Άθως (Mount Athos)

Στο Άγιο Όρος (ΑΟ) έχω πάει σε δυο διαφορετικές περιόδους της ζωής μου. Η πρώτη ήταν πριν απο το 2000 και μπορώ να την ονομάσω θρησκευτική-ρομαντική, άλλωστε όποιος διαβάσει το Οδοιπορικό στο Άγιο Όρος θα το αντιληφθεί αμέσως. Ήταν μια περίοδος με έντονο θρησκευτικό χρώμα που πήγαινες εκεί αποκλειστικά για να βρεθείς στην αγρυπνία και τον εσπερινό, το τάλαντο να σε ξυπνάει χαράματα και με την τσίμπλα στα μάτια να κατέβαινες στο καθολικό, εκεί που μέσα στο σκοτάδι έβλεπες αέρινες φιγούρες να κινούνταν μπροστά απο το ιερό, να ψέλνουν μελωδικά βυζαντινούς ύμνους ή μεταφέροντας το συναξάρι, απο το ένα αναλόγιο στο άλλο, να διαβάζουν αγιολογικές διηγήσεις κάτω απο το τρεμάμενο φως ενός κεριού που προσπαθούσε να επιζήσει κόντρα σε ένα πρωινό αεράκι που διερχόταν υπόκοφα μέσα απο μια ανοικτή χαραμάδα, αναλλοίωτη, ακλόνητη και απαρατήρητη για εκατοντάδες χρόνια, όσα ήταν και η ιστορία του ΑΟ. Αυτό το ΑΟ, ίσως, δεν θα το ξανασυναντήσω.

 

Άθως, όπως φαίνεται από ψηλά...

Άθως, όπως φαίνεται από τα χαμηλά

γιατί επιλέξαμε το Μάιο..

Η δεύτερη περίοδος, η τωρινή, είναι σίγουρα ορειβατική και μάλλον παγκοσμιοποιημένη. Ρουμάνοι, Σέρβοι, και Ρώσοι, είναι οι περισσότεροι πλέον επισκέπτες του. Παράλληλα, ο νεοπλουτισμός Ελλήνων αλλά και ρώσων ολιγαρχών έχουν μορφοποιήσει τον ιερό αυτό χώρο σε χώρο μαγικό που θα τον ζήλευε το Saint Moritz που χωρίς τη θάλασσα του Αιγαίου φαίνεται ανίκανο να υπερασπιστεί τη φήμη του σαν θέρετρο διασημοτήτων... διασημότητες πλέον υπάρχουν και εδώ, είτε έχουν "δικά" τους σπίτια είτε φιλοξενούνται σε πατριαρχικές σκήτες ή απολαμβάνουν ένα τριήμερο ηρεμίας, μακρυά απο τα πολύβουα καθήκοντά τους και τα αδιάκριτα μάτια των απλών επισκεπτών. Είναι απίστευτο τα πόσα χρήματα δωρίζονται για (ανα)κατασκευές και νέες επεκτάσεις οικημάτων και αρσανών, έτσι ώστε τα κάποτε φημισμένα Μεσογεικά Προγράμματα του αείμνηστου Ανδρέα να ωχριούν μπροστά στα νέα δεδομένα.

 

Ιστορία Αιώνων

Ορειβατική απόβαση

0m, Αρσανάς Σκήτης Αγίας 'Αννας (ώρα 10.15)

300m, Σκήτη Αγίας 'Αννας (ώρα 11.00)

750m, θέση Σταυρός (ώρα 12.30)

1500m, Παναγίτσα (ώρα 15.45)

2033m, Κορυφή Άθως (ώρα 18.00)

Κατουνάκια, Δανιηλαίοι, Καρούλια

Ιστορία Αιώνων

Ασκητεύω-ασκηταριό-ασκητής: τρεις λέξεις με την ίδια σχεδόν σημασία, εκείνης της στέρησης από τις υλικές απολαύσεις και της άρνησης από την εγκόσμια ζωή. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να ερμηνεύσουν αυτή την τάση "φυγής" του ανθρώπου, και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι μεταφυσικής-καρμικής προέλευσης, μπορεί να είναι εγκεφαλική, αλλά και ψυχολογική. Κάποια εποχή ήταν ακόμη και στη μόδα.

 

ένα μεγάλο φαράγγι ξεκινά απο τον Άθω και καταλήγει εδώ

Μονή Αγίου Παύλου

θέα απο τις Μονές των Βράχων

διαδρομή Αγίου Παύλου-Διονυσίου

Ασκητισμός υπήρχε ανέκαθεν, όπου άνθρωποι, κάθε επιφανείας, εγκατέλειπαν τις πόλεις και "αναχωρούσαν" για μοναχικές καλύβες και σπηλιές... λέγανε ότι αναζητούσαν μία έντονη πνευματική ανάταση. Πολλές θρησκείες κατείχαν την ασκητική φιλοσοφία, όπως αποδεικνύει η αρχαιολογική σκαπάνη: στην Ινδία,  πάνω σε πέτρινες στήλες βρέθηκαν οδηγίες για το πως διδάσκεται ο Βουδισμός, ενώ στην Αίγυπτο άκμασε ο μοναχισμός στα κακοτράχαλα και απρόσιτα βουνά της χερσονήσου Σινά. Η επαφή με τους Βουδιστές ασκητές-μοναχούς μετάγγισε στο νεόκοπο Χριστιανισμό αρκετά στοιχεία, όπως η Νοερά Προσευχή και το "Καθαρό Φως" που κατοικοεδρεύει μέσα μας ταυτιζόμενο με τη θεική Ύπαρξη, σύμφωνα με λόγιους της εποχής εκείνης.

 

θέα προς τη Μονή Αγίου παύλου

φωτογραφίζοντας τη Μονή Διονυσίου

Κάποια στιγμή, ο ασκητισμός ξέφυγε από τα όρια της Αιγύπτου και έφτασε στο τρίτο πόδι της Χαλκιδικής (ονομαζόταν χερσόνησος Άθως), όπου λόγω του βραχώδους αναγλύφου του, αναδύει ενέργεια ικανή να γίνει αντιληπτή μόνο απο μυημένους, ήταν δηλαδή ο πλέον κατάλληλος χώρος για πνευματισμό. Εδώ, άρχισε να διοργανώνεται, κυρίως μετά τον 3. αιώνα, ένα νέο είδος ασκητισμού κάτω απο κανόνες κοινοβιακής συνύπαρξης. Πολύ αργότερα (10. αιώνας) χτίστηκαν και οι μονές του ΑΟ και υπογράφτηκε το Καταστατικό του.

 

selfie με τη Μονή Διονυσίου

Μονή Αγίου Παύλου

Η επίδραση του Βυζαντίου στο ΑΟ ήταν πολύπλευρη. Δεν είχε μόνο το πλεονέκτημα της "άπληστης" χορηγίας των αυτοκρατόρων προς τις μονές, σε χρήμα και εδάφη,  αλλά και κάποια μειονεκτήματα, ένα απο τα οποία ήταν η συρροή όλων των απόκληρων δικαιωμάτων του Βυζαντίου, κυρίως των ευνούχων, που λόγω παραβάσεων ή της μη πλέον αυλικής εύνοιας έπρεπε να εγκαταλείψουν την Πόλη. Και εδώ συγκρούονται δύο διαφορετικοί κόσμοι.... σε αυτόν που "δίνει" και σε αυτόν που "παίρνει"!! Είναι γνωστό ότι τα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης εκδήλωσης είναι το ένστικτο και η γενετήσια ορμή (αλλοίμονο, αν δεν υπήρχε το δεύτερο, σήμερα έγω δεν θα είχα γεννηθεί... το ίδιο και εσείς). Έτσι λοιπόν άρχισε ένα δούναι και λαβείν, για να το πω ευγενικά και πλήρως θρησκευτικά μεταξύ των νέων κατοίκων της περιοχής (ευνούχων) και των παλαιότερων (ασκητών) ώστε να εκπληρωθεί η ρήση: να προσέχεις παιδί μου τα πισινά του γαιδάρου και τα μπροστινά του καλογέρου. Εεεε υπερβολή νομίζω αν και πολλά λέγονται, ακόμη και βιβλία έχουν κατασχεθεί για το συγκεκριμένο θέμα. Το κοτσομπολιό πήρε διαστάσεις και έφτασε στα αυτιά του αυτοκράτορα που αναλογίστηκε τί θα μπορούσε να συμβεί αν υπήρχαν και γυναίκες στην περιοχή... ο ασκητισμός πλέον θα μετατρεπόταν σε ρωμαικά όργια... κάπως έτσι λοιπόν αποφασίστηκε, γύρω στον 6. αιώνα, η "παρθενία" των μοναχών-ασκητών και η αφιέρωση του Όρους στη Θεοτόκο. Ονομάστηκε Άβατον για τις γυναίκες που ισχύει μέχρι σήμερα... τουλάχιστον στα χαρτιά! Εντούτοις, αν κάποιος δει διαχρονικά την κοσμική εικόνα του ΑΟ (νέοι δρόμοι, περισσότερα ειδικά Διαμονητήρια, χλιδάτες εγκαταστάσεις, χώροι ελικοπτέρων, "ειδικές" προσκλήσεις κλπ...κλπ) θα μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα μιάς πιθανής κατάργησης του Άβατου υπό προυποθέσεις, όπως συνέβη και πριν κάμποσα χρόνια στα Μετέωρα.

Ορειβατική απόβαση

Ο Νίκος Τόδουλος είναι ορειβάτης και διοργανωτής ταξιδίων (Agion-Oros-Treeking) που δεν εντάσσονται στα συνηθισμένα στερεότυπα, αυτά δηλαδή που γίνονται (μάλλον επαναλαμβάνονται) κάθε μήνα και στο ίδιο μέρος. Προτιμά κάτι το "φρέσκο" και ανεξερεύνητο, την άγρια φύση και την ταλαιπωρία, για εκείνους που την αντέχουν και την επιζητούν, αλλά και την άνεση για τους άλλους που θέλουν μια ξεχωριστή εμπειρία σε συνδυασμό με θρησκευτική κατάνυξη και βυζαντινά γεύματα.

 

 

Τον συναντήσαμε λοιπόν στο φούρνο του Γαβανά, απέναντι ακριβώς απο το parking της Ουρανούπολης που ήταν κατάμεστο απο αυτοκίνητα, γεγονός που προμήνυε μια κοσμοσυρροή πρωτόγνωρη για την εποχή αυτή. Είχε οργανώσει την τριήμερη εξόρμησή μας.

 

Μέτσοβο, στα μέσα της διαδρομής...

ετοιμάζοντας σακκίδιο +15 κιλών

η "πρεσβεία" του ΑΟ στην Ουρανούπολη

ο περίφημος Πύργος της Ουρανούπολης

Μας σύστησε τον οδηγό μας, τον Κωνσταντίνο, έναν απίθανο τύπο που ήξερε το Άγιο Όρος περισσότερο και απο τους ίδιους τους καλογέρους. Ήξερε όλα τα μονοπάτια και τις ιστορίες, τις παραδόσεις, τις λατρίες αλλά και την καθημερινή πραγματικότητα, που κρύβονταν πίσω από κάθε μονή, κάθε σπηλιά ή απόκρυμνο μέρος, ακόμη και την ιστορική του αξία ως χώρου μοναχισμού και πνευματικής επαγρύπνησης. Είχε υπηρετήσει εδώ σχεδόν 20 χρόνια από διάφορα πόστα, ήταν επομένως ο κατάλληλος άνθρωπος. 

 

Κωνσταντίνος, ο οδηγός

Διανυκτερεύσαμε στην περιοχή ώστε το επόμενο πρωί, με σακκίδιο 15 κιλών, που περιείχε είδη ύπνου (αντίσκηνο, υπόστρωμα, υπνόσακο κλπ, θα κοιμόμασταν στην κορυφή του Άθωνα), φαγητό (θα μαγειρεύαμε σε γκαζάκι και θα τρώγαμε τόνο φακελλάκι Rio Mare), ρουχισμό και φωτογραφική μηχανή, να είμαστε έτοιμοι μπροστά στο Γραφείο Προσκυνημάτων για να παραλάβουμε το Διαμονητήριο (άδεια εισόδου στο ΑΟ), να αγοράσουμε το ακτοπλοικό εισιτήριο και να αποπλέυσουμε ακριβώς στις 6.30 το πρωί. Είναι ώρα που κάθε θηλυκή ύπαρξη κοιμάται και η Ουρανούπολη είναι ανδροκρατούμενη.

 

το λιμανάκι της Ουρανούπολης

...φορτώνουμε και φεύγουμε...

 

Το μικρό πλοιάριο ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ ήταν κατάμεστο από κόσμο, προσκυνητές φορτωμένοι με βαλίτσες ή ορειβατικά σακκίδια, ακόμη υπήρχαν και ταχυδρομικά δέματα προς τους μοναχούς μιάς που το πλοίο της γραμμής εκτελούσε χρέη ταχυμεταφορέα. Είναι πολύ εύκολο να πιάσεις κουβέντα και να διηγηθείς παλαιότερες εμπειρίες σου ή να ρωτήσεις  σαν πρωτάρης. Οι γλάροι μάς ακολουθούσαν αχόρταγοι και επιζητώντες τροφή, το ίδιο και οι ταξιδευτές... πνευματική τροφή. Βέβαια αυτό δεν ίσχυε για όλους μας, ο καθένας είχε το δικό του σκοπό, άλλος καθαρά λατρευτικό, εμείς ορειβατικό, ενώ κάποιος άλλος είχε χωρήσει με την κοπέλλα του και μονολογούσε: ...στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής πας όταν δεν έχεις γκόμενα, στο δεύτερο με γκόμενα και στο τρίτο όταν χωρίσεις....!!

 

αντικρύζοντας την πρόκληση!

Το πρωινό δρομολόγιο φτάνει μέχρι το ακρότερο σημείο της χερσονήσου και σταματά σε όλους τους αρσανάδες (λιμενάκια) των μοναστηριών. Ενδιάμεσα βλέπεις εγκαταλελλειμμένα προπύργια που ήσαν κάποτε παρατηρητήρια στις επιδρομές των σαρακηνών πειρατών, βλέπεις μονές με ψηλά τείχη, βλέπεις κήπους, αλλά και ένα απέραντο δάσος απο βελανιδιές, καρυδιές, καστανιές, μαύρης πεύκης και θάμνων, μήκους 60 περίπου χιλιομέτρων.

 

ο πρώτος αρσανάς

Μονή Ξενοφώντος

Ρώσικο Μοναστήρι Αγίου Παντελεήμονος

Μονή Σιμωνόπετρας

Μονή Γρηγορίου

καταρράκτης μεταξύ Μονών Γρηγορίου και Διονυσίου

Μονή Γρηγορίου

Βλέπουμε καταρράκτες και μονές να υψώνονται κατακόρυφα προς τα ουράνια, αλλά και νερά σε χρώμα τυρκουάζ ή ανοικτογάλανο που το βάθος να ρυθμίζει το χρωματισμό τους. Και εκεί απέναντι να υψώνεται ο Άθως στα 2033 μέτρα. Τον βλέπω και τρομάζω, διερωτώμαι πως θα τον ανέβω!!

0m, Αρσανάς Σκήτης Αγίας 'Αννας (ώρα 10.15)

Στο ΑΟ υπάρχουν μόνο 20 μοναστήρια και δεν μπορούν να δημιουργηθούν νέα. Μπορεί όμως να δημιουργηθούν σκήτες (που υπάγονται σε κάποιο μοναστήρι), ασκηταριά και κελιά, όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκητέψει εφόσον πάρει την άδεια (ευλογία) απο την Ιερά Επιστασία της Ιεράς Κοινότητας που εδρεύει στις Καρυές και διοικεί το  Άγιο Όρος. Η Μονή διοικείται απο τον ηγούμενο και η Σκήτη απο τον Δικαίο. 

 

φορτώνουμε μόνο αντίσκηνα και νερά

ανεβαίνοντας προς τη Σκήτη της Αγιας Άννας

Το σύστημα διοίκησης του ΑΟ στηρίζεται σε τυπικά που εκδόθηκαν από την εμφάνιση της μοναχικής ζωής στον Άθω και στον Καταστατικό Χάρτη, όπου ορίζεται σαφώς ότι την εξουσία ασκεί η Ιερά Σύναξη που αποτελείται από τους είκοσι αντιπροσώπους των ισάριθμων μονών, την εκτελεστική εξουσία η Ιερά Επιστασία, αποτελούμενη από τέσσερα μέλη και ο πρόεδρος της οποίας ονομάζεται Πρωτεπιστάτης. Πρωτεύουσα του Αγίου Όρους είναι οι Καρυές, εδώ εδρεύει η Ιερά Κοινότητα και ο διοικητής του Αγίου Όρους, που υπάγεται στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών και είναι υπεύθυνος για την πιστή εφαρμογή του Καταστατικού Χάρτη και γενικά για την τάξη και την ασφάλεια. Βασικά, ο Διοικητής του είναι ένα άτομο προτεινόμενο συνήθως απο τον Πρωθυπουργό και συνεπώς έχει πολιτική επιρροή. Όλες οι μονές μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη ή μάλλον σχεδόν όλες. Έχουν δημιουργηθεί παρατράγουδα στο ρωσικό μοναστήρι, ακόμη και στη μονή Εσφιγμένου εκεί που κάποια εποχή ο Χαρδαβέλιας είχε καθημερινό πολεμικό ανακοινωθέν.

 

αφορολόγητα και με μεγάλη ιπποδύναμη

Η Σκήτη της Αγίας Άννας ανήκει στην Ι.Μ. Λαύρας, τα Καρούλια επίσης, τα Καψοκαλύβια αμέ, τα Κατουνάκια, η Κερασιά, ο Άγιος Νείλος, ολόκληρη η άκρη της Χερσονήσου ανήκει στη Λαύρα. Ακόμη και το βουνό, ο Άθως, στη Λαύρα και τα κλειδιά της εκκλησίας, στην κορυφή του βουνού, τα κρατά ο ηγούμενος στην τσέπη του. Καλά, πως είναι αυτό δυναντόν, τη στιγμή που η μονή του Αγίου Παύλου είναι πολύ πλησιέστερα και υπάρχει η Αρχή της δίκαιας μοιρασιάς.... να τα βρούμε κάπου στη μέση. 

καθολικό στη σκήτη της Αγίας Άννας

θέα προς τον αρσανά της Αγίας Άννας

Έτσι, αποφάσισαν οι κτήτορες των δύο μονών (ο Άγιος Παύλος και ο Άγιος Αθανάσιος): να λειτουργήσουν και περπαντώντας, όπου συναντηθούν εκεί θα είναι και τα σύνορα των δύο μονών. Ο Άγιος Παύλος, νεώτερος γαρ ίσως σκέφτηκε ότι θα ήταν πιο γρήγορος, συνεπώς θα διένυε, με μεγάλες δρασκελιές, μεγαλύτερη απόσταση και συνεπώς η μονή του θα είχε μεγαλύτερη έκταση... και όπερ εγένετο;;; αμ δε!..... και ξαφνικά βλέπει τον Άγιο Αθανάσιο μπροστά του, λίγο πιο μακρυά απο τη μονή του και τον ρωτά πως τα κατάφερε και ήταν τόσο γρήγορος, ο δε Αθανάσιος να του απαντά πως δεν περίμενε να τελειώσει τη λειτουργία και να ξεκινήσει, απλά την έκανε καθοδόν: δεν είχαμε συμφωνήσει να αρχίσουμε το περπάτημα μετά τη λειουργία, εγώ την έκανα στο δρόμο!  Αυτά λέει η παράδοση και θα την πιστέψετε σίγουρα αν δείτε που βρίσκονται τα σύνορα των δύο μονών.

 

προαύλιο της Αγίας Άννας

Με αυτά και τάλλα φτάνουμε τελικά, μετά από 3ωρο ταξίδι, στον αρσανά της Σκήτης της Αγίας Άννας. Ζευγωνόμαστε (μεσαιωνική ελληνική κατάληξη απο το ζεύω και όχι απο το επίθετό μου) με τα σακκίδια στους ώμους μας, ενώ είχαμε ένα ιδιωτικό μουλάρι, στο οποίο (ειλικρινά) φορτώσαμε στις πλάτες του μόνο τα αντίσκηνα και τα νερά και αρχίσαμε την ανάβαση σε σκαλοπάτια που θα μας οδηγούσαν στη Σκήτη της Αγιάς Άννας.

300m, Σκήτη Αγίας 'Αννας (ώρα 11.00)

Η Σκήτη καλύπτει μια τεράστια περιοχή οικημάτων, με θέα προς τα κάτω να κόβει ανάσες και προς τα πάνω να βλέπεις τα δολομιτικά μυτάκια και να φαντάζεσαι ότι βρίσκεσαι τουλάχιστον στην περιοχή Γιόσου του Ολύμπου. Απότομοι βράχοι να βυθίζονται στα νερά, ο βυθός των οποίων φτάνει και τα χίλια μέτρα επιφάνειας και όχι ορύγματος όπως είναι στην περιοχή της Σφακτηρίας στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Μεσσηνιακών Οινουσσών (5120μ.).

 

για το καλωσόρισμα απο τον αρχοντάρη

Οι γέροντες (αγιορείτικες μορφές μοναχών και ιερομονάχων) ασχολούνται κυρίως με την κατασκευή θυμιάματος  και ο Δικαιός της είναι ένας δραστήριος μοναχός που λειτουργεί με ακρίβεια τρένου.  Στη Σκήτη φυλάσσεται και το αρχιερατικό φαιλόνιο (άμφιο του ιερέα χωρίς μανίκια) του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης, που μαρτύρησε, βασανίστηκε, τυφλώθηκε και διαμελίστηκε από τον τουρκικό όχλο στα γεγονότα της Σμύρνης το 1922, ενώ αγιοποιήθηκε 70 χρόνια μετά (1992). 

 

 

 

Στη βεράντα της Σκήτης απολαμβάνουμε τον κόλπο του Αγίου Όρους, απέναντι η Σιθωνία με ρυθμό ραστώνης και κακοκεφιάς μιάς που η τουριστική περίοδος δεν έχει ανοίξει ακόμη, μια θάλασσα να την πιείς στο ποτήρι, ήρεμη όσο δεν φαντάζεσαι, τα ταχύπλοα να βολτάρουν πέρα-δώθε μεταφέροντας νέους προσκυνητές και ο αρχοντάρης να σερβίρει λουκουμάκια και τσίπουρα. Στιγμές απείρου κάλλους. Εδώ θα διανυκτερεύσουμε στην επιστροφή.

 

όταν η πίστη δεν έχει λογική-όρια:
αποκολλώ τμήμα της αγιογραφίας για φυλακτό

Φεύγουμε για την κορυφή, βασικά από εδώ αρχίζει η ανάβαση για τον Άθω, μία ανάβαση που θεωρείται απο τις πιο δύσκολες ορειβατικές αναβάσεις των ελληνικών βουνών λόγω του κακοτράχαλου μονοπατιού.

σχεδόν κάθε μονή διαθέτει πλέον ελικοδρόμιο

πίσω απο αυτό το σημείο υπάρχουν λείψανα: οι ευσεβείς προσκυνούν

Τράπεζα με φαβόσουπα, ελιές, αγγουράκια, μαρμελάδα και μήλα

750m, θέση Σταυρός (ώρα 12.30)

Το μονοπάτι με κλίση 30-35% έχει μια συνεχή ανηφορική πορεία. Κακοτράχαλο, σε κάποια σημεία βραχώδες αλλά δασωμένο με πολύ υγρασία τους καλοκαιρινούς μήνες. Εδώ, χωρίς μπόλικο νερό δεν ξεκινάς ποτέ!

 

Σκήτη Αγίας Άννας, ξεκινώντας τη μεγάλη ανηφόρα

θέση Σταυρός στα 750μ υψόμετρο

Η διαδρομή αυτή δεν είναι για μη ορειβάτες. Η ανηφόρα θέλει αντοχή καρδιάς και η κατηφόρα τετρακέφαλους που θα γεμίσουν με γαλακτικό οξύ και θα σέρνεσαι τις επόμενες μέρες. Εντούτοις πολλοί το επιχειρούν, οι περισσσότεροι με επιτυχία. Η ψυχολογία είναι σημαντική. Να φανταστείτε ότι βρισκόμουνα στα 1000 περίπου μέτρα (3ω 30λ) και σκεφτόμουνα πως είχα άλλα τόσα να ανέβω! Έγινα κομμάτια... μέχρι τα 1500 μέτρα που ήταν η θέση Παναγίτσα δεινοπάθησα.

 

κορυφή Προφήτης Ηλίας στην περιοχή Κερασιάς

το μουλάρι αγγομαχά... φανταστείτε εμείς!

Η θέση Σταυρός έχεις μια εκπληκτική θέα προς τη δυτική πλευρά της χερσονήσου με τις απότομες ορθοπλαγιές να καταλήγουν μέσα στη θάλασσα και δικαίως αποκαλούνται οι Μονές των Βράχων. Αισθάνεσαι σαν γιαπωνέζος που θέλεις να φωτογραφίζεις συνέχεια. 

θέα προς ΝΑ

1500m, Παναγίτσα (ώρα 15.45)

Το ανηφορικό αυτό τμήμα της διαδρομής βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά της χεσονήσου και έχει άπλετη θέα στο Αιγαίο Πέλαγος. Είμαστε τυχεροί, επικρατεί σχεδόν άπνοια και ο ουρανός είναι λίγο νεφελώδης ώστε να μην υποφέρουμε απο τη ζέστη. Το δάσος αρχίζει σιγα-σιγά να αραιώνει και να επικρατεί η αλπική ζώνη. Βράχος και πέτρα παντού.

 

στάση στις καστανιές

1500μ, ατενίζοντας την κορυφή του Άθω

 

υψόμετρο 1800μ, έχουμε ήδη αφήσει την Παναγίτσα

κακοτράχαλο μονοπάτι

υπολείπονται ακόμη 150 μέτρα

Επιτέλους, μετά απο 5ω 30λ φτάνουμε στο πρώτο επίπεδο μέρος όλης της διαδρομής, εδώ που είναι κατασκευασμένο ένα κτίσμα σαν καταφύγιο που έχει ενσωματωμένη και μια μικρή εκκλησίτσα. Εξού και το όνομα Παναγίτσα. Το κτίσμα είναι πανβρώμικο και πανάθλιο, γεμάτο κοριούς και δεν μπορείς ούτε την πόρτα να προσεγγίσεις. Εντούτοιε κάποιοι διανυκτερεύουν εδώ μέσα!

 

η κορυφή με drone

 

Εδώ κάνουμε στάση για 40 περίπου λεπτά. Η κορυφή πλέον, 500 μέτρα ψηλότερα είναι ορατή και η θέα καλύπτεται απο ένα στρώμα ομίχλης που άλλοτε πυκνώνει και άλλοτε ανοίγει. Είναι τα τελευταία μέτρα μιάς επίπονης προσπάθειας. Παίρνουμε "θάρρος" και ξεκινάμε με ψυχολογία σούπερ... το άγχος και την κούραση δεν την αισθάνομαι πλέον έντονα αν και ο ρυθμός μου είναι αργός.... δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, ανεβαίνουμε στο βραχώδες τοπίο, βασικά μισοσκαρφαλώνουμε σε ένα φιδίσιο μονοπάτι που γυρνοφέρνει την πλαγιά δεκάδες φορές.... φτάνουμε σε σημείο καμπής και περνάμε από την άλλη πλευρά με δυτική κατεύθυνση, είμαστε περίπου 100 μέτρα χαμηλότερα απο την κορυφή.

 

η πρώτη φωτό στην κορυφή

...τί ανεβήκαμε!!!  8 ώρες, 9.5 χλμ, 2033μ υψομετρική

 

2033m, Κορυφή Άθως (ώρα 18.00)
Είμαστε στην κορυφή μετά από 8 σχεδόν ώρες συνεχούς ανάβασης και μήκους διαδρομής 9,5 χιλιομέτρων. Μια επική ανάβαση τελείωσε, ώρα να απολαύσουμε το τοπίο. Προς τα βόρεια εκτείνεται η χερσόνησος Άθως, δασώδης σε όλο το μήκος της. Νότια είναι οι Σποράδες, φαίνονται πολύ αχνά όπως και η Σαμοθράκη. Από εδώ ξεκινά ένα βραχώδες φαράγγι που φτάνει μέχρι τη μονή του Αγίου Παύλου και συνήθως είναι γεμάτο με χιόνι. Αυτό το τοπιο είναι άγριο, μου θυμίζει τα καζάνια του Ολύμπου.

καφές και....

απόλαυση του Αιγαίου

Η κορυφή είναι πυραμίδα, όπως και ο Ταύγετος και επειδή βολοδέρνεται  στις ψυχρές και δυνατές ρυπές βορείων ανέμων, έχουν κατασκευάσει μια πέτρινη εκκλησία με νότιο υπόστεγο που μας προφυλλάσσει απο τον αέρα. Εδώ στήνουμε τα αντίσκηνα και ετοιμάζουμε το βραδινό φαγητό μας, πλούσιο σε πρωτείνες (τόνος, αποξεραμένα μακαρόνια και ξηροί καρποί), τσάι για να ζεσταθούμε. Το γκαζάκι του Τόδουλου έκανε δουλειά.

 

αν και με σκηνές, το κρυο δυνατό και με υγρασία

υπνόσακος comfort 0C

 

Αν είμαστε τυχεροί θα δούμε τη σκιά της κορυφής να προβάλλεται μέσα στο ΒΑ Αιγαίο. Κατά τον 14ο αιώνα, κάποια αγιορείτικα έγγραφα αναφέρουν για ένα χωριό της Χαλκιδικής, το Λογγό, που μετονομάστηκε σε Συκιά (πιθανολογείται το 15o αιώνα). Εκδοχές για την προέλευση της μετονομασίας σχετίζονται με το γεγονός ότι με την ανατολή του ήλιου η σκιά του Άθω το σκεπάζει. Ίσως αρχικά το χωριό να ονομάστηκε Σκιά και στην πάροδο των χρόνων παραφράστηκε σε Συκιά. Βέβαια υπάρχουν και άλλες εκδοχές, αλλά εμείς, εδώ που βρισκόμαστε, πιστεύουμε μόνο την πρώτη 😅😅.

 

θέα προς τη χερσόνησο του Άθω

...σαν το Μύτικα Ολύμπου

η κορυφή με το Σταυρό

Ώρα 20.25 προβλέπεται η δύση και ήδη έχουμε ετοιμάσει τις φωτογραφικές μας μηχανές. Μέχρις ότου εμφανιστεί η σκιά της πυραμίδας ας γυρίσουμε στο απώτερο παρελθόν που είναι γεμάτο με ασάφειες και υποθέσεις, τόσο ομιχλώδεις όσο και η σημερινή μέρα και ας φανταστούμε ότι στην κορυφή υπήρχε άγαλμα του Αθώου Διός, εξού και η ονομασία Άθως και πως είχε δύο τεράστια διαμάντια για μάτια που έλαμπαν το βράδυ.

 

αναμένοντας την... πυραμίδα

η σκιά του Άθω στο Αιγαίο...

..και όταν παρεμβάλλεται σύννεφο

 

Το όρος είχε παραχωρηθεί από το Δία εις την "χρυσόθρονον αγνήν Αρτέμιδα", σύμβολο της αγνότητας και της αιώνιας παρθενίας, της άσπιλης και αμόλυντης παρθένας, η οποία ουδέποτε γνώρισε τον έρωτα, την ανδρική κλίνη και ουδέποτε γέννησε. Στην αρχαιότητα λοιπόν η περιοχή ήταν αφιερωμένη στην Αρτέμιδα και για ευνοήτους λόγους απαγορευόταν ρητά η παρουσία του ανδρικού φύλου, μπας και συμβεί το μοιραίο! Λίγο πιο χαμηλά, η Άρτεμις είχε εγκαταστάσεις που προετοίμαζαν παρθένες κορασίδες για ιέρειες των ιερών της περιοχής, οι οποίες ονομάζονταν "τα κοράσια” και γιαυτό η ονομασία της  περιοχής Κερασιά να είναι παραφθορά του κοράσια. Ίσως, γιατί κανείς σίγουρα δεν ξέρει. Δεν λείπουν βέβαια και οι κερασιές, που πιθανώς να φυτεύτηκαν για να απαλλαγούμε από κάθε υπόνοια διαστροφής! 

πρωινές στιγμές

Ο χώρος είναι βραχώδης και αναδύει ενέργεια, κάτι που οι αρχαίοι έλληνες το γνώριζαν και γιαυτό υπήρχαν εδώ προχριστιανικοί ναοί, που στην εποχή του Θεοδόσιου (392) ισοπεδώθηκαν και δεν έμεινε ούτε κολυμπηθρόξυλο όρθιο.

 

η παρέα τρώει το βραδινό της

ο ναός με το υπόστεγο στην κορυφή

Και νά, η ώρα πλησιάζει, ο καιρός είναι μάλλον αίθριος και ξαφνικά σχηματίζεται η πυραμοειδής σκιά στα νερά του Αιγαίου. Ένα μαγευτικό θέαμα για το τί ποιεί η φύση που γίνεται ακόμη πιό μαγευτικό και πρωτόγνωρο όταν παρεμβάλλεται και ένα άσπρο σύννεφο..... προκαλώντας τον ποιητή να συνθέσει:

Σ’ ένα άσπρο σύννεφο,
Έτσι για να περνά ο καιρός
συναντηθήκαμε
σ’ ένα άσπρο σύννεφο
σταγόνες κοιμηθήκαμε
κι όταν ξυπνήσαμε
ποτάμι εγώ, θάλασσα εσύ
στο στόμα
σαν αγέρας φιληθήκαμε.

Έτσι για να περνά ο καιρός
εμείς βρεθήκαμε
σε ξένα στρώματα
μια νύχτα κοιμηθήκαμε
κι όταν ξυπνήσαμε
ψυχή σου εγώ, καρδιά μου εσύ
μ’ ένα φιλί
τον έρωτα ντυθήκαμε.

με αυτά τα όμορφα λόγια της Ελένης Σωφρονίου Στρατή αποκοιμηθήκαμε, μέσα στο ζεστό υπνοσακό μας χωθήκαμε και όταν το πρωί ξυπνήσαμε ομίχλη εσύ, δροσιά εγώ ξανά συναντηθήκαμε και πήραμε το δρόμο της επιστροφής,  το μονοπάτι της ζωής, στα μάτια κοιταχτήκαμε .... 

 

ανατολή

6.00 πρωινή, η σκιά της ανατολής

επιστροφή στην Παναγίτσα

 

Κατουνάκια, Δανιηλαίοι, Καρούλια
Η μέρα είναι συννεφιασμένη και το πρωινό αεράκι κάνει αισθητή την παρουσία του στα πρόσωπά μας. Το μονοπάτι είναι πλέον κατηφορικό και σαν να προειδοποιεί τους τετρακέφαλούς μας ότι θα την... ακούσουν!

 

Κατουνάκια με "βίλες"

Περνάμε απο τα ίδια σημεία που μας.. κούρασαν αλλά και μας εντυπωσίασαν, αντικρύζουμε ένα ήρεμο Αιγαίο και συναντάμε νέες παρέες που ανεβαίνουν και ρωτούν πόσο έχουν ακόμη.... τι να τους πεις άραγε;; Στο σημείο που είναι η πηγή θα λοξοδρομήσουμε ακολουθώντας ένα άλλο μονοπάτι που διέρχεται απο την αθωνική έρημο. Λέγεται έτσι γιατί δεν έχει σταγόνα νερού (και εγώ νόμισα πως ήταν όλα ξερά... εντούτοις το δάσος είναι πολύ πυκνό). 

 

σπηλιά-ασκηταριό, ακόμη και σήμερα

 

Βρισκόμαστε στα Κατουνάκια, μια ασκητική περιοχή γεμάτη από ησυχαστήρια παντός είδους.... για απλούς ασκητές μέχρι πρωθυπουργούς! Πλησιάζοντας αντικρύζεις μία βραχώδη και απόκρημνη πλαγιά που θα γίνει επικίνδυνα προσβάσιμη σε λίγο. Εδώ κατοικούν γύρω στους 35 μοναχούς.

 

 

Λέγεται Κατουνάκια από τον Άγιο Δανιήλ Κατουνακιώτη που το 1881 δημιούργησε εδώ την καλύβα του και υπήρξε το θεμέλιο για το σημερινό ησυχαστήριο της αδελφότητας των Δανιηλαίων. Συνεπώς, Κατουνάκια και Δανιηλαίοι ταυτίζονται. Ο Άγιος Δανιήλ άσκησε την τέχνη της αγιογραφίας και την παρέδωσε στην αδελφότητα, η οποία την ασκεί μέχρι σήμερα σε μικρότερο βαθμό γιατί οι "μεγάλοι" Δανιηλαίοι έχουν προ πολλού κοιμηθεί (η φράση έχει πεθάνει δεν χρησιμοποιείται στο ΑΟ και αντί αυτής έχει κοινηθεί ο γέροντας). Πιστεύω, πως ό,τι το καλύτερο έχει το ΑΟ σε θέματα αγιογραφίας και ψαλμωδίας προέρχεται απο την αδελφότητα των Δανιηλαίων. 

 

Δανιηλήδες, η πρώτη φουρνιά

εργαστήριο αγιογραφίας των Δανιηληδέων

σημαντική εικόνα των αγιορειτών Πατέρων

προαύλιο στους Δανιηλήδες

Ο Κωνσταντίνος, ο οδηγός μας, θέλει να μας ευχαριστήσει και μας πηγαίνει στη θέση αυτί,  είναι ένας βράχος που προεξέχει και έχεις πανοραμική θέα, κυρίως προς τα Καρούλια, τα φρικτά Καρούλια που τύφλα νάχουν όλες οι via ferratas του κόσμου. Λέγονται Καρούλια γιατί περί αυτού πρόκειται, είναι ένα συρματόσχοινο πάνω στο οποίο μεταφερόταν ένα βαγονέτο, κάτι σαν ντελιβεράς, απο ασκηταριό σε ασκηταριό, για τη μεταφορά τροφής. Ο άλλος τρόπος επικοινωνίας ήταν το επικίνδυνο πέρασμα-ανέβασμα στους απότομους βράχους με τη χρήση σάπιων ξύλινων σκαλιών και με τη χρήση μιας αλυσίδας για στήριξη. Πρόκειται για κατακόρυφα περάσματα που οι παλιοί ασκητές τα χρησιμοποιούσαν συχνά και κάμποσους απο αυτούς τους πήρε το Αιγαίο, ίσως απο απροσεξία, ίσως απο κούραση ίσως απο έναν ξαφνικό καταβατικό άνεμο.... ποιός ξέρει!!!

 

κατεβαίνοντας προς τα Καρούλια

σημείο που ξεκινά η αλυσίδα

τα φρικτά Καρούλια

σημείο "αυτί" με θέα που κόβει την ανάσα

θέση Καρούλια, θέα προς τα ασκηταριά

θέα απο τη χερσόνησο του Άθω

 

Ευχαριστίες. Πώς αλλάζουν οι καιροί.... άλλοτε προσγειωνόμουνα στο αεροδρόμιο του Μονάχου και με περίμεναν φίλοι μου για να συνεχίσουμε το ταξίδι προς τις γερμανικές άλπεις. Σήμερα, συνέβη το αντίθετο. Τους περίμενα στο αεροδρόμιο Μακεδονία για να συνεχίσουμε προς την Ουρανούπολη και το Άγιο Όρος. Έτσι ξεκίνησε η διήγησή μου και τελείωσε με ευχάριστα συναισθήματα και δυνατές εμπειρίες. Το Άγιο Όρος δεν είναι μόνο ένας θρησκευτικός χώρος, είναι ιστορικός και ορειβατικός. Ευχαριστω την παρέα Δημητρη, Κωνσταντίνο, Γιώργο και Παντελή, τον οδηγό μας Κωνσταντίνο και φυσικά το Νϊκο Τόδουλο!

 

the team