news

cover page: climbing to the summit of mount Ηelmos (Chelmos)

news: ... explore, dream, discover.... Mark Twain


Tuesday, June 4, 2019

Γράμμος: make trekking not war!


Make love, not war. Αυτό το σλόγκαν απο τους Χίπιδες της δεκαετίας του '60 ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ και του ψυχρού πολέμου, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πολλά χρόνια πριν, όταν εκεί πάνω στο Γράμμο βρισκόταν σε εξέλιξη η τελευταια τραγική πράξη ενός αλόγιστου πολέμου, ενός ιδεολογικού πολέμου, που κόστισε γυρω στα 70000 θύματα. 

Το ημερολόγιο έγραφε 29 Αυγούστου του 1949 (ακριβώς 70 χρόνια πριν) όταν οι αντάρτες (ή κατά άλλους οι μαχητές) του ΔΣΕ υποχωρούσαν προς το Βίτσι και μετά στην Αλβανία, ώστε με πλοία απο το Δυρράχειο και κρυμμένοι στα αμπάρια, να φτάσουν στην Σοβιετική Ένωση για να ζήσουν τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους ξεχασμένοι στις στέπες και όσοι ήσαν πιό τυχεροί σε κάποια πόλη, όπως η Τασκένδη.

Όσοι δεν πρόλαβαν να φύγουν, τους έφαγε η μαρμάγκα, η αράχνη, που εκείνη την εποχή είχε το σλόγκαν: ησυχία-τάξη-ασφάλεια. Τί μακρονήσια, τι πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, τί διώξεις και απολύσεις... μέχρι τη μεταπολίτευση (1974) που όλα συγχωρέθηκαν (sic) και τόνοι εγγράφων, περίπου 18 εκατομμύρια φάκελοι πολιτικών φρονημάτων, καταστράφηκαν στην υψικάμινο της Ελευσίνας μέσα σε ένα πανηγυρικό κλίμα για την εποχή εκείνη.

Η συγκρότηση και ενημέρωση των φακέλων αποτέλεσε μια κεντρική κρατική λειτουργία για δεκαετίες και έμεινε γνωστή στην μεταπολεμική Ελλάδα ως το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Ήταν δημόσια έγγραφα που προέκυπταν από τη σχέση του κράτους και των υπηρεσιών του με τον πολίτη, αλλά και πληροφορίες που συνάγονταν από την παρακολούθησή του σε διάφορες στιγμές της προσωπικής και επαγγελματικής του ζωής. Ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που το κράτος είχε οργανωθεί τόσο καλά (!!!) και μάλιστα χωρίς τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Συγχωρέθηκαν... αλλά ξεχάστηκαν;;; ιδού η απορία. Νωπή είναι η μνήμη απο τα πράσινα και τα μπλέ καφενεία που χώρισαν  τους Έλληνες για δεκαετίες, για να ξεχαστούν και να αναθερμανθούν με τους μνημονιακούς και τους αντί!! Και η ιστορία τρίβει τα χέρια της που βλέπει να δικαιώνεται συνεχώς!!!!

Το περίφημο αυτό σλόγκαν των Χίπιδων μετατρέψαμε σε make trekking not war και απολαύσαμε μια  απίστευτη διάσχιση 10 ωρών απο το χωριό Αετομηλίτσα στο Πληκάτι μέσα σε αίθριο και πολύ ζεστό καιρό για την εποχή.


Το Πρόγραμμα
Ο ΕΟΣ Ηρακλείου διοργάνωσε μια πολυήμερη ανάβαση στις βόρειες απολήξεις της οροσειράς της Πίνδου, στο ορεινό συγκρότημα του Γράμμου, το τέταρτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, με την απαράμιλλη φυσική ομορφιά, τα καταπράσινα αλπικά λιβάδια και τις απόκρημνες ορθοπλαγιές.
Σάββατο 24 Αυγούστου 2019: Άφιξη στην Αρίστη και πεζοπορική διαδρομή από τη γέφυρα της Αρίστης μέχρι το τοξωτό γεφύρι της Κλειδωνιάς. Ώρες πορείας: 3,5, Μήκος διαδρομής: 5 χλμ. Επίσκεψη στην παλιά Μονή των Αγίων Αναργύρων Λιατονιάβιστας, που χτίστηκε το 1658, και στο μικρό Καθολικό που ιστορήθηκε το 1666, όπου σώζονται τοιχογραφίες.
 
Κυριακή 25 Αυγούστου 2019:
Ανάβαση στην Τραπεζίτσα (2022μ.). Ώρες πορείας: 6, Μήκος διαδρομής: 10 χλμ, ΥΔ: 1130μ. Η Τραπεζίτσα είναι ένα ιδιόμορφο βουνό, πολύ απότομο, από όλες τις πλευρές του και κατάφυτο από δάσος πεύκου, ρόμπολου και ελάτης. Η κατάβαση γίνεται από την ίδια διαδρομή αφού η κλίση του βουνού από όλες τις πλευρές δεν επιτρέπει ασφαλή κατάβαση.
Δευτέρα 26 Αυγούστου 2019: Διάσχιση απο λίμνη Μουτσάλια (1740μ) στην Άνω Αρένα και κατάβαση προς την Αετομηλίτσα. Ώρες πορείας: 6, Μήκος διαδρομής: 14 χλμ, ΥΔ: 750μ.
Τρίτη 27 Αυγούστου 2019:
Διάσχιση από την Αετομηλίτσα στο Πληκάτι. Ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή του Γράμμου, Τσούκα Πέτσικ (2520 μ.).  Ώρες πορείας: 10, Μήκος διαδρομής: 21 χλμ, ΥΔ: 1300μ. Τετάρτη 28 Αυγούστου 2019:  Επίσκεψη στα πετρόχτιστα χωριά της Πυρσόγιαννης. 

Άνω Αρένα, υψ. 2196μ.
Διαδρομή απο Λίμνη Μουτσάλια στην Αετομηλίτσα

Άλλαξαν οι εποχές: τριαξονική νταλίκα για τη μεταφορά των ορειβατών
Πυροσβεστικό όχημα σε αδράνεια...
Ορειβάτες σε νταλικα ή στρατιώτες του πολέμου;;;
 
Η λίμνη Μουτσάλια βρίσκεται μέσα σε ένα κατάφυτο δάσος οξιάς στην απόληξη μιας κορυφής του Γράμμου που λέγεται Άνω Αρένα. Η ονομασία της προέρχεται από τη βλάχικη λέξη «μουτσάλι», που σημαίνει «βρεγμένο», ενώ η ονομασία Αρένα είναι επίσης βλάχικη.
 
Αντανακλάσεις της κορυφής Άνω Αρένα
 
 
Η διαδρομή προς την κορυφή Άνω Αρένα διαρκεί 1ω 10λ και έχει ΥΔ 430μ
 

Οι οξιές που βρίσκονται γύρω από τη λίμνη φτάνουν μέχρι τις όχθες, ενώ ο βυθός της καλύπτεται από μια πυκνή υδρόβια βλάστηση, που δίνει ένα όμορφο πράσινο χρώμα στα νερά της.
 
 
 
'Ο,τι απέμεινε απο το ΔΣΕ
 
Η Άνω Αρένα βρισκόταν σε στρατηγικό σημείο στην εποχή του Εμφυλίου, όπου οι αντάρτες του ΔΣΕ έδιναν σκληρές μάχες για να την κρατήσουν. Οχυρωμένοι σε θέσεις μάχης και ορύγματα, που σημάδια τους παραμένουν ακόμη φανερά, αντιστάθηκαν γενναία και κράτησαν τις θέσεις τους ως την ύστατη στιγμή, δηλαδή τότε που οι αμερικανοί μπήκαν στο παιχνίδι, και όργωσαν την περιοχή με βόμβες ναπάλμ. Είχε έρθει η ώρα για τη σύμπτυξη και τη διαφυγή προς το Βίτσι.
 
 
Όσο πάει το μάτι σου.... αλπικά τοπία
 

Η πολυπληθής ομάδα ξεκουράζεται στην κορυφή Άνω Αρένα
 
 
 
Η διάσχιση προς την Αετομηλίτσα συνεχίζεται....
 
 
 
 
 
Βοσκός με κινητό..πώς άλλαξαν οι εποχές....
Ορειβατικές διαδρομές της περιοχής
Διάσχιση Γράμμου
Φεύγοντας από την Αετομηλίτσα (6.45 π.μ.), ανηφορίζουμε στο δάσος που βγάζει σε αλπική ζώνη. Το μονοπάτι είναι καλά σηματοδοτημένο χάρις του Δημήτρη και της Σοφίας. Ακολουθούμε το μονοπάτι από τους μεταλλικούς στύλους (τους ελάχιστους που δεν έχουν κλέψει ακόμη), μέχρι την κορυφή του Γκέσου (2166μ.) και το μνημείο - απόδοση τιμής στα θύματα του Εμφυλίου, τόπος που έγινε η τελευταία μάχη του ΔΣΕ, στις 29 Αυγούστου του 1949.
Διάσχιση Γράμμου (Αετομηλίτσα-Πληκάτι)

Από εδώ έχουμε μπροστά μας, βόρεια, όλες τις κορυφές του Γράμμου πάνω από τα 2000μ, από δυτικά προς ανατολικά, Τσούκα Πέτσικ (2520 μ.), Σκίρτση ή Περήφανο (2444 μ.), Κιάφα (2395 μ.), Τσούμια (2174 μ.) και οι Αρρένες (2192 μ. και 2080 μ.). Από τον Γκέσο πορευόμαστε στην κορυφογραμμή με κατεύθυνση ΒΔ σε σηματοδοτημένο μονοπάτι.

7.00 πρωινή και ήδη σε υψόμετρο 1800μ
 
Οι πρώτες ακτίνες της ανατολής διατρυπούν το δάσος
Συνάντηση με τα πρώτα αλπικά λειβάδια ανεβαίνοντας στο Μνημείο του Γκέσου
 
 
Το Μνημείο του Γκέσου σε υψόμετρο 2166μ.
 
 
Φτάνουμε στο Περήφανο και παίρνουμε δυτικά την κορυφογραμμή των συνόρων. Το μάτι μας, προς τα ΒΔ φτάνει βαθιά στην Αλβανία: βουνά, βοσκοτόπια, λίμνες, καλλιέργειες, πέτρινα χωριά. Αγναντεύουμε τις ΒΑ πλαγιές του Γράμμου μέχρι τη Γράμμουστα και τα δάση του βόρειου Νεστορίου.
 
Απο το Μνημειο Γκέσου προς την κορυφή που φαίνεται στο βάθος
 
 
 
 
 
Βαδίζοντας στο τελευταίο διάσελο πριν την κορυφή στα 2520μ
 
Διακρίνεται το μονοπάτι προς την κορυφή απο τους ορειβάτες
Προχωράμε, πάντα στην κορυφογραμμή που αποτελεί τα Ελληνοαλβανικά σύνορα για να φτάσουμε στην ψηλότερη κορυφή του Γράμμου, την Τσούκα Πέτσικ (2520 μ.) και επιχειρούμε ασκήσεις επί χάρτου: Τύμφη, Σμόλικας, Τραπεζίτσα, οι ορθοπλαγιές της Τύμφης και της Νεμέρτσικας. 
Κορυφή (Τσούκα Πέτσικ) στα 2520μ
Τσικουδιά για την εθνική ή την κρητική συμφιλίωση;;
Στη συνέχεια, ξεκινάμε την κατάβαση με ΝΔ προσανατολισμό πάνω στα σύνορα, ενώ μπροστά μας ανοίγεται η θέα των νότιων πλαγιών του Γράμμου, τα τρία ποτάμια που κατηφορίζουν πριν σμίξουν στο Γοργοπόταμο που χύνεται στο Σαραντάπορο, τα βοσκοτόπια, τα χωριουδάκια του Γοργοπόταμου.

Μονοπάτι απο την κορυφή προς το Πληκάτι
Αλβανικά χωριά
Συνοριακή γραμμή Ελλάδος-Αλβανίας. Welcome to Vodafone AL
 
Τελευταία αλπικά λιβάδια πριν απο το δάσος του Πληκάτι
 
 
 

Συνεχίζουμε στην κορυφογραμμή των συνόρων, περνώντας από την κορυφή Μαύρη Πέτρα (2431 μ.) μέχρι τα 2250μ. και στη συνέχεια κατεβαίνουμε για να καταλήξουμε στο Πληκάτι (1240μ), στον ξενώνα Αγριολούλουδο.

Αετομηλίτσα - Πληκάτι - Πυρσόγιαννη
Αετομηλίτσα: ένα χωριό που δεν αξίζει να ασχοληθεί κάποιος μαζί του. Είναι βλαχοχώρι που έχει ζωή λιγότερο απο τρεις μήνες το χρόνο. Βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο και έχει την τύχη να βρίσκεται στις νότιες πλαγιές του Γράμμου. Οι κάτοικοί του (ποιοί κάτοικοι είναι το ερώτημα) ξεχειμωνιάζουν στους κάμπους και την άνοιξη επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη.

 
 
 

Είναι σημείο εκκίνησης για τους ορειβάτες και γιαυτό υπάρχει ένας ξενώνας μαζί με ένα καταφύγιο σε  ανεκτική κατάσταση. Ο ιδιοκτήτης του, Θεοδωρής, είναι μάλλον αδιάφορος για την περιοχή και όλα τα περιμένει απο το κράτος. Ποιό κράτος, που αμφιβάλλω να γνωρίζει που βρίσκεται το χωριό αυτό. Το μόνο που αξίζει να δει κάποιος εκεί είναι το Λαογραφικό Μουσείο.
 
 
 
 

 
 

Αντιθέτως, το Πληκάτι είναι ένα από τα πιο ξακουστά Μαστοροχώρια της Ηπείρου. Έχει μεγάλη ιστορία που ξεκινάει περίπου πριν 1000 χρόνια ίσως και παλαιότερα. Είναι χτισμένο στις απολήξεις του Γράμμου, σε υψόμετρο 1240 μέτρα.
 
Το Αγριολούλουδο στο Πληκάτι
 
Η Ανατολή απο το Αγριολούλουδο
Η τελευταία απόληξη του Γράμμου, λίγο πριν το Πληκάτι
 
 
 
 
Φασίολος ο Δικοτυλήδονος
 
 

Στην επιστροφή σταματήσαμε στην Πυρσόγιαννη. Εκεί, συνάντησα στο καφενείο Η Κόκα Καρυά μια ηλικιωμένη που φαίνεται πως  έζησε τον Εμφύλιο. Μου έλεγε οτι το χωριό, τότε, ήταν στην κατοχή των Ανταρτών και ο φόβος των κατοίκων ήταν πολύ μεγάλος. Δεν τολμούσαν να μιλήσουν ούτε στο γείτονα για την κατάσταση που βίωναν μήπως και τους πρόδιδε. Είδε 17χρονα αγόρια και κορίτσια να τα σέρνουν στην πρώτη γραμμή για να πολεμήσουν και κατέληγε δακρύζοντας... μπροστά είχαν τον έχθρό και πίσω τους αντάρτες.... Ακόμη και σήμερα, όσοι κομμουνιστές απέμειναν, παραμένουν σε ιδέες κενού νοήματος και όταν πέθαιναν ήθελαν να θαφτούν μαζί με το Ριζοσπάστη ... συμπλήρωσε με λύπη! 
 


 
 

 

Η Ιστορία γράφεται μόνο απο τους νικητές. Στην Ιστορία έμεινε έντονα φορτισμένο το παιδομάζωμα και όχι το παιδοφύλαγμα της Φρειδερίκης. Στην Ιστορία έμειναν γνωστές οι εκτελέσεις του Μελιγαλα και του Φενεού και λιγότερο τα Τάγματα Ασφαλείας που δρούσαν ανεξέλεγκτα και μετά τη λήξη του Εμφυλίου. Και στην Ιστορία παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα όπως εκείνο του Τάκη Λαζαρίδη που το περιγράφει στο βιβλίο του ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι.

No comments:

Post a Comment