα ελληνικά βουνά από ……. Το αγόρι μου ήθελε να σηκώσει την ελληνική σημαία σε διεθνείς αγώνες και αναγκαζόταν να ταξιδεύει όποτε μπορούσε σε γειτονικές χώρες ξοδεύοντας το χαρτζιλίκι του για να κάνει προπόνηση στην αναρρίχηση όπως κάνουν και οι φίλοι του γιατί οι εγκαταστάσεις στην Ελλάδα απλά δεν υπάρχουν ή είναι σε αρχάριο επίπεδο.

Θέλω στην μνήμη του να φτιαχτεί μια πλήρης εγκατάσταση αγωνιστικής αναρρίχησης Ολυμπιακών προδιαγραφών που να έχει το όνομα του ΘΕΟΦΑΝΗΣ-ΕΡΜΗΣ έτσι ώστε οι φίλοι του που συνεχίζουν με πάθος να έχουν έναν χώρο και να τον θυμούνται. Πολλές φορές στις βόλτες μας στα βουνά που λάτρευε, συζητούσαμε για την ανυπαρξία στην Ελλάδα μιας ομάδας ορεινής διάσωσης και ήταν κάτι που τον προβλημάτιζε. Θέλω να φτιαχτεί ομάδα ορεινής διάσωσης στην Ελλάδα με ελβετικά στάνταρ, με κανονική και εφεδρική ομάδα με κανονικό και εφεδρικό ελικόπτερο για την κάθε περιφέρεια.

Θέλω το τμήμα που θα είναι στην περιφέρεια Ηπείρου, ένα μέρος που είναι όλο βουνά, να φέρει το όνομα του ΘΕΟΦΑΝΗΣ-ΕΡΜΗΣ. ΘΕΛΩ να δεσμευτεί δημόσια ο πρωθυπουργός ορίζοντας ακριβές χρονοδιάγραμμα για να υλοποιηθούν άμεσα και τα δυο παραπάνω αιτήματα των οικογενειών μας που είναι καταρρακωμένες. Για να ξέρω ότι ο Ερμούλης μου δεν πήγε άδικα και θα σωθούν άλλοι άνθρωποι που πάνε στο βουνό και τους έτυχε ατύχημα. Άνθρωποι που μπορεί απλά να είναι συνταξιούχοι κυνηγοί και παραπάτησαν σε μια πλαγιά. Άνθρωποι που πάνε με την οικογένεια τους απλά μια επίσκεψη σε ένα ορεινό χωριό και γλίστρησαν με το αμάξι τους σε μια πλαγιά. Σε μια πλαγιά που χαρακτηρίζεται πάντα ΔΥΣΒΑΤΗ και πίσω από αυτή την λέξη καλύπτεται η ανεπάρκεια των περισσοτέρων στελεχών της ΕΜΑΚ έκτος ελάχιστων από αυτούς που είναι και καλοί μου φίλοι, που είναι εξαίρεση, να μπορέσουν να μετακινηθούν γρήγορα σε τέτοιο πεδίο είτε από έλλειψη φυσικής κατάστασης είτε από έλλειψη εξοπλισμού, είτε από έλλειψη γνώσεων είτε και από τα τρία μαζί.

Της ΕΜΑΚ που τρέχει σε σεισμούς , σε πυρκαγιές, σε πλημμύρες , σε χημικά , σε πνιγμούς κλπ κλπ. σε οποιαδήποτε καταστροφή. Η βοήθεια της στα βουνά πρέπει να είναι επικουρική. Στα βουνά που δεν φθάνουν οι δρόμοι η μεταφορά ενός τραυματία είναι πολύωρη με τα πεζοπόρα τμήματα και πάντα σχεδόν καταφέρνουν να μαζεύουν σωρούς ανθρώπων που θα είχαν ζήσει εάν άμεσα γινόταν επέμβαση από αέρος όπως γίνεται στις παρά άλπειες χώρες. Η ομάδα ορεινής διάσωσης πρέπει να είναι εξειδικευμένη στα ελβετικά πρότυπα και να είναι μόνο για τα ατυχήματα στα βουνά μας.

Αυτά τα βουνά και τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει κανείς σε αυτά, που με τόσο καμάρι διαφημίζει ο ΕΟΤ, για τα οποία δεν υπάρχει μέχρι τώρα το 2022 καμία μεριμνά για την διάσωση σαν να ζούμε μέσα σε παράγκες μέσα σε σπηλιές. Μόλις γίνουν τα παραπάνω θα πιστεύω ότι το παιδί μου δεν άφησε το αίμα του στα Τζουμέρκα και την τελευταία του πνοή στην αγκαλιά μου άδικα. Το έκανε για να έχετε ελπίδες σωτηρίας εσείς και τα παιδιά σας όταν πάτε για μια εκδρομή η για μια δραστηριότητα στα βουνά. Και σχεδόν όλοι έχετε παιδιά. Να μην βρεθεί κανείς στην θέση του Ερμή μου ούτε στην θέση τη δική μου… Ευχαριστώ
 

 

29 Ιαν 2021 Όλυμπος, Ξερολάκι, Κείμενο στην εφημερίδα Το Βήμα

Χιονοστιβάδα καταπλάκωσε σκιέρ....

21 Μαρτ 2020 Ξυροβούνι Ευβοίας, Αναδημοσίευση απο τον ΕΟΣ Χαλκίδας

Στις 14:30 δέχθηκα το πρώτο τηλεφώνημα από τον Προϊστάμενο Πολιτικής Προστασίας στην Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας κ. Κωστόπουλο, ο οποίος με ενημέρωσε για ένα ατύχημα στο Ξηροβούνι. Μου ζήτησε να επικοινωνήσω με τον Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χαλκίδας, Αντιπύραρχο κ. Περικλή Κουλκουβίνη και να ενεργοποιήσουμε τον σύλλογο μας ώστε να βοηθήσουμε με τις γνώσεις μας για την περιοχή και την ικανότητα μας να προσεγγίσουμε σε δύσβατες περιοχές στο βουνό. Ενημερώθηκαν άμεσα έμπειρα μέλη μας και συστάθηκε μια μικρή ομάδα διάσωσης με τους: Μπαλτά Αναστάσιο, Ανδρέου Κωνσταντίνο, Κοκκίνη Σταύρο, Γαλανάκη Στέργιο. Είμαστε στην ευτυχή θέση σαν σύλλογος να έχουμε αρκετά μέλη που να έχουν την ικανότητα και τη διάθεση να βοηθήσουν, αλλά στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή αφενός λόγω των απαγορεύσεων εξαιτίας του κορωνοϊού και αφετέρου λόγω ανάγκης να κινηθούμε ταχύτατα, επιλέξαμε μια μικρή και ευέλικτη ομάδα.

Με πλήρη αναρριχητικό εξοπλισμό για κάθε περίπτωση. ξεκινήσαμε προς την Ράχη Συκά πάνω από τη Στενή. Στις 15:22 είχα την πρώτη επικοινωνία με τους ορειβάτες για να επιβεβαιώσω την κατάσταση τους, να μάθω τις πρώτες πληροφορίες και τη θέση τους. Στην επικοινωνία που είχαμε προσπάθησα να καταλάβω που ήταν και σε ποιο ρέμα βρίσκονται, μου είπαν ότι έβλεπαν χαμηλότερα ένα δρόμο. Μου εξήγησαν τι βλέπουν και τους συμβούλεψα να μην βγουν από το ρέμα, να συνεχίσουν προς τα κάτω μέχρι την άσφαλτο. Στις 17:02 ενώ πλησιάζαμε επικοινώνησα μαζί τους, πλησίαζαν στην άσφαλτο με ασφάλεια, περιμέναμε στη Ράχη ώστε να τους φέρουν και να μας κατατοπίσουν για το πώς και το πού κινήθηκαν, καθώς και για τις συνθήκες του ατυχήματος. Οι πρώτες πληροφορίες ήταν ότι 3 νεαροί ορειβάτες ξεκίνησαν από Αθήνα με στόχο να ανέβουν το λούκι του Πορτάρη. Η εκκίνηση τους ήταν από τη Ράχη Συκά στις 12:00 το μεσημέρι, ακολούθησαν το μονοπάτι του Ξηροβουνίου προς Κόνισμα. Εκεί θεωρώντας ότι ανεβαίνουν τον Πορτάρη, στη πραγματικότητα ανέβαιναν στο χιόνι σε διπλανό λούκι. Ανέβηκαν αρκετά ψηλά σε πλάτωμα και έκαναν στάση. Η ποιότητα του χιονιού τους επέτρεψε να ανέβουν χωρίς κραμπόν με ηλιοφάνεια και υψηλή θερμοκρασία περίπου 20 βαθμούς. Στο πλάτωμα έκαναν στάση, εκεί έφυγε το σακίδιο του ενός από τους τρεις και στη προσπάθεια του να το προσεγγίσει, έφυγε βράχος και έπεσε στο κενό, περίπου δέκα μέτρα σε βραχώδες έδαφος δεξιά από το λούκι του Πορτάρη. Οι άλλοι δυο ορειβάτες που ήταν μαζί του δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν, δεν είχαν αναρριχητικό εξοπλισμό μαζί τους, κατέβηκαν χαμηλότερα και έμπλεξαν στο ρέμα, μη γνωρίζοντας τη περιοχή.

Αφού βεβαιωθήκαμε που κινήθηκαν στο βουνό ακριβώς, με άμεση ενημέρωση από τους ίδιους φανερά σοκαρισμένους, πήραμε την απόφαση να προσεγγίσουμε από το ρέμα χαμηλά μιας και εκεί είναι και η άμεση πρόσβαση για ανάβαση στον Πορτάρη. Έρευνα. Μην γνωρίζοντας με ακρίβεια πού μπορεί να βρίσκεται, χωριστήκαμε σε 2 ομάδες διάσωσης των 2 ατόμων. Η πράσινη ομάδα με τους Μπαλτά Αναστάσιο και Κοκκίνη Σταύρο ανέβηκε το λούκι του Πορτάρη, ενώ η μπλε ομάδα με τους Ανδρέου Κωνσταντίνο και Γαλανάκη Στέργιο ακολούθησε το λούκι δεξιά, το οποίο ανέβηκε η ομάδα νωρίτερα, με σκοπό να ψάξουμε ανάμεσα στα βράχια. Ξεκινήσαμε γρήγορα να ανεβαίνουμε το ρέμα με την ελπίδα ότι ο νεαρός ορειβάτης μπορεί να είναι ακόμη ζωντανός και για να εκμεταλλευτούμε όσο δυνατόν το φως της ημέρας. Στις 19:20 ανεβαίνοντας η πράσινη ομάδα εντόπισε το σακίδιο του άτυχου ορειβάτη στη μέση περίπου από το λούκι του Πορτάρη. Στο χιόνι είχε διαγραφεί η πορεία του σακιδίου, όπως και τα ίχνη πάνω στο χιόνι από μεγάλες πέτρες που είχαν φύγει. Στις 20:15 και σε σκοτάδι, η μπλε ομάδα από το παρακείμενο λούκι μας ενημέρωσε ότι βρήκε τον άτυχο νεαρό νεκρό, με τραύματα στο κεφάλι και στο ένα του χέρι από τη πτώση. Οι δυο τους έμειναν με το σώμα του άτυχου συνορειβάτη, γιατί είχαμε ενημέρωση ότι είχε φθάσει η Ε.Μ.Α.Κ. από Λαμία, ενώ η πράσινη ομάδα κατέβηκε από το λούκι του Πορτάρη.

Αρκετά χαμηλά και σε πλήρες σκοτάδι η πράσινη ομάδα συνάντησε την ομάδα της Ε.M.A.K. που ανέβαινε με φορείο στη δύσβατη περιοχή για να κατεβάσουν το σώμα του. Τους ενημέρωσε για την καλύτερη προσέγγιση, ώστε να ανέβουν γρηγορότερα και κατόπιν κατέβηκε κάτω. Χαμηλότερα συναντήθηκε με τον Γουβαϊλή Χρήστο, μέλος μας που είχε έρθει να βοηθήσει. Στις 21:45 έγινε μεγάλη κατολίσθηση μέσα στο λούκι του Πορτάρη, ευτυχώς χωρίς να βρίσκεται κάποιος εκεί. Μεγάλοι βράχινοι όγκοι αποκολλήθηκαν και κύλησαν μέχρι χαμηλά. Πολύ δύσκολα και μετά από πολύ σκληρή προσπάθεια κατάφερε η μπλε ομάδα μαζί με την ομάδα της Ε.M.A.K. να κατεβάσουν το σώμα του άτυχου ορειβάτη στο μονοπάτι πάνω από το ρέμα. Στις 07:00 το πρωί ολοκληρώθηκε όλη η προσπάθεια. Να ευχαριστήσω τον Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χαλκίδας, Αντιπύραρχο κ. Περικλή Κουλκουβίνη για την συνεργασία μας και την εμπιστοσύνη που μας έδειξε σε όλη την προσπάθειά μας.

14 Απρ 2019 Νταβάλιστα Τύμφης, κείμενο από efsyn

πτώση ορειβάτη ενδεχομένως σε σημείο της Μικρής Νταβάλιστας

19 Ιαν 2015 Ορεινή διάσωση στην Ελλάδα, κείμενο απο το The Hiking Experience



28 Ιαν 2012 Λάπατος, Αναδημοσίευση απο το Hellaspath
Ο σκηνοθέτης Βασίλης Κατσίκης (CCTV- Λούφα και Απαλλαγή) αφηγείται την τραγική ιστορία εντοπισμού του ορειβάτη ανιψιού του Σταύρου Λισγάρα στο όρος Τύμφη στο Πάπιγκο. Αφού πέρασε λίγος καιρό από το χαμό του ανιψιού μου Σταύρου Λισγάρα, που για τέσσερις μέρες ήταν αγνοούμενος στην περιοχή Λάπατος του Πάπιγκου, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την οδυνηρή εμπειρία μου.Στόχος μου είναι να αποτείνω φόρο τιμής στο παλικάρι μας, που λάτρευε το βουνό και παράλληλα να φωτιστούν προβλήματα και αδυναμίες των μηχανισμών, που έχουν αναλάβει την διάσωση και προστασία των πολιτών αυτής της χώρας.

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2013
Η πτώση του Σταύρου από την περιοχή Λάπατος στο όρος Τύμφη, έγινε την Δευτέρα 28 Ιανουαρίου, το πρωί κάπου μεταξύ 8 με 8.15, όταν με άλλους δύο φίλους του ορειβάτες, ανέβηκαν το βουνό και στο σημείο εκείνο στάθηκαν για μια φωτογραφία! Το «μπαλκόνι -φρύδι» του χιονιού υποχώρησε και παρέσυρε τον Σταύρο μαζί του στο γκρεμό. Οι φίλοι του ειδοποίησαν αμέσως τις αρχές και έτσι αρχίζουν οι προσπάθειες εντοπισμού του. Ειδοποιήθηκα λίγο αργά για το συμβάν και αμέσως τηλεφώνησα στα Γιάννενα, στις αδελφές του Σταύρου. Τις άκουσα σοκαρισμένες να προσπαθούν να δώσουν κουράγιο στην μητέρα τους (ο πατέρας τους δεν ζει) και να περιμένουν εναγωνίως μια είδηση για το παλικάρι τους. Έτσι αποφάσισα να μάθω ο ίδιος την πορεία των ερευνών.Προσπαθούσα να επικοινωνήσω με τους υπεύθυνους της Πολιτικής Προστασίας στα Γιάννενα που είχαν τον συντονισμό αλλά ήταν δύσκολο. Κάποια στιγμή μίλησα με την γραμματεία και μου ζήτησε το τηλέφωνό μου για να με καλέσουν εκείνοι, κάτι που δεν έγινε ποτέ. Έτσι επικοινώνησα με την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης όπου αφού μου εξήγησαν άμεσα την κατάσταση, μου έστειλαν αμέσως email με ένα σχέδιο δράσης που είχαν ήδη αποστείλει και στις υπηρεσίες της ΕΜΑΚ αλλά και της Πολιτικής Προστασίας. Το σχέδιο περιέγραφε τον συνδυασμό εναέριας και επίγειας δράσης. Έδινε ιδιαίτερη αναφορά στα στρατιωτικά ελικόπτερα που θα επιχειρήσουν, να ελαφρύνουν από βάρκες και άλλα βαριά σωστικά μέσα που έχουν για τις θαλάσσιες επιχειρήσεις (ακόμα και δύτες), και έτσι ελαφρότερα να παραλάβουν 3 -4 εξειδικευμένα άτομα για ορεινή διάσωση και μ αυτά να επιχειρήσουν.Ήταν πολύ σημαντική η πρώτη μέρα να μην χαθεί χρόνος, γιατί είχαμε την ελπίδα πως το παιδί μας ζει τραυματισμένο και περιμένει βοήθεια!! Άρα οι ενέργειες που έπρεπε να γίνουν ήταν καθοριστικές, αν αναλογιστεί κανείς τις θερμοκρασίες που έφταναν έως -10 και -15 την νύχτα στο χιονισμένο βουνό.Παράλληλα μαθαίνω πως αμέσως μετά την πτώση του Σταύρου μας, ο φίλος του, ο Βασίλης Ρήτας που ήταν μαζί στο βουνό και τον είδε να χάνεται στο φαράγγι, τηλεφώνησε αμέσως στο 166 και ανέφερε το περιστατικό. Μετά από λίγο του τηλεφώνησε ο υπεύθυνος Πολιτικής Προστασίας κ. Μαυρογιώργος και όταν ο Ρήτας ζήτησε κάποιο ελικόπτερο να ενεργήσει άμεσα για την ανεύρεση του Σταύρου, ο κ Μαυρογιώργος του είπε πως πρέπει αυτός, δηλαδή ο Ρήτας να τηλεφωνήσει και να ζητήσει το στρατιωτικό ελικόπτερο, γιατί χρεώνεται με 30.000 ευρώ όποιος το καλέσει!!! Η απάντηση του σοκαρισμένου Ρήτα, ήταν πως δεν υπάρχει θέμα χρημάτων, αλλά άμεσης σωτηρίας του φίλου του!!! Αλλά δεν μπορούσε να το κάνει, γιατί τα κινητά τους στο βουνό δεν είχαν ούτε καλό σήμα και ούτε αρκετή μπαταρία. Τότε ο κ. Μαυρογιώργος του είπε πως θα προσπαθήσει να το κάνει εκείνος.Και όντως απ ότι φάνηκε η Πολιτική Προστασία το έλυσε με κάποιο τρόπο και το Σούπερ Πούμα ήρθε σχετικά γρήγορα κάπου προς το μεσημέρι. Αλλά με όλο το βάρος του (σωστικές λέμβοι και σύνεργα για θαλάσσιες διασώσεις κλπ) δεν μπόρεσε να προσεγγίσει το δύσκολο σημείο στο βουνό και να ψάξει από κοντά, για την ανεύρεση του Σταύρου.Έχοντας άγνοια από διασώσεις, προσπαθούσα να καταλάβω τι δεν πάει καλά και δεν μπορούμε να βρούμε το παιδί μας. Αφού και το σημείο πτώσης ξέρουμε και το κινητό του τηλέφωνο το είχε μαζί του και στην περιοχή υπήρχε ηλιοφάνεια και απόλυτη διαύγεια. Με κάθε τηλεφώνημα που έκανα στους υπευθύνους μεταφέροντας την αγωνία της μητέρας και των αδελφών του αγνοούμενου ανιψιού μου, η απάντηση που έπαιρνα ήταν αδυναμία όποιας δράσης λόγω της επικινδυνότητας πτώσης χιονοστιβάδων από την μια, αλλά και του λίγου χρόνου επιχείρησης, αφού μετά το απόγευμα που έπεφτε το φως, δεν υπήρχε κανένας τρόπος έρευνας μέσα στο σκοτάδι. Το βράδυ μαθαίνω έχουν φτάσει δυνάμεις της ΕΜΑΚ στο καταφύγιο στο Πάπιγκο, με στόχο να επιχειρήσουν την άλλη μέρα το πρωί.Η ελπίδα μας να είναι τραυματισμένος και να έχει κάπου προφυλαχτεί στο βουνό έκαναν την νύχτα εφιαλτική και μόνο οι προσευχές, μας έδιναν ένα μικρό κουράγιο!Ακούγοντας την αδυναμία των υπευθύνων, αποφασίστηκε από την οικογένεια να μισθωθεί ελικόπτερο της Ιντερσαλόνικα και με μέλη της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης , το πρωί της επομένης, της Τρίτης, να πετάξουν στο σημείο.

Τρίτη 29 Ιανουαρίου 1013
Έτσι και έγινε. Το ελικόπτερο πέταξε και προσπάθησε όσο το δυνατόν να κάνει προσέγγιση στο βουνό και να βγάλει φωτογραφίες. Έτσι για πρώτη φορά έχουμε απόλυτη εικόνα του βουνού και μπορούμε να αναλύσουμε πιθανά σημεία. Οι φωτογραφίες αυτές από την ΕΟΔ, εστάλησαν αμέσως και στην Πολιτική Προστασία και στην ΕΜΑΚ για πιθανή αξιοποίηση.Το πρωί της Τρίτης ο Δημήτρης Μπήτος ,ορειβάτης - εθελοντής από το Πάπιγκο (ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε την προηγούμενη στο σημείο Λάπατος, για να βοηθήσει τους σοκαρισμένους φίλους του Σταύρου) οδηγεί τους άντρες της ΕΜΑΚ στην περιοχή απ όπου έπεσε ο Σταύρος.Το σούπερ πούμα ξανάρχεται και ο ίδιος ο Μπήτος ακούει την άρνηση από το Super Puma να δεχτεί άνδρες της ΕΜΑΚ να επιβιβαστούν στο ελικόπτερο, λέγοντας πως έχουν δικούς τους διασώστες και θα προσπαθήσουν μόνοι τους.Το στρατιωτικό ελικόπτερο επιχειρεί και πάλι αλλά χωρίς αποτέλεσμα αφού κάνει ακριβώς το ίδιο ότι και την προηγούμενη μέρα. Δεν μπορεί να πετάξει κοντά στο βουνό και έτσι ξαναφεύγει άπραγο.Φτάνουν στο Πάπιγκο εθελοντές διασώστες από πολλά μέρη της Ελλάδας καθώς και μέλη της ΕΟΔ.Τρίτη απόγευμα φτάνουν στο καταφύγιο και άλλες δυνάμεις της ΕΜΑΚ από Θεσσαλονίκη και Λάρισα.Σε επικοινωνία μου με βαθμοφόρους, άκουσα πάλι πως είναι επικίνδυνο και δύσκολο το σημείο και δεν μπορούν να επιχειρήσουν.Οι ελπίδες μας αρχίζουν να εξαφανίζονται όσο περνάνε οι ώρες βλέποντας πως δεν γίνεται τίποτα.Πρέπει να σημειώσω πως δεν είναι δική μου δουλειά ούτε κανενός από την οικογένεια, να ελέγχουμε τις γνώσεις και την επιχειρησιακή επάρκεια των υπηρεσιών διάσωσης και προστασίας, αλλά είναι υποχρέωση τους να εξηγήσουν στην οικογένεια πιθανό σχεδιασμό. Αυτό ακριβώς που δεν γινόταν.Διέκρινα πως αν συνεχιζόταν όλο αυτό, η ανεύρεση του παιδιού μας, θα ήταν αδύνατη. Με την πληροφορία πως σε λίγες μέρες έρχεται κακός καιρός και με την νέα χιονόπτωση θα καλυφτούν πιθανά ίχνη, τρομοκρατήθηκα. Έτσι η πιθανότητα ανεύρεσης του παιδιού μας, θα πήγαινε την άνοιξη που θα έλιωναν τα χιόνια! Μπορείτε να φανταστείτε πως ένιωσα όταν άκουσα αυτή την εκδοχή!!!!Φτάνει μια πληροφορία από φίλους πως υπάρχει στην Ελβετία μια ομάδα διάσωσης που έχουν εξειδίκευση στις ορεινές διασώσεις. Η «Air Zermatt». Το αναφέρω στην ΕΟΔ και μου λένε πως τους γνωρίζουν από διεθνή συνέδρια και πως τους θεωρούν ότι καλύτερο υπάρχει στο κόσμο!! Αφού πήραμε τα τηλέφωνα και τα στοιχεία, σαν οικογένεια ήρθαμε σε επαφή με την Ελβετική εταιρεία. Τους εξηγήσαμε την κατάσταση και τους στείλαμε φωτογραφικό υλικό από την περιοχή. Η ανταπόκριση των Ελβετών ήταν άμεση και ουσιαστική. Μας εξήγησαν πιθανούς τρόπους που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν. Η συγκεκριμένη ομάδα επενεργεί με το σύστημα longline rescue, δηλαδή με κάθετη διάσωση. Το πρόβλημα ήταν με ποιο ελικόπτερο θα επιχειρούσαν αφού για να έρθουν με το δικό τους χρειαζόντουσαν περίπου 15 ώρες! Έτσι επικοινωνήσαμε με την Ιντερσαλόνικα για να μισθώσουμε πάλι δικό τους ελικόπτερο και με χειριστή τον Ελβετό πιλότο που θα έφτανε εδώ, να γίνει η προσέγγιση στο βουνό. Η Ιντερσαλόνικα συμφώνησε, με την προϋπόθεση να υπάρχει και ο δικός της πιλότος μέσα και να δώσει κάποια στιγμή τον έλεγχο του ελικοπτέρου στον Ελβετό. Οι Ελβετοί συμφώνησαν αν το ελικόπτερο δεν ήταν το καταλληλότερο για τέτοια επιχείρηση.

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013
Ο γνωστός επιχειρηματίας της Ηπείρου, Βασίλης Χήτος πιλότος και ιδιοκτήτης ενός μικρού ελικοπτέρου Robinson, επιχειρεί προσέγγιση στο βουνό έχοντας μαζί του τον Βασίλη Ρήτα (φίλο του Σταύρου και ορειβάτη) για να του δείξει το σημείο πτώσης.Ο Χήτος πετάει πολύ κοντά στο βουνό με κίνδυνο όχι μόνο για το ελικόπτερο αλλά και για τις ζωές τους. Αλλά και πάλι δεν εντοπίζουν τον Σταύρο.Τα μέλη της ΕΟΔ έχουν φύγει από την περιοχή θεωρώντας πως δεν μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, αφού μόνο με τη βοήθεια ελικοπτέρου που θα τους άφηνε στη βάση του ορεινού όγκου, θα μπορούσαν να ψάξουν.Μαθαίνω τώρα από τις μαρτυρίες του Δημήτρη Μπήτου που ήταν στο καταφύγιο μαζί με τους άνδρες της ΕΜΑΚ πως πολλές φορές που ήθελαν να επιχειρήσουν με κάποιο τρόπο, τους σταματούσαν εντολές από τους ανωτέρους τους, γιατί τους λέγαν πως είχαν πληροφορίες που ήθελαν την ΕΟΔ να έχει εντοπίσει τον Σταύρο!! Αναρωτιέμαι ποιος μπορεί να το έκανε αυτό και γιατί, την στιγμή που οι εθελοντές της ΕΟΔ είχαν αποχωρήσει απ το Πάπιγκο. Εκτός και αν με το φόβο πιθανού ατυχήματος, κάποιοι προτιμούσαν τέτοιες λύσεις και έριχναν σε δήθεν «ευρήματα» της ΕΟΔ την όποια αδυναμία τους? Υπήρξα μάρτυρας αρκετές φορές στα γραφεία της ΕΟΔ, συζητήσεων και αναλύσεων πιθανών σημείων σε φωτογραφίες, αλλά ποτέ δεν υπήρξε βεβαιότητα πως έχει βρεθεί το σημείο που ήταν το παιδί μας.Κάθε φορά που έλεγα σε μέλη της ΕΟΔ να επικοινωνήσουμε με τους διοικούντες της ΕΜΑΚ και της Πολιτικής Προστασίας, μου λέγανε να επικοινωνήσω εγώ, γιατί με κάποιους από αυτούς έχουν προβλήματα. Τους βλέπουν ανταγωνιστικά!!!! Δεν μπορούσα να καταλάβω πως γίνεται όταν όλοι θέλουμε να βοηθήσουμε μια ανθρώπινη ζωή που είναι σε κίνδυνο, να υπάρχουν τέτοια θέματα!!!Ο πολύ έμπειρος οδηγός βουνού και υπεύθυνος του καταφυγίου στο Πάπιγκο Γιώργος Ροκάς το είχε πει ξεκάθαρα στον εθελοντή διασώστη και μέλος της ΕΟΔ από την Κοζάνη, Γιώργο Τζήκα, πως είναι αδύνατο να γίνει προσπάθεια από το πάνω μέρος του βουνού (από εκεί δηλαδή που έπεσε ο Σταύρος), γιατί το βουνό είναι τόσο φορτωμένο από χιόνι που θα παρασύρει και άλλους στο κενό.Ο Βασίλης Χήτος με το ελικόπτερό του, πετάει και πάλι και φωτογραφίζει για μια ακόμα φορά σημεία στο βουνό.Αυτή τη φορά υπάρχει από την μεριά του μεγάλη πιθανότητα να βρίσκεται ο Σταύρος κοντά στην κορυφή σε ένα μικρό άνοιγμα του βουνού. Προσπαθούμε όλοι να αναλύσουμε τις φωτογραφίες για να βεβαιωθούμε αν είναι εκεί. Όλες οι συζητήσεις για την προσέγγιση του σημείου είναι άκυρες, αφού είναι πολύ δύσκολο να γίνει ραπέλ στο συγκεκριμένο σημείο.Ενώ γινόταν όλα αυτά εμείς σαν οικογένεια είχαμε κανονίσει να έρθουν με ιδιωτικό αεροπλάνο οι Ελβετοί διασώστες της "Air Zermatt". Το κόστος της όλης αυτής επιχείρησης δεν το ξέραμε επ ακριβώς, αλλά η οικογένεια ένα σκοπό είχε. Να βρεθεί το συντομότερο ο Σταύρος με όποιο κόστος.

Βράδυ της Τετάρτης.
Έφτασαν στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης με ιδιωτικό λεαρ τζέτ ένας πιλότος ελικοπτέρου και δύο διασώστες (ο ένας ο Bruno Jelk είναι ο ιδρυτής της «Air Zermatt») Τους παρέλαβε μέλος της οικογένειας από το αεροδρόμιο, μαζί με μέλη της ΕΟΔ και τους έφεραν στα γραφεία της ΕΟΔ. Εκεί είχαμε ετοιμάσει την παρουσίαση των στοιχείων, με οθόνες υψηλής ανάλυσης για να εκτιμηθούν φωτογραφικά ευρήματα καθώς και η μορφολογία του ορεινού όγκου. Απ ότι φάνηκε η παλιά γνωριμία της ΕΟΔ με τους Ελβετούς διασώστες, βοήθησε πάρα πολύ για να γίνει ουσιαστική προετοιμασία για την αυριανή επιχείρηση. Οι Ελβετοί δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως γίνεται, αφού τα καιρικά φαινόμενα ήταν καλά και παράλληλα είναι γνωστό τα σημείο πτώσης και έχει μαζί και το κινητό του ο αγνοούμενος, να μην τον έχουμε εντοπίσει τόσες μέρες? Η διαβεβαίωση που μας έδωσαν ήταν πως δεν θα χρειαστούν περισσότερο από 3 ώρες για να τον εντοπίσουν και να τον ανασύρουν. Για την περίπτωση που στρώμα χιονιού έχει καλύψει εξ ολοκλήρου το σώμα του αγνοούμενου, θα έφτανε από την Ελβετία την Πέμπτη πρωί μηχάνημα εντοπισμού κινητού που έπρεπε να το παραλάβουν μέλη της ΕΟΔ και να το φέρουν το συντομότερο στο Πάπιγκο.Το ίδιο βράδυ της Τετάρτης συνομιλώ με υπευθύνους της ΕΜΑΚ όπου τους πληροφορώ για την έλευση των Ελβετών και τον σχεδιασμό της επιχείρησης μας για την επόμενη μέρα. Με αποκαρδιωτικό τρόπο με πληροφορούν πως δεν θα «μπορέσουν» οι Ελβετοί να επιχειρήσουν, γιατί την ευθύνη πλέον της όλης υπόθεσης έχει ο στρατός, ο οποίος θα επιχειρήσει αυτός με το Super Puma καθώς και με επίγειες δυνάμεις της ΕΜΑΚ. Έγινα έξαλλος. Ουρλιάζοντας σχεδόν τους ρωτάω πως μπορούν να μου λένε κάτι τέτοιο τη στιγμή που φέραμε τους διασώστες από την Ελβετία και τώρα έπρεπε να τους διώξω πίσω??? Και γιατί να κάνουν αύριο, αυτό που θα μπορούσαν τόσες μέρες να είχαν επιχειρήσει? Αναρωτιέμαι αν το θέμα ήταν το γόητρο!! Να βρούνε αυτοί πρώτοι τον Σταύρο και όχι οι Ελβετοί!!Προσπαθώ να μιλήσω με κάποιον υπεύθυνο και δεν μπορώ να βρω!!! Ακόμα μια φορά δεν μπορούσα να καταλάβω ποιος έχει τον συντονισμό και την ευθύνη όλης της υπόθεσης.Ευτυχώς σε συνομιλία μου με τον κ. Ηρακλή Λύρο Διοικητή της 5ης ΕΜΑΚ με τον οποίο είχα συχνή επικοινωνία, συμφωνήσαμε να πετάξει πάλι ο Βασίλης ο Χήτος το πρωί να ξαναφωτογραφίσει, μετά να επιχειρήσει η ΕΜΑΚ με το Super Puma και αν αποτύχουν, προς το μεσημέρι να "επιτρέψουν" τους Ελβετούς με το ελικόπτερο της Ιντερσαλόνικα να κάνουν προσέγγιση.

Πέμπτη πρωί
Ξημερώματα της Πέμπτης η ΕΟΔ έχει φτάσει στο Πάπιγκο με σκοπό να υποστηρίξει με όποια δράση χρειαστεί και με τηλεπικοινωνίες, τους διασώστες της "Air Zermatt"!!Ο Χήτος ξαναπετάει και ξαναφωτογραφίζει. Σε καφενεία- ξενοδοχεία στο Πάπιγκο έχουν στηθεί υπολογιστές και οθόνες για να γίνει αξιολόγηση και ανάλυση των φωτογραφιών.Στη Θεσσαλονίκη οι Ελβετοί διασώστες με τον πρόεδρο της ΕΟΔ, Γιώργο Καλογερόπουλο, έχουν φτάσει στα γραφεία της Ιντερσαλόνικα για να ξεκινήσουν με το ελικόπτερο προς το Πάπιγκο. Επικοινωνούνε μαζί μου και μου λένε πως υπάρχει πρόβλημα με την Ιντερσαλόνικα! Πως ο Έλληνας πιλότος δεν θέλει πλέον να δώσει (κάποια στιγμή) τον έλεγχο του ελικοπτέρου στον Ελβετό. Οι Ελβετοί τα έχουν χάσει. Δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται να αλλάζουν οι αποφάσεις από την μια στιγμή στην άλλη, αλλά «καταλαβαίνουν» το λόγο που δεν έχουμε εντοπίσει τον Σταύρο ακόμα!!! Στην προσπάθεια να πείσουμε τον πιλότο να αλλάξει γνώμη μαθαίνουμε πως το ελικόπτερο έχει κάποιο «πρόβλημα» και δεν μπορεί να πετάξει πλέον.Έχω τρελαθεί. Έχουν γίνει όλα αυτά και τώρα έχουμε τους Ελβετούς διασώστες στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι???Ρωτάμε τον Ελβετό πιλότο αν με το ελικόπτερο του Χήτου (ένα μικρό Robinson) θα επιχειρούσε? Μας απαντάει πως ακόμα και με το λιαρ τζετ είναι έτοιμος να προσπαθήσει!! Γιατί, συνεχίζει, εμείς ήρθαμε εδώ για να βρούμε τον αγνοούμενο όχι να συζητάμε!!!Επικοινωνώ με τον Βασίλη τον Χήτο και εκείνος αμέσως μου απαντάει πως του διαθέτει το ελικόπτερο του ανεπιφύλακτα!!!Για να μη χάνουμε καιρό οι Ελβετοί διασώστες μαζί με τον πρόεδρο της ΕΟΔ μπαίνουν στο Ελβετικό λίαρ τζετ και πετάνε για το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων.Επικοινωνώ με τον κ. Λύρο τον διοικητή της 5ης ΕΜΑΚ για να μάθω τη γίνεται με την δική τους επιχείρηση και να τον πληροφορήσω για την άφιξη των Ελβετών διασωστών. Με πληροφορεί πως επιχείρησαν με το Super Puma. Πως δηλαδή επιβιβαστήκαν άνδρες της ΕΜΑΚ καθώς και ο Γιώργος Ροκάς (ο υπεύθυνος του καταφυγίου) και έφτασαν σε κάποιο σημείο χαμηλά στο βουνό. Επειδή όμως το μετεωρολογικό δελτίο έδινε ανέμους και κακό καιρό έπρεπε το Super Puma να φύγει. Άρα τους πήρε και έφυγε. Βέβαια έβγαλαν κάποιες φωτογραφίες και αυτοί από την περιοχή!!Φτάνει το λίαρ τζετ στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων και ο Ελβετός πιλότος επιβιβάζεται αμέσως στο ελικόπτερο του Χήτου. Ενώ οι άλλοι Ελβετοί διασώστες με αυτοκίνητα της πολιτικής προστασίας και της αστυνομίας ξεκινάνε αμέσως για το Πάπιγκο.Ο Χήτος του κάνει μια αναγνωριστική πτήση στην περιοχή και στη συνέχεια ο Ελβετός του ζητάει να του παραδώσει το ελικόπτερο. Μαζί με τον άλλον Ελβετό διασώστη πετάνε προς τον ορεινό όγκο. Όσοι έχουν οπτική επαφή βλέπουν για πρώτη φορά ελικόπτερο να πετάει τόσο κοντά στους βράχους αλλά με απόλυτη σταθερότητα. Ο ίδιος ο Χήτος που θεωρείται καλός πιλότος, δεν πίστευε στα μάτια του για τον τρόπο που ο Ελβετός πετούσε το ελικόπτερό του.Δεν πέρασαν 10 λεπτά και κάτι πρόσεξαν στην βάση του ορεινού όγκου. Κάπου 600 μέτρα από την κορυφή. Από το ελικόπτερο κατεβαίνει ο άλλος Ελβετός διασώστης και σε πέντε λεπτά έχει ανακαλύψει το μπουφάν και στη συνέχεια το άψυχο σώμα του παιδιού μας.Η ανάσυρση με την βοήθεια και του άλλου Ελβετού έγινε στα επόμενα 10 – 15 λεπτά.Αφού μου επιβεβαίωσαν πως ο Σταύρος δεν ζει, τηλεφώνησα στη μητέρα και τις αδελφές του και τους ανακοίνωσα το χειρότερο νέο που θα περίμεναν...........Όταν μετά το πέρας της επιχείρησης, τηλεφώνησα στους εμπλεκόμενους αυτής της ιστορίας για να τους ευχαριστήσω για ότι έκαναν τόσες μέρες, μου είπαν κάποιοι πως ντρέπονται για όλο αυτό!!! Πως μια ολόκληρη χώρα με τόσα μέσα για τέσσερις μέρες, να μην μπορεί να κάνει ότι τρεις άνθρωποι έκαναν για 20 λεπτά!!!!Όταν ξεκίνησαν οι Ελβετοί με το λιαρ τζετ για την επιστροφή τους, αμέσως επικοινώνησε η "Air Zermatt" με μέλος της οικογένειας και έδωσε συλλυπητήρια. Παράλληλα με απόλυτο διακριτικό τρόπο μας πληροφόρησε πως η αποστολή των διασωστών καθώς και του πιλότου του λίαρ τζετ ήταν προσφορά από την Air Zermatt. Το μόνο κόστος που μένει να καλυφτεί είναι η ενοικίαση του λιαρ τζετ και τα καύσιμα. Και βεβαίως τόνισαν πως δεν υπάρχει βιασύνη ακόμα και για αυτά, αφού σε τέτοιες στιγμές προέχουν άλλα!! Έκπληκτοι τα ακούσαμε όλα αυτά, αφού εδώ στη χώρα μας, για να σηκωθεί κάποιο διασωστικό ελικόπτερο οι εταιρείες θέλουν προκαταβολικά τα χρήματα!!!!

Συμπεράσματα

1. Αν το παιδί μας είχε τραυματιστεί και περίμενε κάπου στο βουνό θα είχε καταλήξει από το κρύο.
2.  Σε επικοινωνία με διοικητές και άντρες της ΕΜΑΚ καταλάβαινα πως ενώ είχαν την θέληση και το θάρρος να επιχειρήσουν σε μια τόσο δύσκολη περιοχή, δεν είχαν τον τεχνικό εξοπλισμό και την εξειδίκευση που θα χρειαζόταν για να εντοπίσουν πρώτα απ όλα τον αγνοούμενο και μετά να επιχειρήσουν να τον προσεγγίσουν.
3.  Μεγάλη αδυναμία που είδα και έζησα, σε όλη αυτή την ιστορία, ήταν ο συντονισμός της επιχείρησης που ήταν ανύπαρκτος.
4.  Σε καμιά περίπτωση δεν θέλω να υποτιμήσω την προσφορά της ΕΜΑΚ σε πολλές διασώσεις της στο παρελθόν σε Ελλάδα και εξωτερικό. Σίγουρα θα υπήρξαν προσπάθειες και ενέργειες που δεν τις γνωρίζω από την μεριά των υπηρεσιών διάσωσης και προστασίας οι οποίες όμως στην συγκεκριμένη ιστορία δεν έφεραν αποτέλεσμα. Αν θέλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων οι άνθρωποι που διοικούν και ελέγχουν αυτές τις υπηρεσίες, πρέπει πρώτοι να θίξουν τα προβλήματα και τις αδυναμίες και όχι να τα καλύπτουν ρίχνοντας ευθύνες στους εθελοντές των ΜΚΟ.
5. Συνεργάστηκα με την ΕΟΔ σ'αυτή την τραγική ιστορία και γι αυτό μεταφέρω την εμπειρία μου απ αυτή τη γωνία. Δεν θα μπω σε συντεχνιακές κόντρες μεταξύ υπηρεσιών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Μέλημα μου και αγωνία μου ήταν να βρεθεί το συντομότερο το παιδί μας. Τα έζησα και τα θυμάμαι εφιαλτικά!!! Κάθε λεπτό ήταν πολύτιμο γιατί ελπίζεις πως μπορεί ο άνθρωπος σου να σε περιμένει!!! Σε τόσο σημαντικά ζητήματα, όπως η διάσωση μιας ανθρώπινης ζωής, δεν χωράνε εγωισμοί και μικρομεγαλισμοί.
6.  Το σχέδιο της ΕΟΔ που μου εστάλει την πρώτη μέρα, την Δευτέρα, οι κρατικές υπηρεσίες πήγαν να το υλοποιήσουν την Πέμπτη. Χωρίς βέβαια το βασικό. Αεροφωτογραφίες και επιχειρησιακή δυνατότητα από εκπαιδευμένους πιλότους που να μπορούν να επιχειρήσουν πολύ κοντά σε ορεινούς όγκους.
7.  Αντί να αλληλοκατηγορούνται κρατικές υπηρεσίες και εθελοντικές ομάδες, ας σκεφτούν το απλό: ΤΙ ΕΙΧΑΝ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΛΒΕΤΟΙ ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΒΡΗΚΑΝ ΤΟΝ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟ ΣΕ 20 λεπτά, ΕΝΩ ΟΛΟΙ ΑΥΤΟΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΑΝ ΣΕ 4 ΜΕΡΕΣ? Aν το ανακαλύψουν αυτό και το παραδεχτούν, τότε ίσως κάτι αλλάξει στο μέλλον!! Όσοι εξωραΐζουν και αποκρύπτουν προβλήματα και ανικανότητες, φέρουν την ευθύνη γι αυτά που θα συμβούν στη συνέχεια. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σαν τον Σταύρο μας που περιμένουν την διάσωση τους!! Ας κάνουμε κάτι γι αυτούς!!!

Πρόταση δημιουργίας:
«Κέντρου Ορεινής Εναέριας Διάσωσης – Σταύρος Λισγάρας»
Μ αυτή τη σκέψη τόσες μέρες στο μυαλό μου και μετά την θλιβερή ιστορία που ζήσαμε με τον χαμό του αγαπημένου μας παλικαριού, αφήνω προς σκέψη σε όλους μας την δημιουργία ενός «ΚΕΝΤΡΟΥ ΟΡΕΙΝΗΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ – ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΙΣΓΑΡΑΣ». Μπορεί να έχει έδρα τα Γιάννενα και να δραστηριοποιείται σε όλους τους ορεινούς όγκους της χώρας. Δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο εγχείρημα η αγορά ενός ειδικού ελικοπτέρου και η εκπαίδευση δύο Ελλήνων πιλότων από την «Air Zermatt».Εκτός των διασώσεων που θα είναι η βασική δράση αυτού του κέντρου, μπορεί να επιχειρεί και για άλλους λόγους, σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές.Ξέρω πως είναι μεγάλο όνειρο η δημιουργία ενός τέτοιου κέντρου σε μια χώρα με μεγάλη οικονομική κρίση, αλλά αξίζει νομίζω η προσπάθεια του.Έχουμε τόσο μεγάλη δραστηριότητα στα πανέμορφα βουνά μας, που είναι αναγκαίο να υπάρχουν δομές προστασίας και διάσωσης με απόλυτη εξειδίκευση. Καθώς επίσης θεωρώ πως κάτι τέτοιο δεν πρέπει να ανήκει σε κρατικό φορέα, αλλά να συνεργάζεται με όλους, κάθε φορά που η ανάγκη το επιβάλλει.Εμείς δυστυχώς χάσαμε το παλικάρι μας και αυτό δεν το αλλάζει κανένας και τίποτα, αλλά ας κάνουμε τουλάχιστον κάτι για να σώσουμε τους επόμενους «Σταύρους» που θα βρίσκονται στο βουνό και θα περιμένουν κάποιον να τους σώσει!!!!

4 Μαρτ 2006 Βαρδούσια, Αναδημοσίευση απο το route.gr

Το Σάββατο 4 Μαρτίου το απόγευμα ξεκουραζόμαστε στο καταφύγιο λίγο μετά την ανάβαση ως εκεί με τη σχολή Ορειβασίας του ΕΟΣ Αχαρνών όταν μας ειδοποίησαν πως ένα σοβαρό ατύχημα είχε συμβεί σε μια κοπέλα κατά τη διάρκεια της πρόσβασης στο καταφύγιο. Αμέσως ετοιμαστήκαμε και φύγαμε για βοήθεια μαζί με τον Δημήτρη Κάραλη και 4-5 μαθητές της σχολής, μεταξύ των οποίων και ο οδοντίατρος Γεράσιμος Ευαγγελάτος, ενώ επιπλέον 30 ακόμα ορειβάτες είχαν συγκεντρωθεί στην περιοχή του ατυχήματος προσφέροντας εθελοντικά τη βοήθεια τους. Το ατύχημα είχε συμβεί στις 16.40 πάνω στην τραβέρσα πριν τη ράχη των καταφυγίων στην περιοχή Σταυρός. Το χιόνι της τραβέρσας, προερχόταν από παλιά χιονοστιβάδα και καθώς είχε λιώσει επιφανειακά τις προηγούμενες, το απόγευμα εκείνης της ημέρας είχε γίνει γυαλιστερός πάγος. Η άτυχη 28χρονη Νάντια Κοντοπούλου γλίστρησε λίγο πριν το τέλος της τραβέρσας, έπεσε με το κεφάλι πάνω σε ένα από τους δυο βράχους που βρίσκονται 10-15 μέτρα χαμηλότερα και σταμάτησε στο χιόνι 100 μέτρα πιο κάτω. Ήταν σε πολύ κρίσιμη κατάσταση, με πιθανά κατάγματα στο κεφάλι και τον αυχένα. Παράλληλα με τις πρώτες βοήθειες και την προσπάθεια να την κρατήσουμε ζεστή, κινητοποιήσαμε τον κρατικό μηχανισμό εκτάκτων αναγκών ζητώντας ελικόπτερο, μιας και αν προσπαθούσαμε να την μετακινήσουμε με πρόχειρο φορείο θα ήταν πολύ επικίνδυνο για ακόμα χειρότερο τραυματισμό στην σπονδυλική της στήλη . Η προσπάθεια κινητοποίησης άρχισε γύρω στις 17.00 και ως τις 17.30 είχαν ειδοποιηθεί το ΕΚΑΒ, η ΕΜΑΚ, η Αστυνομία και η Πολιτική Προστασία για το ατύχημα και για την σοβαρότητα της κατάστασης.

Καθώς κάθε λεπτό που περνούσε ήταν ίσως καθοριστικό, προσπαθούσαμε μέσα από μια αλληλουχία αλλεπάλληλων τηλεφωνημάτων να καταφέρουμε να μας σταλεί το ελικόπτερο. Όλοι οι άνθρωποι στην άλλη άκρη της γραμμής έδειχναν πραγματικό ενδιαφέρον για το περιστατικό, όπως η γιατρός του ΕΚΑΒ ή το γραφείο του Υφυπουργού Υγείας με το οποίο μιλήσαμε. Πραγματικά όλοι έδειχναν το ζεστό ανθρώπινο πρόσωπό τους και ελληνικό φιλότιμο προσπαθώντας να βοηθήσουν την κινητοποίηση. Ωστόσο, ήταν εμφανές πως δεν υπήρχε ένα ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ και πως ο χρόνος σπαταλιόταν μεταξύ των τηλεφωνημάτων στους διάφορους φορείς. Με τα πολλά μας είπαν από το ΕΚΑΒ πως βρέθηκε ο υπεύθυνος της πολιτικής Προστασίας και δόθηκε η έγκριση για να πετάξει ένα SUPER PUMA από τη Ελευσίνα (18.00). Αφού όμως πέρασαν ακόμα 15-20 λεπτά μου τηλεφώνησε κάποιος επισμηναγός από την Ελευσίνα ο οποίος δήλωσε πως αδυνατεί να κάνει διάσωση στο βουνό γιατί νυχτώνει και πως θα μπορούσαν να κάνουν νυκτερινή πτήση μόνο προς κάποιο πιστοποιημένο ελικοδρόμιο, π.χ. σε περιφερειακά νοσοκομεία κτλ.

Απελπισμένοι πια και βλέποντας πως χάθηκαν τζάμπα σχεδόν 2 πολύτιμες ώρς, αποφασίσαμε να μετακινήσουμε τη Νάντια με ένα πρόχειρο φορείο πηγαίνοντας προς το χωριό όπου περίμενε ασθενοφόρο. Πήραμε το ρίσκο καθώς μεν η μεταφορά ίσως να επιδείνωνε την κατάστασή της, αλλά από την άλλη πλευρά αν περιμέναμε κι άλλο ίσως η κοπέλα να ξεψυχούσε στα χέρια μας.

Η μεταφορά μέχρι τον λόφο του Προφήτη Ηλία, όπου μπόρεσε να προσεγγίσει η ΕΜΑΚ με ερπυστριοφόρο όχημα διήρκεσε 2 ώρες σε δύσβατο έδαφος με παγωμένο χιόνι. Το ερπυστριοφόρο το οποίο μάλλον ξεκίνησε από τη Λαμία, έφτασε στον προφήτη Ηλία γύρω στις 21.00 ενώ είχε ειδοποιηθεί από τις 17.00. Μάλιστα μου έκανε εντύπωση η -έντρομη- ερώτηση του πληρώματος σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε, «θα χρειαστεί να φορέσουμε κραμπόν;». Ήταν προφανές πως δεν ήταν εκπαιδευμένοι για κάτι τέτοιο.

Τελικά παραδώσαμε τη Νάντια στο ερπυστριοφόρο πάνω στο χιονισμένο δρόμο κοντά στον Προφήτη Ηλία και τα κραμπόν δεν χρειάστηκε να βγουν απ’ τα κουτιά τους.

Στη συνέχεια η ΕΜΑΚ και το ΕΚΑΒ μετέφεραν την τραυματία μέχρι το νοσοκομείο της Άμφισσας όπου έφτασε στις 24:00 περίπου. Τελικά μεταφέρθηκε σε εντατική μονάδα της Αθήνας 13 ώρες μετά το ατύχημα. Δυστυχώς 3-4 ημέρες μετά η Νάντια μας άφησε. Δεν ξέρουμε αν αυτή η δραματική καθυστέρηση για τη διάσωση της ήταν αυτή που επιδείνωσε την κατάστασή της. Ωστόσο, νομίζω πως η «ανθρώπινη ζωή» δικαιούταν μια ευκαιρία, η οποία ποτέ δεν δόθηκε στη Νάντια.

Βεβαίως είμαι υποχρεωμένος να καταγγείλω την ανετοιμότητα της κρατικής μηχανής στην αντιμετώπιση τέτοιου είδους περιστατικών. Σε ανάλογο ατύχημα που συνέβη τον Ιανουάριο στις Γαλλικές Άλπεις στην άτυχη Βίκυ Ματθαίου, το ελικόπτερο της διάσωσης έφτασε ακριβώς σε 15 λεπτά, ναι δεν κάνατε λάθος ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ!. Το πλήρωμα ήταν 6 διασώστες -οδηγοί βουνού (ανήκουν στην αστυνομία) και μια γιατρός η οποία κατέβηκε με κραμπόν, διασωλήνωσε επί τόπου την κοπέλα και προσπάθησε με χρήση απεινηδωτή να την επαναφέρει. Δυστυχώς δεν μπορούσε πια να γίνει τίποτα γιατί το κτύπημα από παγοκολώνα ήταν μοιραίο αλλά η διάσωση ήταν εκεί και έκανε το καθήκον της με το παραπάνω.

Στη χώρα μας επίσημη η ορεινή διάσωση είναι αρμοδιότητα της ΕΜΑΚ, στην οποία από όσο ξέρω δεν γίνεται η παραμικρή σχετική εκπαίδευση. Συνήθως σε ανάλογα ορειβατικά ατυχήματα όπως πέρυσι με τη χιονοστιβάδα στο Μαίναλο, φτάνουν μέχρι εκεί που πάει ο δρόμος, περιμένουν τους εθελοντές ορειβάτες να κάνουν τη «δουλειά» και διαπρέπουν στη συνέχεια στις δηλώσεις στα κανάλια.

Όσο για τα ελικόπτερα, μπορεί να έχουμε ξοδεύσει εκατομμύρια για να αγοράσουμε τα SUPER PUMA αλλά όταν έχουν πέσει ήδη τρία στη θάλασσα πώς να τολμήσει ο πιλότος να πάει χειμώνα σε βουνό πάνω από τα 2000 μέτρα και μάλιστα για διάσωση; Πότε έγινε σχετική εκπαίδευση και ασκήσεις διάσωσης σε ορειβατικά ατυχήματα; Στάλθηκαν ποτέ οι πιλότοι για εκπαίδευση σε αλπικές χώρες όπως η Γαλλία με μεγάλη εξειδίκευση στην ορεινή διάσωση; Και εγώ ακόμα, αν ήμουν ένας ανεκπαίδευτος σε τέτοιες καταστάσεις πιλότος θα κωλυσιεργούσα ώσπου να νυχτώσει για να δηλώσω αναρμοδιότητα…

Δυστυχώς οι δυο νέες κοπέλες μας άφησαν, τουλάχιστον ο χαμός τους ας είναι το έναυσμα για να υπάρξει πια κάποια οργάνωση στην ορεινή διάσωση. Μόνη λύση για να μην θρηνήσουμε περισσότερα θύματα είναι η κινητοποίηση των αρμόδιων κρατικών φορέων από τους ορειβατικούς συλλόγους και την Ομοσπονδία και η συνδιοργάνωση συνεχών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σε ορεινές διασώσεις. Και βέβαια η πίεση για τη σύσταση ενός Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων, με ένα τετραψήφιο αριθμό τηλεφώνου, το οποίο θα διαχειρίζεται παρόμοιες κρίσεις.

Ως τότε είναι αναγκαίο να ζητήσουμε από τους ορειβατικούς συλλόγους να διοργανώσουν διημερίδες ευαισθητοποίησης των μελών τους και πρόληψης των ορειβατικών ατυχημάτων. Εκτός από τις δυο κοπέλες είχαμε το χειμώνα που μας πέρασε δυο ακόμα θανάτους, του 42χρονου Γιώργου Σουρλατζή στα Λασιθιώτικα Όρη της Κρήτης και του 24χρονου Κώστα Νικοτσίδη στον Μύτικα του Ολύμπου. Μετά την τραγωδία με τους 5 ορειβάτες νεκρούς στο Μαίναλο από χιονοστιβάδα πέρσι, τέσσερις ακόμα νεκροί ορειβάτες μέσα στον φετινό χειμώνα είναι πολύ, είναι δυσβάστακτος απολογισμός για την ορειβατική μας οικογένεια.

18 Απρ 2006 Άποψη για την ορεινή διάσωση,  κείμενο απο το route.gr

13 Φεβρ 2005 Μαίναλο, Αναδημοσίευση απο το Adventure

Πρωτοφανής για τα δεδομένα, ήταν το μέγεθος της τραγωδίας στο Μαίναλο της Αρκαδίας χθες Κυριακή, από χιονοστιβάδα που κόστισε τη ζωή σε πέντε ορειβάτες. Μια χιονοστιβάδα μικρής έκτασης καταπλάκωσε τα 7 από τα 10 άτομα που αποτελούσαν την ομάδα, θάβοντάς τους και δυστυχώς οι πέντε απ αυτούς βρέθηκαν κάτω από μεγάλες ποσότητες χιονιού, με αποτέλεσμα να πεθάνουν από ασφυξία. Η ομάδα των ορειβατών αποτελούσε μέρος της ημερήσιας ορειβατικής εξόρμησης-εκδρομής του ΕΟΣ Αθήνας, η οποία είχε στόχο την ανάβαση της κορυφής Πρ. Ηλίας του Μαίναλου. Ο καιρός δεν ήταν καλός και στην περιοχή επικρατούσαν νότιοι άνεμοι με ομίχλη και ελαφρά χιονόπτωση. Ολόκληρη η ομάδα αποτελούνταν από 28 άτομα και λίγο πριν το μεσημέρι έφτασε στην κορυφή από ασφαλή διαδρομή και μετά από σύντομη πορεία από το Καταφύγιο της Οστρακίνας. Στην κορυφή, μία ομάδα 10 ατόμων αποφάσισε να επιστρέψει από πιο σύντομη διαδρομή αλλά και σχετικά πιο απότομη.

Καθώς πια η κατάβαση βρισκόταν σε εξέλιξη λίγο αργότερα, η ομάδα των 10 κατηφόριζε μέσα από ένα χαλαρό λούκι σε υψόμετρο 1800 μέτρων, όταν από την μία πλευρά αποκολλήθηκε ποσότητα χιονιού (πλάκα) που έπεσε πάνω στους 7 προπορευόμενους ορειβάτες, παρασύροντάς τους για αρκετά μέτρα στην πλαγιά και θάβοντάς τους. Δυστυχώς, οι πέντε απ αυτούς εγκλωβίστηκαν χωρίς να έχουν δυνατότητα να αναπνεύσουν και ενδεχομένως έχοντας τραυματιστεί αρκετά σοβαρά, δεν είχαν καμία τύχη και βρήκαν τραγικό θάνατο. Αμέσως οι υπόλοιποι ειδοποίησαν μέσω κινητών τηλεφώνων Αστυνομία και Πυροσβεστική και σε λίγα λεπτά στήθηκε μια μεγάλη επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, με ελικόπτερο Super Puma, άνδρες της Πυροσβεστικής, της ΕΜΑΚ, της ΕΟΔ αλλά και πολλούς ακόμα που έσπευσαν αυθόρμητα για να προσφέρουν βοήθεια. Οι πρώτοι άνθρωποι έφτασαν στον τόπο του ατυχήματος περίπου μία ώρα αργότερα.

Μετά από μεγάλες προσπάθειες εντοπίστηκαν κάτω από το χιόνι τα σώματα των πέντε άτυχων ορειβατών αλλά δυστυχώς κανένας δεν ήταν ζωντανός. Νεκροί είναι οι: Φώτης Βαρουξής (48), Φωτεινή Σιδηρουργού (27), Αιμίλιος Χαρλάφτης (40), Ντιάνα Σιλ (41) και Σπύρος Βέττας (24). Άλλοι έξι στο σύνολο από την αποστολή μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο της Τρίπολης για προληπτικούς λόγους, σοκαρισμένοι κυρίως από το συμβάν και μόνο δύο παρέμειναν για νοσηλεία, φέροντας ελαφρά τραύματα.

Σύμφωνα με μαρτυρίες των διασωστών αλλά και με βάση τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, το τραγικό γεγονός ήταν πολύ πιθανό να συμβεί, καθώς στρώματα χιονιού από τις συνεχόμενες χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών είχαν συγκεντρωθεί στο βουνό και οι νότιοι άνεμοι ευνοούσαν την αποκόλληση των ανώτερων στρωμάτων. Απ ότι φαίνεται ήταν αρκετό και μόνο το πέρασμα των ορειβατών από το σημείο εκείνο, όπου το σημείο αποκόλλησης είχε κλίση πάνω από 40 μοίρες, σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες. Σύμφωνα με τις δηλώσεις των διασωθέντων, η διαδρομή της επιστροφής (που κατά τα φαινόμενα προβλεπόταν και από το πρόγραμμα ανάβασης) επιλέχθηκε και για έναν ακόμα λόγο, προκειμένου να συντομεύσουν την κατάβαση και ταυτόχρονα να προστατευθούν από τον άνεμο που χτυπούσε την εκτεθειμένη διαδρομή της ανάβασης. Στο Αστυνομικό Τμήμα Τρίπολης διεξάγεται προανάκριση ενώ οι σωροί των πέντε άτυχων ορειβατών μεταφέρθηκαν ήδη στην Αθήνα για νεκροψία και νεκροτομή.

Δεν είναι η πρώτη φορά που σκοτώνονται σε ελληνικό βουνό άνθρωποι από χιονοστιβάδα. Το Δεκέμβριο του 1976 χιονοστιβάδα καταπλάκωσε και σκότωσε 6 ορειβάτες στο Στεφάνι του Ολύμπου (το πλέον πολύνεκρο ατύχημα σε ελληνικό βουνό) και τον Ιανουάριο του 1998 άλλοι δύο σκοτώθηκαν στον Όρβηλο. Για τα δεδομένα του συγκεκριμένου συμβάντος, οι πέντε θάνατοι ήταν εξαιρετικά μεγάλο τίμημα και βύθισαν για μια ακόμα φορά στο πένθος την ελληνική ορειβασία.

22 Φεβ 2005 - Η μαρτυρία του Ιάκωβου Ντολτσέτη: To A-Z συνεχίζει να δημοσιεύει μαρτυρίες των πρωταγωνιστών του ατυχήματος, προκειμένου να βοηθήσει στην διαμόρφωση μιας πληρέστερης εικόνας, σχετικά με τα γεγονότα. Η συγκεκριμένη μαρτυρία προέρχεται από τον κ. Ιάκωβο Ντολτσέτη και αναδημοσιεύεται από το Forum του Α-Ζ, όπου καταχωρήθηκε σήμερα. Σχετικά με τις πληροφορίες που συνέλλεξε το Α-Ζ από τους ανθρώπους που πήραν μέρος στην έρευνα και περισυλλογή των πέντε άτυχων πεζοπόρων έχω να εκφράσω τις αντιρρήσεις μου. Ήμουν από τα μέλη της ομάδας. Αμέσως μετά το ατύχημα ένα μέρος των διασωθέντων ασχοληθήκαμε με την διάσωση των συνοδοιπόρων μας με αποτέλεσμα άμεσα να απεγκλωβίσουμε δυο άντρες, ένας εκ των οποίων σώθηκε σε αντίθεση με τον δεύτερο που παρά τις άμεσες πρώτες βοήθειες από δυο μέλη της ομάδας, γιατρούς, δεν επανήλθε. Ταυτόχρονα ο αρχηγός αν και μισοθαμμένος συντόνιζε την ομάδα και ειδοποίησε το χιονοδρομικό και την πυροσβεστική. Στην προσπάθεια απεγκλωβισμού των μισοθαμμένων συνοδοιπόρων εντοπίσαμε δύο ακόμα μέλη της ομάδας χωρίς καμιά ένδειξη ζωής. Η όλη προσπάθεια γινόταν κάτω από δυσχερείς συνθήκες, φυσούσε δυνατά, είχε ομίχλη και το σκάψιμο γινόταν με τα χέρια. Παρ' όλα αυτά η ομάδα έμεινε ενωμένη και κανείς πλην του υπαρχηγού δεν εγκατέλειψε το σημείο του ατυχήματος μέχρι την άφιξη των σωστικών δυνάμεων, μιάμιση ώρα τουλάχιστον μετά το δυστύχημα. Η δε ομάδα βοήθειας από το χιονοδρομικό έφτασε μαζί με τους άνδρες της ΕΜΑΚ.

17 Φεβ 2005 - Η μαρτυρία του Γιώργου Πρίντεζη: Ένας από τους ανθρώπους που έπαιξαν σοβαρό ρόλο στις προσπάθειες διάσωσης και περισυλλογής μετά το ατύχημα στο Μαίναλο, ήταν ο κ. Γιώργος Πρίντεζης, μέλος του ΕΟΣ Αθήνας εδώ και 30 χρόνια. Ο Γιώργος Πρίντεζης όταν η ομάδα ξεκίνησε την πορεία της από την κορυφή, διαφοροποιήθηκε και επέστρεψε από τη διαδρομή της ανάβασης. Λίγο αργότερα επικοινώνησε με την υπόλοιπη ομάδα, για να πληροφορηθεί ότι υπάρχει ατύχημα και να προστρέξει σε βοήθεια. Ο κ. Πρίντεζης δέχτηκε να μιλήσει στο Α-Ζ σήμερα το απόγευμα (Τετάρτη, 16/02) και δημοσιεύουμε αυτή την τηλεφωνική συνομιλία, πιστεύοντας ότι θα βοηθήσει στην ανασύνθεση των γεγονότων του μοιραίου συμβάντος του Μαίναλου.

Γιώργος Πρίντεζης (Γ.Π):12:30 ή 12:35, αφήνω ένα περιθώριο πέντε λεπτών βρισκόμαστε όλοι πάνω στην κορυφή. Όταν λέω όλοι εννοώ όχι και οι 32 αλλά οι 28, αφού οι 4 είχαν διαχωρίσει τη θέση τους, είχαν δηλώσει το πρόγραμμα που θα ακολουθούσαν ακόμα μέσα απ το λεωφορείο και είχαν παραμείνει στο καταφύγιο, άρα μιλάω για 28 άτομα πάνω στη κορυφή. Η στάση πάνω στην κορυφή ήταν πάρα πολύ σύντομη, διότι επικρατούσε κρύο και ο περισσότερος κόσμος ήθελε να φύγει από εκεί. Ο καιρός ήταν κακός απ την αρχή, ήταν καλός μόνο όταν φύγαμε απ την Αθήνα το πρωί. Απ τον Καρδαρά και πάνω ο καιρός ήταν ο ίδιος, ήταν κλειστός, φαινόταν. Και με δελτίο (καιρού) που είχαμε πάρει και το έλεγε. Όπως είναι δηλαδή ο νοτιοδυτικός καιρός μήνα Φεβρουάριο σ ένα βουνό αυτού του υψομέτρου. Δηλαδή, για τους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» καταλαβαίνετε τι εννοώ: Φεβρουάριος μήνας, έχουν μεσολαβήσει συχνές χιονοπτώσεις κι έχει γυρίσει ο καιρός σε νοτιοδυτικό. Στην κορυφή, δηλώνεται από τον αρχηγό προς τους συμμετέχοντες ότι η επιστροφή δεν θα γίνει από τα ίδια βήματα της αναβάσεως αλλά θα γίνει από μία παραλλαγή. Αυτή η παραλλαγή θα έχει μέτωπο στην κορυφογραμμή που είναι αριστερά από το Λεβίδι, άρα το Λεβίδι στο δεξί μας χέρι και από εκεί θα έρθει σε έναν αυχένα όπως καταλήγει αυτή η κορυφογραμμή για να περάσουμε πλέον προς την πλευρά του καταφυγίου. Αυτό το σημείο είναι αυτό που κι εγώ υπογραμμίζω. Κάνω 4 ή 5 βήματα, το πολύ 6 κατεβαίνοντας σ αυτήν την πορεία. Δηλώνοντας την παράκλησή του ο αρχηγός, αν μπορώ να μείνω τελευταίος, μολονότι εγώ ήμουν ένας απλός συμμετέχων και όχι ο υπαρχηγός του. Μετά από 4-6 βήματα υπαναχωρώ, προβάλω τη διαφοροποίησή μου και δηλώνω στον υπαρχηγό του, Ζαχαρόπουλο, ότι «εγώ δεν ακολουθώ τη διαδρομή σας, επιλέγω να επιστρέψω πίσω από την ίδια διαδρομή από την οποία ανεβήκαμε πάνω». Αυτή ήταν η δική μου κρίσις. Ο λόγος για τον οποίο έκανα αυτό –ούτε καν εκείνη τη στιγμή έβαλα στο μυαλό μου το ενδεχόμενο χιονοστιβάδας. Σας διαβεβαιώ ότι αν είχε περάσει, ο πρώτος ο οποίος θα απέτρεπα τον αρχηγό -είναι ένας άνθρωπος συνεννοήσιμος ο Δημήτρης ο Ζαχαρίου- θα ήμουν εγώ. Αν υπήρχε στο μυαλό μου και η παραμικρή σκέψη, ενδεχόμενο για χιονοστιβάδα, θα του έλεγα «Δημήτρη σε παρακαλώ πάρα πολύ πάμε πίσω, επιμένω». Όμως στον υπαρχηγό του δηλώνω ότι εγώ θα γυρίσω από τα ίχνη.

Εκείνη την ώρα δηλώνουν ότι θα μ ακολουθήσουν άλλοι τέσσερις στην απόφασή μου. Συνεννοούμαι με τον Ζαχαρόπουλο και γυρνάω και κατεβαίνουμε κανονικά από τα βήματά μας στο καταφύγιο. Ο λόγος τον οποίο τώρα μπορώ να σας αναλύσω, είναι όταν έχουμε νοτιάδες είμαι αυτός που προτιμώ να πάω από εκεί που έχει το πιο πολύ κρύο, για να έχω πιο σκληρά χιόνια. Για ποιο λόγο να βουλιάζω? Για ποιο λόγο να πέσω σε μαλακά χιόνια? Θα πάω εκεί που είναι το πιο δυνατό κρύο… Άκουγα στην ανάβαση «είναι παγωμένα, να βάλουμε κραμπόν». Κανένα πρόβλημα, τίποτα! Οι κλίσεις του (Μαίναλου) είναι τόσο μικρές που ακόμα και βεργκλάς να υπάρχει, εάν υπάρχουν αρβύλες άκαμπτες αντιμετωπίζεται. Η κλίση του Μαινάλου από την κλασική του διαδρομή είναι τόσο χαμηλή που αυτός που έχει άκαμπτες αρβύλες δεν θα έχει κανένα πρόβλημα. Αποφασίζω λοιπόν και παίρνω άλλους τέσσερις και γυρνάμε μια χαρά κάτω στο καταφύγιο, στις 13:45. Μόλις είχε τελειώσει η κοπή της πίτας του (συλλόγου) «Κρυστάλλη», όπου μάλιστα μας κέρασαν κιόλας. Μετά από παρέλευση περίπου 40 λεπτών, δηλαδή στις 14:25, φεύγουμε και ειδοποιώ τους υπόλοιπους τέσσερις να πάμε προς το χιονοδρομικό, ώστε να συναντήσουμε τους άλλους –εκτιμούσα δηλαδή ότι αυτή την ώρα θα είχαν ήδη φτάσει εκεί. Η απόσταση καταφυγίου με χιονοδρομικό δεν υπερβαίνει τα 5-7 λεπτά. Με το που φτάνω στο χιονοδρομικό, με πλησιάζει ο Άγγελος ο Κλαουδάτος και μου λέει «Γιώργο, να σου πω…», του λέω «ναι» και μου λέει «ατύχημα!». Τον ρωτάω «πού ατύχημα?», γιατί το μυαλό μου πήγε αμέσως για άλλο βουνό. Μου απαντάει «εδώ» και τον ρωτώ «πού εδώ? Αποκλείεται, γιατί ήμουν πάνω στην κορυφή». Μου λέει «πάνω στην κορυφή, η ομάδα του Ζαχαρίου». Λέω «μα ήμουν εγώ με την ομάδα του Ζαχαρίου». Οπότε αυτός μη γνωρίζοντας ότι εγώ στην κορυφή διαφοροποιήθηκα, μου λέει «μα πρέπει να το είδες». Λέω «καθίστε να τα βάλουμε τα πράγματα κάτω».

Εκείνη τη στιγμή ενώ μιλάω αρχίζω να ετοιμάζομαι, να μαζέψουμε πράγματα για να ξεκινήσουμε να πάμε πάνω στο βουνό. Αλλά λέγοντας ατύχημα, εγώ υπέθεσα κάποιο κάταγμα, κάποιο τραυματισμό ενός μέλους και τίποτα παραπάνω. Μεσολαβεί ένα τηλεφώνημα με τον Ζαχαρίου (τον κάλεσα από κάποιο δανεικό τηλέφωνο που πιάνει στο βουνό) -πολύ κακή λήψη σήματος- ο οποίος μας δηλώνει ότι υπάρχει «σοβαρό ατύχημα». Με το που ακούω «σοβαρό ατύχημα» ζητάω να μου δώσει ο Ζαχαρίου ακριβές στίγμα. Μου δηλώνει ότι δεν έχει κανένας GPS, για να μου δώσει (στίγμα), οπότε μου λέει περίπου το πού είναι, κακή η σύνδεση και βέβαια το μόνο στοιχείο που είχα, ήταν η πορεία που προτίθετο να ακολουθήσει. Ξεκινάμε τρεις μοτοσικλέτες (ερπυστριοφόρα), δύο άτομα στην κάθε μοτοσικλέτα. Μας αφήνουν ακριβώς εκεί που είναι η κεραία, λίγα μέτρα μετά το καταφύγιο του ορειβατικού. Οι μοτοσικλετιστές δηλώνουν ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν παραπάνω, όπου αρχίζει και το δασωμένο του βουνού. Φεύγουμε τρία άτομα: ένας από την Αρκαδία, η Πετροπούλου και εγώ και ανεβαίνουμε προς το βουνό. Μετά από μια παρέλευση 20 λεπτών ακούμε πίσω φωνές να μας λένε «σταματήστε», οπότε σταματάμε και έρχεται κάποιος αριθμός ανθρώπων της ‘κρατικής μηχανής’ (ΕΜΑΚ ή Πυροσβεστική), όχι σημαντικός, μαζί με 2-3 άτομα Αρκάδες και αποφασίζουμε να ανεβαίνουμε. Μετά από μία ώρα, από τη στιγμή που συναντηθήκαμε με το συνεργείο διάσωσης, ακούσαμε κάποιες φωνές –μέσα στην ομίχλη είναι δύσκολο να μπορείς να τις προσδιορίσεις- και συναντάμε μέσα στο πούσι τον Ζαχαρόπουλο, ο οποίος λύγισε στα δύο, γονάτισε κλαίγοντας κι εκεί είναι η πρώτη φορά που ακούω για το συμβάν, ότι υπάρχει χιονοστιβάδα, ότι έχουμε πολλούς σκοτωμένους –χωρίς να ξέρει τον αριθμό και περίπου προς τα πού είναι ο τόπος του δυστυχήματος.

Με το που βλέπουμε τον Ζαχαρόπουλο, τον παραδίδουμε σε έναν άνθρωπο της διάσωσης να τον γυρίσει κάτω, καταλαβαίνω ότι η ψυχολογία του δεν είναι καλή για να παραμείνει πάνω στο βουνό. Εμείς, όλοι μαζί συνεχίζουμε με κατεύθυνση που όντως την περιγραφή που μου είχανε δώσει, προς εκείνη την κατεύθυνση πηγαίναμε. Μετά από περίπου δέκα λεπτά από τη στιγμή που συναντήσαμε τον Ζαχαρόπουλο, συναντούμε όλη την ομάδα η οποία επέζησε. Πολλοί απ αυτούς ήταν έντρομοι. Βρίσκονταν σε κίνηση αλλά σε πολύ αργή κίνηση, διότι υπήρχε έντονος ο φόβος τους, το ερώτημα: «να υποχωρήσουμε, υπάρχει φόβος για άλλη χιονοστιβάδα?». Η πρώτη φράση που μου είπαν ήταν «Μπορείς να μας βγάλεις από κάποιο μέρος που να μην υπάρχει κίνδυνος χιονοστιβάδας?». Εκείνη την ώρα γυρνάω και λέω στην Πετροπούλου –μία δηλαδή από τους τέσσερις που μ ακολουθήσανε επιστρέφοντας από την κορυφή- «πάρε τους και γύρισέ τους με ασφάλεια πίσω, από τα βήματα που ανεβήκαμε, πίσω στο καταφύγιο και όχι στο χιονοδρομικό», ώστε η συνάντηση να γίνει εκεί. Ήταν δεκαεφτά (28 της κορυφής, μείον εμάς τους 5, μείον τους 5 νεκρούς, μείον τον Ζαχαρόπουλο που συναντήσαμε λίγο πιο πριν). Α-Ζ: Δηλαδή κύριε Πρίντεζη όταν αργότερα φτάσατε στο σημείο του ατυχήματος δεν ήταν κανένας? Γ.Π : Όχι δεν ήταν κανένας. Ήταν μόνο οι τρεις νεκροί και οι υπόλοιποι δύο που αγνοούνταν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Αυτούς τους ξέθαψαν αργότερα οι άνδρες της διάσωσης.

Γ.Π : Αμέσως η Φωτεινή Πετροπούλου παρέλαβε την ομάδα των δεκαεφτά να την οδηγήσει προς τα κάτω.
Α-Ζ: Ανάμεσα στους δεκαεφτά ήταν και ο αρχηγός?
Γ.Π : Ναι, ήταν και αυτός.
Α-Ζ: Προφανώς η ομάδα ήταν σε κακή ψυχολογική κατάσταση?
Γ.Π : Φυσικά, σε κακή κατάσταση. Και σε αυτό συνέδραμε –και με όλο το σεβασμό προς το πρόσωπό τους- και η έλλειψη εμπειρίας σε τέτοιου είδους συμβάντα.
Α-Ζ: Είναι απόλυτα κατανοητό από όλους πιστεύω, όχι μόνο από σχετικούς. Μιλάμε για μια εκδρομή ορειβατικού συλλόγου, όπου μπορεί να συμμετάσχει ο καθένας, εξυπακούεται ότι δεν είναι απαραίτητο να έχει ορειβατική εμπειρία.
Γ.Π : Προχωράμε μαζί με τους διασώστες, τέσσερις απ αυτούς μπροστά μου, είμαι πέμπτος εγώ. Πέντε λεπτά μετά τη συνάντηση με την ομάδα φτάνουμε στο σημείο του ατυχήματος. Εκεί κάνει ένα πλάτωμα και στο πλάτωμα ήταν η χιονοστιβάδα. Αυτό βέβαια είναι το σημείο που βρίσκουμε τους τρεις. Οι υπόλοιποι δύο αγνοούνταν μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Α-Ζ: Οι τρεις που βρήκατε ήταν ξεθαμμένοι ?
Γ.Π : Μισοξεθαμμένοι αλλά νεκροί.
Α-Ζ: Μισοξεθαμμένοι από τις προσπάθειες των συντρόφων τους που είχαν σκάψει μέχρι εκείνη τη στιγμή ?
Γ.Π : Ναι, βέβαια. Όταν φτάσαμε εκεί έβγαλα το σακίδιό μου, έσκυψα σ αυτόν που ήταν πιο αριστερά κι εκείνο το οποίο ζήτησα είναι μήπως υπάρχει κάποιος που να έχει εξειδικευμένες γνώσεις, να πιστοποιήσει ότι υπάρχει 100% θάνατος. Όλοι της διάσωσης, που είναι πιο εκπαιδευμένοι που είπαν ότι είναι βέβαιο πως υπάρχει θάνατος, απέκλεισαν την πιθανότητα να μην έχει επέλθει θάνατος.
Μου ζητάει ένας από την διάσωση να επιστρέψω πίσω και να ειδοποιήσω να ανέβουνε πάνω φωτοβολίδες, βεγγαλικά και καπνογόνα. Ξεκινάω για να γυρίσω πίσω για να ειδοποιήσω ότι στο συγκεκριμένο σημείο, το οποίο κατεγράφη πλέον και στο GPS, ότι υπάρχουν οι νεκροί, μέχρι στιγμής δύο αγνοούμενοι και να ανέβουν τα καπνογόνα κλπ.
Α-Ζ : Θυμάστε τι ώρα περίπου ξεκινήσατε ?
Γ.Π : Δεν θυμάμαι, πρέπει να ήταν όμως γύρω στο σούρουπο πλέον. Ο καιρός είναι πολύ κλειστός, ξεκινάω να γυρίσω μόνος μου προς τα πίσω και σε ένα σημείο, δέκα λεπτά πιο κάτω χάνω τα βήματα. Α-Ζ : Χιόνιζε ?
Γ.Π : Χιόνιζε και φυσούσε και αέρας. Οπότε χάνοντας τα βήματα έχασα και κατεύθυνση. Ο φόβος ο δικός μου είναι ότι οι κάτω θα νομίζουν πως ο Πρίντεζης δουλεύει με τους επάνω οι δε πάνω θα νομίζουν ότι ο Πρίντεζης έχει φτάσει στο καταφύγιο και έχει ειδοποιήσει. Εκεί με γλύτωσε το GPS. Μετά από 4 προσπάθειες –στην ομίχλη δεν παίρνει εύκολα στίγμα- το GPS μου λειτούργησε. Πιάνοντας τους δορυφόρους μου δείχνει ότι είμαι 470 μέτρα μακρύτερα απ το καταφύγιο και επιπλέον βρίσκομαι και χαμηλότερα. Με τη βοήθεια του GPS φτάνω τελικά λίγο πιο πέρα από το χιονοδρομικό. Ακούω κάποιες φωνές και τελικά βρίσκω το καταφύγιο. Με υποδέχεται ένας κύριος της ΕΜΑΚ και ένα ερπυστριοφόρο με μεταφέρει μέχρι το καταφύγιο του ορειβατικού.

15 Φεβ 2005 - Μερικές νεότερες πληροφορίες για το ατύχημα- Σε μια προσπάθεια να διευκρινιστούν περισσότερο οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το τραγικό ατύχημα στο Μαίναλο την περασμένη Κυριακή, το Α-Ζ συνέλεξε πληροφορίες από τους ανθρώπους που πήραν μέρος στην έρευνα και περισυλλογή των σωμάτων των πέντε άτυχων πεζοπόρων. Το βασικό συμπέρασμα είναι αυτό που από τις πρώτες ώρες μετά το συμβάν διαφάνηκε: πρόκειται για την πλέον υπερβολική εκδοχή ενός δυνητικά απλού γεγονότος που θα μπορούσε κάτω από άλλες συνθήκες να μη στοίχιζε ούτε μία ανθρώπινη ζωή. Ο βασικός παράγοντας που επηρέασε αρνητικά την εξέλιξη του γεγονότος από το σημείο μηδέν και πέρα ήταν η απώλεια πολύτιμου χρόνου στην προσπάθεια να ειδοποιηθούν με διάφορους τρόπους σωστικές δυνάμεις που θα αναλάμβαναν το έργο της ανάσυρσης των θαμμένων ορειβατών. Η κίνηση των υπόλοιπων μελών της ομάδας να ενημερώσουν τηλεφωνικά (με τα κινητά τους την αστυνομία ή την πυροσβεστική, να σημειωθεί ότι μόνο μία από τις τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας «πιάνει» στο Μαίναλο) και να φτάσουν μέχρι το καταφύγιο για να ενημερώσουν εκεί ανθρώπους που θα μπορούσαν να συνδράμουν στην προσπάθεια, δεν ήταν η ενδεδειγμένη, αφού ο χρόνος κυλούσε σε βάρος των θαμμένων στο χιόνι συντρόφων τους. Τα σωστικά συνεργεία έφτασαν στον τόπο του συμβάντος περίπου μία (1) ώρα αργότερα! Οι πληροφορίες –διασταυρωμένες από τους ίδιους τους ορειβάτες της ομάδας- δίνουν την ώρα 13:45 - 14:00 σαν την ώρα που συνέβη το γεγονός. Οι πρώτοι διασώστες έφτασαν εκεί περίπου στις 15:00. Η ομάδα των 32 ορειβατών ξεκίνησε από το Καταφύγιο της Οστρακίνας αργά το πρωί προς την κορυφή του βουνού από την κλασική σηματοδοτημένη διαδρομή και με καλές καιρικές συνθήκες (αιθρία, ασθενείς άνεμοι). Όταν έφτασαν στην κορυφή ο καιρός είχε ήδη αλλάξει και σύννεφα άρχισαν να τυλίγουν το βουνό, ενώ ισχυροί ΒΑ άνεμοι άρχισαν να πλήττουν την ομάδα.

Σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα θα κατέβαιναν από το «λούκι» που τελικά ακολούθησαν. Υπήρξε απ ότι φαίνεται μια αντίθετη άποψη που εκφράστηκε από μειοψηφία, η οποία πρότεινε για λόγους ασφάλειας να γίνει η επιστροφή από τη διαδρομή που ακολουθήθηκε για την ανάβαση. Η πρόταση δεν έγινε αποδεκτή και έτσι η ομάδα ξεκίνησε μειωμένη κατά ελάχιστα μέλη (άγνωστο πόσα), που διαφώνησαν και επέστρεψαν από τη διαδρομή ανάβασης. Άρχισαν τη σύντομη κατάβαση προς το καταφύγιο και σύντομα μπήκαν στο μοιραίο «λούκι», όπου κινήθηκαν στη κοίτη του, η οποία δεν έχει μεγάλη κλίση. Στις 14:00 περίπου μία «κορνίζα» (φρύδι) ξεκολλά από την πλαγιά που σχηματίζει τη μία πλευρά της κοιλάδας και η οποία ενδεχομένως δημιούργησε και την χιονολίσθηση μιας φέτας στην ίδια απότομη πλαγιά (κλίσης περίπου 60 μοιρών) διαστάσεων 10 Χ 30 μέτρων και πάχους περίπου 30 εκατοστών (οι εκτιμήσεις ανήκουν σε μέλος των σωστικών συνεργείων). Η ποσότητα του χιονιού δε χρειάστηκε να διανύσει μεγάλη απόσταση για να χτυπήσει επτά μέλη της ομάδας, τα οποία βρισκόταν περίπου στην ουρά της πορείας. Από τα όσα εκτίμησαν οι άνθρωποι που βρέθηκαν αργότερα στο σημείο του ατυχήματος, η πορεία του χιονιού ήταν πολύ μικρή –μόλις λίγα μέτρα στην κοίτη του λουκιού. Το γεγονός ότι και οι πέντε θαμμένοι ορειβάτες βρισκόταν σε έναν νοητό κύκλο διαμέτρου 3-5 μέτρων αλλά και ότι κατά την ανάσυρσή τους δεν διαπιστώθηκαν τραύματα παρά μόνο σημάδια ασφυξίας, μαρτυρεί ότι η πορεία που διάνυσαν παρασυρμένοι από τη δύναμης του χιονιού ήταν πολύ μικρή, άρα θάφτηκαν σχεδόν αμέσως γι αυτό και ήταν συγκεντρωμένοι σε τόσο μικρό χώρο. Ένα ακόμα στοιχείο που ενισχύει αυτή την άποψη είναι ότι αντικείμενα όπως πιολέ ή μπατόν βρισκόταν στα χέρια τους. Επίσης, το γεγονός ότι βρέθηκαν πέντε άνθρωποι σε τόσο μικρή ακτίνα, ενισχύει την υπόθεση ότι την ώρα του συμβάντος βάδιζαν πολύ κοντά ο ένας στον άλλο, έχοντας προφανώς σχηματίσει μια παρέα.

Η αρχική πληροφορία ότι υπήρχαν αγνοούμενοι που μετά βρέθηκαν σώοι, έχει να κάνει με τον πανικό και την άτακτη φυγή που προκάλεσε σε κάποιους το γεγονός και ο φόβος τους ίσως για νέα χιονοστιβάδα. Το λάθος, όπως εκτιμούν οι διασώστες, είναι ότι οι υπόλοιποι της ομάδας εγκατέλειψαν το χώρο και δεν ξεκίνησαν άμεσα το έργο του σκαψίματος και της ανάσυρσης των θαμμένων συντρόφων τους. Η εκτίμηση ότι θα έπρεπε πρώτα να καλέσουν βοήθεια ίσως να αποδείχτηκε μοιραία για κάποιους από τους εγκλωβισμένους κάτω από τον όγκο του χιονιού. Η καθυστέρηση παροχής βοήθειας καθυστέρησε δευτερευόντως και εξαιτίας της αδυναμίας προσδιορισμού του σημείου που συνέβη το ατύχημα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις που επίσης μας μεταφέρθηκαν, το χιόνι στο Μαίναλο δεν ήταν ιδιαίτερα πολύ και δεν ξεπερνούσε τα 50-60 εκατοστά. Η εικόνα που παρουσίαζε η ευρύτερη περιοχή της τραγωδίας ήταν αρκετά σαφής ως προς την επικινδυνότητά της, αφού δημιουργούσε κορνίζες χιονιού σε αρκετά σημεία της ράχης. Το χιόνι είχε συσσωρευτεί σε μεγαλύτερες ποσότητες στις υπήνεμες πλαγιές του βουνού, όπως αυτή όπου προκλήθηκε το ατύχημα, αφήνοντας άλλα σημεία του βουνού εντελώς γυμνά από χιόνι εξαιτίας της σφοδρότητας των ανέμων, οι οποίοι παρασύρουν το χιόνι από εκεί και το αδειάζουν σε υπήνεμα σημεία. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες που έφτασαν στη διάθεση του Α-Ζ, παρόμοιες χιονολισθήσεις με αυτήν του Μαίναλου, σημειώθηκαν την ίδια ώρα και στη Ζήρεια λίγα χιλιόμετρα βορειότερα, αναγκάζοντας δύο τουλάχιστον ομάδες να εγκαταλείψουν την προσπάθειά τους και να υποχωρήσουν!

Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ Α-Ζ: Εκείνο που καταρχήν προκαλεί αρνητική εικόνα στην υπόθεση, είναι η αδυναμία μιας θεωρητικά οργανωμένης ομάδας που προέρχεται από ορειβατικό σύλλογο, να μην διαθέτει συντονισμό και οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης στο πεδίο, γεγονότων όπως μια απλής μορφής χιονοστιβάδας. Οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» γνωρίζουν ότι αυτή η ζοφερή πραγματικότητα αποτελεί καθεστώς για τους περισσότερους (ή όλους ?) ορειβατικούς συλλόγους της χώρας μας, όσο κι αν αυτή η αλήθεια προκαλεί δυσφορία και δυσαρέσκεια. Σκοπός μας δεν είναι να κατηγορήσουμε τους υπεύθυνους της συγκεκριμένης εξόρμησης ή του συγκεκριμένου συλλόγου, αλλά να επισημάνουμε την έλλειψη βάθους που επικρατεί στην ορειβατική εκπαίδευση και παιδεία στην Ελλάδα –και φυσικά όχι μόνο εκεί. Όλοι γνωρίζουν πως ουσιαστικά δεν υπάρχουν κριτήρια για να συμμετάσχει κανείς σε μια χειμερινή εξόρμηση σε ελληνικό βουνό, ως μέλος ομάδας ενός ορειβατικού συλλόγου. Το μόνο κριτήριο είναι η διάθεσή των συμμετεχόντων να αποδεχτούν τους βασικούς κανονισμούς συμμόρφωσης (ενίοτε ούτε κι αυτό) των εξορμήσεων. Πόσοι γνωρίζουν βασικές γνώσεις ασφάλειας, πρώτων βοηθειών, διάσωσης, χρήσης εξοπλισμού, προσανατολισμού ή επιβίωσης στο βουνό? Πόσοι απ αυτούς που βγαίνουν κάθε Σαββατοκύριακο στο βουνό -ειδικά το χειμώνα- έχουν περάσει σχολές χειμερινού βουνού? Όλοι γνωρίζουν ότι τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι και ίσως και ακόμα χειρότερα…

Το ατύχημα στο Μαίναλο, απέδειξε την αδυναμία του υπάρχοντος ορειβατικού συστήματος να αντιμετωπίσει μια μέτρια κατάσταση, οδηγώντας έτσι σε μια άνευ προηγουμένου τραγωδία. Ίσως εκείνο που θα πρέπει να δουν σοβαρότερα οι ορειβατικοί σύλλογοι, είναι η κατάρτιση εκείνων που συμμετέχουν στις χειμερινές τους εξορμήσεις, σε σημείο μάλιστα να θεσπιστούν όρια ικανότητας τους και όσοι δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά σ αυτά να αποκλείονται! Το ζητούμενο δεν είναι να μαζεύεται κόσμος και να κερδίζονται πόντοι για την αξιολόγηση των συλλόγων -δεν έχουμε απολύτως τίποτα με τον ΕΟΣ Αθήνας, απλά αυτός έτυχε να βρίσκεται στη δίνη των γεγονότων. Αφού η ορειβασία είναι ένα σπορ που περικλείει και αντικειμενικούς κινδύνους, ας προσπαθήσουν οι θεράποντές του να βρουν τους τρόπους να τους μειώσουν. Το ζητούμενο είναι να επιστρέφουν την Κυριακή το βράδυ όλοι πίσω στα αγαπημένα τους πρόσωπα, ικανοποιημένοι και ασφαλείς, έστω κι αν είναι λιγότεροι απ όσους το σύστημα θα επιθυμούσε.