menu

Monday, September 27, 2021

Dolomites_Marmolada (3343m)

Ορισμοί: Δολομίτες και Via Ferrata
Ιστορία: Τα γεγονότα του Α Παγκοσμίου Πολέμου
Cortina, Tre Cime-Paternkofel
Tre Cime-Toblinger Knoten
Marmolada
Tofana, Σκάλα Minighel
Groda da Lago
Lagazuoi
 
my video (Marmolada)
my video (Pyrrhocorax)
my video (Toblinger Knoten)
my video (Paternkofel
 
Δεν είχε στεγνώσει το μελάνι από τις δυο προηγούμενες "εξορμήσεις" όταν άρχισα να γράφω για τα βουνά των Άλπεων και ειδικότερα τους Δολομίτες. Αυτή τη φορά ήταν μια αναρρηχητική-ιστορική-παγετωνική-ενδοσκοπική εξόρμηση στη βόρεια Ιταλία.
Πανόραμα Δολομιτών απο την κορυφή Lagazuoi. Στο βάθος Tofana (di Mezzo, di Rozes)
 
Οι Δολομίτες αποτελούν ένα τμήμα των Άλπεων και βρίσκονται στη βόρεια Ιταλία. Αποτελούν ένα εθνικό πάρκο και ανακηρύχθηκαν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO (2009). Θεωρούνται πόλος έλξης για αναρρίχηση (με ή χωρίς συρματόσχοινο ασφαλείας), την πεζοπορία, τον τουρισμό καθότι η ύπαιθρος αποτελεί τμήμα του μαγευτικού Τυρόλου (χειμώνα-καλοκαίρι), αλλά και μιας περιοχής που διαδραματίστηκε μέρος του Α Παγκοσμίου Πολέμου (Α ΠΠ), χνάρια του οποίου είναι ακόμη ορατά. Γιαυτό και η περιοχή έχει ιστορική αξια. 
 
Το πολεμικό μέτωπο Ιταλίας και Αυστρο-ουγγαρίας
Πηγή: G. Langes, Die Front in Fels und Eis
 
Ήταν ένα ταξίδι, στα μέσα του φθινοπώρου 2021. Οκτώ μέρες "χαμένοι και χωμένοι" στα δολομιτικά μυτάκια, με καθημερινές αναβάσεις, αιωρούμενοι τις περισσότερες φορές πάνω σε σιδερένια στηρίγματα και στο βάθος να επικρατεί το χάος... φανταστείτε το Πέρασμα Νάτση στον Όλυμπο και κάτω τα Μεγάλα Καζάνια.... εεε κάπως έτσι ήταν!! Ήταν ένα ταξίδι, που τα μάτια μας γέμιζαν εικόνες θαυμασμού και σεβασμού στο μεγαλείο των Δολομιτών, εικόνες που δεν μπορούν να αναπαραχθούν ακόμη και απο την πιό τέλεια βιντεοκάμερα του κόσμου, όπως αναφέρει ο Γιώργος Γραμματικάκης στο βιβλίο του Η Αυτοβιογραφία του Φωτός, για το πόσο τέλειο είναι το ανθρώπινο μάτι.
 
Ήταν όμως και ένα ταξίδι ιστορικής σημασίας, καθότι εκεί επάνω διαδραματίστηκαν σκηνές θανάτου, τόσο απο τις συνθήκες πολέμου όσο και κρύου τους χειμώνες 1915-1918. Και είναι διαφορετικό πράγμα, όπως γράφουν οι ιστορικοί, να κάθεσαι να διαβάζεις ιστορία στον καναπέ του σπιτιού σου και άλλο να είσαι στην πρώτη γραμμή και να πέφτουν οι όλμοι δίπλα σου και στα ορύγματα να έχουν κοκαλώσει τα χέρια σου. Ευτυχώς το τελευταίο δεν το αισθανθήκαμε αλλά είδαμε το χώρο του θανάτου, αυτά τα ορύγματα του παραλόγου!!
Στη λίμνη Fadaia υπάρχει Μουσειο του Α ΠΠ
Τέλος, ήταν ένα ταξίδι εμπειρίας διαφορετικό απο αυτά που διαβάζεις στο Διαδίκτυο, τα οποία διανθίζονται με υπερθετικά επίθετα απο συμπαθείς δημοσιογράφους, κάποιοι απο τους οποίους ουδέποτε έχουν επισκεφτεί τα μέρη αυτά, εντούτοις τα περιγράφουν με την τεχνική copy+paste, όπως μου εξηγεί φίλος μου ταξιδευτής και φωτογράφος.


Δολομίτες και Via Farrata
Δολομίτες (πρώην Χλωμά Βουνά) ονομάζονται έτσι απο το επίθετο του Γάλλου ορυκτολόγου Déodat Gratet de Dolomieu (1750–1801) που περιέγραψε πρώτος τους ορεινούς αυτούς σχηματισμούς, που μοιάζουν περισσότερο με λουκάνικα Φρακφούρτης παρά με Άλπεις, ως ένα πέτρωμα με αρχικές αποθέσεις ασβεστιτικές και αραγονιτικές, που, μέσω διαγένεσης, μετατράπηκαν σε δολομίτες ...όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Βασικά, είναι ένα πέτρωμα, που αποτελείται από πολλά ορυκτά και συναντάται σε παγκόσμια κλίμακα, ακόμη και στη Ναβάρρα (Ισπανία), εδώ στο Τυρόλο, ακόμη και ο 'Ολυμπος περιέχει περιοχές δολομιτών.
Βραχώδεις μυτερές κορυφές στην περιοχή Tre Cime
Οι Δολομίτες, αυτοί οι προεξέχοντες βράχοι σαν μυτάκια αλλά και οι τεράστιοι ορεινοί όγκοι, προέρχονται από τα ιζήματα των θερμών θαλασσών πριν απο σχεδόν 250 εκατομμύρια χρόνια της μέσης Τριασικής Περιόδου, που το κλίμα εκείνης της εποχής ήταν ζεστό και ξηρό, σύμφωνα με τις θεωρίες των παλαιοντολόγων. Όλα τα εδάφη του πλανήτη μας ήταν συγκεντρωμένα σε μια μόνο ήπειρο, την Pangea. Αυτή η ήπειρος είχε στα ανατολικά τον ωκεανό Tethys και γύρω του τον ωκεανό Panthalassa, που κάλυπτε σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη. Μετά από 120 εκατομμύρια χρόνια η Pangea διασπάσθηκε και έτσι σχηματίστηκε η Αμερική και η Αφρική, ενώ ένα μεγαλο κομμάτι αποσπάσθηκε απο τη  σημερινή νότια Αμερική και έκανε την Ινδία και την Αυστραλία. Εν τω μεταξύ και για διάφορους γεωλογικούς παράγοντες (όταν οι ωκεανοί υποχώρησαν ή  απο την απομάκρυνση τεκτονικών πλακών) αναδύθηκαν τα ιζήματα δημιουργώντας τα μεγαλοπρεπή σχήματα των Δολομιτών. Οι ψηλότερες κορυφές τους είναι οι Marmolata (3343μ), το Antelao (3264μ) και το Tofana di Mezzo (3241μ). 

Για χιλιετίες, οι τροφοσυλλέκτες ανέβαιναν αυτούς τους ορεινούς όγκους και πιθανότατα θα είχαν σκαρφαλώσει και σε πολλά μυτάκια. Άλλωστε και ο Oetzi, το σώμα του οποίου βρέθηκε (1991) σε υψόμετρο 3200μ μαρτυρεί ότι οι κορυφές δεν ήταν απάτητες, ακόμη και πριν 5000 χρόνια. 
 
Απο ιστορικές αναφορές έχουμε ενδείξεις ότι ο Ιησουίτης ιερέας Franz von Wulfen  ανέβηκε στο Langkofel (3181μ, περιοχή Bolzano) προς τα τέλη του 18ου αιώνα, αν και η πρώτη καταγεγραμμένη ανάβαση χρονολογείται το 1869. Εντούτοις, πιστεύω στην ανάβαση του Franz καθότι εκείνη την περίοδο είχαν επιτευχθεί ανάλογες αναβάσεις, όπως στο Mont Blanc (1786, Jacques Balmat, Michel Paccard), γιατί όχι και στους Δολομίτες;. Στα επόμενα χρόνια ακολούθησαν και άλλοι ορειβάτες υψομέτρου στις κορυφές Antelao, Marmolata, Tofana, Monte Cristallo και το Boè.  Από εκείνη την περίοδο είχε διανοιχτεί ένα πλήθος μονοπατιών μεγάλων αποστάσεων, που διέσχιζαν τους Δολομίτες. Ονομάστηκαν alta via (υψηλά μονοπάτια). Σήμερα έχουν αξιοποιηθεί τουριστικα-ορειβατικά και αριθμούνται 1, 2, 3, ..... Τα μονοπάτια επικοινωνούν με καταφύγια (Rifugio), που είναι διάσπαρτα κατά μήκος των.  
Via ferrata βαθμού μέσης δυσκολίας B
Via ferrata (Klettersteig στα γερμανικά) είναι ιταλική ονομασία, η οποία δηλώνει μια αναρριχητική διαδρομή με χαλύβδινο καλώδιο  ή/και σιδερένια σκαλοπάτια ή/και σκάλες ή/και αιωρούμενες συρμάτινες γέφυρες, που είναι όλα στερεωμένα σε σταθερά σημεία ή στο βράχο, τον οποίο θα διασχίσουμε. Για την ασφάλειά του, ο ορειβάτης φορά ένα ειδικό σορτσάκι (πάνω απο το παντελόνι του) που λέγεται μποντριέ (EN12277), σε μια άκρη του οποίου τοποθετεί ένα ειδικό σετ με δύο λουριά (EN958) τα οποία καταλήγουν σε δυο καραμπίνερ που τα ασφαλίζει στο χαλύβδινο σύρμα ώστε σε περίπτωση πτώσης του να συγκρατηθεί απο τα δυναμικά λουριά και να μην τραυματιστεί θανάσιμα. Βέβαια, ημιάκαμπτες ορειβατικές μπότες, κράνος και γάντια συμπληρώνουν την ασφάλειά του. Σε περίπτωση κακοκαιρίας και κεραυνών δεν συνιστάται η ανάβαση. Γιαυτό ενημερωθείτε εκ των προτέρων για τις καιρικές συνθήκες.
Εξοπλισμός για αναρρίχηση σε Via ferrata
Οι διαδρομές Via Ferrata είναι κατασκευασμένες έτσι ώστε να παρέχουν τη δυνατότητα προώθησης με ήπια αλλά και ισχύρη δύναμη χεριών και γιαυτό αξιολογούνται με ανάλογο βαθμό δυσκολίας Α, A/B, B, B/C, C, D, .....  Αυτό επιτρέπει την αναρρίχηση σε απότομες και εκτεθειμένες  διαδρομές, όπου κάτω επικρατεί συνήθως το χάος,  χωρίς τους κινδύνους απροστάτευτης αναρρίχησης. Διευρύνουν την πρόσβαση σε δύσκολες κορυφές, γεγονός που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, επειδή οι Δολομίτες ήταν τότε τα σύνορα μεταξύ της Ιταλίας και της Αυστρο-Ουγγαρίας.
Πηγή: www.bergsteigen.de
Η περιοχή των Άλπεων διαθέτει μεγάλο αριθμό Via Ferrata που αξιοποιούνται σήμερα για ορειβατικές δραστηριότητες. Στην Ελλάδα, αυτή η δράση είναι περιορισμένη, για να μην πω μάλλον άγνωστη. Εντούτοις υπάρχουν κάποιες διαδρομές, μια απο αυτές είναι στην Άρμα της Πάρνηθας. Τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες (π.χ. Γαλλία, Πολωνία) υπάρχει μια σχέση αγάπης-και-μίσους μεταξύ ορειβατών και αναρριχητών κατηγορώντας ο ένας τον άλλον, για το ποιός είναι ο γνήσιος χρησιμοπιώντας συνήθως υποκειμενικά επιχειρήματα.

Τα γεγονότα του Α Παγκοσμίου Πολέμου
Αχ! αυτός ο διάδοχος της Αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας. Αν δεν είχε επισκεφτεί το Σεράγεβο (1914) δεν θα είχαμε κανέναν παγκόσμιο πόλεμο καθότι και ο Β ΠΠ ήταν συνέπεια του πρώτου και θα προέκυπτε και τρίτος αν οι Αμερικανοί δεν έλεγαν: εεεε εσείς σύμμαχοι, καθίστε καλά για να μην επαναλάβετε τα λάθη του Α ΠΠ. Και αυτοί κάθισαν καλά και εμείς καλύτερα και η Γερμανία ξανά έγινε υπερδύναμης, όπως ήταν μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα και ρουφούσε όλα τα βραβεία Νόμπελ Φυσικής και Χημείας. Αλλά ας μην αστειευόμαστε. Ο Α ΠΠ θα γινόταν έτσι και αλλιώς.  Η δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου και της συζύγου του Σοφίας Χότερ ήταν μόνο το πρόσχημα. Οι πόλεμοι γίνονται για τη μάσα, όπως περιγράφει στα βιβλία του ο αείμνηστος Βασίλης Ραφαηλίδης, και αυτό συνέβη στους δυο τελευταίους μεγάλους πολέμους. Αν δει κανείς τον ευρωπαϊκό χάρτη (1914, 1924) θα καταλάβει πώς τα σύνορα των κρατών λειτουργούσαν σαν ακορντεόν που άλλοτε άνοιγε και άλλοτε έκλεινε, άλλοτε δημιουργούσε κράτη και άλλοτε τα κατάπινε (περίπτωση Πολωνίας).
Κανόνια στα οχυρά των Δολομιτών
Οι ψηλές κορυφές των Άλπεων λειτουργούσαν ανέκαθεν ανασταλτικά για τη διέλευση μεγάλου στρατού ακόμη και μαχών και ιστορικές πολεμικές αναφορές είναι σπάνιες ακόμη και στην περίπτωση του Αννίβα (218πΧ) που υποτίθεται ότι διήλθε των Κεντρικών Άλπεων(;;) για να αντιμετωπίσει το ρωμαϊκό στρατό.  Αυτό το γεγονός φαίνεται ότι άλλαξε προς τα τέλη του 19ου αιώνα. Απο τη μια μεριά η ανάπτυξη τεχνικών αλπινισμού και απο την άλλη νέες τεχνολογίες και νέα όπλα επέτρεψαν τη μεταφορά πολεμικού υλικού σε απρόσιτα σημεία των Άλπεων και των Δολομιτών. Άλλωστε, η ανακάλυψη της δυναμίτιδας (Νόμπελ, 1875) είχε ήδη προηγηθεί, συνεπώς ήταν εύκολο να γίνουν οχυρωματικά έργα, με τεχνικές εκρήξεις, στις ψηλές κορυφές που λειτούργησαν ως ιδανικά παρατηρητήρια και οχυρά για να ελέγχουν τα εχθρικά στρατεύματα που θα διέρχονταν στις κάτω πεδιάδες. Όλο το βουνό είναι ένα σουρωτήρι παρατήρησε ένας Νεοζηλανδός που μας προσπέρασε και φωτογράφιζε ένα οχυρό.
Toblinger Knoten, οχυρά του Α ΠΠ
Το πολεμικό μέτωπο των δυο στρατοπέδων (Ιταλίας και Αυστρο-ουγγαρίας) ήταν ακριβώς  οι Δολομίτες: Tre Cime, Monte Cristallo, Tofana, Lagazuoi, Marmolata και προχωρά πολύ νοτιότερα μέχρι το Trento. Οι στρατιώτες ανέβαιναν στα οχυρά, κυριολεκτικά αετοφωλιές, με via ferrata και μετέφεραν το βαρύ οπλισμό με τροχαλίες και βαρούλκα. Όμως το κρύο ήταν αδυσώπητο. Πολλοί διερωτώνται αν οι θάνατοι στρατιωτών ήταν περισσότεροι στο πεδίο των μαχών ή του πάγου. 
Θάνατος στρατιώτου: απο το κρύο ή απο σφαίρα;
Στο βιβλίο του Gunter Langes, Die Front in Fels und Eis, εξιστορούνται πολεμικές ιστορίες, όπως εκείνη του αυστριακού Sepp Innerkofler, ορειβάτη και καταφυγιά (1898) στο καταφύγιο Dreizinnen, που απέχει σήμερα 40 λεπτά απο το καταφύγιο Aurοnzo, δηλαδή το κεντρικό σημείο συνάντησης στην περιοχή Tre Cime. Έγινε γνωστός ως ο πρώτος αναρριχητής που διάνοιξε μια νέα διαδρομή στη βόρεια όψη του Kleiner Zinne σε βαθμό δυσκολίας IV- της κλίμακας UIAA, σε μια κορυφή που ήδη είχε κατακτηθεί από τους Michel και Johann Innerkofler (1881). Μετά την έναρξη του Α ΠΠ παρατηρούσε τις ιταλικές πολεμικές προετοιμασίες στις ορεινές του περιοδείες, οι οποίες ήσαν στην παραμεθόρια περιοχή μεταξύ Αυστρίας και Ιταλίας. Μετά την κήρυξη του πολέμου (Μάιος 1915), η στρατιωτική κατάσταση στις Άλπεις ήταν επισφαλής για την Αυστρία επειδή η κύρια δύναμη του στρατού της ήταν στο σερβορωσικό μέτωπο. Για την προστασία των Αλπικών συνόρων, ακολουθώντας μια παλιά παράδοση, σχηματίστηκαν τυρολέζικα Standschützen, δηλαδή σώμα σκοπευτών από νέους ή ηλικιωμένους άνδρες που δεν ανήκαν στις ηλικιακές ομάδες στρατολόγησης. Ο Innerkofler σχημάτισε μια ομάδα απο Standschützen και μέσω τούνελ και via ferrata έφταναν στο διάσελο Rinne και συνέχιζαν για την κορυφή του Paternkofel από όπου είχαν πλήρη έλεγχο κινήσεων του εχθρού. Ο σκοπός τους ήταν να κρατήσουν το μέτωπο μέχρι να έρθουν ενισχύσεις (Kaiserjäger) και να αποτρέψουν μια ιταλική έφοδο. Ο Innerkofler έπεσε στη μάχη στις 4 Ιουλίου 1915 ενώ προσπαθούσε να ανακτήσει την κορυφή του Paternkofel, η οποία καταλήφθηκε από την ιταλική Alpini. 
Το καταφύγιο που φέρνει το όνομα του Innerkofler
Τα αναφέρω όλα αυτά γιατί η πρώτη μας μέρα στο Tre Cime είχε ανάβαση στην κορυφή του Paternkofel με την ίδια πορεία που ακολούθησε και ο Innerkofler πριν 106 χρόνια. Οι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι όλοι μας συμμετέχουμε στην ιστορία είτε σαν πρωταγωνιστές είτε σαν αφηγητές. Η ιστορία δεν είναι μόνο αυτό που συνέβη αλλά και αυτό που διηγείσαι ότι συνέβη και τότε διακατέχεσαι από έντονο συναισθηματικό φόρτο, όταν αντιλαμβάνεσαι ότι είσαι μέρος της ιστορίας.
Η πορεία προς το Paternkofel
Όλο το ταξίδι με μία ματιά

Cortina, Tre Cime-Paternkofel
Μια πτήση στο Μόναχο σε αναβαθμισμένη business class θα ήταν  επιθυμητή άλλες εποχές, αλλά τώρα κουβαλώ μαζί μου όλο το χειμερινό/καλοκαιρινό εξοπλισμό καθότι το πρόγραμμα περιελάμβανε αναβάσεις σε via ferrata και διάσχιση σε παγετώνα και όσοι το γνωρίζουν, δυο βαλίτσες δεν είναι αρκετές. Η πτήση 8.35 για Μόναχο είναι πάντα στην ώρα της. To Lounge γεμάτο και αδειάζει γύρω στις 8.00 καθότι πολλές πτήσεις ξεκινούν λίγο μετά και στο διάδρομο απογείωσης υπάρχει συνωστισμός αεροπλάνων.
Marienplatz, wo sonst.. in Munich
Muenchener Biergarten επειδή στην Ελλάδα δεν ξέρουμε
να σερβίρουμε και να πίνουμε σωστά μπύρα
Φαλάφελ στο Woergl
Φωτό πριν το Passo Falzarego
Αριστερά το Averau 2648m (φωτό από το Passo Falzarego)
Passo Falzarego
Ο καιρός στο Μόναχο υπέρμετρα καλός. Απολαμβάνουμε μια Weisbier στο Hofbraeukeller, Βrezel und Kartoffelsalat και φεύγουμε για την Cortina (βόρεια Ιταλία) ακολουθώντας τον αυτοκινητόδρομο Α8, Kufstein, Innsbruck διασχίζοντας την Zillertal, το Brennero, την Europabruecke με κατεύθυνση προς το Brixen, Krens και το Woergl, για ένα φαλάφελ, και μετά προς το Kiens για να αρχίζουμε να μπαίνουμε στις χαράδρες και στο ορεινό συγκρότητα Piz dles Cunturines, που το αντικρίζουμε με δέος, σε μια στροφή (Passo Valparola) πριν το Passo Falzarego (2105m) που χωρίζει το Trentino με το Veneto. Από αυτό το σημείο αρχίζει η θέα προς τους Δολομίτες. Με φιδίσιες στροφές θα φτάσουμε το Pocol όπου εκεί θα διανυκτερεύσουμε και με μια βόλτα στην κοσμοπολίτικη Cortina.
Δενδρόσπιτο χωρίς ΕΝΦΙΑ
 
Cortina by night
Πρώτη διανυκτέρευση στο Pocol
Λίμνη Misurina
Περνώντας από τη λίμνη Misurina αντικρύζουμε τις πανύψηλες κορυφές του Tre Cime, που θα μείνουμε εκεί για δυο μέρες. Ο δρόμος είναι ανηφορικός και σε κάθε στροφή αντικρύζουμε το Tofana de Pomedes. Φτάνουμε στα μέσα της διαδρομής. Εδώ υπάρχουν διόδια, 30 ευρώ το όχημα για κάθε μέρα. 
Και εδώ αντιλαμβάνομαι ότι το ταξίδι στην Ιταλία έχει και ενδοσκοπικό χαρακτήρα... γιατί όταν ταξιδεύεις ανοίγουν τα μάτια σου και παύεις να πιστεύεις ότι είσαι ο "ομφαλός" της γης. Το λέω αυτό με αφορμή τη συζήτηση που γίνεται για εισιτήριο στον Όλυμπο, τη στιγμή που οι Δολομίτες (και όχι μόνο) είναι γεμάτες από εισιτήρια, με τη μορφή parking ή εισόδου στους Εθνικούς Δρυμούς. Το λέω αυτό για τη μακροχρόνια συζήτηση που γίνεται για το αν χρειάζονται συρματόσχοινα ασφαλείας σε επικίνδυνα ή μη περάσματα σε ορεινά ελληνικά περάσματα, τη στιγμή που αυτά τοποθετούνται παντού και πάντοτε σε περιοχές μεσαίου και υψηλού κινδύνου. Βέβαια, οι αρνητές των πάντων κατοικούν στη σφαίρα της άγνοιας ή της ξερόλας, όπως μου είχε εκμυστηρευθεί ένας οδηγός βουνού και έμπειρος ορειβάτης: μέχρι που έκανα το πρώτο ταξίδι μου στο Νεπάλ, μου έλεγε, νόμιζα ότι τα ήξερα όλα και είχα γνώμη για κάθε επιστητό, μέχρι που γνώρισα τα Ιμαλάια και τότε συνειδητοποίησα ότι δεν ήξερα τίποτε. Φίλοι μου αρνητές, να σας δωρίσω ένα αεροπορικό εισιτήριο;
Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου. Φτάνουμε στο καταφύγιο Auronzo και αφού τακτοποιήσαμε το δίκλινο δωμάτιο με θέα στους πρόποδες του Tre Cime ξεκινάμε για μια πλούσια σε περπάτημα ημέρα, πλούσια σε αναρρίχηση, πλούσια και σε ιστορία. Η κατεύθυνση είναι προς το δεύτερο καταφύγιο Lavaredo που το προσπερναμε και τραβερσαριστά προς την ανατολική πλευρά του Tre Cime συνεχίζουμε για το καταφύγιο σταθμός για την ιστορία, που φέρνει το όνομα του Sepp Innerkofler. Η θέα είναι μοναδική.
Φωτογραφίζοντας το Tre Cime από διαφορετικές προοπτικές
Φωτο απο την κορυφή του Paternkofel
Δυτική πλευρά του Tre Cime
Καταφύγιο Innerkofler και πίσω το Toblinger Knoten
Από το καταφύγιο Dreizinnen (ή S.Innerkofler προς τιμή του μεγάλου αυτού τυρολέζου ορειβάτη) ξεκινάμε την ανάβαση διασχίζοντας διαδοχικά το Frankurter Wurst, ένας μικρός δολομίτης που μοιάζει με λουκάνικο και μπαίνουμε ουσιαστικά στην ιστορική Gallerie del Monte Paterno που θα μας οδηγήσει στο διάσελο Rinne και μετά στην κορυφή.
Αναβάσεις, αναρριχήσεις και διασχίσεις: 10ω, 20χλμ
Τοπόγραμμα της via ferrata
Πηγή:www.bergsteigen.de
Θαυμάσια αναρρίχηση-ανάβαση σε πολεμικό μονοπάτι στην αρχή του οποίου ανεβαίνει αρκετές εκατοντάδες μέτρα στη "Galleria Paterna" μέσα από το εσωτερικό του βουνού και εν μέρει σκοτεινό τούνελ, όπου απαραίτητος είναι ο φακός κεφαλής. Ακολουθούμε το  τούνελ πάνω σε σκαλιά για περίπου 400 μέτρα μέχρι να τελειώσει στην ανατολική πλευρά της κορυφογραμμής. Από εκεί αρχίζει η via ferrata που ανεβαίνει απότομα και από το σημείο Rampe  οδηγεί στο Rinne, το διάσελο. Στο σημειο Rampe του τοποδράμματος υπάρχει μια μικρή δυσκολία καθότι σε ένα  απότομο σκαλί του βράχου θέλει μεγάλη έκταση του ποδιού. Στη συνέχεια και μέχρι το διάσελο είναι εύκολη η αναρρίχηση. Μετά το διάσελο συνεχίζουμε και με δεύτερη Via ferrata που στην αρχή της έχει ένα απότομο τοίχο που θέλει προσοχή.
Διαδρομές και σημεία που ακολουθήσαμε (1,2,3,4,C)
Αρχή διαδρομής
Frakfurter Wurst
 
Το πολεμικό μονοπάτι μόλις αρχίζει
Έξοδος απο τούνελ και είσοδος σε άλλο
Θέα με τουριστικό και πολεμικό ενδιαφέρον
Βραχώδη περάσματα μέσα σε 2 τούνελ. Τα βλέπετε;;;
Τούνελ με σκαλιά
 
Το σημειο Rampe που θελει δύναμη και έκταση ποδιού
Μετά το διάσελο: δεξια ανάβαση, αριστερά κατάβαση
Στην κορυφή Paternkofel, 2744μ
 
Η επιστροφή ακολουθεί σχεδόν την ίδια πορεία, εκτός απο ένα σημείο που λόγω συνωστισμού έχει κάθοδο απο μια μικρή παράκαμψη. Φτάνοντας στο διάσελο ακολοθούμε, συνεχίζουμε σε κυκλική πορεία, πρώτα προς το καταφύγιο Buellele και μετά τραβερσαριστά επιστρέφουμε στο καταφύγιο S.Innerkofler. Η διαδρομή αυτή αρχίζει με ανάβαση σε Via ferrata αρκετά ψηλά, μετά κατεβαίνει, ακολουθεί μεγάλη σάρα και στο τέλος ανεβαίνει ένα βραχώδες πέρασμα, ενώ το καταφύγιο θα φανεί την τελευταία στιγμή.
Παντού οχυρά
Συνωστισμός στην επιστροφή απο την κορυφή Paternkofel...
Η ανάβαση/κατάβαση σε μια Via ferrata δεν απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις, θέλει όμως καλά πατήματα, να ξέρεις ακριβώς που θα πρέπει να είναι το επόμενο πάτημα και με ποιό πόδι. Αυτό γίνεται μόνο με την εμπειρία. Βέβαια αν έχουμε παρακολουθήσει και μια Σχολή Αναρρίχησης, τα πράγματα είναι ακόμη πιό εύκολα. Πολλές via ferrata είναι μέχρι βαθμου B, B/C που είναι προσβάσιμες χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Απο το επίπεδο D... και άνω τα πράγματα δυσκολεύουν καθότι απαιτείται μυική δύναμη (σε αρνητικές κλίσεις) αλλά και άλλες δυσκολίες σε περάσματα. Έχω κάνει πολλές B/C και μονο μια D στη διαδρομή Montalbano, κοντα στην Gardasee. Υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες που δίνουν αναλυτικές πληροφορίες για τις Via ferrata, εγώ συμβουλεύομαι την www.bergsteigen.de
 
Φωτογραφίζοντας απο το Grode del Piani, 2668m
Κατέβασμα σε σκάλα με Via ferrata
Δολομιτική θέα με πολεμικά οχυρά (δεξιά)
Έχει πολύ ανάβαση ακόμη, ώρα για απόλαυση της θέας
Θέα προς τις αντικρινές κορυφές: Tre Cime και Patternkofel




... και συνέχεια σε κυκλική διαδρομή

Η επιστροφή (κυκλικά) άρχισε
...αντανακλάσεις...
1ω 40λ διαρκεί η διαδρομή μέχρι το καταφύγιο
Paternkofel (κέντρο), Tre Cime (δεξιά)
Δυτικές πλευρές Tre Cime

Tre Cime-Toblinger Knoten
Η ανάβαση στο Toblinger Knoten (2617m) είναι κυρίως μια τεχνική Via ferrata με 17 σκάλες που οδηγούν, μέσω ρήγματος, στην κορυφή από τη σχεδόν κάθετη βόρεια πλευρά του. Ιστορικά, Αυστριακοί στρατιώτες έστησαν αυτό το μονοπάτι για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τους Ιταλούς, κατά τον Α ΠΠ, και να μπορέσουν να φτάσουν στην κορυφή. Τμήματα του παλιού φρεατίου και του συστήματος αναρρίχησης είναι ακόμα ορατά σήμερα. Στο σύνολό της, η Leiternsteig (όπως μεταφράζεται στα γερμανικά η via ferrata με σκάλες) είναι μια ιστορικά ενδιαφέρουσα «αναρρίχηση μυικής δύναμης» με εξαιρετικά εκτεθειμένα σημεία.
 
Η εκκίνηση είναι εκτεθειμένη, κλείστε  τα μάτια και προχωρήστε (χαχα αστιεύομαι, απλά μην βλέπετε το χάος). Μετά τα πράγματα γίνονται ποιό γήινα και σταθερά. Ανεβαίνετε συνεχώς σκάλες. Σε κάποιο στένωμα (σημειο B/C) η ανύψωση γίνεται με το ένα πόδι, σαν στήριγμα,  στον απέναντι βράχο (το άνοιγμα είναι περίπου 180 εκατοστά). Μην αγχωθείτε, ίσως είναι το πιο δύσκολο σημειο. Για σας θα είναι ευκολότερο. Οι σκάλες τελειώνουν και βρίσκεστε στην κορυφή μετά από 1ω 40λ. Η υψομετρική διαφορά είναι γύρω στα 100μ, τρεις εξαόροφες πολυκατοικίες δηλαδή.
Τεχνική ανάβαση via ferrata με βαθμό δυσκολίας B/C
Τοπόγραμμα ανάβασης στο Toblinger Knoten
Αγναντεύοντας προς το Tre Cime

Μικρό παρεκκλήσιο στο δρόμο για το Toblinger Knoten (δεξιά)

Ο ορεινός όγκος (ΝΑ πλευρά) του Toblinger Knoten
Εκτεθειμένα σημεία στη θέση του τελευταίου
Εύκολη εκτεθειμένη σκάλα σε βαθμό Β

Αν και εκτεθειμένα.. ειναι εύκολα προσβάσιμα


Ρήγμα βράχων... το σημείο Β/C όλης της διαδρομής

Toblinger Knoten, Πιό ψηλά δεν γίνεται
Απέραντη θέα απο την κορυφή
Χάρη του via ferrata κιτ.... ανέβηκα στα ψηλά
Ονειρεύομαι!!!!
Θέα απο την κορυφή: Tre Cime
Θέα απο την κορυφή: Paternkofel (η χθεσινή ανάβαση)
Η επιστροφή γίνεται σε κυκλική διαδρομή ακολουθώντας ένα ανατολικό μονοπάτι με συρματόσχοινο και μια εύκολη κατάβαση, στο τέλος της οποίας συνεχίζει προς τα δεξιά. Εμεις, ακολουθώντας κάποιους Ιταλούς, προχωρήσαμε ευθεία και αριστερά με αποτέλεσμα να πέσουμε σε απότομη σάρα. Προσοχή λοιπόν!
Τέλος καλό.. όλα καλά (για σήμερα τουλάχιστον)
Στην υγεία των διψούντων!! Στο βάθος το χθεσινό Paternkofel
Η επιστροφή στο Auronzo γίνεται απο μια παράλληλη υπερυψωμένη διαδρομή
Αγναντεύοντας και κινδυνεύοντας!
Δυο μέρες περάσαν στην περιοχή Tre Cime με δυνατές αναβάσεις σε κορυφές άνω των 2600 μέτρων και με πολύωρες διασχίσεις. Μας ακολουθούσαν (ή ακολουθούσαμε) παρά πολλούς ορειβάτες, κυρίως Ιταλούς, σε μια ήπια εποχή του χρόνου με πολύ ηλιοφάνεια και ευτυχώς χωρίς βροχή. Ακόμη και ο αέρας ήταν σε  χαμηλά επίπεδα. Αν και υπήρχε συνωστισμός στις Via ferrata, περιμένεις και χαζεύεις στους προπορευόμενους. Ο βράχος μαγνητίζει... εσείς το αντιλαμβάνεστε;; Στην επιστροφή, καναμε στάση στη Misourina για μια κυκλική βόλτα και τη φωτογραφίσαμε πολύπλευρα.
Misurina lake
Στην Cortina μείναμε στο da beppe Sello ένα γκουρμέδικο ξενοδοχείο με ωραία κουζίνα και εξαίρετο σεφ. Το εστιατόριό του έκλεισε φέτος 63χρονια ζωής. Θεωρείται ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της περιοχης. Παραγγείλαμε ταρτάρ με λαχανικά κ ένα πιάτο ψητά λαχανικα κ κρασί cabernet. Ενδιαφέρον έχει η προετοιμασία του ταρτάρ που, με ειδικό τρόπο, ο σερβιτόρος σού το προετοιμάζει μπροστά σου. Ένα δείπνο αντάξιο του Tre Cime και της Marmolada.
Ιεροτελεστία για το μεγάλο δείπνο με ταρτάρ
Με θέα τη Cortina
Ετοιμάζοντας την επόμενη εξόρμηση

Marmolada 
Το ερχόμενο διήμερο είναι ιστορικό και επικό γιατί θα προσπαθήσουμε να ανέβουμε στη Marmolata ή Marmolada μέσα απο παγετώνα, η διάσχιση του οποίου κάνω για πρώτη φορά.  Έχει πολύ ενδιαφέρον, γιατί αν και η κορυφή του (Punta Penia 3343μ) είναι η υψηλότερη όλων, εντούτοις δεν θεωρείται δολομίτης εξ αιτίας του σχήματός του, έχει περισσότερο το ανάγλυφο ενός βουνού παρά ενός δολομίτη.
Η διαδρομή σήμερα έχει πολλές στροφές και με τις 29 φουρκέτες. Φτάνουμα πρώτα στο Passo Giau που ορθώνεται μπροστά μας ο δολομίτης Ra Gusela (2595μ) και στο βάθος το Averau (2648μ) ο πρώτος δολομίτης που πρωτοσυναντήσαμε κιόλας την μέρα του ερχομού μας σε αυτά εδώ τα μέρη.
Αυτή δεν είναι η Marmolada  αλλά η Gusela
Είμαστε σε υψόμετρο 2282μ και κάνουμε στάση. Διαβάζουμε ιστορικά αρχεία για τις μάχες, που είχαν γίνει εδώ,  με πολλές απώλειες και απο τις δυο πλευρές. Το Δεκέμβριο του 1916, μια χιονοστοιβάδα από το Tofana είχε καταστρέψει το δρόμο δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο την πρόσβαση στο μέτωπο. Κρύο και σφαίρες: δυο θανάσιμες λέξεις την εποχή εκείνη. Όποιος πέθαινε απο χιονοστοιβάδες ή πτώσεις τον έβρισκαν το καλοκαίρι με το λιώσιμο των πάγων. H περιοχή αυτή ήταν τα σύνορα μεταξύ Ιταλίας και Αυστροουγγαρίας. Όταν στις 11 Νοεμβρίου 1918 έληξε ο πόλεμος, επικράτησε ειρήνη...  επικράτησε όμως;; Ακόμη και σήμερα θεωρείται το Νότιο Τυρόλο αμφισβητούμενη περιοχή και οι κάτοικοί της δεν γνωρίζουν με ποιά μεριά να είναι. Πάντως όχι με τους νότιους ιταλούς που τους θεωρούν ξένους!!
Ο Άνθρωπος του Modeval
Γύρω μας υπάρχουν καταφύγια (πες μου και πού δεν υπάρχουν) και ήδη πολλοί ορειβάτες βρίσκονται καθοδόν. Διασχίζουμε το selva di cadore που είναι γνωστο για τον Άνθρωπο του Modeval, ένα προιστορικό λείψανο απο τη λίθινη εποχή (7500πΧ). Το 1987, οι αρχαιολόγοι έφεραν στην επιφάνεια έναν κυνηγό με όλο του τον εξοπλισμό. Υποστηρίζεται ότι είχε θαφτεί κάτω απο μια σπηλιά (καλύβα).
Αύγουστος 2015. Απέναντι αριστερά ο παγετώνας Marmolada
Φτάνουμε στην τεχνητή λίμνη Fedaia με το φράγμα, εδώ όπου τον Αύγουστο 2015 είχαμε ανέβει στην αντικρινή κορυφή και βλέπαμε τον παγετώνα της Marmolada... ποιός να φανταζόταν οτι μετά από 6 χρόνια θα ξαναρχόμουν εδω!! Παρκάρουμε και επισκεπτόμαστε το Μουσείο Πολέμου με ιστορίες του Α ΠΠ. Αξίζει τον κόπο να το επισκεφτείτε. Μετά, γλυκό και καφεδάκι στη λίμνη. Έχουμε άπλετο χρόνο μπροστά μας.
Καταφύγιο και καφέ.....με εξαιρετική θέα
Το φράγμα της λίμνης
Σήμερα, γίνεται ένα μικρό πανηγύρι εδώ.... έχουν εκδράμει αντίκες αυτοκινήτων και μοστράρουν τα κάλλη τους στον τυρολέζικο ήλιο. Μάρκες αυτοκινήτων που ανήκουν πλέον σε συλλέκτες και δεν πωλούνται στις εκθέσεις αυτοκινήτων. Ferrari, Maserati, Porsche, lamborghini είναι μόνο μερικές που συνγκράτησα.. άλλωστε δεν ειμαι και τετράτροχος fun!
Η ανάβαση στη Marmolada μπορεί να γίνει ημερήσια, αλλά δεν συνιστάται. Τα ένστικτα μας εξασθενούν σιγά σιγά με το σύγχρονο τρόπο ζωής και κυρίως του ανταγωνισμού. Η αναρρίχηση, η απόλαυση του τοπίου, η έκθεση στα απρόσμενα και κάποιες κακουχίες προσφέρουν κάτι από αυτό που βίωναν οι πρόγονοι που μας έφεραν ως εδώ...ας το συνεχίσουμε και εμείς... έλεγε πάντοτε ο μέγας R. Messner, αφήνοντας αιχμές για τους "κορυφάκιδες" που βάζουν το κεφάλι κάτω και ανεβαίνουν σε μια κορυφή και ξανακατεβαίνουν χωρίς κανένα άλλο ενδιαφέρον. Και πράγματι αυτό συνέβη με δυο Πολωνούς που τους γύρευαν αργά το βράδι στον παγετώνα και όταν γύρισαν στο καταφύγιο έφαγαν μια σούπα και πήραν το δρόμο της επιστροφής.... τι κατάλαβαν;;
Ανεβαίνοντας, η λίμνη όλο και μικραίνει
Η ανάβαση κρατα γύρω στις 2 ώρες αν και η πινακίδα μάς ενημερώνει για 1ω 30λ. Έχω παρατηρήσει ότι πολλές πινακίδες αναφέρουν λιγότερη διάρκεια, σαν να πρόκειται για ορεινό τρέξιμο. Αρχίζουμε να ανεβαίνουμε πάνω σε μάρμαρο-βράχο (εξ ου και η ονομασία Marmolada) και φτάνουμε στο πρώτο διάσελο (σαν να είσαι σε ταράτσα) σε 1 ώρα περίπου. Είναι περιττό να αναφέρω ότι όλα σχεδόν τα μονοπάτια έχουν άριστη σηματοδότηση και είναι μάλλον απίθανο να χαθείς. Βρίσκουμε ένα Ρώσο που μας διηγείται για τα ρωσικά μονοπάτια όσο και για τα δυτικά καναδικά γιατί μένει στο Τορόντο.
Φθάναντας το πρώτο διάσελο...
... και αρχίζει να φαίνονται οι πρόποδες του παγετώνα
το σημείο καμπής (διάσελο, ταράτσα ταχω αναφέρει στο κείμενο)
Είμαστε περίπου στα 2400 και συνεχίζουμε πάνω σε λείο βράχο μέχρι που φτάνουμε στα 2650 που είναι το κατεστραμμένο τελεφερίκ από χιονοστιβάδα το Δεκέμβριο του 2020.  Το τελεφερίκ ήταν ήδη εκτός λειτουργίας απο καιρό. Τα τελευταία μέτρα είναι σε πέτρινα σκαλιά. Δεξιά έχουμε θέα βραχώδες τοπίο κ λίγο πιο πάνω είναι ο παγετώνας. Η κορυφή φαίνεται ολοκάθαρα.
Ο Sirio, ο καταφυγιάς, ήρθε και μας προϋπάντησε. Το καταφύγιο chiacciaio marmolada είναι στα 2700μ και πολύ συμπαθητικό. Έχει πολύ θεα στον παγετώνα και είναι εκπληκτικό να βλέπεις, σαν μικρές κουκίδες, τους ορειβάτες να κατεβαίνουν πάνω στον πάγο. Θα φοράνε κραμπον. Αύριο θα το διαπιστωσουμε. Φαίνεται παγωμένο.
Το καταφύγιο chiacciaio marmolada στα 2700μ

Κάνουμε μια βόλτα στη βραχώδη περιοχή. Ο βράχος έχει καλά πατήματα. Αριστερά βλέπουμε τρύπες που λειτουργούσαν σαν οχυρά στον Α ΠΠ. Μικροί καταρράκτες τρέχουν πάνω στο λείο βράχο.
Το πρώτο χιόνι πέφτει μέσα Σεπτεμβρίου και φτάνει το χειμώνα τα δέκα μέτρα ύψος, καλύπτει το καταφύγιο. Νυχτωνει και μέσα έχουμε θαλπωρή. Υπάρχουν 5 δωμάτια με 4 κρεββάτι το καθένα. Η σόμπα μένει ανοικτή όλο το βράδι και έχουμε πλήρη θαλπωρή. Όταν λειτουργούσε το τελεφερίκ έρχονταν 1000 άτομα την ημέρα και το καταφύγιο δεν μπορούσε να τους εξυπηρετήσει μέχρι που το τελεφερίκ ανέστειλε τη λειτουργία του πριν δύο χρόνια. Σήμερα φέρνει με ελικόπτερο τα υλικά και τα τρόφιμα και μάς λέει ότι συμφέρει περισσότερο από όσο το τελεφερικ.

Δίπλα μας κάθεται μια Ιταλίδα με το γιο της που αύριο θα ανέβουν κορυφή.
Ο καλός της τής είχε υποσχεθεί να διανυκτερεύσουν μια βραδιά στην κορυφή της Marmolada
αλλά κάτι πήγε στραβά και χώρησαν. Αυτή το είχε στο μυαλό της τόσα χρόνια.
Όταν ο γυιός της μεγάλωσε, θα πραγματοποιήσει το όνειρό της μαζί του. Αύριο κιόλας.
Ώρα δείπνου ...ραβιόλια...
.. και σούπα Goulasch
Σούπερ κουκέτες για αναπαυτικό ύπνο στα 2700μ
...όποιος θέλει κοιμάται και έξω στις σκηνές
54 ευρώ κοστίζει το καταφύγιο με βραδινό φαγητό και πρωινο. Δίκτυο πιάνει που και που κυρίως έξω στη βεράντα. Είναι ένα πολύ συμπαθητικό καταφύγιο... Ο καιρός έξω 8 το βράδι είναι γύρω στους 10β και έχει άπνοια..ιδανικές συνθήκες.
Παράθυρο στον.. παγετώνα
..νυχτώνει και το τοπίο είναι εξίσου μαγευτικό. Το βράδι φαινόταν και ο
γαλαξίας μέσα σε ένα τοπίο με ελάχιστο διάχυτο φως των πόλεων
Το αριστερά φωτισμένο είναι το δωμάτιό μας
Κάθε καταφύγιο έχει και τη σφραγίδα του, που είναι συλλεκτική, σαν γραμματόσημο
Η Marmolada ονομάζεται The Queen of Dolomites, ενώ The King of Dolomites είναι το δεύτερο σε ύψος βουνό και πραγματικά δολομίτης το Antelao. Παρόλα αυτά, η Marmolada είναι ένα βουνό των superlativities: το ψηλότερο βουνό στους Δολομίτες (3343mμ) με το μεγαλύτερο παγετώνα και μια γιγαντιαία νότια όψη, 1000μ νότιο τοίχος με πρόκληση για αναρρίχηση σε βαθμό 6+. Η Via Ferrata della Marmolada (επίσης γνωστή και ως Hans-Seyffert-Weg), η οποία διατρέχει τη δυτική κορυφογραμμή, είναι επίσης μια από τις παλαιότερες ferrata που υπάρχουν. Μια κυκλική διαδρομή είναι ο τέλειος συνδυασμός ferrata και παγετώνων γεμάτη από ένταση και περιπέτεια στην περιοχή των Δολομιτών! Όπως συμβαίνει συχνά στους Δολομίτες, τα κυριότερα σημεία της διαδρομής δεν βρίσκονται στα σιδερένια περάσματα, αλλά εκεί που η θέα είναι μαγευτική.
Η κυκλική διαδρομή...
... όπως την έδειξε το GPS
Τοπόγραμμα της διαδρομής
Ο Mauricio, τυρολέζος οδηγός βουνού, ήταν συνεπής στο ραντεβού του. Είναι ένας δεινός ορειβάτης, που έκανε την ανάβαση μέχρι εδώ σε μισό χρόνο από ό,τι εμείς και είναι έτοιμος να μας οδηγήσει στην πρόκληση. Συστηθήκαμε, ήπιε μια κούπα καφέ, έλεγξε τα πραγματά μας, έβγαλε και κάποια για να μειωθεί το βάρος... και ξεκινάμε.. είναι 7.20 το πρωί. Ήδη οι πρώτες ακτίνες του ήλιου έχουν στείλει την πορφύρα τους στις πλαγιές της Marmolada.
Πρωινές ώρες με το πορφυρό χρώμα του ήλιου
Η διαδρομή ξεκινά απο το καταφύγιο και προχωρά προς τη ΒΔ-Δ πλευρά κάνοντας ένα μεγάλο κύκλο, διάρκειας 2 ωρών με μικρή υψομετρική διαφορά. Σε λίγο μπαίνουμε μέσα σε μια τεράστια λεκάνη που καλύπτεται απο παγετώνα και θυμίζει τα Μεγάλα Καζάνια του Ολύμπου. όπως θα αναλογιστώ λίγο αργότερα απο υψόμετρο 3000 μέτρων. 
 
Τμήμα της διαδρομής σε παγετώνα και via ferrata
Πλησιάζουμε τον παγετώνα , που τον βλέπω και τον πατώ για πρώτη φορά στη ζωή μου. Πρόκειται για ένα στρώμα πάγου 30-40 μέτρα βάθους που είναι τόσο σκληρό που ακόμη και τα κραμπόν αφήνουν ελάχιστο ίχνος. Γιαυτό και η διάσχισή του είναι επικίνδυνη και γίνεται με σχοινοσυντροφιές και με πιολέ. Πάνω στην επιφάνειά του υπάρχει μικρό πετραδάκι, που έχει κυλίσει απο τις γύρω περιοχές. Λόγω των κλιματικών αλλαγών, όλοι σχεδόν οι παγετώνες συρρικνώνονται. μας έλεγε ο καταφυγιάς, πως το 1992 (30 χρόνια πριν) ο παγετώνας έφτανε μέχρι το καταφύγιο, ενω στις αρχές του '70 πλησιάζε το διάσελο της πρώτης μέρας ανάβασής μας. Τρομερλο εεε!
Προετοιμασία στα κραμπόν
Προετοιμασία στο δέσιμο σχοινοσυντροφιάς
Βάζουμε κραμπόν, δενόμαστε και αρχίζουμε αργά και σταθερά τη διάσχισή του.  Επική και ιστορική αίσθηση! Η κλίση του είναι περίπου 30% και η διαδρομή κρατά περίπου 45 λεπτά. Φτάνουμε στα 2840μ, στο σημειο που αρχίζει η Via ferrata, μήκους 1000 περίπου μέτρων και ύψους περίπου 400 μέτρων. Τα πρώτα βήματα στο βραχο είναι πολύ γλυστερά καθότι τρέχουν νερά και δημιουργούν μια γλίτσα αρκετά επικίνδυνη. Θέλει προσοχή, καλό κράτημα και σταθερά βήματα με προέλεγχο. Πάντως χωρίς άγχος φτάνουμε στο διάσελο Forcella la Marmolada (2896) και εκεί συναντάμε μια άλλη via ferrata που έρχεται απο τη ΝΔ πλευρά. Το μονοπάτι προχωρά από κοινού προς την κουρφή που είναι ακόμη αρκετά μακρυά.
Τα πρώτα "γλυστερά" βήματα στη via ferrata
Το διάσελο στα 2896μ....
...εδώ υπάρχει και οχυρό
Σε κάθε ανέβασμα υπάρχει και μπαλκονι για ξεκούραση
Τρομερό βραχώδες ανέβασμα
Μεγαλειώδης ανάβαση σε μια ηλιόλουστη μέρα. Είμαστε πολύ τυχεροί!
Εφεξής, το χαρακτηριστικό της ανάβασης είναι τα σκαλοπάτια σε βράχο, που είναι λείοι και πολύ εκτεθειμένοι. Ανάλογο τέτοιου ορεινού σχηματισμού δεν νομίζω ότι έχουμε στα ελληνικά βουνα.   
Τρεις ογκόλιθους έχουμε να ανέβαιβουμε
Λείος και εκτεθειμένος βράχος
Στο βάθος... σαν τα Μεγάλα Καζάνια του Ολύμπου... τι λέτε;;
Και η ανάβαση σε λίγο φτάνει στο τέλος
Γύρω στα 3200 μέτρα υψόμετρο τελειώνει η via ferrata και έχουμε ένα απέραντο λευκό πεδίο απο παγωμένο μάλλον χιονι. Υπάρχουν δυο μονοπάτια για τη συνέχεια. Είτε μέσα απο το βατό χιόνι ή παράπλευρα δεξιά, ένα ξερό μονοπάτι που οδηγεί στο καταφύγιο στα 3343 μέτρα. 
Έχουμε ήδη εξέλθει απο τη via ferrata και θέλουμε γύρω στα 80 μ
 
Το καταφύγιο το διαχειρίζεται ένας καταφυγιάς, ο Carlos, που συντηρεί αυτό το μικρό χώρο με τα 10 κρεββάτια. Μπορείτε να διανυκτερεύσετε εδώ (τέλεια θα είναι) και να γνωρίσετε και την ιταλίδα που σε λίγο θα την συναντήσουμε για να εκπληρώσει το όνειρο της ζωής της, έστω και χωρίς το amore της.
Carlos ο Μέγας
Αυτό θα πει ακρίβεια!! Δείχνει το υψόμετρο με ακρίβεια 0,2%
Punta Penia, 3343 m
3 γλυκά και 3 αναψυκτικα, σύνολο 30 ευρώ. Δεν τολμω να διαμαρτηρηθω γιατί είναι έτοιμος ο Carlos να μου την πει. Το κόστος μεταφοράς είναι ασύλληπτα μεγαλύτερο απο εκείνο της πλατείας Συντάγματος. Και δεν είναι μόνο η ασύλληπτη θέα που απολαμβάνεις στις γύρω βουνοκορφές, ούτε η λίμνη Fadaia, που φαίνεται πλέον τόσο μικροσκοπική, ούτε και η μεταβολή του καιρού με τις ομίχλες, αλλά το αίσθημα του υψομέτρου, η δύναμη του βραχώδους τοπίου, η περιπέτεια της ανάβασης... όλα αυτά συνθέτουν ένα παζλ υπεροχής και σε ανυψώνουν σαν ένας χρυσαετός που ανοίγει τα φτερά του και πετά....
Σε ανάμνηση των τυρολέζων Standschuetzen
Μια φωτό, χίλιες αναμνήσεις
Η επιστροφή αρχίζει, ακολουθώντας το κλασικό μονοπάτι που διασχίζει πρώτα ένα στρώμα χιονιού. Η θέα κόβει την ανάσα, χωρίς αμφιβολία. Δείτε το Video και θα καταλάβετε. Είμαστε δεμένοι και εγω βρίσκομαι στην αρχή, ενώ κοντρα κρατά ο Mauricio. Βάζουμε κραμπόν αν και δεν χρειάζονται. Είπαμε... η ασφάλεια προηγείται. Η κατάβαση δεν απαιτεί δυσκολία, εκτός το σημείο που τελειώνει το χιόνι. εκεί αρχίζει και μια via ferrata βαθμού Α, δηαλδή πού εύκολη. Είναι όμως εκτεθειμένη.
Στο τέλος της χιονούρας αρχίζει η via ferrata
Άλλοι ανεβαίνουν, εμείς θα κατέβουμε το μονοπάτι
Φτάνουμε στο τέλος ... για να αρχίσει ο παγετώνας
.... πάλι τα κραμπόν σε χρήση, θα διασχίσουμε επικίνδυνο χώρο
... δεξιά μας είναι ένα κρεβάς!!
Διακρίνεται ενα κρεβάς, που έχει χάσμα βάθους 50 μέτρων
Δεξιά στο μονοπάτι στον παγετώνα: δυο ορειβάτες ξεκινούν να τον διασχίζουν
προς το τέλος του παγετώνα, ομαλοποιείται το μονοπάτι
Λίγο πριν απο το καταφύγιο. Συμπληρώσαμε σχεδόν 7 ώρες
Thanks Mauricio
Φτάνουμε στο καταφύγιο και πρέπει να αποχαιρετήσουμε το Mauricio. Ήταν καλή βοήθεια, αλλά κυρίως πολύ φιλικός και συμπαθής. Μια επική διαδρομή έφτασε στο τέλος της, αν και έχουμε ακόμη κατάβαση στη λίμνη, οδική διαδρομή με τις 29 φουρκέτες στα στενά και βραδινό gourmet στην cortina. Απολαμβάνουμε στο καταφύγιο μια ζεστή σούπα και μπύρα και... ξεκινάμε. Το ρολόι δείχνει 4 το απόγευμα.

Tofana, Σκάλα Minighel 
Η τρίτη διήμερη ορειβασία συνεχίζεται στην Tofana di Rozes και στο καταφύγιο Guissani. Αισθάνομαι δυνατός και οι τετρακέφαλοι δεν με έχουν εγκαταλείψει. Άλλωστε λένε, ότι μετά την τρίτη μέρα, το σώμα δεν αισθανεται την κούραση όπως την πρώτη μέρα, αλλά με μια μικρή ξεκούραση είσαι έτοιμος για τις επάλξεις. Και αυτό είναι αλήθεια. Στην πρώτη μέρα της διαδρομής των 20 χλμ εψαχνα να βρω το κρεβάτι μου. 
Parking στο Rifugio Angelo Dibona από... Ιρλανδία
Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου και πάμε στο rifugio angelo dibona που είναι το κάτω καταφύγιο στον ορεινό όγκο του Tofana di Rozes. Έχει ένα μεγάλο parking χωρις πληρωμη... περίεργο! Ο ορεινός όγκος του προκαλεί δέος απο όπου και να το δεις. Είτε απο χαμηλά είτε απο το αντικρινό Bacco d' Aial (περιοχή Groda di  Lago) όπου πήγαμε σε δυο μέρες. 
Tofana di Rozes
Σήμερα φαίνεται ήρεμο, έτοιμο να υποδεχτεί τον κάθε ορειβάτη, τον κάθε αναρριχητή. Όμως, από το  Μάιο του 1915 έως τον Ιούλιο του 1916, το βουνό ήταν τόπος σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ ιταλικών και γερμανικών (και αργότερα αυστριακών) στρατευμάτων επειδή αποτελούσε μέρος του ιταλικού μετώπου στον Α ΠΠ. 
Σημαντικές θέσεις Tofana di Rozes
Από εδώ ξεκινά η διαδρομή Lipella
Η τοποθεσία Castelletto, ονομασία που συναντούσαμε συχνά σε πινακίδες, βρίσκεται στη δυτική τού Tofana, είναι ένας στενός και ψηλός βράχος ύψους 200 περίπου μέτρων. Ήταν τόσο σημαντική αυτή η τοποθεσία, ως προστατευμένη θέση μέσα σε μια φυσική χαράδρα και λειτουργούσε τέλεια ως πολεμικό παρατηρητήριο, που προσπαθούσαν όλες οι πλευρές για την κατάληψή του, ειδικά οι Alpini, ένα ιταλικό σώμα αλπινισμού, χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα. Έτσι, οι Ιταλοί σκέφτηκαν να κατασκευάσουν σήραγγα μήκους 300 μέτρων μέ στόχο να προσεγγίσουν τις αυστριακές θέσεις από κάτω.  Εκεί γέμισαν ένα σπήλαιο με εκρηκτικά.  Στις 11 Ιουλίου 1916, στις 3.30 το πρωί και ενώ όλοι κοιμόντουσαν, έγινε μια τεράστα έκρηξη, τα αποτελέσματα της οποίας ήταν μια σκέτη αποτυχία. Οι Ιταλοί αρχικά δεν κατάφεραν σπουδαία πράγματα γιατί οι στρατιώτες έπρεπε να κατέβουν από την Tofana για να επιτεθούν στο Castelletto, αλλά η έκρηξη κατέστρεψε τα σχοινιά τους. Η έκρηξη επίσης δημιούργησε τοξιά αέρια και μονοξείδιο του άνθρακα στη σήραγγα, αλλά το χειρότερο, η έκρηξη προκάλεσε ζημιά στην όψη του βράχου στα ανατολικά, στέλνοντας τεράστιους ογκόλιθους στην κοιλάδα και σκοτώνοντας πολλους στρατιώτες. Την επόμενη μέρα, οι Ιταλοί είχαν μεταφέρει πολυβόλα στην περιοχή και οι αυστριακοί βρίσκονταν πλέον σε δεινή θέση που αποχώρησαν προς το βόρειο άκρο του Castelletto και απομάκρυναν εντελώς τα στρατεύματά τους μετά από λίγες ημέρες. Ήταν μια πύρρεια νική για τους Ιταλούς.
Τοπόγραμμα για το Castelletto και τη διαδρομή Lipella
Σήμερα, η περιοχή Castelletto αποτελεί μέρος της διαδρομής Lipella που οδηγεί προς το καταφύγιο Guissani και την κορυφή Tofana di Rozes. Έχει διαδρομές via ferrata με βαθμό δυσκολίας C/D και γιαυτο θέλει προσοχή. Εμεις ακολουθήσαμε το κλασικό μονοπάτι προς τη Σκάλα Minighel για το καταφύγιο Guissani.
Η διαδρομή που ακολουθήσαμε στην Tofana di Rozes
Τοπόγραμμα για τη Grotta del Tofana
Από το parking ξεκινούν πολλά μονοπάτια, αλλά ένα μόνο κυκλώνει το βουνό από τα δυτικά και μέσω της σκάλας Minighel οδηγεί στο καταφύγιο Guissani που εκεί θα διανυκτερεύσουμε. Αρχικά, θα επισκεφτούμε τη σπηλιά Grotta del Tofana. Στο κλασικό μονοπάτι υπάρχει πινακίδα, οπότε στρίβουμε προς τα δεξια και ανεβαίνουμε μικρή σάρα, μικρό φαραγγάκι που στενεύει. Λίγο παραπάνω αφήνουμε σακκίδια και ανεβαίνουμε μια εύκολη via ferrata. Από μακρυά φαίνεται απόκοσμη, εντούτοις είναι πολύ προσβάσιμη. Ας πούμε μια ευκαιρία για τους αρχάριους να πάρουν το βάπτισμα. Το Τοπόγραμμα δίνει μια συνοπτική εικόνα της διαδρομής. 
Η σπηλιά όπως φαίνεται απο το μπαλκόνι του Groda di  Lago..
...και με τηλεφακό
Είσοδος στη σπηλιά
Η διαδρομή συνεχίζεται κυκλικά και σε κάποιο σημείο της διαδρομής συναντάμε το ηρώο των castelletto, με την ιστορία των μαχών του Α ΠΠ καθώς και πεδινά ορύγματα.
Θέα προς την πεδιάδα απο τη θέση Castelletto
Κόμβος μονοπατιών
Πεδινό οχυρό κάτω απο το Castelletto
Η Σκάλα Minighel είναι μια ασυνήθιστη via ferrata τόσο στην ιστορία της όσο και στον ιδιαίτερο τρόπο κατασκευής της που την ξεχωρίζω από όλες τις άλλες που έχω ανεβεί στις ορεινές μου αναβάσεις. Θεωρείται η αρχαιότερη όλων στην περιοχή των Δολομιτών. Αυτός που την σχεδίασε είχε τρομερή φαντασία: αποτελείται από προεξέχοντες χαλύβδινους πασάλους τοποθετημένοι κάθετα στο βράχο Majarié, όπως λέγεται ο τοίχος που προσφέρεται για παγοαναρρίχηση τους χειμερινούς μήνες. Πρόκειται για μία εξαιρετικά εκτεθειμένη ανάβαση. Χτίστηκε από τον Luigi Gillarduzzi Minighèl, καταφυγιά του Rifugio von Glanvell. Κατά τη διάρκεια του πολέμου 1915-18, τα σκαλοπάτια λυγίστηκαν από Αυστροουγγρικά στρατεύματα και μερικά αφαιρέθηκαν καθιστώντας το μονοπάτι αδιάβατο. Παρέμεινε σε αυτήν την κατάσταση μέχρι το 1958, όταν ο Renato Franceschi ξεκίνησε και χρηματοδότησε εργασίες επισκευής. 
Tofana di Rozes
Τοπόγραμμα της Σκάλας Minighel

Βράχος Majarié για παγοαναρρίχηση και via ferrata
1958: οι εργασίες επισκευής της Σκάλας άρχισαν
Το Rifugio Guissani βρίσκεται στο διάσελο μεταξύ Tofana di Rozes και του Tofana di Mezzo και έχει επίσης μια πολύ εύκολη πρόσβαση απο τα χαμηλά (Rifugio Angelo Dibona) με ένα πλατύ μονοπάτι που το 1938 πρωτοανέβαιναν μοτοσυκλέτες, μοντέρνα δίκυκλα την εποχή εκείνη. 
Rifugio Guissani που χτίστηκε το 1972
Το πρώτο καταφύγιο της περιοχής εγκαινιάστηκε το 1886 με το όνομα Rifugio Tofana, ήταν το πρώτο ορεινό καταφύγιο που χτίστηκε στα βουνά Tofana και το δεύτερο στην κοιλάδα Ampezzo. Καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Α ΠΠ και αργότερα ανοικοδομήθηκε και μετονομάστηκε σε Rifugio Cantore. Το 1972, το Rifugio ξαναχτίστηκε για τρίτη φορά, αλλά σε διαφορετική τοποθεσία (εδώ που είναι τώρα, στο διάσελο Forcella Fontananegra μεταξύ Tofana di Rozes και Tofana di Mezzo). Έχει το όνομα του αλπινιστή Camillo Giussani.

Ανάβαση στο καταφύγιο αριστερά της μεγάλης σάρας
Rifugio Guissani
Εσωτερική διακόσμιση καταφυγίου
Νυχτώνει στην Tofana
 
Bar για αγόρια και κορίτσια
Κουκέτες των 6 κλινών

Το καταφύγιο είναι πολύ προσεγμένο, σαν να είναι Boutique hotel, όλοι οι χώροι του έχουν κάποια ορειβατική διακόσμιση με παραδοσιακή ατμόσφαιρα. Είναι χτισμένο λίγο πιο πάνω απο το παλιό καταφύγιο Cantore και προσεγγίζεται με εναέριο βαγενέτο, όχι όμως και τελεφερίκ. Αποσπούν την προσοχή οι εξωτερικές μεταλλικές γκραβούρες με θέματα του βουνού: αγριόγιδα, ορειβάτες και αναρριχητές. Πρωτότυπο εεε! Είναι ένας αγαπημένος προορισμός για ορειβάτες και πεζοπόρους.
Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου. Η πρόβλεψη του καιρού άσχημη. Η κορυφή Tofana di Rozes (3233μ) πνιγμένη μέσα στο σύννεφο και ένα ψιλόβροχο αρχίζει να γεμίζει τις βράχινες πλευρές του και το έδαφος να γλυστρά. Η κορυφή απέχει 2ω 30λ και βρίσκεται 633 μέτρα ψηλότερα. Η διαδρομή είναι βραχώδης απαγορευτική για άσχημες καιρικές συνθήκες. Αντί αυτής προτιμήσαμε να πάμε στο σημειο Tre Dita, ένα σημειο που αποτελεί πολεμικό παρατηρητήριο με οχυρά και απέραντη θέα ελέγχου των εχθρικών στρατευμάτων. Η περιοχή άλλωστε έχει πρόσβαση απο το μονοπάτι Lipella προς τη θέση Castelletto.
Διαδρομές προς την κορυφή, το Tre Dita και την Lipella

Καλοκαιρινή εξέδρα με θέα το ύψος.
Θέα όταν φεύγει η ομίχλη
Πορεία προς το Tre Dita
Στο άκρο σημείο της διαδρομής προεξέχει ένας δολομίτης, που έχει σκαφτεί και έχει γίνει οχυρό με ανοίγματα προς την κοιλάδα. Θα ήταν ένα υπέροχο πολεμικό φυλάκιο του Α ΠΠ και περιζήτητο σημείο για το αυστριακό πυροβολικό. Τη νύχτα της 9 Ιουλίου 1916 Ιταλοί κομμάντος ξεκινούν απο το διάσελο Forcella Fontananegra (εκεί που είναι σήμερα το καταφύγιο Guissani) και, περνώντας από την Punta Marietta, προσπαθούν να κατέβουν προς τo Tre Dita. Αποτυγχάνουν λόγω των δυσκολιών της διαδρομής, αλλά επιμένουν και τελικά πιάνουν στον ύπνο τους αυστριακούς, που παραδίδονται.
Μπαίνοντας μέσα στις σπηλιές-οχυρά του Tre Dita
μπορούμε να φανταστούμε τις μάχες, σώμα με σώμα,
που είχαν λάβει εδώ χώρα κάποια βράδια του Ιουλίου του 1916
Οχυρό μέσα στο βράχο
Οχυρά παντού... στο βάθος η κορυφή Tofana di Rozes
Δεν είναι αυστριακός στρατιώτης, είναι ο Δημήτρης
Η επιστροφή ειναι βροχερή με αέρα. Διερχόμαστε από το παλιό καταφύγιο Cantore, που είναι καταφύγιο αναγκης κατά τους χειμερινούς μήνες, καθότι το Guissani κλείνει. Τραβερσάρουμε μεγαλη σάρα όπου οι Ιταλοί έχουν φτιάξει ένα υποδειγματικό μονοπάτι με κορμούς δένδρων για να συγκρατούν τις κυλιόμενες πέτρες.
Το πρώην καταφύγιο Cantore
Δομημένο μονοπάτι πάνω σε σάρα
Η μέρα είναι βροχερή και θέλει κάτι σε κλειστό χώρο. Τι άλλο καλύτερο απο ένα aqua fitness στην περιοχή του Innichen (sant cantino), ένα καθαρά τυρολέζικο γερμανόφωνο χωριό. Έξω βρέχει... ας βρέχει.
aqua fitness για κουρασμένα σώματα
 
Φαγητό στο wachtler, ένα cafe-art με κουζίνα gourmet

Σεργιάνισμα στην πόλη
Ο Elon Musk κυκλοφορεί κάπου εδώ...
speck το αγαπημένο των γερμανών...
Πιάσε μου μια γραβιέρα ...Νάξου!!
...κοσμοπολίτης εεε!

Groda di Lago
Σήμερα είναι η μοναδική μέρα που δεν έχει σκαρφάλωμα. Είτε επειδή ψιλοβρέχει, είτε γιατί τα πόδια το άκουσαν, αποφασίσαμε να μην τηρήσουμε το πρόγραμμα που είχε bivuak σε υψόμετρο και να κάνουμε μια δασική, επιτέλους, διαδρομή. Τόσες μέρες ήμασταν κρεμασμένοι μεταξύ βράχων και συρματόσχοινων... εεε ας πατήσουμε και μια μέρα στα γήινα. Μια 8ωρη κυκλική διαδρομη, σε κοντινή απόσταση απο την cortina, είναι η Croda da Lago.
Είναι αλήθεια πως οι Δολομίτες προσφέρουν μια εξαιρετική ποικιλία πεζοπορίας, από απλούς περιπάτους στις κοιλάδες έως μεγάλες διαδρομές σε υψόμετρο. Κοντά στην Cortina είναι η λίμνη Misurina, ως μια κλασική εύκολη διαδρομή πεζοπορίας. Λίγο πιο απαιτητική είναι η Croda da Lago που γίνεται πιό απαιτητική αν γίνει σε κυκλική διάσχιση. Μέσα απο την Cortina συνεχίζουμε για τη Lago di Pianozes, σε υψόμετρο 1180μ, στο parking αφήνουμε το αυτοκίνητο και συνεχίζουμε με τα πόδια σε δασικό δρόμο.
Lago di Pianozes
Θα συναντήσουμε τη Lago d'Aial όπου υπάρχει μια καλύβα, σαν εστιατόριο, και το περιβάλλον είναι πολύ ήσυχο. Θα συνεχίσουμε το δασικό όπου διέρχεται διπλα σε ένα μικρό φράγμα, πάνω απο το οποίο είναι το Pocol. Συνεχίζουμε μέσα στο δάσος, συναντάμε τον επαρχιακό δρόμο και σε λίγο ανηφορίζουμε για ρκετά μέτρα με μεγάλη ανηφόρα μέχρι τελικά να φτάσουμε σε μια καλύβα στην περιοχή Cason di Formin από όπου αρχίζει βασικά ενα μονοπάτι που μας οδηγεί σε ένα μπαλκόνι με θέα την Cortina γύρω στα 2000μ. Το μπαλκόνι έχει θέα προς την Tofana (αριστερά) και την Cortina (προς τα δεξιά), το Monte Cristallo και το Tre Cime. Ακόμη δεξιότερα το Antelao.  
Θέα απο το μπαλκόνι
Απο το σημείο αυτό, το μονοπάτι 403 γίνεται ελαφρώς ανηφορικό μαι μετά απο λίγο κινείται σε ευθεία για 2 χλμ για να φτάσει στη λίμνη με το καταφύγιο. Δεξιά επάνω εκτείνεται ο βορεινός βράχος με το ίδιο όνομα, ένας δολομίτης, οι πρόποδες του οποίου τελειώνουν στη λίμνη. Το καταφύγιο είναι γεμάτο από κόσμο. Παραγγέλνουμε ψητές πατάτες με δυο αυγά μάτια. Για επιδόρπιο Linzertorte και espresso.Η ημέρα το γύρισε σε ηλιόλουστο και έχει άπνοια.

Groda da lago
Η επιστροφή γίνεται κυκλικά μέσα σε δάσος, Όσο κατεβαίνουμε, το δάσος πυκνώνσει. Οι οδηγοί βιβλίων χαρακτηρίζουν το μονοπάτι αυτό εύκολο αλλά δεν είνι. Φαίνεται ότι έχει νεροφαγώματα, είναι απότομα και γλυστερό. Θέλει προσοχή. Σε κάποιο σημείο δείχνει ένδειξη Bacco d'Aial (solo experto) και αποφασίζουμε να το επισκεφτούμε. Είναι ένα μυτάκι που θέλει κάποια (μικρο)αναρρίχηση και είναι εκτεθειμένο. Στην κορυφή υπάρχει οχυρό (θα απορούσα αν δεν είχε) και έχει θέα σε όλη την πεδιάδα.
Bacco d'Aial..δεν φαίνεται αλλά είναι ένας μυτερός δολομίτης
Πέτρινο οχυρό στην κορυφή του Bacco d'Aial
Με θέα προς την κοιλάδα και τους Δολομίτες
Το μονοπάτι διασχίζει το δάσος και σε λίγο φτάνουμε σε καλύβα με τρεχούμενο νερό. Γυρνάμε πίσω και βλέπουμε το μυτάκι που ανεβήκαμε.... χαχα δεν το πιστεύω..δείτε το!!!
Στο βάθος φαίνεται το Bacco d'Aial (σαν να λέμε.. Αηλιά)

Lagazuoi
Ξεκινάμε (χωρίς επιστροφή πλέον στην Cortina) για την τελευταία ανάβαση του χρονικού μας στο Lagazuoi. Πρόκειται για έναν ορεινό βράχο που βρίσκεται στο διάσελο falzarego και απέχει απόσταση 40 λεπτά απο την Cortina και άλλα 40 χλμ απο την Corvara όπου θα διανυκετρεύσουμε την τελευταία βραδιά στη βόρεια Ιταλία.
Η διαδρομή στο Lagazuoi με καταγραφή απο το FATMAP
Τοπόγραμμα της (κυκλικής) διαδρομής
Ο καιρός είναι ηλιόλουστος, είμαστε πολύ τυχεροί που είχαμε διαρκώς τέλειο καιρό εκτός απο μια μέρα, αν και στα πρώτα μέτρα της σημερινής ανάβασης έχουμε δυνατές ριπές ανέμου, διάσελο γαρ.  Η κίνηση είναι μεγάλη. Το Lagazuoi είναι αγαπημένος προορισμός για τους Ιταλούς γιατί έχει το ιστορικό τούνελ-σήραγγα που διασχίζει σχεδόν όλο το βουνο, έχει ένα δυνατό ανηφορικό μονοπάτι (Kaiserjaegersteig που πρωτοχρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά πολεμικού υλικού και προμηθειών), αλλά και ένα ήπιο σε κυκλική διαδρομή, έχει ένα εστιατόριο-καταφύγιο με πολλές λιχουδιές, έχει τελικά και το τελεφερίκ. Διαλέγετε και παίρνετε λοιπόν. Το parking είναι γεμάτο απο κόσμο. Μια ομάδα με δερμάτινα τζάκετ έχουν μηχανές harley-Davidson, εκείνες με τον εκκωφαντικό θόρυβο που αστράφουν γυαλάδα μέσα στον πρωινό ήλιο, που μου θυμίζουν τις αντίκες στη Lago Fadaia.
Lagazuoi σε πλήρη ανάπτυξη
...είμαστε στον αέρα!
Top rope
Κάποιοι ανεβαίνουν με το τηλεφερίκ και άλλοι αναρριχώνται με top rope χωρίς χαλύβδiνα συρματόσχοινα. Ναι! ο βράχος προσφέρει αυτή τη δυνατότητα της καθαρής αναρρίχησης.
Ανάβαση απο το Kaiserjaegersteig
Στο βάθος ο παγετώνας Marmolada
Από το διάσελο ή τον κάτω σταθμό του τελεφερίκ ακολοθούμε ένα φαρδύ μονοπάτι που σύντομα διακλαδίζεται προς τα αριστερά με την πινακίδα Kaiserjägersteig. Ακολουθεί μια απότομη κόψη μέχρι που φτάνουμε στο σημειο που αρχίζει η Via ferrata. Βάζουμε κράνος αλλά δεν χρειάζεται απαραίτητα ο υπόλοιπος εξοπλισμός (για τους αρχάριους, ναι!) γιατι η περιοχή είναι μεν βραχώδης, όχι όμως τόσο απότομη.
 
 
Το βαθύ φαράγγι
Με μια ξαφνική ματιά!
Το μονοπάτι συνεχίζει και φτάνει σε ένα απότομο και βαθύ φαράγγι που το διασχίζουμε πάνω σε μια μεγάλη κρεμαστή γέφυρα. Προσέξτε το... είναι ένα βαθύ φαράγγι που αρχίζει από την κορυφή του βουνού μέχρι κάτω το δρόμο. Οι πλαγιές του είναι απότομες και γκρεμνώδεις.
Ξέφωτο, αριστερά συνεχίζουμε, δεξια προς οχυρά
 
 

Απαιτητική ανάβαση
Η θέα όλο και μεγαλώνει
Η πορεία συνεχίζεται ζιγκ-ζαγκ προς τα πάνω (είστε ακόμη στην αρχή!), όπως πηγαίνει το σηματοδοτημένο μονοπάτι. Σε λίγο φτάνουμε σε ένα ξέφωτο, που δεξιά πηγαίνει σε σπηλιές οχυρά, ενώ αριστερά αρχίζει ένα πολύ ανηφορικό βραχώδες μονοπάτι, την άκρη του οποίου δεν βλέπουμε... διακρίνονται όμως τα κόκκινα κράνη των προπορευμένων. Δεν ανησηχούμε... θα φτάσουμε στο επόμενο διάσελο σε 40-50 λεπτά.
Πανοραμική θέα απο τα 2778μ
Ιλιγγιώδες κενό
Από το καταφύγιο φαίνεται η κορυφή των 2778μ (στο βάθος)
Απο το καταφύγιο φαίνεται το Tofana di Rozes
Από σημειο με πανοραμική θέα φαίνεται η κορυφή των 2778μ
Πλησιάζοντας το καταφύγιο
Έχουμε ήδη ανέβει πολύ ψηλά και το μονοπάτι αρχίζει να ισιώνει, έχει πλάτος ένα μέτρο αλλά κάτω εκτείνεται γκρεμός. Είναι ένα μικρό διάσελο που κάτω φαίνεται ο δρόμος προς την Corvara και το Passo Valparola.... και φτάνουμε στο ύψωμα με εξαιρετική θέα προς όλες τις κορυφές. Εδώ, όλοι μας φωτογραφίζουμε. Το ίδιο θα κάνετε και εσεις. Αν ο καιρός είναι αίθριος θα το απολαύσετε. Λίγο πιο πέρα είναι η επίσημη κορυφή (2778μ) με το Σταυρό, άλλη μια ευκαιρία για φωτογραφία. Σε 10λεπτά είμαστε στο καταφύγιο με την εξαιρετική ταράτσα. Πεινάμε και παραγγέλουμε Gemuesesuppe μαζί με μπύρα Forst, ιταλικής προέλευσης. 
Αγναντεύοντας τον παγετώνα Marmolada
Υπέροχος καιρός, υπέροχη διάθεση
Στο βάθος (μέσα στο σύννεφο) η Tofana di Rozes
Η διάθεση είναι μεγάλη, όπως και η θέα. Βλέπουμε το Tofana di Rozes, σήμερα καθαρό και με αρκετούς ορειβάτες στην κορυφή του (εμείς δεν μπορέσαμε να ανέβουμε λόγω καιρού) αλλά και τους παγετώνες Marmolada, ενώ άλλα δολομιτάκια (2600 μ χαχα!) επισκιάζουν τη γύρω περιοχή.
 
Η ιστορία του Α ΠΠ μεταξύ Ιταλών και αυστριακών μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή αν ακολουθήσουμε τα μονοπάτια του Lagazuoi στη κυκλική διαδρομή. Οι τεράστιες, σε μάκρος, σήραγγες, που ανοίχτηκαν με στόχο τις ανατινάξεις εχθρικών θέσεων, φωλιασμένες μέσα στο βράχο, είναι σήμερα προσιτές στον καθένα, που μπορεί να τις διασχίσει και να αισθανθεί την αγωνία των στρατιωτών που τις διέβαιναν ένα αίωνα πριν.
Οχυρά Α ΠΠ
Παραμένουν στη θέση τους για να μας υπενθυμίζει έναν παραλογισμό
Η επιστροφή γίνεται κυκλικά μέσα απο τη σήραγγα του πολέμου. Αρχικά διερχόμαστε μια κόψη με οχυρά απο λίθινες κατασκευές, που μου θυμίζουν ελληνικές στάνες, και σε λίγο μπαίνουμε μέσα σε μια τρύπα, σαν να ήταν είσοδος ορυχείου και αρχίζουμε να κατεβαίνουμε σκαλιά και σκαλιά. 
 
Κόψη πριν απο την είσοδο του τούνελ
Ορύγματα Α ΠΠ
Είσοδος στο τούνελ
Σε κάποια σημεία υπάρχουν διέξοδοι, για καθαρό αέρα, τότε λειτουργούσαν σαν οχυρά με κανόνια. Συναντάμε μικρές αίθουσες αξιωματικών, λίγο πιο κάτω μηχανοστάσιο, ακόμη και αποθήκες τροφίμων και πολεμοφοδίων. Υπάρχουν μικρές πινακίδες, που στα ιταλικά και τα αγγλικά, επεξηγούν τους χώρους. Σε κάποια σημεία, τα σκαλοπάτια είναι ξύλινα και γλυστρούν. Προσοχή, στηριζόμαστε στο χαλύβδινο σύρμα που διατρέχει τη σήραγγα.
Πληροφορίες για το χώρο που βρισκόμαστε
Χώρος αξιωματικών
Η σήραγγα Lagazuoi συνεχίζει με απότομα σκαλοπάτια και κοντά σε μια κορυφογραμμή φτάνουμε στην έξοδο. Εφεξής υπάρχει ένα (αμμώδες) μονοπάτι. Διερχόμαστε ένα μικρό τούνελ-τρύπα και σύντομα βρισκόμαστε σε φαρδύ μονοπάτι με θέα τις απέναντι πράσινες κοιλάδες. Είναι το μονοπάτι 402 που σε επιστρέφει στο σταθμό του τελεφερίκ και το parking του αυτοκινήτου.
 
 
 
 
 
Έξοδος των τούνελ....
...όλοι χαίρονται!!
Για τους έμπειρους ορειβάτες μέσω via ferrata ουσιαστικά δεν απαιτείται εξοπλισμός μόνο κράνος. Για τη σήραγγα Lagazuoi, ωστόσο, χρειαζόμαστε κράνος (εγώ κτύπησα αρκετές φορές το κεφάλι σε χαμηλά σημεία) και φακό κεφαλής για φωτισμό. Η διαδρομή αυτή είναι κατάλληλη και για παιδια που συνιστάται ένα έχουν πλήρη εξοπλισμό.
Μετά το τούνελ, το τελευταίο πέρασμα σε τούνελ
Προς την κάθοδο με μαγευτική θέα
Η συνάντηση....
..και η μοναχικότητα
Η Corvara είναι εξίσου κοσμοπολίτικη όπως και η Cortina. Έχει βέβαια συναισθηματική σημασία για μένα. Απο εκεί φαίνεται το πέρασμα Tridentina και το Pisciadu, μέρη που είχαμε ανέβει στην προηγούμενη επίσκεψη στους Δολομίτες.
Σχέδια για το Dolomites_Nr3
Με φόντο το Sassongher, 2665m

bye..bye dolomites!
Ένα ταξίδι στους Δολομίτες, δεν είναι ένα ευκολο ταξίδι. Προέχει η ασφάλεια, η τεχνική γνώση, οι δυνατότητές μας και ο σωστός προγραμματισμός. Αγοράσαμε αρκετούς οδηγούς, διαβάσαμε πολλές σελίδες, κατεβάσαμε ιστοσελίδες με διαγράμματα και κείμενα, γράφαμε εντυπώσεις και φυσικά το συζητήσαμε με την τσέπη μας.  Ανταλλάξαμε πολλά μηνύματα, βγάλαμε εισιτήρια, φτιάξαμε βαλίτσες... εεε τα υπόλοιπα τα διαβάσατε. Ευχαριστω όλους τους αναγνώστες που είχαν την υπομονή να φτάσουν μέχρι εδώ. Εμεις τα καταφέραμε τόσες μέρες, εσεις δεν θα τα καταφέρατε με το Scrollάρισμα!! Πίσω από όλη αυτή την περιπέτεια κρύβεται ασφαλώς ο καλός φίλος και συνάδελφος Δημήτρης με τον οποίο έχουμε κάνει αρκετά παράτομα ταξίδια και ελπίζω να είμαστε καλά να τα συνεχίσουμε... η σελίδα 256 του παγκόσμιου Άτλαντα μάς περιμένει, ποιά είναι;;; χαχα!!
 
thanks Dimitris

No comments:

Post a Comment