Σφακιά: μονοπάτια & παραλίες

Ηράκλειο

Φαράγγι Ίμπρου  
Αγία Ρουμέλη-Λουτρό-Ανώπολη  
Ανώπολη-Γλυκά Νερά-Σφακιά

Από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις όταν μιλάς για την Κρήτη: απο το υπέροχο κλίμα της χειμώνα-καλοκαίρι, από τα άγρια αλλά και απρόσμενα όμορφα τοπία της που ικανοποιούν κάθε επισκέπτη-περιηγητή, απο το ατέλειωτο μπλε των ακτών της, απο τις νόστιμες πίτες της και τα σπιτικά φαγητά της αλλά και τα "μπρουτάλ" αγόρια από τα Σφακιά και τις πανέμορφες κοπέλλες της κυρίως αν αυτές κατάγονται απο τα Χανιά.

Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας απο το Ελ.Βεν., όπως ονομάζεται το ΑΙΑ (Athens International Airport) με το αεροπλάνο να ειναι γεμάτο απο ορειβάτες (λόγω τριημέρου), ευρωπαίους τουρίστες αλλά και κρητικούς, που τους διακρίνεις εύκολα απο την ομιλία τους. Τους θαυμάζω τους κρητικούς όταν μιλάνε... όπως και οι Γαλάτες αρνούνται να αλλάξουν τη διάλεκτό τους και τις συνήθειές τους, κάποιες παράνομες (ζωοκλοπές και αυθαίρετα) και κάποιες άλλες χαρισματικές (φιλοξενία). Η κρητική διάλεκτος παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου. Οι Κρητικοί χρησιμοποιούν δικές τους εκφράσεις, όπως ακούω μυρουδιές είναι μια έκφραση που ηχεί πολύ μελωδικά στα αυτιά μου αλλά και στη μύτη μου....

Ηράκλειο

Είναι η ελληνική πόλη με τον περισσότερο πλούτο και ίσως εδω κυκλοφορούσαν οι περισσότερες BMW κάποια άλλη εποχή. Έχει τόσα πολλά αυτοκίνητα, που είχε Δακτύλιο σαν την Αθήνα. Τα πεζοδρόμια ανύπαρκτα, ο χώρος του πεζοδρομίου είναι δική μας ιδιοκτησία θα μπορούσαν να σκεφτούν κάποιοι κάτοικοι, γέννημα και θρέμα της κρητικής γης. Αυτά βέβαια ίσχυαν πολλά χρόνια πριν. Σήμερα επισκέπτομαι και βλέπω μια διαφορετική πόλη. Με πολλούς πεζόδρομους και καλαισθησία στους δημόσιους χώρους, αν και η άναρχη ρυμοτομία δεν είναι μόνο προνόμιο των κρητικών.

Κρήνη Μοροζίνι. Κατασκευάστηκε το 1629

 

Ενετική Loggia

 

Άγιος Μηνάς

 Γύρω απο το Ηράκλειο υπάρχουν απίθανες παραλίες με άμμο αλλά και με επικίνδυνα νερά, λόγω ρευμάτων, για τους λουομένους. Τεράστια ξενοδοχειακά συγκροτήματα με τους επισκέπτες τους να φορούν το βραχιολάκι all inclusive. Το λιμάνι να δέχεται καθημερινά πολλά κρουαζερόπλοια και το αεροδρόμιο να ασφυκτιά στις πτήσεις των charters απο τη βόρεια κυρίως ευρώπη και να βλέπεις τις τουρίστριες να σεργιανούν στη πόλη με το μπλουζάκι no problem.

Το φημισμένο Κούλε

 

Η αγορά του Ηρακλείου

 

Με το πρωτο φως της ημέρας καταπλέουν τα κρουαζερόπλοια

Φαράγγι Ίμπρου
Η Κρήτη έχει πολλά φαράγγια,το πιό γνωστό βεβαίως ειναι το Φαράγγι της Σαμαριάς, που προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία σε όσους το επισκέπτονται. Αρχίζει απο το οροπέδιο του Ομαλού, κατεβαίνει στο επίπεδο της θάλασσας, διασχίζεις το πιό στενό σημείο του και χύνεσαι μετά στο λιβικό πέλαγος, που σε περιμενει το πλοίο της γραμμής για να σε μεταφέρει στα Σφακιά για το δρόμο της επιστροφής.Όμως εμεις θα ακολουθήσουμε ένα άλλο φαράγγι, αυτό του Ίμπρου.

Κρητικός έβεννος

Το Στέκι του Μανούσου... κερνά ρακί

 

 

 

 

 

 

 

Μεγάλο μέρος της Δυτικής Κρήτης καλύπτεται απο τις απολήξεις των Λευκών Ορέων, ενός τεράστιου ορεινού συγκροτήματος, που η διάσχισή τους απαιτεί δεινούς ορειβάτες. Σε μια απο τις απολήξεις του είναι και το  Φαράγγι Ίμπρου, εξαιρετικά θεαματικό, με τα τοιχώματά του να ενώνονται σε δυο σημεία, που μας χαρίζει την πρώτη επαφή με την κρητική γη.

 

Με είσοδο 2,5 ευρώ μπαίνεις και το διασχίζεις με μια υψομετρική διαφορά γύρω στα 700 μέτρα και με μήκος διαδρομής γύρω στα 8 χιλιόμετρα. Δεν υπάρχει σήμανση γιατί είναι αδύνατο να χαθείς. Δεν έχει παρακλάδια και το μονοπάτι ειναι ευδιάκριτο. Δεν υπάρχι ούτε νερό, αλλά μόνο το Στέκι του Μανούσου, που ένας κρητικός σε κερνά ρακί και αλλοίμονο αν δεν την δοκιμάσεις.... θα εφαρμόσει την προκρούστρεια μέθοδο!   Το φαράγγι τελειώνει στην άσφαλτο στο δρόμο για το Φραγκοκάστελλο, στο χωριό Κομιτάδες.

 

 

 

Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι το δάσος με τα θηλυκά κυπαρίσσια, που ειναι φουντωτά, σαν τον ποπό της κυρά Μαριώς!! Στο φαράγγι υπάρχουν δυο στενώματα πλάτους 2 μέτρων. Όπως μας διηγείται η κρητική ιστορία, απο εδώ εγκατέλειπαν το νησί οι στρατιώτες για τη Μέση Ανατολή και την Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου. 

 

Αγία Ρουμέλη-Λουτρό-Ανώπολη

Στο νομό Χανίων υπάρχουν πάρα πολλα μονοπάτια, πολλές ονειρεμένες παραλίες και φαράγγια (19 τον αριθμό) που είναι επισκέψιμα. Από που να αρχίσεις κι που να τελειώσεις. Οδικό δίκτυο δεν υπάρχει ούτε για δείγμα στα παράλια και έτσι οι θαλάσσιες συγκοινωνίες είναι η μοναδική λύση. Βεβαίως υπάρχουν και τα μονοπάτια που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση, επειδή αυτά δίνουν ζωή στα απομονωμένα χωριουδάκια και τις τοποθεσίες, οι κάτοικοι των οποίων περιμένουν "εναγωνίως" τους επισκέπτες τους. 

 

Παίρνουμε το ταχύπλοο της ΑΝΕΝΔΥΚ με εισιτήριο 12,60 ευρώ για τη φημισμένη Αγία Ρουμέλη, την έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς. Απο εκεί θα αρχίσουμε την ορειβασία μας ή μάλλον το trekking γιατί περί αυτού πρόκειται. Η διάρκεια του ταξιδιού είναι γύρω στην ώρα. Φθάνοντας στην Αγ. Ρουμέλη δεν υπάρχει ψυχή. Όλοι οι επισκέπτες του φαραγγιού έχουν ήδη φύγει με το προηγούμενο δρομολόγιο και εδώ έχουν μείνει μόνο εκείνοι που θέλουν να απολαύσουν την ηρεμία της μοναξιάς ή θέλουν να ξεκινήσουν την πεζοπορία τους για Σούγια (δυτικά) ή Λουτρό (ανατολικά).

Παραλία της Αγίας Ρουμέλης

Ο τούρκικος Κούλες που επιβλέπει την έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς

 

Φτάνουμε και προτού τακτοποιηθούμε στα δωμάτια, κάνουμε μια βουτιά στα κρυστάλλινα νερά της παραλίας. Όταν μιλάμε για κρυστάλλινα νερά εννοούμε πεντακάθαρα και διαυγή νερά, διαμαντένια νερά, γιατί μόνο το διαμάντι μπορεί να προσφέρει τόσο μεγάληδιαύγεια. Παράλληλα όμως είναι και κρύα, γιατί απο το βυθό αναβλύζουν οι πηγές των Λευκών Ορέων. 

 

 

Για την ιστορία της Αγίας Ρουμέλης βρήκα μόνο γερμανική βιβλιογραφία, ενώ το ελληνικό wiki περιορίζεται σε αυτά που ξέρει ένας μαθητής του δημοτικού. Για τους ορειβάτες όμως είναι γνωστό ότι αποτελεί κομβικό σημείο: έξοδος απο το φαράγγι της Σαμαριάς, ενώ το μονοπάτι Ε4 διέρχεται από ανατολάς προς δυσμάς.

 

Μία νύκτα με πανσέληνο, το κύμα να κροταλλίζει την ακτή και κάποια ζευγαράκια με έναν υπνόσακο να ειναι αγκαλιασμένα πάνω στα βότσαλα της παραλίας, ατενίζοντας τα λιγοστά αστέρια ενός φωτεινού ουρανού είναι το παζλ μιας βραδιάς στο γεωγραφικό πουθενά. Εκεί που δεν υπάρχουν δρόμοι, ούτε πολυκοσμία, μόνο μια γαλήνη και πολύ όρεξη για πεζοπορία. Περιμένουμε το ξημέρωμα για να ξεκινήσουμε μια διαδρομή 22 χιλιομέτρων!

 

 

 

 

 

 

Το μονοπάτι Ε4 διέρχεται απο όλα τα τερραίν που μπορείς να φανταστείς και μας οδηγεί με  τη χαρακτηριστική κίτρινη-μαύρη σήμανση. Διασχίζουμε αρχικά το πευκοδάσος της Σελούδας, όπου συναντάμε τη σπουδαία Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Παύλου κτισμένη κυριολεκτικά πάνω στο κύμα. Χτίστηκε το 10ο αι. απο τον Απόστολο Παύλο και βάπτισε πολλούς Χριστιανούς προτου συνεχίσει το ταξίδι του για τη Ρώμη.

Το εκκλησάκι του Α. Παύλου πάνω στα βότσαλα της ακτής

 

 

 

 

 

Το πευκοδάσος προς Λουτρό με διακλάδωση τον Αγ. Ιωάννη

 

 

Σπηλιές παντού, μεγάλες σαν κουφάλες

Μονοπάτι προς Λουτρό

 

 

 

Συνεχίζουμε κατά μήκος της βραχώδους ακτής ως την έξοδο του φαραγγιού της Αράδαινας, στην παραλία Μάρμαρα. Λέγεται έτσι γιατι όλοι οι βράχοι, αν και διαβρωμένοι, αποτελούνται απο μάρμαρο υλικό. Εδώ θα κάνουμε μια στάση για μια δροσιστική βουτιά και να φάμε γιαούρτι με μέλι στην ταβέρνα πάνω στο βράχο.

Το φαράγγι της Αράδαινας

 

 

 

Εδώ στα Μάρμαρα καταλήγει και το φαράγγι της Αράδαινας, που ξεκινά απο την ομώνυμη γέφυρα των 138 μέτρων και είναι φημισμένη για το bungee jumping. Η γέφυρα ενώνει τις δυο πλευρές του φαραγγιού της Αράδαινας. Η γέφυρα Βαρδινογιάννη είναι ένα σημαντικό έργο καθότι διευκόλυνε πολύ τη συγκοινωνία Σφακίων, Ανώπολης και Αγίου ιωάννη. Πριν ανεβοκατέβαιναν τα γκρέμια πεζή ή με γαιδουράκια.

 

 

 

 

 

 

Από τα Μάρμαρα το μονοπάτι συνεχίζει στο πλάι ενός γκρεμού ως τον οικισμό Λύκος στη συνέχεια περνάει πάνω από το λιμανάκι του Φοίνικα και φθάνει στο γραφικό Λουτρό. Απο εδώ ξεκινά το ανηφορικό μονοπάτι προς την Αγία Αικατερίνη με υψομετρική διαφορά τα 690 μέτρα. Απο εδώ επίσης ξεκινά και το φημισμένο Sfakia Vertical Run (κάθε Οκτώβριο) που είναι ένας κλασικός αγώνας κάθετης ανάβασης από το Λουτρό στην Ανώπολη Σφακίων. Πρόκειται για έναν αγώνα έκρηξης, δύναμης και αντοχής καθώς μέσα σε μόνο 4 χιλιόμετρα κερδίζει 690 μέτρα ανάβασης. Η εκκίνηση δίνεται μέσα στο καράβι, με το άνοιγμα του καταπέλτη στο Λουτρό. Στη συνέχεια, οι αθλητές θα διασχίσουν το παραλιακό μέτωπο του Λουτρού και θα ανηφορίσουν το φιδίσιο βραχώδες μονοπάτι προς το εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης. Εκεί οι αθλητές, για να είναι έγκυροι, θα πρέπει να χτυπήσουν την καμπάνα της εκκλησίας και έπειτα να συνεχίσουν κατηφορίζοντας προς τον τερματισμό που θα γίνει στην πλατεία Δασκαλογιάννη της Ανώπολης. Εμείς, αυτή τη διαδρομή την κάναμε σε 2 ώρες.. οι αθλητές;;;;

 

 

 

Όταν η ζωή συναντά το θάνατο: η προσπάθεια μιας μελισσας να μην πνιγεί!!

Ανώπολη-Γλυκά Νερά-Σφακιά

Η Ανώπολη είναι ένα αραιοκατηκοιμένο χωριό που προσφέρει εκπληκτική θέα προς τις κορυφές των Λευκών Ορέων (π.χ. Θοδωρής-2320μ, Σβουριχτή-2337μ κ.ά) και ονομάζονται Λευκά γιατί έχουν μόνο άσπρη πέτρα, ούτε καν ένα θάμνο και οι κορυφές τους πάνω απο 2300 είναι γύρω στις 20, ενώ 52 είναι οι κορφές άνω των 2000 μέτρων.. Περνώντας προς τον ξενώνα κάναμε μια στάση στο σφακιανό φούρνο, ο ιδιοκτήτης του οποίου μάς κέρασε ρακί, μυζήρα, γραβιέρα και παξιμάδια με γλυκάνισο και κόλιαντρο, που θεωρούνται από τις πλέον ενδιαφέρουσες κρητικές λιχουδιές. Το καλοκαίρι στην Ανώπολη γίνεται γιορτή γραβιέρας.

Η κατηφόρα της επιστροφής προς το λουτρό έγινε πολύ πρωί και η θέα του τοπίου έχει διαφορετικά χρώματα... το μπλέ της θάλασσας είναι καθαρό απαλλαγμένο απο τους υδρατμούς της ημέρας, η ορατότητα μεγάλη και το αεράκι μάς δροσίζει σε αντίθεση με την αποπνηκτική ατμόσφαιρα της προηγούμενης μέρας. Απο ψηλά φωτογραφίζουμε τα  βαθυγάλανα ήρεμα νερά του κόλπου, ενώ τα καραβάκια σχίζουν τα νερά αφήνοντας πίσω τους μια άσπρη μολυβιά.

 

 

 

 

Από το Λουτρό συνεχίζει παραθαλάσσια το μονοπάτι Ε4 προς την παραλία Γλυκά Νερά στην προεξοχή απότομων βράχων, που στο παρελθόν είχε προκαλέσει καταστροφές με θύματα η πτώση βράχων. Εδώ υπάρχει πόσιμο νερό με ένα περίεργο σύστημα αντλιών που έχουν κατασκευάσει οι ντόπιοι, αν και μια αυθαίρετη καφετερία  πάνω σε βράχο προσφέρει τα απαραίτητα. Είναι παραλία γυμνιστών που χαλαρώνουν το κορμί τους κάτω απο τα αλμιρίκια και βουτανε που και που στα δροσερά και απότομα νερά της. 

 

 

 

 

Ένα κρύο μπάνιο εδω είναι ό,τι πρέπει για το σώμα μας και για τα πόδια. Με το θερμόμετρο να δείχνει 40, την άπνοια και το μονοπάτι να βράζει, τα πόδια αρχίζουν να παραπονιούνται και να πρήζονται. Μεταφέρουν όλο το βάρος μας, ακόμη και το βάρος του σακιδίου, που είναι γεματο με ρακί και μέλι και αρχίζουν να διαμαρτύρονται.... πρήξιμο, κούραση, αίσθηση τσιμπήματος και κράμπες.

 

 

Ξεκινώντας για το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής το κοντέρ έχει μηδενίσει.... περπατάμε άνετα και με πόδια ανάλφρα πάνω σε κροκάλες και βράχους και με ζικ-ζακ βρίσκουμε το μονοπάτι που αρχίζει να ανεβαίνει μέχρι να βρεί την άσφαλτο. Είναι σκαλισμένο μέσα στο βράχο και κάτω φαίνονται απόκρημνα βράχια με επικίνδυνες κατεβασιές. Η διαδρομή ειναι μικρή, περίπου μία ώρα, και η συνάντηση με το δρόμο που ενώνει τα Σφακιά με την Ανώπολη, μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι το τριήμερο φθάνει στο τέλος του. Περνάμε απο το φαράγγι του Ίλιγγα με το αυθαίρετο ξενοδοχείο, που κανείς δεν τολμά να το γκρεμίσει!!

Η Χώρα Σφακίων χαρακτηρίζεται ως η «ατίθαση» των βουνών αλλά και των...ντόπιων. Κτισμένη εκεί όπου καταλήγει το σφακιανό φαράγγι περιτριγυρισμένη από τις απολήξεις των Λευκών Ορέων. Είτε βλέπεις τη Χώρα απο ψηλά μέσα απο τις φουρκέτες ενός φιδίσιου δρόμου είτε με το καραβάκι λες και μαλακώνει η αγριάδα αυτού του τόπου. 

Σφακιανή πίτα με μέλι

πού βρισκόμαστε;;;

Παραλία Βρύση στα Σφακιά

 

 

 

 

Απόβαση εκδρομέων απο το φαραγγι της Σαμαριάς

 

Ακολουθούμε τον παραλιακό δρόμο της επιστροφής απο το Φραγκοκάστελο, εδώ που ο  θρύλος για τους Δροσουλίτες αναμιγνύεται με ένα φυσικό φαινόμενο. Το εντυπωσιακό κάστρο πάνω στην παραλία κτίστηκε από τους Ενετούς το 1371. Η αιματηρή μάχη που έγινε (1866) μεταξύ των οθωμανών του Μουσταφά πασά και των επαναστατών του Ηπειρώτη αρχηγού Χατζημιχάλη Νταλιάνη οδήγησε στην ισοπέδωσή του. Σφαγιάστηκαν ουκ ολίγοι, με αποτέλεσμα οι σκιές των άταφων πτωμάτων να "εμφανίζονται" με την πρωινή δροσιά του Μαίου, εξ ου και Δροσουλίτες, και να αιωρούνται πάνω απο το κάστρο σαν κινούμενες φιγούρες... και αυτός ο μύθος να κρατά τόσα χρόνια. Βεβαίως έρχεται η Φυσική και εξηγεί το φαινόμενο ως fata morgana καθότι απένατι απο την περιοχή είναι το Τομπρουκ, μια πόλη με μεγαλη κίνηση αλλά και περιοχή με έντονες θερμοκρασιακές μεταβολές που ευνοούν το φαινόμενο του αντικατοπτρισμού.... σάς τον χάλασα το μύθο εεε!

 

Φραγκοκάστελο

Παραλία Πλακιά

Κουρταλιώτικο φαράγγι

Ευχαριστώ Ρενάτα για τη συνοδοιπορία και τις εύστοχες παρατηρήσεις κειμένου

 

Ο δρόμος πηγαίνει παράλληλα με ένα μικρό τμήμα του κουρταλιώτικου φαραγγιού όπου τα νερά αναβλύζουν μέσα απο τους βράχους και σχηματίζουν αμέσως ποτάμι που εκβάλλει στον κόλπο της Πρέβελης με το ομώνυμο μοναστήρι... τελευταια στάση στο Μπαλί, ενώ η Μήλος από ψηλά μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι το τριήμερο τελείωσε....

 

Μπαλί

Δυτικό Ηράκλειο

Μήλος