Paris

135 jours avant les Jeux Olympiques 2024 (Eiffel, Μουσείο Orsay, Όπερα, Πάνθεον)
Paris 2023 (Quartier Latin, Σορβόννη, Jardin des Plantes, Τζαμί, Μονμάρτρη-Sacre Coeur)

135 jours avant les Jeux Olympiques 2024 (Eiffel, Μουσείο Orsay, Όπερα, Πάνθεον)

Paris, la Cité les JO

Τη στιγμή που συνάντησα την προτομή της, στη Μονμάρτρη, θυμήθηκα τα τελευταία λόγια της πριν αυτοκτονήσει "..όποιον άνδρα αγαπώ, τον καταστρέφω. Η ζωή μου έχει γίνει αφόρητη. Συγχωρέστε με!..". Δαλιδά, η περίφημη τραγουδίστρια και ηθοποιός.

 

Εμβληματικός, στέκεται στο Τροκαντερό (το σημείο συνάντησης όλων των κουλτουριάρηδων μιάς άλλης εποχής) ο Πύργος του Άιφελ, ένα σύμβολο της πόλης των Ολυμπιακών Αγώνων 2024 και ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία του κόσμου. Κατασκευάστηκε (1889) από τον γάλλο μηχανικό Gustave Eiffel, από τον οποίο πήρε και το όνομά του. Βέβαια, ο Eiffel κατασκεύαζε την ίδια περίπου εποχή (1886) τη ομώνυμη Γέφυρα στο Πόρτο της Πορτογαλίας που δεν έγινε τόσο γνωστή όσο ο πύργος.

φωτογραφία απο την Pont d'Iéna

φωτογραφία απο την Passerelle Debilly

εβδομαδιαία προπόνηση των 10 χλμ

Στις όχθες του Σηκουάνα και κοντά στους κήπους Tuileries βρίσκεται το Μουσείο Orsay, πρώην σιδηροδρομικός σταθμός Orsay, που χτίστηκε για την Expo (Παγκόσμια Έκθεση) του 1900. Χρησιμοποιήθηκε για 40 περίπου χρόνια ως σταθμός και μετά πήγαινε για κατεδάφιση (δεν χωρούσαν τα νέα βαγόνια στις αποβάθρες), που ευτυχώς δεν έγινε, και μετά χρησιμοποιήθηκε για κινηματογραφικό στούντιο, κέντρο δημοπρασιών, μέχρι το 1977 που μετετράπηκε σε Μουσείο για έργα τέχνης (1848-1914) και τελικά ως εθνικό μνημειο.

The Last day of Corinth, πίνακας του Tony Robert Fleury (1870)

Γιατί οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν την Κόρινθο το 146π.Χ; Η Κόρινθος ήταν η κορυφαία πόλη στην Αχαϊκή Συμμαχία, που είχε επαναστατήσει ενάντια στη ρωμαϊκή εξουσία στην Ελλάδα. Τότε, οι Ρωμαίοι αποφάσισαν ότι οι Έλληνες χρειάζονταν μια μικρή υπενθύμιση για το ποιος είχε πραγματικά τον έλεγχο και ο Lucius Mummius στάλθηκε για να παραδώσει το μήνυμα... μετά, όλη η τότε Ελλάδα υποτάχθηκε στη Ρώμη. Σε πίνακα τεράστιων διαστάσεων, ο  Tony Robert Fleury ζωγράφησε το 1870 την Last day of Corinth. Πράγματι, εκπληκτικός πίνακας, όπως και οι υπόλοιποι του Μουσείου.

La Solitude

 

La Solitude είναι ένας πίνακας του Thomas Alexander Harrison, που αγοράστηκε απο το γαλλικό κράτος το 1893.  Ένα κουπί φωτίζεται απο φως (σαν άλλος πίνακας του Caravaggio) και ακουμπά απαλά στην επιφάνεια της λίμνης. Στην άκρη της βάρκας, μια γυμνή φιγούρα, με τους αγκώνες ανασηκωμένους και τα χέρια σφηνωμένα πίσω από το κεφάλι, να απολαμβάνει την απόλυτη ηρεμία.

Le Chambre

 

Ο Vincent Van Gogh (1853-1890, δηλαδή έζησε 37 χρόνια!!) δημιούργησε τρεις πίνακες με το ίδιο θέμα Le Chambre, σχεδόν πανομοιότυπους! Ο πρώτος πίνακας βρίσκεται στο Μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ, ζωγραφίστηκε το 1888 και υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια μιας πλημμύρας που σημειώθηκε, ενώ ο ζωγράφος νοσηλευόταν σε νοσοκομείο της Αρλ. Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα (1889), ο Βαν Γκογκ έκανε δύο αντίγραφα του πίνακα: το ένα, ίδιου μεγέθους, βρίσκεται σήμερα στο Art Institute στο Σικάγο και το δεύτερο (λίγο μικρότερο) στο Musée d'Orsay. Είναι απο τις λίγες φορές που δημιουργούνται πίνακες αντίγραφα και όμως πρωτότυπα(!!!) απο τον ίδιο το ζωγράφο (αν και αναγεννησιακοί ζωγράφοι το συνήθιζαν με σκοπό να βελτιώσουν την οπτική ποιότητα των έργων τους). Ο Vincent είχε εξηγήσει ότι ένας τέτοιος πίνακας τού εκφράζει την ηρεμία και την απλότητα της κρεβατοκάμαράς του χρησιμοποιώντας ως σύμβολα τα διαφορετικά χρώματα. Χρόνια μετά, η Google Art project προσπάθησε να αναδείξει παγκόσμια έργα τέχνης με μια διαδικτυακή εικαστική ξενάγηση. Από 17 μουσεία επιλέχτηκαν έργα τέχνης τα οποία φωτογραφήθηκαν με εξαιρετική υψηλή ακρίβεια, ώστε κάθε έργο να περιέχει περίπου επτά δισεκατομμύρια πίξελ. Αυτή η εικόνα των Gigapixel θα επέτρεπε στο χρήστη να περιηγηθεί σε λεπτομέριες του πίνακα που δεν φαίνονταν με γυμνό μάτι.

La salle des fetes orsay

 

Τα γλυπτά και οι πίνακες στο Mουσείο Orsay κόβουν την ανάσα, αλλά και το ίδιο το κτίριο είναι ένα κομμάτι ιστορίας και ένα έργο τέχνης, γεμάτo με γλυπτά από το παρελθόν. Δύο ώρες ανεβοκατεβαίναμε τους ορόφους του μέχρι που πέσαμε σε μια αίθουσα χορού καλυμμένη με χρυσό και διακοσμημένη με κρυστάλλινους πολυελαίους. Μία έκπληξη, ανάλογη με εκείνη της Όπερας! Γίνεσαι χρονομηχανή και επισκέπτεσαι το Παρίσι στη μεγάλη ακμή του (και πότε το Παρίσι δεν ήταν στα χάι του!). Αυτή η αίθουσα είναι όπου ο στρατηγός de Gaulle έδωσε μια συνέντευξη Τύπου (1958) για να δείξει ποιες ήταν οι αιτίες της κατάστασης στην οποία βρέθηκε η Γαλλία και να διευκρινίσει το περιεχόμενο "της Διακήρυξης της 15ης Μαΐου" στην οποία δήλωσε "...έτοιμος να αναλάβει τις εξουσίες της Δημοκρατίας...". Ξαναέγραψε το Σύνταγμα της Γαλλίας και ίδρυσε την Πέμπτη Δημοκρατία. Εξελέγη Πρόεδρος της χώρας το ίδιο έτος, θέση που κράτησε μέχρι την παραίτησή του το 1969. Αυτή η αίθουσα χορού νοικιάζεται για εκδηλώσεις και πάρτι. Μην αναρωτιέστε ποιοι είναι αυτοί που νοικιάζουν αυτό το παλάτι. Εγώ πάντως όχι!

 

Ο Λουδοβίκος XIV, γνωστός ως Βασιλιάς του Ήλιου, που βασίλεψε απο τη νηπιακή ηλικία των 4 ετών μέχρι το θάνατό του, δηλαδή για 72 συνεχή χρόνια και πίστευε ότι είχε σταλεί από το Θεό για να κυβερνήσει τη Γαλλία, ήταν αυτός που αναβίωσε την Όπερα και να την κάνει εφάμιλλη με εκείνες της Ιταλίας. Η Όπερα του Παρισιού, αν και είχε πολλά ονόματα, όπως "Βασιλική Ακαδημία Μουσικής και Χορού", "Αυτοκρατορική Ακαδημία" κ. ά. δεν είχε ακόμη μεγάλη φήμη. Πέρασαν πολλοί συνθέτες και δημιουργοί, που ο καθένας άφησε το αποτύπωμά του (Monier, Lully, Campra, Rameau και Destouches, ακόμη και ο Salieri, προτομή του οποίου υπάρχει στο φουαγιέ, και άλλοι πολλοί που όλοι συνείσφεραν στη δημιουργία της γαλλικής όπερας.

 

Σαλιέρι, ο μεγάλος αντίπαλος του Μότσαρτ

 

Το Palais Garnier, όπως αποκαλείται η Όπερα, είναι επισκέψιμο για το κοινό με 15 ευρώ είσοδο. Από ένα σκοτεινό χώρο, ανεβαίνεις τις σκάλες και φτάνεις στο πολυτελές φουαγιέ, εκεί όπου η "καλή κοινωνία" του Παρισιού άκουγε όπερες, ενώ οι γρεκοί, κάπου εκεί στη ΝΑ Μεσόγειο έπαιζαν τους αρματωλούς και τους κλέφτες.  Θα μου πείτε ότι και οι δύο παραστάσεις  μελοδραματικές ήτανε! Η κυρία αίθουσα του θεάτρου περιλαμβάνει βελούδινα καθίσματα, ενώ το φως διαχέεται από την κρυστάλλινη οροφής, σχέδιο του ρώσου ζωγράφου Marc Chagall, εμπνευσμένο από κλασικά έργα του μπαλέτου και της Όπερας.

Πάνθεον, το λέει και η λέξη... ο ναός των μεγάλων ανδρών και γυναικών του έθνους. Στην καρδιά της συνοικίας Quartier Latin και σε ένα μικρό ύψωμα βρίσκεται η εκκλησία Sainte-Geneviere (κατασκευάστηκε το 1757), εκκοσμηκεύτηκε κατά τη γαλλική επανάσταση και αφιερώθηκε στη μνήμη των "μεγάλων ανδρών" του έθνους, Βολταίρος, Ρουσσώ, Δουμάς, Βίκτωρ Ουγκώ, Κιουρί και άλλοι πολλοί, που οι τάφοι τους βρίσκονται στην κρύπτη του μεγάλου αυτού μεγαλοπρεπούς ναού. Όλα ξεκίνησαν απο ένα θαύμα. Ο Λουδοβίκος XV αρρώστησε βαριά στο Μετς και επικαλέστηκε την προστασία της Sainte-Genevieve, προστάτιδας του Παρισιού. Αναρρωμένος ο βασιλιάς πήγε για προσκύνημα στο ναό και υποσχέθηκε στους μοναχούς την ανοικοδόμηση της παλιάς τους εκκλησίας με μία άλλη μεγαλύτερη και πιό μεγαλοπρεπή. Έτσι μπήκαν τα θεμέλια ενός ναού, που θαυμάζουμε σήμερα για τις διαστάσεις του και την ιστορία του.

Panthéon

Το εκκρεμές του Foucault  (μία αιωρούμενη μπάλλα που κρέμεται απο την οροφή)  ήταν ένα σημαντικό πείραμα που αποδείκνυε την περιστροφή της γης γύρω απο τον άξονά της. Ήταν η πρώτη ικανοποιητική απόδειξη με χρήση εργαστηριακών συσκευών και όχι αστρονομικών παρατηρήσεων. Εάν παρατηρείτε συνεχώς την μπάλλα, να αιωρείται προς μία κατεύθυνση, μετά από λίγες ώρες θα αιωρείται προς μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, ακολουθώντας τους δείκτες του ρολογιού. Βασικά, εκτελεί μια περιστροφή 360 μοιρών μέσα σε μία ηλιακή μέρα (περίπου 24 ώρες), όπως και η γη. Μία ακριβής περιστροφή συμβαίνει μόνο στους πόλους, εκεί που το γεωγραφικό πλάτος φ=90 μοίρες και το ημίτονο φ παρουσιάζει μέγιστη τιμή, στον ισημερινό δεν φαίνεται η περιστροφή γιατί το γεωγραφικό πλάτος φ μηδενίζεται, το ίδιο και το ημίτονο, το ίδιο και η ταλάντωση, ενώ σε ενδιάμεσα γεωγραφικά πλάτη (π.χ. Πάνθεον, Πανεπιστήμιο Πατρών, Βατικανό, εκεί όπου βρίσκονται εκκρεμή) ο πλήρης κύκλος ολοκληρώνεται σε διαφορετικούς χρόνους από τους πόλους. Αυτό το πείραμα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Πάνθεον το 1851 από τον Γάλλο φυσικό Jean Bernard Leon Foucault. 

 

η αιωρούμενη μπάλλα βρίσκεται στο κέντρο της ταλάντωσης

η αιωρούμενη μπάλλα δεν φαίνεται πουθενά...γιατί;;;

 

Η αιωρούμενη μπάλλα δεν φαίνεται πουθενά...γιατί;;; Αυτό το "μαγικό φαινόμενο" δεν σχετίζεται με το εργαστηριακό πείραμα αλλά με ένα δικό μου σοφιστικέ τρικ! Η πρώτη φωτογραφία έχει παρθεί με μεγάλη ταχύτητα κλείστρου της φωτογραφικής μηχανής (f/5.6, 0.025s, ISO 12800), έτσι ώστε η μπάλλα να φωτογραφηθεί στιγμιαία, σχεδόν ακίνητη. Στη δεύτερη φωτογραφία, η ταχύτητα του κλείστρου ήταν πολύ μικρή (f/6.3, 3s, ISO 100) έτσι ώστε η φωτογραφία να συλλαμβάνει μόνο τα ακίνητα αντικείμενα (όπως η αντικρυνή παρέα) και όχι τα κινούμενα αντικείμενα που δεν φωτίζονται επαρκώς.

 

Paris 2023 (Quartier Latin, Σορβόννη, Jardin des Plantes, Τζαμί, Μονμάρτρη-Sacre Coeur)

Στις όχθες του Σικουάνα, πριν κάμποσα χρόνια, τρέχαμε με ένα FIATάκι 127 και σαν καταδιωκόμενοι περνούσαμε τις υπόγειες στοές του Pont Neuf και Pont Royal για να φτάσουμε, εγώ και ο αδελφός μου, στο αγαπημένο μου μέρος, το Quartier Latin, αυτής της Λατινικής Συνοικίας που έχει σημαδεύσει την ιστορία της πόλης του Παρισιού με το σοφιστικέ της χαρακτήρα και την αδιαπραγμάτευτη ομορφιά της, εδώ στα μπαράκια που ανταγωνίζονταν στις φιλοσοφικές τους αναζητήσεις οι πιο intellectual επισκέπτες της. 

 

Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, τρώγαμε μπαγκέτες και διάφορους μεζέδες και φλερτάραμε αλά γαλλικά τις διπλανές γαλλιδούλες στα Café των παραδοσιακών αυτών στενών της περιοχής. Άλλωστε το ρήμα φλερτάρω, προέρχεται από τη γαλλική λέξη fleurter, που σημαίνει ανθίζω. Και όταν φλερτάρεις, αποφασίζεις να ανθίσεις, γεμίζεις από μια ψυχική ευφορία και ερωτική διάθεση. Όταν νιώθεις όμορφα με τον εαυτό σου, τότε εκπέμπεις μηνύματα στους γύρω σου και προκαλείς την έλξη, αυτό είναι το φλέρτ!

 

Supreme Court, ανάλογο του Άρειου Πάγου

Pont Neuf

  

 Και αυτό συνεχιζόταν για όλο το τριήμερο, μέχρι την Κυριακή το βράδυ, που στο Gare de l'Est έπαιρνα το βραδινό SNCF για να επιστρέψω χαράματα στο Kaiserlautern, εκει που σπούδαζα, και πήγαινα κατευθείαν στο πανεπιστήμιο. Και οι συμφοιτητές μου με βλέπανε και μου έλεγαν ...πάλι Παρίσι ήσουνα? Και αυτό συνεχιζόταν μέχρι που ο αδελφός μου βρήκε το ταίρι του και εκεί …όλα τελείωσαν. Έτσι συμβαίνει πάντα.

 

Σιδηροδρομικός σταθμός Austerlitz, για να θυμόμαστε την  μάχη (1805)
στην ομώνυμη τσεχική πόλη, όπου η Grande Armée του Ναπολέοντα
οδήγησε στον πόλεμο των τριών αυτοκρατοριών

Gare de l'Est στο 10. διαμέρισμα

Σήμερα, πολλά έχουν αλλάξει. Στην όχθη του Σικουάνα δεν τρέχουν πλέον FIATάκια, έχει γίνει πεζόδρομος που κατακλύζεται από άτομα κάθε ηλικίας, κάθε φύλου και κάθε εθνικότητας. Ένα απέραντο νυφοπάζαρο, με την παλαιομοδήτικη έννοια, ή μια σύγχρονη περατζάδα, όπου βλέπεις κόσμο να πηγαινοέρχεται, να κόβει βόλτες ή να κάθεται στο γρασίδι απολαμβάνοντας ένα καλό γαλλικό κρασί.  Οι γάλλοι έχουν ιδιαίτερη εκτίμηση στα κρασιά τους, αφού να φανταστείτε που στην εποχή του πολέμου τα έκρυβαν επιμελώς και μετά πολεμούσαν.

 

και ποιός δεν ξέρει τη Λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων
(Avenue des Champs-Élysées) μήκους 2 χλμ

Ο οβελίσκος, μια στήλη από γρανίτη ύψους 23 μέτρων,
"δωρισμένος" από τους αιγύπτιους στους γάλλους

Προτίμησα, αυτή τη φορά, να επισκεφτώ συγκεκριμένα μέρη που δεν είναι Top 1 τουριστικός προορισμός. Ξεκίνησα λοιπόν για το πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ένα από τα πιό φημισμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης, ένας χώρος ανταλλαγής προοδευτικών ιδεών από ταλαντούχους και χαρισματικούς ανθρώπους που φοίτησαν και έζησαν ποτέ εδώ, όπως η Maria Curie και ο περίφημος μαθηματικός Henri Poincare. Εκεί ήταν επίσης και ο μυθιστοριογράφος Henri Miller, που οριακά θα συνάντησε τη Maria Curie και θα της πρόσφερε το τελευταίο του βιβλίο Τροπικός του Kαρκίνου που πρωτοεκδόθηκε το 1934, τη χρονιά που η ταλαντούχα φυσικός άφησε το μάταιο αυτό κόσμο. Και ίσως να της είχε διηγηθεί το πόσο ερωτικό είναι το διήγημά του, και κατά άλλους ακόμη και πορνογραφικό. Ένας τροπικός που σκανδαλίζει τη φαντασία μας και την περιπλέκει με μικρές και μεγάλες ερωτικές «χαρές». Είναι αυτός που μέσα από την πένα του Χένρι Μίλερ μάς ανακαλύπτει έναν άλλο εαυτό και το νόημα του κόσμου που βιώνουμε, μάς ανακαλύπτει τις σκέψεις μας, τους πόθους μας.

 

 

Συνεχίζω τη βόλτα μου στα δαιδαλώδη σοκάκια, όλο το Παρίσι είναι ένα σοκάκι, και καταλαμβάνομαι από μια αίσθηση ευφορίας και γλύκας. Συμμετέχω στο ασίγαστο πάθος των διερχόμενων ανθρώπων, παρότι είναι πάρα πολλοί δεν ενοχλούμαι, να αφουγκραστούν τη ζωή των διάσημων καλλιτεχνών που έμειναν κάποτε εδώ, ερωτεύτηκαν και «έχτισαν» μία ολόκληρη ζωή, όπως της Hadley Richardson, μιας συγκρατημένης και καθωσπρέπει αμερικανίδας που ερωτεύεται έναν παρορμητικό και απίστευτα γοητευτικό άντρα, τον παντρεύεται και φεύγουν για το Παρίσι, το όνομά του είναι Ernst Hemingway! Εδώ, θα γίνουν το χρυσό ζευγάρι μιας μυθικής παρέας της εποχής του μεσοπολέμου. Ο έρωτάς τους είναι τόσο θυελλώδης, που θα αναγκάσει την ταλαντούχα Paula Maclain να γράψει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, Στο Παρίσι με τον Χεμινγουέι, που έγινε Best-seller σε ολόκληρο τον κόσμο. Αλλά στο μποέμικο Παρίσι της φιλοσοφίας, του αλκοόλ και της τζαζ, κανείς δε μένει πιστός για πάντα…

 

Σικουάνας, όμορφος όπως πάντα

Θέση επισκευών της Παναγίας των Παρισίων μετά τη μεγάλη φωτιά του 2019

η Παναγία των Παρισίων δεν είναι πλέον επισκέψιμη και ίσως για πολλά χρόνια ακόμη

Rue Honore, ο πιό ακριβός δρόμος των Παρισίων

στα δεξιά είναι και η περίφημη πλατεία Vandome

Μπορεί το Le Jardin du Luxembourg (Κήποι του Λουξεμβούργου), δημιούργημα (1612) της  Κυρίας Μαρίας των Μεδίκων, φημισμένης για τα ερωτικά της σκάνδαλα που  πετούσε τους εραστές της από τα υπνοδωμάτιά της στο Château de Chenonceau, περιοχή του Λίγηρα, να είναι ο πιο επισκέψιμος κήπος των Παρισίων, εγώ προτίμησα το Jardin des Plantes που παραμένει μία όαση χαλάρωσης, δίπλα στο μωαμεθανικό τέμενος. Αρχικά (17ος αι.), το πάρκο ήταν χώρος καλλιέργειας θεραπευτικών βοτάνων για την ιατρική περίθαλψη των βασιλιάδων, εξού και ονομαζόταν Jardin royal des herbes médicinales.

 

Σήμερα εδώ βότανα δεν υπάρχουν, παραμόνο ένα λουλουδένιο σύμπλεγμα από όμορφα μονοπάτια που βλέπεις νέους και νέες να κάνουν jogging και κινέζους να φωτογραφίζουν τα παρτέρια με τα κόκκινα τριαντάφυλλα, τα οποία μπορούν να μιλήσουν στην αγαπημένη σας, μόνο με το χρώμα και την ευωδία τους. Έτσι, χωρίς λόγια, με τις λέξεις της καρδιάς στη γλώσσα των λουλουδιών, για χάρη του Έρωτα. Το πάρκο Jardin des Plantes περιέχει γύρω στα 5000 είδη φυτών και ένα «χειμερινό» κήπο φτιαγμένο σε στυλ Art Deco.

 

 

 

Η επόμενη επίσκεψή μου είναι το Μεγάλο Τζαμί του Παρισιού, που έμελλε να παραμείνει το μοναδικό τζαμί στη Γαλλία, για πολλά χρόνια, και έγινε το επίκεντρο της θρησκευτικής ζωής των μουσουλμάνων στη χώρα. Όπως πολλά τζαμιά, έτσι και αυτό έχει υπόγειες διαβάσεις που βοήθησαν τις εβραικές οικογένειες και τους αγωνιστές να διαφύγουν μέσω του ποταμού Bièvre μακρυά από τα γερμανικά στρατεύματα την εποχή του ΒΠΠ. Μετά το '50 ήταν το επίκεντρο των ισλαμικών σπουδών στην Ευρώπη, ενώ απο τη δεκαετία του '80, με την αύξηση του μουσουλμανικού πληθυσμού στη χώρα, αντιμετώπισε μεγάλες δομικές ελλείψεις στους χώρους λατρείας.

 

 

Βρίσκεται στην ίδια περιοχή με το Jarden des Plantes, κατασκευασμένο με ισπανική και μαυριτανική αρχιτεκτονική και περιλαμβάνει θρησκευτικά και εκπαιδευτικά τμήματα. Η είσοδος κοστίζει 3 ευρώ και μπορείς να διέλθεις μέσα από τους κήπους του (μην φανταστείτε ότι βρίσκεστε στην Αλάμπρα!) αλλά θα δείτε το μιναρέ να φτάνει και τα 35 μέτρα σε ύψος.
 

ο μιναρές των 35 μέτρων

οι κήποι του Τζαμιού

Μετρό για τη Μονμάρτρη

Είναι ώρα για τη Μονμάρτρη. Και ποιός δεν ξέρει αυτή τη γραφική παριζιάνικη συνοικία, συνώνυμη της Belle Époque, που μαγεύει τόσο πολύ όταν την βλέπεις απο τις φωτογραφίες, φανταστείτε να την επισκεφτείτε κιόλας. Παίρνω το Μετρό (εισιτήριο 2.10 ευρώ) και αισθάνομαι παριζιάνος, σαν να ζω εδώ χρόνια, τόσο άνεση έχω με τα ΜΜΜ, κατεβαίνω στη στάση Abbesses και πέφτω πάνω στο le Mur des je t'aime (Wall of Love), ένας τοίχος τέχνης που πάνω του απεικονίζεται 311 φορές η λέξη I love You σε 250 παγκόσμιες γλώσσες.

 

Place du Tertre

Δεν παίρνω το τελεφερίκ και προχωρώ με τα πόδια, έχει πολύ ανηφόρα. Η Μονμάρτρη βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της πόλης, πάνω σε λόφο ύψους 130 μέτρων και η ιστορία της χάνεται στο βάθος των αιώνων, όπως και η προέλευση του ονόματός της. 

Σε αυτό το παράξενο μέρος συνέρρεε ένα πλήθος πολύχρωμων καλλιτεχνών, συγγραφέων, ζωγράφων, μουσικών, γλυπτών, αρχιτεκτόνων, άλλοι έμεναν στα δικά τους σπίτια, αλλά οι περισσότεροι νοίκιαζαν... περιτριγυρισμένοι από την εργατική τάξη της Μονμάρτρης, τις παχουλές κυρίες και τους συνταξιούχους, που ξεφύτρωναν από παντού σαν περίεργα ζωάκια να δουν τη φάτσα του κάθε είδους καλλιτέχνη. Με αυτά τα λόγια ήθελε το 1882 ο συγγραφέας Félicien Champsaur να περιγράψει αυτό το ετερόκλητο κοινό που συνωστιζόταν στην περιοχή, μιά περιοχή που αποτελούσε την επιτομή μιας θορυβώδους και ασεβούς λαϊκής γειτονιάς, όπως ήταν τότε γνωστή η παριζιάνικη Μονμάρτρη.

 

 

 

Νομίζω ότι ζούσα τότε εκεί..... συζητούσα με καλλιτέχνες, διανοούμενους και συγγραφείς σε αυτή την μποέμικη συνοικία.... συμμετείχα στις γεμάτες ζωντάνια σκηνές της.... σχολίαζα καυστικά ή εξυμνούσα τις καρικατούρες που δημιουργούσαν καθισμένοι πάνω στο σκαμπώ του σκηνοθετη ή του δημιουργού και φορώντας το φημισμένο γαλλικό μπερέ αυτοί οι αυτοδίδακτοι καλλιτέχνες... συνέρχομαι όμως γρήγορα.... ανοίγω ένα παλιό μου φωτογραφικό άλμπουμ και βρίσκω τη δική μου καρικατούρα που μου είχαν δημιουργήσει αυτοί οι μποέμηδες... ήμουνα μόλις 22 ετών!

 

c'est moi!

Το Google map δείχνει έναν ήσυχο παράδρομο, λίγο πιο έξω από την Place du Tertre,  της πλατείας με τους δημιουργούς πορτρέτων και καρικατούρας, φαίνεται μικρός αλλά αξίζει τον κόπο να προχωρήσω μέχρι εκεί. Φθάνω και μπαίνω και μένω έκπληκτος από τον χώρο, αρκετά σουρεαλιστικός, λαβυρινθώδης με περίεργα γλυπτά να εκτίθενται. Στην είσοδο υπάρχει ο Διαστημικός Ελέφαντας, ένα πλάσμα με μακριά πόδια και με μια επιμήκη πυραμίδα στην πλάτη του, να στέκεται ψηλά σαν να με χαιρετά. Είμαι στο Μουσείο-γκαλερί Dalí. Αυτός ο ισπανο-καταλάνος σουρεαλιστής Dalí, παιδί του μεσοπολέμου, αυτός ο μεσοπόλεμος πόσους καλλιτέχνης ανέδειξε και αυτός ο Dalí πόσο διάσημος ήταν για την τεχνική του ικανότητα, την ακριβή σχεδιαστική του τεχνοτροπία θάλεγα εγώ, και για τις εντυπωσιακές εικόνες των έργων του.

 

Δεν ήταν μόνο τα έργα του, ήταν και η φυσιογνωμία του: μακρυά μαλλιά και φαβορίτες, παλτό, κάλτσες και παντελόνι στα γόνατα σαν να επρόκειτο για άγγλο αριστοκράτη στις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1972, ο Allan Warren τον φωτογραφίζει με το περίεργο μουστάκι που θα παραμείνει αναλλοίωτο στον αιώνα τον άπαντα: .....η σορός του Νταλί ταριχεύθηκε, μουμιοποιήθηκε και το μουστάκι διατηρήθηκε, είπε ο ιατροδικαστής στις 23 Ιανουαρίου 1989, την ημέρα θανάτου του, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του συμπλήρωσε.

 

ο Διαστημικός Ελέφαντας

 

Διερχόμενος μέσα απο τα εκθέματα μού κάνει εντύπωση η "Εμμονής της Μνήμης", που έχει θέμα το λιωμένο ρολόι, το οποίο θεωρείται ένας από τους πιο διάσημα γλυπτά του. Σε κάποιον διάδρομο διαβάζω  ένα από τα αποσπάσματά του, που εκτός των άλλων ο Νταλί ήταν λίγο-πολύ καυχησιάρης: ....πάντα υπάρχει μια στιγμή στη ζωή τους που οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι με λατρεύουν..... (Il y a toujours un moment dans leur vie où les gens s'aperçoivent qu'ils m'adorent.) Δεν υπάρχει αμφιβολία για την ιδιοφυΐα του όσο και για τις ανθρώπινες αδυναμίες του. Η είσοδος είναι 13 ευρώ.

 

Εμμονής της Μνήμης

 

Στη Μονμάρτρη υπάρχει και η περίφημη Βασιλική της Sacre Coeur, της Ιεράς Καρδίας, μιας ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας αφιερωμένη στην καρδιά του Χριστού, εξού και το παράξενο όνομά της. Θεωρείται ορόσημο της πόλης (ίσως μετά από τον Πύργο του Άιφελ) και η κατασκευής της δεν ήταν μόνο ένα θρησκευτικό, πολιτικό ή πολιτιστικό γεγονός, αλλά και μια εδραίωση της ηθικής τάξης που κυριάρχησε στη Γαλλία μετά την ήττα της στο γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870. Οι ηττημένοι γάλλοι κατασκεύασαν την  Sacre Coeur, οι νικητές γερμανοί (τότε Πρώσοι) το Niederwald Monument στο Rüdesheim του Ρήνου. Και τα δύο μνημεία είναι πολύ επισκέψιμα.  Αν δεν κάνω λάθος, το γερμανικό μνημείο κατασκευάστηκε απο το λιωμένο χυτοσίδηρο των γαλλικών όπλων.

 

Αξίζει τον κόπο να περιηγηθείτε, αλλά να μελετήσετε και τις λεπτομέριες κατασκευής αυτού του θεόρατου ναού, που μας αφήνει έκπληκτους και με το στόμα ανοικτό για το μέγεθος και το σχεδιασμό του. Λίγοι μάστορες ήταν ικανοί να κάνουν τόσο μεγαλοεπίβολα σχέδια, να φτιάξουν ναούς όπως η Παναγία των Παρισίων ή ο καθεδρικός ναός της Κολωνίας. Ήσαν τόσο περιζήτητοι, που όλες οι πόλεις τούς αναζητούσαν, από τη Rems και το Παρίσι μέχρι την Κολωνία. Αυτοί οι αρχιτέκτονες (τέκτονες ονομαζόντουσαν αρχικά) μέχρι και τον τελευταίο λιθοκτίστη και λιθοξόο (επειδή λείανε την πέτρα σε μορφή ακρογωνιαίου λίθου) μάθαιναν στους νεώτερους τα μυστικά του επαγγέλματος και τα τηρούσαν σε πλήρη μυστικότητα και ιερότητα, προφανώς για λόγους ανταγωνισμού, ζήτησης και προβολής. Φτιάξαν τα συνδικάτα τους, με τη μορφή φατριών κτιστών (masons στα γαλλικά) σε πολλές πόλεις, στο Λονδίνο και τη Σκωτία, στην Κολωνία και το Μainz της Γερμανίας, καθώς και στο Παρίσι. Η ανέγερση αυτών των μεγαλοπρεπών ναών οφείλεται ακριβώς στις φατρίες των κτιστών.

 

Περνώντας τα χρόνια, τα συνδικάτα άρχισαν να δέχονται στους κόλπους τους μέλη που δεν ήσαν κτίστες, αλλά ευγενείς και μέλη βασιλικών Οίκων, ακόμη και απλούς ανθρώπους, που ήθελαν να ξεφύγουν από το θρησκευτικό φανατισμό της Ρώμης με την ελπίδα να δομήσουν μια νέα κοινωνία βασισμένη στην ατομική πίστη μέσω κάποιας φιλοσοφικής οδού.

 

Έτσι, η αρχιτεκτονική μετετράπει σε μια φιλοσοφική συζήτηση που είχε κρατήσει όμως τα αρχικά της συστατικά, της εχεμύθειας, των συμβόλων και των μυστικών λέξεων ως μέσον αναγνώρισης της ιδιότητας του μέλους. Οι κτίστες-τέκτονες (masons) έγιναν Ελευθεροτέκτονες (Free-masons) και οι χώροι των συντεχνιών ονομάστηκαν Στοές (lodges). Στις  24 Ιουνίου 1717 συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι τεσσάρων Στοών του Λονδίνου στο Πανδοχείο της Χήνας και της Σχάρας (που υπάρχει ακόμη και σήμερα), έδωσαν ιερό όρκο (κάτι ανάλογο με τη Φιλική Εταιρεία) και δημιούργησαν την πρώτη Μεγάλη Στοά του Λονδίνου και ολόκληρου του Κόσμου. Σε ένα πανδοχείο, λοιπόν, αρχίζει η ιστορία του Τεκτονισμού (ή της Μασονίας) πριν απο 300 περίπου χρόνια, που η ιστορία του είναι παράλληλη με εκείνη των καθεδρικών ναών.

Αυτά τα ιστορικά στοιχεία θυμόμουνα τη στιγμή που ανέβαινα τα 292 σκαλιά για να φτάσω στο μεγάλο τρούλο της Βασιλικής της Ιεράς Καρδίας και να θαυμάσω το Παρίσι μέσα απο μία πολύ αίθρια και ηλιόλουστη μέρα.