how do I organize a smart trip (🇬🇷)

1. cabin baggage vs checked baggage?
2. Πως γεμίζω έξυπνα μια χειραποσκευή και τί να έχω μαζί μου
3. Επιλογή θέσης στο αεροπλάνο και κατάσταση πτήσης
4. Αποζημείωση λόγω πολύωρης καθυστέρησης ή καταλύματος
5. Επιλογή αεροπορικής εταιρείας
6. Πότε αγοράζω το εισιτήριο, νωρίς ή αργά και η περίπτωση του Skiplagging;
7. carriers, codeshare, κάρτα Μιλίων και επιβράβευση συχνών επιβατών
8. Jet lag σε υπερπόντια ταξίδια: πως να το διαχειριστώ;

Αφορμή για τη συγγραφή ενός οδηγού για "έξυπνο ταξίδι"  ήταν δυο περιστατικά που συνέβησαν αυτές τις ημέρες (Δεκ 2023): η πρωτοφανής χιονοθύελλα στο Μόναχο όπου καθήλωσε όλες τις εναέριες συγκοινωνίες για μέρες και χιλιάδες επιβάτες έζησαν την ταλαιπωρία, άλλοι με ένα κοντομάνικο στους -10C και άλλοι να μην έχουν τα προσωπικά τους είδη. To δεύτερο περιστατικό συνάντησα σε διεθνές αεροδρόμιο της ΝΑ Ασίας, που επιβάτιδα έκανε check-in κουβαλώντας 4 (τέσσερις) βαλίτσες.

 

ckeck-in με 4 βαλίτσες

Το κείμενο αυτό αφορά βασικά εκείνους που ταξιδεύουν συχνά, αλλά και τους υπολοίπους. Η πιθανότητα κάτι να πάει στραβά σε ένα ταξίδι έχει αυξηθεί στα μετέπειτα χρόνια του COVID, όπου ο κόσμος ταξιδεύει συχνότερα και κατά τη γνώμη μου, καλά κάνει. Εκατομμύρια βαλίτσες διακινούνται και κάποιες απο αυτές θα μείνουν πίσω... αυτό είναι πλέον πολύ πιθανό. Μου έχει ήδη συμβεί σε ταξίδι μου στην Τενερίφη, όπου η βαλίτσα ήρθε μετά από μια μέρα χάρη της προσπάθειας του τοπικού οδηγού, διαφορετικά.... Ας φτιάξουμε λοιπόν μαζί τη βαλίτσα των ονείρων σας! 

1. cabin baggage vs checked baggage?
Τελευταία, έχω υιοθετήσει την παροιμία ..κάλλιο πέντε και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρι.... εννοώ ότι αποφεύγω πλέον να έχω μεγάλη βαλίτσα (checked baggage) παραμόνο χειραποσκευή (cabin baggage) που μαζί με ένα τσαντάκι (personal item) είναι αρκετά για ένα ταξίδι λίγων ημερών, όπως είναι τα ταξίδια των περισσοτέρων. 

Βέβαια, αν ταξιδεύετε για ειδικό σκοπό, κουβαλώντας π.χ. ορειβατικό εξοπλισμό, τότε δεν θα αποφύγετε τη μεγάλη βαλίτσα. Πολλοί ορειβάτες προτιμούν τις τροχήλατες ορειβατικές βαλίτσες (π.χ. The North Face, Rolling Thunder των 90lt) και όχι τις κλασσικές τουριστικές γιατί απλά δεν χωρούν όλο τον εξοπλισμό, δηλαδή σακκίδιο, κραμπόν, πιολέ, μπατόν, κράνη κ.λπ. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα duffle Bag.

😃 πλεονέκτημα 👉 με μια μόνο χειραποσκευή είστε ευέλεικτοι και έχετε μαζί σας όλα τα προσωπικά σας είδη που πραγματικά θα χρειαστείτε. Σε μια τέτοια περίπτωση, το εισιτήριο πιθανόν να είναι φθηνότερο. Π.χ. η Aegean έχει τρεις ναύλους Light, Flex, Comfort, όπου στην κατηγορία Comfort δικαιούστε μεν βαλίτσα, αλλά ο ναύλος είναι κατά πολύ ακριβώτερος. Βέβαια, αν έχετε κάρτα χρυσού μέλους της εταιρείας δικαιούστε δωρεάν βαλίτσα μέχρι 23 κιλά,
😡 μειονέκτημα 👉 η μεγάλη βαλίτσα μπορεί να μην αφιχθεί έγκαιρα στον τόπο προορισμού για τεχνικούς λόγους. Αυτοί είναι κυρίως δύο: (1) να έχετε ανταπόκριση σε ένα μεγάλο αεροδρόμιο (Λονδίνου ή Φρανκφούρτης) και η μεταφόρτωσή της να είναι χρονικά αδύνατη. Σε αυτή την περίπτωση επιλέξτε πτήσεις, όπου ο χρόνος παραμονής σας, στο ενδιάμεσο αεροδρόμιο, να μην είναι των 40 λεπτών, αλλά τουλάχιστον 90 λεπτών ή 2 ωρών, (2) να έχει καθυστέρηση η πρώτη πτήση, οπότε εσείς μεν θα προλάβετε τη δεύτερη τρέχοντας, όχι όμως και η βαλίτσα σας. Εντούτοις, τα logistics (που εφαρμόζονται στα αεροδρόμια) έχουν βελτιωθεί πολύ και καταγράφουν τη βαλίτσα σας, από τη στιγμή που κάνετε check-in, μέχρι την ώρα που σας την παραδίδουν.

Τί επιτρέπεται και τί απαγορεύεται

• ✋ στην χειραποσκευή ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να έχετε μαζί σας αιχμηρά αντικείμενα (ακόμη και τα ορειβατικά  μπατόν ίσως να μην σας τα αφήσουν στον έλεγχο), υγρά άνω των 100ml, μπουκάλι με νερό και ένα σωρό άλλα μικροαντικείμενα (αναπτήρες με αέριο, εκρηκτικά, σουγιάδες....). Όλη την απαγορευμένη λίστα μπορείτε να διαβάσετε πριν εκδώσετε το εισιτήριο ηλεκτρονικά,
• 👉 στη χειραποσκευή επιτρέπεται να έχετε φάρμακα, είδη υγιεινής, μωρομάντηλα, ωτοασπίδες, κλειδιά σπιτιού και αυτοκινήτου, που για ευνοήτους λόγους τα έχετε πάντα μαζί σας. Ελπίζω νάχετε πάρει το διαβατήριο, τα γυαλιά ηλίου, την κρέμα ξυρίσματος, νάχετε εκδώσει τη βίζα (αν χρειάζεται) και νάχετε διπλοκλειδώσει την εξώπορτα 😂! Πάρτε και 1-2 depon, περισσότερο για τους μυικούς πόνους και όχι για πονοκέφαλο, εκτός αν φοβάστε κάποια ενόχληση σε πρόσφατο σφράγισμα δοντιού.
  
• ✋✋ στις βαλίτσες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να έχετε power bank και laptop (γιατί μπορεί να προκαλέσουν έκρηξη ή πυρκαγιά), τις περνούν απο ακτίνες και αν τα βρουν δεν αφήνουν τη βαλίτσα να φύγει. Ακόμη και Μπαταρίες, καλό είναι να μην υπάρχουν στη βαλίτσα σας, γιατί δεν ξέρετε σε τι περίεργο υπάλληλο θα πέσετε. Πρέπει εσεις να την ανοίξετε που ήδη βρίσκεστε αλλού και να τις αφαιρέσετε... μύλος δηλαδή. 👉 Επομένως, powerbank (με ισχύ μικρότερη των 30000mAh), υπολογιστές, κινητό, φακός κεφαλής, μπαταρίες πάντα μαζί σας στην χειραποσκευή.

αναγγελία αναχώρησης

Angkor Inter'l airport

 

2. Πως γεμίζω έξυπνα μια χειραποσκευή και τί να έχω μαζί μου

Αραδιάστε όλα τα ρούχα σας στο κρεββάτι, παντελόνια, μπλουζάκια, εσώρουχα κ.λπ. και διαλέξτε τα μισά... ναι! καλά διαβάζετε, με μια μικρή εξαίρεση στα εσώρουχα, αν και αυτά μπορείτε να μειώσετε χρησιμοποιώντας εσώρουχα merino που δεν μυρίζουν και είναι πολύ ελαφριά.  Διαλέξτε εκείνα τα ρούχα που δεν τσαλακώνουν, ταξίδι θα πάτε, όχι σε δεξίωση(!) και αν ο χώρος δεν αρκεί χρησιμοποιήστε τα compressed bags (σάκος συμπίεσης) που συμπιέζουν τα ρούχα στο μισό. Κάντε κάποιους χρωματικούς συνδυασμούς και αφήστε στην άκρη τα κομμάτια που δεν συνδυάζονται μεταξύ τους. Τα μωρομάντηλα δίνουν λύσεις γιαυτό νάχετε αρκετά μαζί σας.

👉 Αξιοποίησε σωστά τους χώρους της χειραποσκευής, γεμίζοντας τα κενά με παπούτσια (τις κάλτσες μέσα στα παπούτσια για να μην πάει χαμένος ο κενός χώρος) και αξεσουάρ (π.χ. φορτιστή για το κινητό ή power bank και καλώδιο φόρτισης). Η χειραποσκευή σας χωρά πολύ περισσότερα από ό,τι φαντάζεστε. Τα ρούχα που τσαλακώνουν διπλώστε τα κυλινδρικά και τοποθετήστε τα στο ανοιγόμενο μέρος (με το διχτάκι και το φερμουάρ), ενώ τα βαριά αντικείμενα τοποθετήστε τα στον πάτο της χειραποσκευής. Πάρτε μαζί σας 2-3 πλαστικές σακούλες zip (εκείνες για τα τρόφιμα) για να τοποθετήσετε αργότερα τα άπλυτα.

 

 

👉 Σαμπουάν και αφρόλουτρο μόνο σε μικρές συσκευασίες και αν μεταφέρετε καλλυντικά τοποθέτηστε τα σε συσκευασίες zip, πιθανώς να σας ζητήσουν να τα ελέγξουν. Προστατεύστε τα εύθραυστα αντικείμενα με ένα ρούχο και τοποθέτηστε τα ανάμεσα σε άλλα ρούχα στη μέση της βαλίτσας. Αν ο χώρος δεν επαρκεί, χρησιμοποιήστε το personal item, το μικρό τσαντάκι μέσης ή μια γυναικεία τσάντα. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, κρατείστε όλα τα υγρά μέσα σε πλαστικές σακούλες, ώστε και να χυθούν να μην σας βρέξουν τα ρούχα.

 

επιστροφή: πετάμε στα Ιμαλάια, ο πιλότος διάλεξε σύντομη πορεία

👉 Φροντίστε για την άνεση του ταξιδιού σας.  Να έχετε παντα μαζί σας ένα φλισάκι επειδή χρησιμοποιείται κρύος αέρας στο αεροπλάνο, κατά τη διάρκεια της πτήσης και για την αποφυγή οσμών, και ίσως το χρειαστείτε.

 

βλέπετε που είναι το σακίδιό μου; εκεί καθόμουνα

 

👉 Σε περίπτωση πολύωρων ταξιδιών (9-20 ώρες) φροντίστε νάχετε μαζί σας μάσκα ύπνου ή ωτοασπίδες, για να σας πάρει ο ύπνος και ας μην νευριάσετε πως ο διπλανός σας ήδη ροχαλίζει, έχει πάρει σίγουρα ζάναξ!!! Μαξιλαράκι ώμου βασικά δεν θα το χρειαστείτε, θα σας δώσουν, όπως επίσης και μια μικρή κουβέρτα.

 

απο τη ζέστη... στο κρύο, Μόναχο στους -2C

 

👉 Όταν ταξιδεύετε ορειβατικά μπορείτε, αντί χειραποσκευής να χρησιμοποιήσετε το ορειβατικό σας σακίδιο των 50-60 λιτρών που έχει σχεδόν (χμ!!) τις ίδιες διαστάσεις όπως και μια χειραποσκευή, αλλά διαφορετική διάταξη χώρου. Θα βγάλετε την άνω ξεχωριστή του θήκη, την οποία θα χρησιμοποιήσετε ως personal item, γεμίζοντάς την με τα πλέον απαραίτητα που θα χρειαστείτε κατά τη διάρκεια της πολύωρης πτήσης. Κάποιοι ορειβάτες-ταξιδιώτες παίρνουν μαζί τους τον υπνόσακο και τα μποτάκια, γιατί είναι τα μόνα είδη που δεν μπορείτε να αγοράσετε την τελευταία στιγμή, στον τόπο προορισμού και σε περίπτωση που η βαλίτσα σας δεν θα αφιχθεί. Τα υπόλοιπα βάζετε στη βαλίτσα (checked baggage) που έτσι και αλλιώς κουβουλάτε μαζί σας σε κάθε ορειβατικό ταξίδι, γιατί ο εξοπλισμός είναι και πολύς και βαρύς.

 

👉 Πριν ξεκινήσετε πληροφορηθείτε για τον ηλεκτρικό αντάπτορα που πρέπει να έχετε μαζί σας, γιατί οι μπρίζες στον τόπο προορισμού, μπορεί να μην είναι οι ίδιες με τη χώρα σας. Υπάρχουν ιστοσελίδες που θα σας βοηθήσουν για την επιλογή του.

 

👉 Στον τόπο προορισμού ίσως ψωνίσετε κάτι που θα σας αρέσει.... να το αγοράσετε, ακόμη και αν η χειραποσκευή σας δεν το χωρά. Προνοήστε τότε να έχετε μαζί σας μια (άδεια) αεροστεγή τσαντούλα των 8-12 lt, την οποία θα γεμίσετε και θα την κουβαλάτε σαν personal item Μπορείτε να την αγοράσετε στα ορειβατικά καταστήματα ή να την παραγγείλετε στο διαδίκτυο. 

επιτέλους, βλέπω ένα βουνό... μετά από 10 σχεδόν μέρες

 

3. Επιλογή θέσης στο αεροπλάνο και κατάσταση πτήσης

Και ήρθε η ώρα να πετάξετε. Κάντε ckeck-in απο το σπίτι σας (αν και στο αεροδρόμιο θα χρειαστεί να το ξανακάνετε, σε περίπτωση παράδοσης βαλίτσας) και επιλέξτε θέση εκ των προτέρων.

 

αποφύγετε σειρές θέσεων με 3 ή 4 καθίσματα

 

Σε περίπτωση μεσαίων αποστάσεων, η επιλογή θέσης δεν είναι τόσο σημαντική, 2 ή 3 ώρες πτήσης περνούν εύκολα. Τι γίνεται όμως σε υπερπόντιες πτήσης διάρκειας 10 ή 15 ωρών; Τότε η επιλογή θέσης εκ των προτέρων είναι σημαντική. Ίσως ο ναύλος του εισιτηρίου σάς επιτρέπει την δωρεάν επιλογή θέσης κατά την έκδοση του εισιτηρίου...αν όχι σας προτείνω να πληρώσετε ένα επιπλέον ποσό για τη θέση της αρεσκείας σας. Πιστέψτε με... αξίζει τον κόπο.!

 

Boeing 747

Προτού προχωρήσετε στην επιλογή θέσης, ακολουθήστε τα εξής βήματα: πηγαίνετε στο seatGuru, επιλέξτε Seat Maps και δώστε τα στοιχεία πτήσης που σας ζητούνται και βλέπετε την κάτοψη του αεροπλάνου σας, όπου με διαφορετικό χρωματισμό δίνονται οι καλές και οι κακές θέσεις.

 

όταν το ταξίδι βαίνει καλώς!

Υπάρχουν τύποι αεροπλάνων όπως το Boeing 747, Boeing 777 ή Airbus A380 (αεροπλάνα μεγάλων αποστάσεων) που διαθέτουν δυο καθίσματα (και όχι 3 ή 4) ανά σειρά και ευρύ χώρο στα πλάγια του καθίσματος για τοποθέτηση προσωπικών αντικειμένων. Αυτές οι θέσεις που βρίσκονται συνήθως στο πίσω μέρος του αεροσκάφους παρέχουν πλεονέκτημα ευρυχωρίας. Το μειονέκτημά τους είναι ότι βρίσκονται στο τέλος του αεροσκάφους και ίσως να καθυστερήσετε λίγο παραπάνω κατά την αποβίβαση. Επίσης βρίσκονται κοντά στις τουαλέτες και ίσως υπάρχει κίνηση όρθιων επιβατών, κάτι που δε είναι τόσο ενοχλητικό αλλά ούτε και συχνό. Όλα έτοιμα; καλό σας ταξίδι... όλα θα πάνε καλά.

 

θέση 99Α, άνετη και ευρύχωρη στο Airbus A380

Στο Airbus A350-900 υπάρχει μόνο μια σούπερ θέση, η 43Β...

... η οποία είναι ανακλινώμενη και αριστερά της έχει μεγάλο διαθέσιμο χώρο.
Μειονέκτημα: είναι η τελευταία σειρά του αεροσκάφους
Φωτογραφία από αεροσκάφος των τουρκικών αερογραμμών

Ένα χρήσιμο εργαλείο για να γνωρίζετε ανά πάση στιγμή την κατάσταση της πτήσης σας (αν θα ξεκινήσει στην ώρα της ή θα έχει καθυστέρηση) είναι μια εφαρμογή που μπορείτε να την εγκαταστήσετε στο κινητό σας και λέγεται FlightRadar ή το FlightAware. Φανταστείτε ότι έχετε δώσει ραντεβού με την υπόλοιπη ομάδα σε κάποιο αεροδρόμιο του εξωτερικού που έρχεται με άλλη πτήση και θέλετε να μάθετε πότε η ομάδα θα αφιχθεί. Αν γνωρίζετε την αεροπορική τους εταιρεία και τον αριθμό πτήσης, η εφαρμογή θα σας δώσει πληροφορίες για την πραγματική ώρα αναχώρησης, τη διάρκεια πτήσης και την ώρα άφιξης.

 

... και να θυμάστε ότι δεν είστε μοναδικοί που ταξιδεύετε...

4. Αποζημείωση λόγω πολύωρης καθυστέρησης ή καταλύματος

... και ας υποθέσουμε ότι η πτήση έχει πολύωρη καθυστέρηση ή ακυρώνεται. Μην αγχωθείτε και μην απελπίζεστε. Πάρτε το σαν μια νέα εμπειρία, νάχετε πάντα θετική ενέργεια και πολύ Ζεν! Συνήθως, η αεροπορική εταιρεία σάς κλείνει διαμονή και ένα νέο εισιτήριο για τον τόπο προορισμού. Είστε πολύ τυχεροί... μόλις κερδίσατε 400-600 ευρώ. Κρατήστε όλα τα boarding cards ή βγάλτε τα φωτογραφία με το κινητό σας. Απολαύστε το νέο σας ταξίδι και στην επιστροφή απευθυνθείτε πρώτα στην αεροπορική εταιρεία και αν αυτοί σας αρνηθούν, τότε στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της χώρας εκείνης που πρωτοξεκίνησε το ταξίδι. Αν το ταξίδι ξεκινά απο την Αθήνα, τότε στην ΥΠΑ (info@hcaa.gov.gr). 

 

Επικοινωνήστε μαζί τους ή στείλτε τους εμαιλ με τον αριθμό εισιτηρίου και τις κάρτες επιβίβασης. Ως επιβάτης έχετε δικαιώματα, οπότε η ΥΠΑ οφείλει να διαμαρτυρηθεί στην αεροπορική εταιρεία ζητώντας να σας αποζημειώσει. Η εταιρεία θα έρθει σε επαφή μαζί σας και θα σας ζητήσει αντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου (ότι είστε πράγματι ο δικαιούχος) καθώς και το ΙΒΑΝ. Σε 10-20 μέρες θάχετε ένα πορτοφόλι γεμάτο χρήματα. Δεν άξιζε λοιπόν ο κόπος της καθυστέρησης; όχι πέστε μου. Αν παρόλα αυτά, η διαδικασία σάς φαίνεται βουνό, υπάρχουν εταιρείες στο διαδίκτυο που θα σας εξυπηρετήσουν, κάνοντας όλη τη δουλειά για εσάς, αλλά με το αζημείωτο.. θα σας ζητήσουν γύρω στα 30% του ποσού επιστροφής. Αποφασίστε ποιό δρόμο θα ακολουθήσετε.. 

 

Η ΕΕ, με την οδηγία 261/2004, έχει καθορίσει τα εξής:
Επιβάτες που διαμαρτύρονται κατά αεροπορικής εταιρείας σχετικά με την άρνηση επιβίβαση, υποβάθμιση από business σε economy, ακύρωση (cancel) ή μεγάλη καθυστέρηση (Long delay) σε μια από τις πτήσεις τους, θα πρέπει πρώτα να υποβάλουν καταγγελία στην αεροπορική εταιρεία που εκτελεί τη συγκεκριμένη πτήση, αυτή λέγεται operating airline (προσοχή, το εισιτήριό σας μπορεί να έχει εκδοθεί από άλλη εταιρεία που λέγεται ticketing airline και δεν παρεμβαίνει στην καταγγελία σας) αποστέλνοντας συμπληρωμένο ένα ειδικό έντυπο (complaint form) και τις κάρτες επιβίβασής σας. Κρατάτε ένα αντίγραφο της φόρμας και όλης της επικοινωνίας σας. Επισυνάπτετε και ένα ενδεικτικό κείμενο αναφέροντας το ιστορικό της καθυστέρησης. Π.χ. κάποιο κείμενο σαν το παρακάτω:

Dear Madam/Sir
please find attached my complaint form due to the missing connection from Athens to Oslo via Frankfurt (αριθμοί πτήσεων,ημερομηνία πτήσεων) due to delayed departure from Athens. Although, the airline provided me a new flight to Oslo (νέος αριθμός πτήσης, νέα ημερομηνία πτήσης), I believe, I might be eligible to claim EUR 400 per ticket, according to EU261/2004, since the flight distance is 2636 km and the delay was more than 2 hours.

Εάν η αεροπορική εταιρεία δεν σας στείλει απάντηση εντός 6 εβδομάδων από την παραλαβή ή αν δεν είστε ικανοποιημένοι με την απάντησή τους, τότε το ίδιο έντυπο και οι κάρτες επιβίβασης θα πρέπει να αποσταλούν στην αντίστοιχη Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, όπου το περιστατικό έλαβε χώρα (η ιστοσελίδα όλων των ευρωπαικών Αρχών βρίσκεται εδώ   και για την Ισλανδία, Νορβηγία και Ελβετία εδώ .

Το ποσό της αποζημείωσης κυμαίνεται απο 400-600 ευρώ.

Η καταγγελία ισχύει για τις εξής ΜΟΝΟ περιπτώσεις:

1. η πτήση είναι εντός της ΕΕ και εκτελείται είτε από αεροπορική εταιρεία της ΕΕ είτε από αεροπορική εταιρεία εκτός ΕΕ,
2. η πτήση αναχωρεί από την ΕΕ προς χώρα εκτός ΕΕ που εκτελείται από αεροπορική εταιρεία της ΕΕ ή εκτός ΕΕ
3. εάν η πτήση φτάνει στην ΕΕ από χώρες εκτός ΕΕ και εκτελείται από αεροπορική εταιρεία της ΕΕ
4. Προσοχή! εάν η πτήση φτάνει στην ΕΕ από χώρες εκτός ΕΕ και εκτελείται από αεροπορική εταιρεία εκτός της ΕΕ, τότε δεν ισχύει ο κανονισμός 261/2004 και δεν δικαιούστε αποζημείωση.
   

Παραδείγματα

• Πτήση απο Αθήνα-Όσλο με ενδιάμεσο σταθμό τη Φρακφούρτη εκτελείται από τη Lufthansa και έχει καθυστέρηση 2,5 ώρες στην Αθήνα. Η καταγγελία γίνεται στη Lufthansa και μετά στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) της Ελλάδος. Δικαιούστε αποζημείωση.
  
• Πτήση απο Αθήνα-Όσλο με ενδιάμεσο σταθμό τη Φρακφούρτη εκτελείται από τη Lufthansa και έχει καθυστέρηση 2,5 ώρες στη Φρακφούρτη. Η καταγγελία γίνεται στη Lufthansa και μετά στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Γερμανίας. Δικαιούστε αποζημείωση.
• Πτήση απο Αθήνα-Όσλο με ενδιάμεσο σταθμό τη Φρακφούρτη εκτελείται από τη σκανδιναβική SAS (ενώ το εισιτήριο έχει εκδοθεί απο τη Lufthansa) και έχει καθυστέρηση 2,5 ώρες στη Φρακφούρτη. Η καταγγελία γίνεται στη SAS και μετά στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Γερμανίας. Δικαιούστε αποζημείωση.
• Πτήση απο Μόναχο-Τόκυο εκτελείται από την ιαπωνική ANA και έχει καθυστέρηση 5 ώρες στο Μόναχο. Η καταγγελία γίνεται στην ANA και μετά στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Γερμανίας.  Δικαιούστε αποζημείωση.
• Πτήση απο Τόκυο-Μόναχο εκτελείται από τη Lufthansa και έχει καθυστέρηση 5 ώρες στο Τόκυο. Η καταγγελία γίνεται στη Lufthansa και μετά στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Γερμανίας. Δικαιούστε αποζημείωση.
• Πτήση απο Τόκυο-Μόναχο εκτελείται από την ιαπωνική ΑΝΑ και έχει καθυστέρηση 5 ώρες στο Τόκυο. Δεν μπορείτε να κάνετε καταγγελία και δεν υπάρχει ούτε αποζημείωση.
• Πτήση απο Αθήνα-Κων/πολη-Τόκυο εκτελείται από τις Τουρκικές Αερογραμμές και έχει καθυστέρηση 5 ώρες στην Κων/πολη. Η καταγγελία γίνεται στις Τουρκικές Αερογραμμές και μετά στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Τουρκίας. Δικαιούστε αποζημείωση. Προσοχή, αν η πτήση σας είναι μόνο Κων/πολη-Τόκυο δεν μπορείτε να κάνετε καταγγελία και δεν υπάρχει ούτε αποζημείωση.
• Πτήση απο Τόκυο-Κων/πολη-Αθήνα εκτελείται από τις Τουρκικές Αερογραμμές και έχει καθυστέρηση 5 ώρες στο Τόκυο. Δεν μπορείτε να κάνετε καταγγελία και δεν υπάρχει ούτε αποζημείωση.
• Πτήση με οποιαδήποτε εταιρεία και έχετε καθυστέρηση ωρών λόγω ομίχλης. Δεν μπορείτε να κάνετε καταγγελία και δεν υπάρχει ούτε αποζημείωση. Η εταιρεία μπορεί να επικαλεστεί έκτακτη ανάγκη και να απορρίψει το αίτημά σας.
  
  
  Αποζημείωση καταλύματος, μια εμπειρία όπως την έχει μεταφέρει φίλος τού Διαδικτύου με Airbnb. 
  Κλείσαμε ένα κατάλυμα μέσω Airbnb. Όλα επιβεβαιωμένα, πληρωμένα, και φαινομενικά εντάξει. Όταν όμως φτάσαμε στο κατάλυμα γύρω στις 11:30 το βράδυ, ο διαχειριστής (management company) δεν απαντούσε σε κανένα μήνυμα ή κλήση. Καμία πρόσβαση, κανένας κωδικός, τίποτα. Ήμασταν κυριολεκτικά χωρίς στέγη για τη νύχτα. Προφανώς, τόσο αργά δεν υπήρχε κανείς διαθέσιμος από την εταιρεία διαχείρισης να μας εξυπηρετήσει, οπότε αναγκαστήκαμε να κλείσουμε ξενοδοχείο της τελευταίας στιγμής, το οποίο κόστισε 135,66 €, αλλά τουλάχιστον είχε πλούσιο πρωινό μπουφέ!
   
  Την ίδια στιγμή επικοινώνησα με την Airbnb, έστειλα αποδεικτικά, screenshots, τηλεφωνικά logs κ.λπ. Τι έκανε η Airbnb στην αρχή...Οι πρώτες απαντήσεις ήταν οι κλασικές: θα σας επιστρέψουμε το ποσό της κράτησης και μέχρι 20 % ως ευγενική χειρονομία (goodwill gesture). Αυτό είναι το πρώτο “κόλπο” που εφαρμόζουν. Οι περισσότεροι το δέχονται, θεωρώντας πως είναι το καλύτερο που μπορούν να πάρουν. 
  
  
  Τι λέει η νομοθεσία και η πολιτική AirCover? 
  Η Airbnb Ireland UC, που διαχειρίζεται όλες τις κρατήσεις στην Ε.Ε. και το Η.Β., δεσμεύεται από: την Οδηγία 2011/83/ΕΕ για τα Δικαιώματα των Καταναλωτών και τον Νόμο περί Δικαιωμάτων Καταναλωτή του Ηνωμένου Βασιλείου (Consumer Rights Act 2015). Αυτοί οι νόμοι λένε καθαρά ότι: ...αν μια υπηρεσία δεν παρασχεθεί όπως συμφωνήθηκε, ο καταναλωτής έχει δικαίωμα πλήρους επιστροφής χρημάτων και αποζημίωσης για εύλογα έξοδα που προκύπτουν άμεσα από την αθέτηση της σύμβασης... Επίσης, η ίδια η Airbnb, μέσα στην πολιτική AirCover for Guests, αναφέρει ότι: ...εάν ο επισκέπτης δεν έχει πρόσβαση στο κατάλυμα χωρίς δική του υπαιτιότητα, η Airbnb καλύπτει πλήρως το κόστος και κάθε εύλογη δαπάνη για εναλλακτική διαμονή.... Δηλαδή: αν ο οικοδεσπότης δεν απαντήσει ή δεν σας δώσει πρόσβαση, η Airbnb υποχρεούται να σας επιστρέψει και τα λεφτά της κράτησης και το ποσό του ξενοδοχείου και όχι μόνο το 20%. 
   
  Επικαλέστηκα ακριβώς αυτά (AirCover και ευρωπαϊκή νομοθεσία) και ζήτησα εξέταση από ανώτερο υπεύθυνο (Senior Case Manager). Στην αρχή συνέχισαν να λένε ότι είναι "one-time exception" και "goodwill", αλλά αναγκάστηκαν να καταβάλουν το πλήρες ποσό των 135,66€. Έτσι, τελικά: μείναμε δωρεάν σε ξενοδοχείο με μπουφέ πρωινό, πήραμε πίσω όλα τα χρήματα της Airbnb και καταθέσαμε επίσημη καταγγελία για τον τρόπο που χειρίστηκαν την υπόθεση.
   
  Τι να κάνετε αν σας τύχει κάτι παρόμοιο.
  • φωτογραφίστε και κρατήστε αποδεικτικά (κλήσεις, μηνύματα, screenshots).
  • Αναφέρετε το περιστατικό αμέσως μέσω της εφαρμογής Airbnb (ώστε να υπάρχει επίσημη ώρα αναφοράς).
  • Μην αποδέχεστε “ευγενικές χειρονομίες” ή “one-time exceptions”.
  • Ζητήστε ρητά επανεξέταση υπό το AirCover Denied Access clause. 
  • Επικαλεστείτε την Οδηγία 2011/83/ΕΕ και τον Consumer Rights Act 2015. Αυτά ισχύουν πανευρωπαϊκά.
  • Αν δεν ικανοποιηθείτε, ζητήστε γραπτώς να προωθηθεί η υπόθεση στην ομάδα Policy Compliance ή Trust & Safety. 
  • Μην φοβάστε να επιμείνετε, να επικαλεστείτε το δίκαιο σας, και να ζητήσετε να εφαρμοστεί η AirCover όπως είναι γραμμένη.
  • Χρυσός κανόνας: κλείνετε καταλύματα, μόνο σε εκείνα που έχουν κριτικές, άσχετα αν τις διαβάζετε ή όχι.
    
  
  

  5. Επιλογή αεροπορικής εταιρείας

  Όταν σκέπτεστε να πάτε Μιλάνο για ένα εσπρεσάκι και να γυρίσετε σε 1-2 μέρες, τότε η επιλογή μιας αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους ας είναι μέσα στα πλάνα σας. Αντιθέτως, αν σχεδιάζετε ένα πολυήμερο και ακριβό ταξίδι, τότε ξεχάστε τις φτηνές εταιρείες... γιατί αν κάτι πάει στραβά (ακύρωση, καιρός ή καθυστέρηση) θα χάσετε ολόκληρο το ταξίδι σας. Επιλέξτε μια "σοβαρή" εταιρεία ακόμη και αν πληρώσετε λίγο παραπάνω. 

  
  

  Αν ταξιδεύετε με κάποιο γραφείο ταξιδίων, που συνήθως χρησιμοποιούν φτηνές αεροπορικές εταιρείες για περιορισμό του συνολικού κόστους (και περισσότερα δικά τους έσοδα, άλλωστε τα γραφεία δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα) να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και καχύποπτοι για την επιλογή τους. Κάποια γραφεία αφήνουν τον αεροπορικό ναύλο εκτός τελικής τιμής, στη δική σας επιλογή αν και προτείνουν την αεροπορική εταιρεία και τον τόπο συνάντησης. Βέβαια, αυτό συνηθίζεται από έμπειρους ταξιδιώτες και όχι πρωτάρηδες οι οποίοι τα περιμένουν όλα απο τον αρχηγό της αποστολής και η πρώτη συνάντηση γίνεται στο αεροδρόμιο. 

   

  Η επιλογή της αεροπορικής εταιρείας γίνεται ως εξής: είτε γνωρίζετε την εταιρεία, οπότε επισκέπτεστε απευθείας το site της είτε μελετάτε ένα από τα ταξιδιωτικά site που σας προτείνουν πολλές πτήσεις (π.χ. skyscanner, airtickets, jetcost ή κάποιο άλλο) οπότε επιλέγετε εκείνη την πτήση ανάλογα με την ώρα αναχώρησης-άφιξης, τη διάρκεια, τα stopover κ.λπ. Μπορείτε να αγοράσετε το εισιτήριο απευθείας απο αυτούς (εγώ δεν το προτιμώ) είτε να το αγοράσετε απο την προτεινόμενη αεροπορική εταιρεία (αυτό προτιμώ). Προσοχή, αν η πτήση έχει ενδιάμεση στάση με διαφορετικές εταιρείες που δεν συνεργάζονται (δεν έχουν δηλαδή codeshare agreement), καλό είναι να την αποφύγετε, γιατί σε καθυστέρηση της πρώτης πτήσης, χάνετε τη δεύτερη χωρίς αποζημείωση.

   

  Αν κανένα site δεν μπορεί να σας βρει τελικά μια αποδεκτή λύση (όπως μου συνέβει σε εμένα απο το Bergen της Νορβηγίας στη Σκωτία) τότε πηγαίνετε στο FlightConnections, όπου δινει όλα τα αεροδρόμια του κόσμου. Επιλέγετε το αεροδρόμιο αναχώρησης και βλέπετε όλους τους απευθείας προορισμούς του. Διαλέγετε τον προορισμό σας, με δεξί κλικ, και ο χάρτης σάς δίνει την αεροπορική εταιρεία και τα δρομολόγιά της. Ε.. μετά είναι όλα εύκολα. Πηγαίνετε στην ιστοσελίδα της και αγοράζετε το εισιτήριο online. Συνήθως υπάρχουν 2 ή 3 ναύλοι, ανάλογα αν θέλετε μόνο χειραποσκευή (χωρίς refund σε περίπτωση ακύρωσης), με βαλίτσα (με ή χωρίς επιβάρυνση σε αλλαγή ημερομηνίας) και μια τρίτη περίπτωση (ακριβότερη) που δίνει τη δυνατότητα ακύρωσης ή αλλαγής. Αυτή την περίπτωση την χρησιμοποιείτε κυρίως αν δεν ξέρετε με σιγουριά την ημερομηνία επιστροφής. Διαβάστε προσεκτικά τα ψιλά γράμματα τού κάθε ναύλου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί ....μετά την απομάκρυνση από το ταμείο.......😰😰.    
  

  
  
  6. Πότε αγοράζω το εισιτήριο, νωρίς ή αργά και η περίπτωση του Skiplagging;
  Αυτή είναι μία δύσκολη ερώτηση, γιατί οι αεροπορικές εταιρείες είναι κάτι σαν τα Χρηματηστήρια, ανεβοκατεβάζουν τις τιμές διαρκώς, κυρίως για λόγους ανταγωνιστικούς ή όταν θέλουν να σας ψαρέψουν. Ναι.. να σας ψαρέψουν και θα σας εξηγήσω πώς!
   
  • ..αγοράστε το εισιτήριο 3 μήνες πριν ή τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν την αναχώρηση..... προτείνουν οι ειδικοί στο Διαδίκτυο. Πριν απο τους 3 μήνες, το εισιτήριο ίσως να είναι πιό ακριβό (το έχω διαπιστώσει) γιατί οι εταιρείες έχουν την ευχέρεια νέων επιβατών και ξέρουν καλά ότι οι περισσότεροι είμαστε αναποφάσιστοι. Οι μέσες τιμές των εισιτηρίων τείνουν να αυξάνονται όσο πλησιάζει η ημερομηνία αναχώρησης (επομένως η αναμονή για κράτηση την τελευταία στιγμή μπορεί να είναι ένα ακριβό στοίχημα) αλλά ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΣΙΓΟΥΡΟ. Αν η πτήση  δεν γεμίσει, η τιμή του εισιτηρίου πέφτει (μου έχει συμβεί 😭😭). Βέβαια σε περίοδο εορτών, τριημέρων και καλοκαιρινών διακοπών μην περιμένετε να βρείτε φτηνές πτήσεις!
  • Οι ειδικοί προτείνουν: ...book on Weekends but not on a Tuesday or a Friday. Αυτό δεν το έχω διαπιστώσει, ίσως όμως έχουν δίκιο γιατί πολλά επαγγελματικά ταξίδια κλείνονται τις εργάσιμες μέρες και οι επιβάτες συνήθως δεν ενδιαφέρονται για την τιμή του, επειδή πληρώνεται από κάποιον χορηγό, την εταιρεία τους ή το πανεπιστήμιο. Εσείς όμως το πληρώνετε απο την τσέπη σας.
    
  • Αν είστε ευέλικτοι στις ημερομηνίες πτήσης σας, συγκρίνετε τους ναύλους 2-3 ημερών πριν και μετά.. και μην εκπλαγείτε για τη διαφορά τιμών από μέρα σε μέρα.
  • Συγκρίνετε τις τιμές ενός Return trip με ένα άλλο multi-city, όπου η επιστροφή δεν γίνεται απο το ίδιο αεροδρόμιο, αλλά ένα κοντινό, σε απόσταση, αεροδρόμιο (π.χ. Βενετίας-Τεργέστης ή Φρανκφούρτης-Ντύσελντορφ) και ίσως ανακαλύψετε φθηνότερους ναύλους.
  • Οι απευθείας πτήσεις (χωρίς ενδιάμεση στάση) κοστίζουν λιγότερο σε ώρα, ίσως και σε χρήμα. Ελέγξτε το! Οι απευθείας πτήσεις μπορεί να κοστίζουν λιγότερο από τις πτήσεις με στάσεις, ειδικά σε περίοδο χαμηλής κίνησης (Νοέμβριος ή Μάρτιος) και δεν έχουν τα επιπλέον τέλη αεροδρομίων των ενδιάμεσων σταθμών.
  • Περιηγηθείτε συχνά στην ιστοσελίδα της εταιρείας πριν επιλέξετε την πτήση σας, αλλά εδώ βρίσκεται ΜΙΑ ΠΑΓΙΔΑ. Η αεροπορική εταιρεία γνωρίζει το ΙΡ σας (δηλαδή τη διεύθυνση του browser σας από όπου στέλνονται οι πληροφορίες). Με ένα ειδικό αλγόριθμο που διαθέτει διαπιστώνει ότι ....εσείς θέλετε να προβείτε σε μία αγορά αλλά είστε αναποφάσιστοι.... Για να σας τρομάξει, αυξάνει την τιμή του ναύλου και εσείς τρομακρατείστε, διαπιστώνοντας ότι ο ναύλος αυξήθηκε και προχωρείτε "επιπόλαια" στην αγορά του. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ! Τί κάνετε λοιπόν, κλείνετε τον υπολογιστή σας και πάτε για καφέ. Ξανά ασχολείστε μετά από μερικές μέρες και διαπιστώνετε ότι οι τιμές έχουν επανέλθει στο φυσιολογικό. Έχετε γίνει ξεφτέρια.... μπράβο σας! Υπάρχουν όμως και εναλλακτικοί τρόποι. Δυο είναι οι πιό βασικοί: (1) να χρησιμοποιήσετε έναν άλλον υπολογιστή που έχει άλλο ΙΡ (κάθε υπολογιστής έχει ένα μοναδιαίο ΙΡ) που δεν τον έχετε χρησιμοποιήσει στη συγκεκριμένη αναζήτηση και συνεπώς είναι "αμόλυντος" για την εταιρεία και αγοράζετε αμέσως το εισιτήριο που ήδη έχετε προσχεδιάσει. (2) Χρησιμοποιήστε ανώνυμη περιήγηση, όπου το ΙΡ σας είναι μυστικό και δεν το αναγνωρίζει η εταιρεία. Στην περίπτωση του firefox (Mozilla) αυτό γίνεται απο το Μενού (File, New Private Windows) ή πληκτρολογώντας Ctlr+Shift+P. Είναι επίσης λίαν επιθυμητό να σβήνετε όλο το ιστορικό περιήγησή σας (Μενού, History, Clear All History) ανά τακτά χρονικά διαστήματα αν και αυτό θα επηρεάσει τους κωδικούς εισόδου ιστοσελίδων σας που θα πρέπει να τους ξαναγράψετε. Εντούτοις είναι σημαντικό να μην ανιχνεύεστε εύκολα.
  • Τελευταία, διαδίδεται στο Διαδίκτυο, ως χορηγούμενη διαφήμιση, το skiplagging που αναζητά προορισμούς με ενδιάμεσο σταθμό τον.. προορισμό σου, π.χ. Φρανκφούρτη. Δηλαδή βγάζεις εισιτήριο για Ισλανδία, μέσω Φρανκφούρτης και κατεβαίνεις στη Φρακφούρτη μη συνεχίζοντας το δεύτερο δρομολόγιο. Λένε, ότι το εισιτήριο μπορεί να είναι φτηνότερο από ότι να το βγάλεις μόνο για Φρανκφούρτη. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχεις μόνο χειραποσκευή. Η γνώμη μου είναι, ότι πρόκειται για ένα ακόμη κόλπο κάποιων γραφείων ταξειδίων να σου κλείσουν εισιτήριο. Πιθανώς όμως και να μπορείς να το κάνεις και μόνος σου. Εγώ δεν τόχω δοκιμάσει και πιστεύω ότι δεν είναι για τους συχνούς ταξιδιώτες, επειδή η αεροπορική εταιρεία μπορεί να σε βάλει σε black list και να σε αποκλείσει μελλοντικά από πελάτη της. Παράλληλα, έχει την πιστωτική σου κάρτα, οπότε μπορεί να σε χρεώσει (με τη μορφή προστίμου) καθυστέρηση πτήσης, επειδή δεν παρουσιάστηκες στο δεύτερο δρομολόγιο ή να σε σέρνει στα δικαστήρια (αυτό ισχύει στην Αμερική). Τελευταία, οι εταιρείες χρεώνουν ακόμη και 100€ για no show (δηλαδή αν δεν εμφανιστείτε στις πτήσεις σας). 

  

  in case of no-show... (Turkish Airlines)

  
  
  
  7. carriers, codeshare, κάρτα Μιλίων και επιβράβευση συχνών επιβατών
  marketing carrier είναι η αεροπορική εταιρεία που σας πουλά το εισιτήριο. 
  ticketing carrier είναι η αεροπορική εταιρεία που εκδίδει το εισιτήριο και ο IATA code αντιστοιχεί στους τρεις πρώτους αριθμούς του eticket (π.χ. 001 είναι American Airlines, 390 Aegean, 220 Lufthansa). Συνήθως ταυτίζεται με το marketing carrier, αλλά όχι πάντα, και είναι ο αερομεταφορέας του μεγαλύτερου σκέλους του ταξιδιού σας. 
  operating carrier είναι ο αερομεταφορέας που παρέχει το αεροσκάφος, το πλήρωμα, τις υπηρεσίες επίγειας εξυπηρέτησης και οτιδήποτε σχετίζεται με την πτήση. 
  validating carrier είναι η αεροπορική εταιρεία που εκδίδει και επικυρώνει το εισιτήριο. Συνήθως πρόκειται για την ίδια εταιρεία που σας πουλά το εισιτήριο (marketing carrier) και που εκτελεί την πτήση (validating carrier), αλλά μπορεί να είναι και διαφορετική εάν το επιτρέπει το επιχειρηματικό μοντέλο συνεργασίας. 
   
  Αεροπορικές εταιρείες μπορεί να δημιουργήσουν έναν όμιλο βάσει του οποίου μπορούν να κάνουν κράτηση, να πουλούν εισιτήρια και να εκτελούν πτήσεις η μια για την άλλη. Αυτή η περίπτωση ονομάζεται Codeshare.  Τέτοιες αεροπορικές συμμαχίες είναι η Star Alliance, η SkyTeam, η Oneworld κ.λπ. που συνδέουν με codeshare πολλές πόλεις του κόσμου. Π.χ. μπορείτε να φύγετε από Αθήνα με Aegean, στη Φρακφούρτη να επιβιβαστείτε σε πτήση της Lufthansa για την Πόλη του Παναμά και μετά με Avianca να συνεχίσετε το ταξίδι σας για Μπογκοτά. Και όλα αυτά με το ίδιο εισιτήριο γιατί και οι τρεις αυτές εταιρείες ανήκουν στον ίδιο όμιλο (Star Alliance) και μπορούν μέσω του Codeshare να εκδώσουν κοινό εισιτήριο, έτσι ώστε τις βαλίτσες σας να τις παραλάβετε στον τελικό προορισμό...
   
  Με το Codeshare, μπορείτε εύκολα να κερδίζετε μίλια κάθε φορά που κάνετε κράτηση πτήσης. Είναι ένα τρικ των εταιρειών κάθε ομίλου, να σας έχει πάντα πελάτη και να μην το παίζετε δίπορτο, επιλέγοντας άλλη εταιρεία εκτός ομίλου. Βέβαια, αυτά ισχύουν αν είστε συχνός ταξιδιώτης, διαφορετικά η Ryanair είναι μια χαρά. Εντούτοις, έχετε κάποια πλεονεκτήματα με την κάρτα μιλίων σας. Δωρεάν βαλίτσα, παραμονή στο lounge, δωρεάν αναβάθμιση θέσης και άλλα πολλά που μπορείτε να βρείτε στις ιστοσελίδες της κάθε εταιρείας (π.χ. για Aegean δείτε εδώ).
   
  Για να γίνετε "χρυσό" μέλος (ή όπως διαφορετικά λέγεται) μιας αεροπορικής εταιρείας και να απολαμβάνετε όλα τα πλεονεκτήματα της κάρτας μιλίων σας υπάρχουν όροι και προυποθέσεις, που είναι διαφορετικές στην κάθε εταιρεία. Π.χ. στην ιστοσελίδα της Aegean αναφέρονται λεπτομερώς όλα τα ψιλά γράμματα, που δεν είναι καθόλου ψιλά.... επιγραμματικά θα πρέπει κάθε χρονιά να ξοδεύεται τουλάχιστον 1500 ευρώ για εισιτήρια αν θέλετε να ονομάζεστε "χρυσό μέλος". 
  
  
  Κάποιοι επιβάτες αγοράζουν ακριβότερα εισιτήρια για να έχουν διαφορετικούς ναύλους (είναι οι λατινικοί κωδικοί A, B, Y, K, X, N, ..... που προσδιορίζουν τα πόσα μίλια θα σας δοθούν  εφόσον έχετε εκτελέσει την πτήση), που δίνουν περισσότερα μίλια, με σκοπό να συμπληρώσουν τον απαραίτητο αριθμό μιλίων και να διατηρήσουν τη βαθμίδα τους και το επόμενο έτος.
   
  Αυτός ο ακριβότερος ναύλος εγκυμονεί κάποιες φορές κινδύνους. Ταξίδευα με LATAM από Σαντιάγο Χιλής στο Σάο Πάολο Βραζιλίας και από εκεί με Lufthansa για Φρανκφούρτη. Ως μέλος της Aegean έχω την κάρτα της Miles&Bonus, στην οποία θα πιστώντουσαν μίλια μόνο για τη διαδρομή Σάο Πάολο-Φρανκφούρτη (Aegean, Lufthansa ανήκουν στον ίδιο όμιλο συμμαχίας), όχι όμως και της διαδρομής Σαντιαγο-Σάο Πάολο (η LATAM δεν ανήκει στον ίδιο όμιλο συμμαχίας).  Έπεσα σε μέρα απεργίας γερμανικού αεροδρομίου και η δεύτερη πτήση προς Φρανκφούρτη ακυρώθηκε και με έβαλαν σε πτήση της LATAM προς Βαρκελώνη. Εκτός απο την πολύωρη ταλαιπωρία, έχασα και 3000 περίπου μίλια! Η Aegean δεν δέχτηκε την αίτησή μου, γιατί όμως;;
   
  Τα πλεονεκτήματα που σας δίνει μια "χρυσή κάρτα" δεν είναι τζάμπα, τα πληρώνετε κατά την αγορά του εισιτηρίου σας, ασχέτως αν θα τα χρησιμοποιήσετε ή όχι. Συνεπώς, όταν η Aegean ζητά από τη LATAM να δώσει μίλια για μένα, είναι σαν να της λέει "...δώσε μου 30 ευρώ για τον επιβάτη που μετέφερες στη Βαρκελώνη και που θα πρέπει να τον πιστώσω ανάλογα μίλια..." και η LATAM να απαντά "...πριτσ, εγώ δεν είμαι μέλος της συμμαχίας, αλλά ούτε έχω κάνει ειδική συμφωνία με εσένα, όπως έχω κάνει με τη Lufthansa...". Βασικά, αυτή η στοιχομυθία είναι δική μου υπόθεση, 😁😁, αλλά δεν νομίζω να απέχει πολύ απο την πραγματικότητα. Όταν με μίλια μπορώ να αγοράσω ένα αεροπορικό εισιτήριο (πληρώνοντας μόνο τους φόρους αεροδρομίου), ακόμη και με μίλια να εξαγοράσω ένα ποσό από το λογαριασμό της ΔΕΗ, αυτό σημαίνει ότι τα "μίλια κοστίζουν χρήμα" και κάποιος πρέπει να τα πληρώσει. Άλλο ένα παράδειγμα είναι η αναβάθμιση θέσης σε Business, που έχουν τα μέλη της "χρυσής κάρτας". Δηλαδή αγοράζεις ένα εισιτήριο Economy και ζητάς αναβάθμιση, που σε περίπτωση διαθεσιμότητας, σου την παραχωρούν αδειάζοντας μια θέση Economy που την δίνουν σε έναν άλλο ταξιδιώτη. Αν ζούσε ο παππούς μου θάλεξε "...με ένα σμπάρο δυό τρυγόνια...". Ας μην ξεχνάμε ότι οι αεροπορικές εταιρείες δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα και μας κάνουν να χαιρόμαστε όταν μας ταξιδεύουν ανά τον κόσμο. Ας μην γκρινιάζουμε λοιπόν, αλλά να είναι γνώση μας το παιχνίδι τους.
  
   
  8. Jet lag σε υπερπόντια ταξίδια: πως να το διαχειριστώ
  Το jet lag είναι ένας σημαντικός παράγοντας κούρασης σε υπερπόντια ταξίδια με μεγάλη διαφορά ώρας, περισσότερες απο 4. Ως συχνός ταξιδιώτης έχω αισθανθεί πολλές φορές τις επιπτώσεις του jet lag (κούραση και υπνηλία σε άσχετες ώρες) και έχω παρατηρήσει ότι ο χρόνος αποθεραπείας μου έχει βελτιωθεί με κάποιες στρατηγικές διαχείρισής του. Το Jet lag δεν μπορεί να προληφθεί, ούτε υπάρχουν φάρμακα γιαυτό,  μπορούμε όμως να μειώσουμε τις επιπτώσεις του.
   
  

  
  Το Jet lag είναι μια προσωρινή διαταραχή του ύπνου που μπορεί να συμβεί όταν το εσωτερικό ρολόι του σώματός μας δεν συγχρονίζεται με τη ζώνη ώρας του προορισμού, ειδικά όταν διασχίζουμε πολύ γρήγορα πολλές ζώνες ώρας. Αυτό συμβαίνει με τις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων. Το σώμα έχει το δικό του εσωτερικό ρολόι (γνωστό ως κιρκάδιος ρυθμός), το οποίο ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης και άλλες φυσιολογικές διεργασίες.
  
  Όταν ταξιδεύουμε προς την Ιαπωνία ή την Αυστραλία, χώρες που έχουν πολλές ζώνες ώρας, σε σχέση με την Ελλάδα, το εσωτερικό ρολόι του σώματός μας δεν μπορεί να προσαρμοστεί αυτόματα και χρειάζεται λίγες μέρες προσαρμογής. Αυτή η ασύμπτωτη διαφορά μεταξύ του εσωτερικού ρολογιού και του νέου περιβάλλοντος μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα συμπτώματα, γνωστά ως jet lag.
  
  Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων του jet lag ποικίλλει και εξαρτάται από την κατεύθυνση της πτήσης μας. Έτσι, ο προγραμματισμός ταξιδιού (πριν την αναχώρηση, κατά τη διάρκεια και μετά) μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
  
  Οι στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων του jet lag περιλαμβάνουν την προσαρμογή του προγράμματος ύπνου πριν από το ταξίδι, την ενυδάτωση, την έκθεση στο φυσικό φως και τη διαχείριση του ύπνου. Αν και αυτά τα μέτρα μπορούν να βοηθήσουν δραστικά, εντούτοις όλοι μας δεν θα εμφανίσουν τα ίδια συμπτώματα, γιατί κάθε άτομο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά.
  
  Τα συμπτώματα μπορεί να είναι διαταραχές ύπνου (δυσκολία να αποκοιμηθούμε ή ξυπνάμε πολύ νωρίς),  ημερήσια κόπωση (αίσθημα κόπωσης και λήθαργου κατά τη διάρκεια της ημέρας), δυσκολία συγκέντρωσης, ζάλη, ναυτία και έμετο (σε ακραίες περιπτώσεις), ακόμη και πεπτικά προβλήματα στην πέψη (δυσκοιλιότητα ή διάρροια) ίσως και πονοκέφαλος. Αλλά μην ανησυχείτε και μην αναβάλλετε το ταξίδι σας. Τα αναφερόμενα συμπτώματα είναι σαν τις οδηγίες φαρμάκου. Πολλές είναι υπερβολικές.
  
  Διαχείριση πριν το ταξίδι
  Βασικά, προετοιμάζουμε το σώμα μας για τη νέα ζώνη ώρας με τα εξής βήματα:
  

  • Σταδιακή προσαρμογή ώρας: εαν το ταξίδι είναι προς τα ανατολικά, τότε πηγαίνουμε για ύπνο νωρίτερα και ξυπνάμε νωρίτερα σαν να είμαστε στο νέο τόπο. Αν ταξιδεύουμε δυτικά, κάνουμε το αντίθετο.
  • Μένουμε ενυδατωμένοι: αυξάνουμε καθημερινά την πρόσληψη νερού μέχρι την αναχώρησή μας, καθώς έτσι βοηθάμε το σώμα μας να αντιμετωπίσει τις αλλαγές. Κάποιοι διαιτολόγοι προτείνουν νερό καρύδας (όχι γάλα καρύδας) επειδή διαθέτει ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο και μαγνήσιο) που βοηθούν στην αναπλήρωση των χαμένων θρεπτικών συστατικών. Ακόμη και τα ισοτονικά (τύπου Power Ade) μπορεί να βοηθήσουν. Αντίστοιχα, προσαρμόζουμε την ώρα των γευμάτων μας, ώστε να ευθυγραμμίζονται με τις τοπικές ώρες γευμάτων του προορισμού μας.
  • Βεβαιωθείτε ότι είστε ξεκούραστοι πριν το ταξίδι. Η κούραση (π.χ. τρεξίματα τελευταίας στιγμής) μπορεί να επιδεινώσει το jet lag. 
  • Stopover to be or not to be: κάποιοι περιλαμβάνουν μια ενδιάμεση στάση στην πολύωρη πτήση τους, γιατί πιστεύουν οτι είναι ένας καλός τρόπος αντιμέτωπισης του jet lag. Η προσθήκη μιας ενδιάμεσης στάσης (στην αγορά του εισιτηρίου επιλέγετε multicity και όχι return trip) μπορεί να γίνει με ελάχιστο έως καθόλου επιπλέον κόστος. Στο διαδίκτυο όμως θα βρείτε πολλές διαφορετικές γνώμες. Δοκιμάζετε και αποφασίζετε για το επόμενο ταξίδι σας.
    
  • Πολύ βασικό... επιλέξτε εκ των προτέρων σωστή θέση στο αεροπλάνο, ακόμη και αν θα πληρώσετε extra χρήματα. Πιστέψτε με, αξίζει τον κόπο! Η θέση σε διάδρομο είναι μια καλή επιλογή ή εκείνες που έχουν διαθέσιμο πλευρικό χώρο (πχ. στο Boeing 747 οι τελευταίες θέσεις ή του Airbus A380 οι θέσεις στο δεύτερο όροφο του αεροπλάνου). Ακόμη, και οι θέσεις που δεν έχουν μπροστά τους άλλα καθίσματα, εντούτοις αυτές θεωρούνται πολύ ακριβότερες. 
  • Στο διαδίκτυο υπάρχουν εφαρμογές app που σας προσαρμόζουν στη νέα ζώνη ώρας σας με σκοπό να μειώσετε τα συμπτώματα του jet lag. Π.χ. η TimeShifter έχει καλές κριτικές, αλλά δεν την έχω δοκιμάσει ακόμη. 
  • Μπορεί να μην σχετίζεται με το jet lag αλλά επισκεφτείτε καλού-κακού π.χ. την ιστοσελίδα Corporate Traveller για να διαπιστώσετε αν χρειάζεται έκδοση βίζας και τεστ COVID για να μην σας χαλάσει το ταξίδι σας κάτι το απρόβλεπτο. Επιλέξτε χώρα έκδοσης διαβατηρίου, χώρα αναχώρησης και χώρα προορισμού.
    

  
  Διαχείριση κατά την πτήση
  

  • Περίεργο αλλά όμως αληθινό. Ρυθμίστε το ρολόι σας στην ώρα προορισμού μόλις επιβιβαστείτε. Αυτή η νοητική μετατόπιση μπορεί να σας βοηθήσει να αρχίσετε να προσαρμόζεστε στη νέα ζώνη ώρας. Προσοχή όμως μην χάσετε το επόμενο αεροπλάνο σε ενδιάμεσο σταθμό!
  • Sleep on the Plane: προσπαθήστε να κοιμηθείτε στο ταξίδι σας την ώρα που είναι νύκτα στον προορισμό σας. Βεβαια, αυτό δεν είναι εύκολο γιαυτό χρησιμοποιήστε μάσκα ματιών, ωτοασπίδες (προτιμώ με υλικό σιλικόνης, ενώ εναλλακτικά, υπάρχει η εφαρμογή app myNoise, σε μία πλήρη σειρά θορύβων φόντου που μπορείτε να κοιμηθείτε υπό τον ήχο της βροχής ή ενός καταρράκτη) και μαξιλάρι λαιμού για να δημιουργήσετε ένα άνετο περιβάλλον ύπνου ή οτιδήποτε άλλο που ευνοεί τον ύπνο (δεν το συζητώ να αγοράσετε εισιτήριο σε business και να ξοδέψετε μια περιουσία για να κοιμηθείτε σε θέση που γίνεται κρεββάτι). Η κίνηση στην καμπίνα του αεροπλάνου ίσως να μην σας βοηθήσει πολύ, γιατί τα σερβιρίσματα (μετά την απογείωση και πριν την προσγείωση) διαρκούν 3-4 ώρες.
  • Μείνετε ενυδατωμένοι: συνεχίστε να πίνετε νερό καθ' όλη τη διάρκεια της πτήσης και αποφύγετε το υπερβολικό αλκοόλ και την καφεΐνη, καθώς αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση. Προτείνεται να πίνετε 250ml νερού ανά ώρα πτήσης ή περισσότερο εάν αισθάνεστε δίψα. Παράλληλα, ο αέρας της καμπίνας έχει μόνο 10-20% υγρασία (στο σπίτι σας έχει συνήθως >40%), που μπορεί να προκαλέσει ξηροφθαλμία και ξηροδερμία (εγώ προσωπικά δεν έχω αισθανθεί κανένα τέτοιο σύμπτωμα) και γιαυτό η ενυδάτωση είναι πολύ βασική. Πίνετε νερό ακόμη και αν νομίζετε ότι δεν διψάτε.
  • Επιλογή γεύματος: ένα ελαφρύ γεύμα με αξιοπρεπή μερίδα πρωτεΐνης (ψάρι, κοτόπουλο ή αυγά) και λαχανικά ή σαλάτα είναι το καλύτερο που μπορείτε να φάτε. Αποφύγετε τα ζυμαρικά και το κάρυ, που δυστυχώς μου αρέσει πολύ. Στα ενδιάμεσα γεύματα, προτιμήστε γιαούρτι, φρούτα (μπανάνες που διαθέτουν κάποια μελατονίνη) και ξηρούς καρπούς (καρύδια ή αμύγδαλα) αντί για κέικ, αρτοσκευάσματα και πατατάκια.
    
  • Λίγη γυμναστική δεν βλάπτει: σηκωθείτε, κάντε μια βόλτα και εκτελέστε ελαφρές ασκήσεις και διατάσεις για να βελτιώσετε την κυκλοφορία και τη δυσκαμψία. Διαλέγω τελευταίες θέσεις του αεροπλάνου (αλλά ποτέ την τελευταία) και έχω άπειρο χώρο στο πίσω μέρος του αεροπλάνου για γυμναστική. Βέβαια, μην το παρακάνετε γιατί θα την ακούσετε από τις αεροσυνοδούς.
  • Ένδυση: φορέστε φαρδιά ρούχα (κυρίως παντελόνι) και άνετα παπουτσάκια. Να έχετε μαζί σας και ένα φλισάκι επειδή ο κλιματισμός στην καμπίνα έχει συνήθως κρύο αέρα για να αποφεύγονται οι οσμές.
  
  Διαχείριση μετά την πτήση
  

  • Μόλις φτάσετε, προσπαθήστε να προσαρμοστείτε στην τοπική ώρα. Περάστε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους με το φυσικό φως, καθώς η έκθεση στον ήλιο θα σας βοηθήσει στη ρύθμιση του εσωτερικού ρολογιού του σώματός σας. Εάν φτάσετε πρωί, το ημερήσιο φως θα σας βοηθήσει να μείνετε ξύπνιοι και να προσαρμοστείτε στη νέα ζώνη ώρας.
  • Παραμείνετε δραστήριοι: ασχοληθείτε με σωματική δραστηριότητα (περπάτημα, διατάσεις, ξενάγηση στην πόλη) για να βοηθήσετε στην καταπολέμηση της κούρασης και στη βελτίωση της κυκλοφορίας και τελικά σε ένα φυσιολογικό κύκλο ύπνου-αφύπνησης.
  • Υπνάκος των 20 λεπτών: αν το έχετε ανάγκη, κοιμηθείτε για 20-30 λεπτά, αλλά όχι περισσότερο για να μην επηρεαστεί ο νυχτερινός σας ύπνο.  Βασικά, αντισταθείτε στην επιθυμία να πάρετε μεγάλο ύπνο. Ρυθμίστε το κινητό σας για να σας ξυπνήσει στη "νέα" πρωινή ώρα. Συνεχίστε να ενυδατώνεστε και να τρώτε γεύματα σύμφωνα με την τοπική ώρα.
  
  Αν παρόλα αυτά, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα διαταραχής, ίσως χρειαστείτε να λάβετε μελατονίνη, αλλά ρωτήστε σχετικά το γιατρό σας που γνωρίζει την κατάσταση της υγείας σας. Κάποιοι το κάνουν έτσι και αλλιώς. Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη για τη ρύθμιση των κύκλων ύπνου-αφύπνησης και η λήψη της βοηθά στη γρήγορη επαναφορά του εσωτερικού σας ρολογιού. Εγώ πάντως δεν την έχω λάβει ποτέ.