Πάχνες Λευκών Ορέων

Ίμπρος-Σελούδα-Ανώπολη
Πάχνες 2453μ
Λιβαδιανά-Λουτρό-Γλυκά Νερά

 

Αυτή την ορειβατική Κρήτη γουστάρω πολύ. Δεν είναι μόνο τα μονοπάτια της που προκαλούν φόβο αλλά και θαυμασμό, όπως το περίφημο παραλιακό νότιο Ε4, ούτε τα φαράγγια της, αυτά τα άγρια και δυσπρόσιτα, εδώ που αφήνουν κάθε χρόνο από δίψα και κούραση την τελευταία τους πνοή άτυχοι πεζοπόροι σε στιγμές θρίλερ που θυμίζουν τον Άγγλο Ασθενή σε ταινία του 1996. Αλλά, και τα βουνά της, κυρίως τα Λευκά Όρη που προσδίδουν μια άγρια ομορφιά σε μια εκτεταμένη περιοχή του νομού Χανίων. Εντούτοις για να περιγράψεις ανθρώπους και φύση ΔΕΝ πρέπει να είσαι κρητικός, καθότι οι Κρητικοί δεν "αρέσκονται" στην Κριτική. Εντούτοις υπάρχουν και εξαιρέσεις. Απο αυτούς έμαθα και περιγράφω όσα έζησα το τριήμερο της Πρωτομαγιάς.  

 

Top 1: Σελούδα, το μπαλκόνι του λιβυκού

Ίμπρος-Σελούδα-Ανώπολη

Με τον ΕΟΣ Ηρακλείου και αρχηγό το Μιχάλη Λυρατζάκη ξεκινήσαμε για τα Σφακιά και με ενδιάμεση στάση στη θέση όπου ξεκινά το φαράγγι του Ίμπρου. Μπορεί να μην είναι το πιο ξακουστό αλλά παίρνεις μια πρώτη γεύση για το τί θα πεί κρητικό φαράγγι.

για αυτό το μαγαζί  χύθηκε εδώ πολύ αίμα

τυπική σφακιανή μαγκούρα

.... και ξεκινάμε!

 

Σήμερα είναι 1. Μαίου, ημέρα που ανοίγουν τα πιο πολλά φαράγγια που είναι προσβάσιμα με Είσοδο, όπως της Σαμαριάς και του Ίμπρου. Έχει μήκος στα 7-8 χλμ και η διάσχισή του δεν απαιτεί πάνω από τρεις ώρες πεζοπορίας, καταλήγει στο χωριό Κομητάδες, λίγα χιλιόμετρα απο τη Χώρα Σφακίων. Όπως στα περισσότερα φαράγγια δεν υπάρχουν πηγές και τους καλοκαιρινούς μήνες έχει αφόρητη ζέστη και η αφυδάτωση είναι μεγάλη, προσοχή λοιπόν να μην είστε ο επόμενος ....άγγλος ασθενής!

 

 

Η κατάβασή του είναι σχετικά εύκολη και το φυσικό περιβάλλον πλούσιο σε χλωρίδα. Βλέπουμε γέρικα κυπαρίσσια, πρίνους και σφεντάμια να ξεπετάγονται μέσα από τους βράχους. Τώρα την άνοιξη η φύση είναι πανέμορφα ολοπράσινη, για λίγο καιρό όμως.

 

Στενάδα: το πιο στενό σημειο του φαραγγιού

 

Σε κάποια σημεία του φαραγγιού υπάρχουν ίχνη ενός παλιού καλντεριμιού. Το φαράγγι κάποτε ήταν το κύριο μονοπάτι που ένωνε τα Σφακιά με τα Χανιά. Δρόμος δεν υπήρχε και το ταξίδι γινόταν μέσα απο το φαράγγι. Την παλιά εποχή οι άνθρωποι διένυαν καθημερινά μεγάλες αποστάσεις προσπαθώντας να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους, αναζητώντας εμπορικούς δρόμους για να πουλήσουν τα προιόντα τους ή να διεκπεραιώσουν υποθέσεις τους στα αστικά κέντρα. Μου έλεγαν πως κάποια εποχή ξεκινούσαν απο τη Σητεία για τα Χανιά με διανυκτέρευση στο Ηράκλειο! Η πεζοπορία δεν ήταν τότε ούτε διασκέδαση ούτε χόμπι, αλλά ένα μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού, της επιβίωσης.

 

 

 

Θα σας εντυπωσιάσει το στένωμα που περιορίζεται σε πλάτος 2-3 μέτρα στην τοποθεσία Στενάδα, όπου τα βράχια ορθώνονται σε ύψος 300 μέτρων. Συνεχίζοντας φτάνουμε σε ένα hippie Bar (χαχα έτσι το ονομάζω), που δεν θα συναντήσετε Βεδουίνο αλλά σίγουρο κάποιον σφακιανό να σας κεράσει ρακί. Είναι ένας χώρος ανάπαυσης, το Μεσοφάραγγο. Αμέσως μετά συναντάμε μια εντυπωσιακή πέτρινη καμάρα (λέγεται Ξεπητήρα) και βγάζουμε selfies, όσες μπορούμε! Φτάνουμε τελικά στην έξοδο του φαραγγιού στο χωριό Κομητάδες όπου υπάρχουν μερικές ταβέρνες και όλες έχουν την ίδια πινακίδα Main Entrance to the Gorge προσπαθώντας να τραβήξουνε την πελατεία μέσα απο το δικό τους μαγαζί!

 

Μεσοφάραγγο

Ξεπητήρα

η είσοδος κοστίζει 2,5-3 ευρώ

πρώτη θέα στο Λιβυκό

Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ;

όλες οι πινακίδες οδηγούν στο μαγαζί μας!

 

Ο δρόμος προς την Ανώπολη περνά μπροστά απο την παραλία του Ίλιγγα που βρίσκεται στην έξοδο του ομώνυμου φαραγγιού και περίπου 2 km απο τη Χώρα Σφακίων. Όλα εκεί είναι μάλλον αυθαίρετα, συνεπώς μην έχετε πολλές απαιτήσεις. Το Tripadvisor τους ψέλνει τον εξάψαλμο. Εντούτοις η  παραλία φαίνεται απο ψηλά με πεντακάθαρα νερά και βότσαλα. Υπάρχουν μεγάλες σπηλιές που γεμίζουν απο κόσμο για να μην επωμισθούν το κόστος απο τις ομπρέλες και τις ξαπλώστρες. 

 

παραλία του Ίλιγγα

σπηλιές υπάρχουν παντού...

Η διαδρομή προς την Ανώπολη είναι εντυπωσιακή. Πρόκειται για μια περιοχή εντελώς απομονωμένη και δύσβατη, όπως φυσικά και ο Άγιος Ιωάννης, που χωρίς τη διάνοιξη δρόμου η προσέγγισή της ήταν μια τολμηρή περιπέτεια.

 

είμαστε πλέον στη Χώρα Σφακίων

Η Ανώπολη βρίσκεται δυτικά της Χώρας Σφακίων, μέσα σε ένα οροπέδιο  που σχηματίζεται κάτω από την άγρια Σφακιανή Μαδάρα, δηλαδή τους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Το οροπέδιο είναι τόσο εύφορο και παράγει προιόντα που ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει στις ταβέρνες της περιοχής... και πιστέψτε με, όπου καθίσαμε να φάμε το φαγητό και το κρασί ήσαν εξαιρετικά. Προιόντα που πουλούνται στο Σκλαβενίτη εδώ δύσκολα θα βρείτε.

 

υπέροχες σφακιανές πίτες!

 

Η πρόσβαση γίνεται μέσω ενός  εντυπωσιακού φιδογυριστού δρόμου που ανεβαίνει τις απότομες πλαγιές και σε υψόμετρο 500 μέτρων, όπου σε κάθε στροφή το λιβυκό πέλαγος μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Στην Ανώπολη μοιραζόμαστε σε δωμάτια και ετοιμαζόμαστε για τη δεύτερη φάση της σημερινής πρώτης μέρας.

 

 

Στους αρχαίους χρόνους, η Ανώπολη ήταν ανεξάρτητη πόλη (κάτι σαν φέουδο)  και είχε δικό της νόμισμα. Ήκμασε την εποχή του Βυζαντίου και οι βυζαντικοί αυτοκράτορες ήταν πολύ κουβαρντάδες για την περιοχή, χρηματοδότησαν το κτήσιμο πολλών εκκλησιών που ευτυχώς διεσώθηκαν επειδή οι οθωμανοί δεν πέρασαν απο εδώ εξ αιτίας του απρόσιτου ορεινού αναγλύφου.

 

φιδίσιες στροφές προς Ανώπολη

 

απο ψηλά φαίνεται η Χώρα Σφακίων

Λέγεται ότι η περιοχή των Σφακίων γέννησε μεγάλους αντάρτες και επαναστάτες, όπως ο Δασκαλογιάννης που πραγματοποίησε μια από τις σημαντικότερες Κρητικές Επαναστάσεις (1770), αλλά οι Τούρκοι την κατέπνιξαν και τον έγδαραν ζωντανό. Αυτά μάς έλεγε ο ντυμένος με μαύρα ρούχα σφακιανός που η σωματική του διάπλαση έμοιαζε με ένα bodybuilder (της πρώτης γενιάς), θηριώδης με μεγάλη δύναμη και φοβερούς σωματικούς μυς που μου θύμιζε τον Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ στα νιάτα του. Και εμείς τον ακούγαμε τρώγοντας ντάκο, τσιγαριαστό, ντολμαδάκια με γιαούρτι και πίνοντας ένα γευστικό κόκκινο κρασί. Δεν ξέρω τί γνώμη έχετε για τους κρητικούς, αλλά στο φαγητό δεν παίζονται οι άνθρωποι!!

 

σφακιανή φύση

εδώ μέναμε

 

 

Το οροπέδιο εκτείνεται δυτικά μέχρι το φαράγγι της Αράδαινας, ένα βαθύ και άγριο φαράγγι αλλά ίσως το πιο ξακουστό της περιοχής. Όποιος το διασχίσει θάχει την ευκαρία να κάνει ένα απολαυστικό μπάνιο στα Μάρμαρα, όπως λέγεται η παραλία.

 

η περίφημη γέφυρα της Αράδαινας

στη μέση αριστερά φαίνεται το μονοπάτι που κατεβαίνει στον πάτο

είναι υπέροχο φαράγγι της Αράδαινας

Τις δυο πλευρές του φαραγγιού συνδέει  μια σιδερένια γέφυρα, η κατασκευή της οποίας χρηματοδοτήθηκε απο το Βαρδινογιάννη, που κατάγεται απο την περιοχή, με σκοπό να συνδέσει τον Άγιο Ιωάννη με την Ανώπολη και τα Σφακιά, χωρίς οι ντόπιοι να είναι αναγκασμένοι να ανεβοκατεβαίνουν το λιθόκτιστο μονοπάτι, τύπου Βραδέτου όσοι γνωρίζετε την περιοχή στα Ζαγοροχώρια.

Η συγκεκριμένη γέφυρα είναι πολύ γνωστή για τη φωτογράφησή της, αλλά και για τις αθλητικές διοργανώσεις  αλμάτων με σχοινί (bungee jumping), καθώς το ύψος της γέφυρας είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ύψος για άλματα στην Ευρώπη μετά το φράγμα Verzasca στην περιοχή Lago Maggiore της Ελβετίας.
 

Γέφυρα Αράδαινας

Διασχίζοντας τη γέφυρα, δεξιά μας ειναι ένα εγκατελειμμένο χωριό, η παλιά Αράδαινα, που λέγεται ότι αφανίστηκε εξ αιτίας μιας βεντέτας. Οι υπόλοιποι για να γλυτώσουν, το εγκατέλειψαν. Οι σφακιανοί δεν αστιεύονται, αν τους πιάσει η μανία της εκδίκησης ξεκληρίζουν ολόκληρο στρατό. 140 νεκροί αναφέρονται μεταξύ των ετών 1941-1956 σε γνωστές οικογένειες του νομού Χανίων. Το πιο γνωστό περιστατικό είναι αυτό του αγρότη Γιάννη Παπαδόσηφου, ο οποίος εισερχόμενος το 1988 μέσα στο δικαστήριο του Εφετείου Πειραιά φώναξε στους δικαστές ...Σεις, μωρέ, δεν ήσασταν άξιοι να κρίνετε το φονιά... και στη συνέχεια πυροβόλησε το δολοφόνο του γιου του Γιάννη Βενιεράκη. Εεεε, μετά απο αυτά που σας διηγούμαι, θα κατανοήσετε συμπεριφορές τύπου Πολακηδά-κηδων!

 

που είναι;; παντού!

Στην Αράδαινα δεν σταματήσαμε αλλά προχωρήσαμε μέχρι το χωριό Άγιος Ιωάννης από όπου αρχίζει μια πεζοπορία προς το μπαλκόνι του λιβυκού. Είναι το σημείο, ακριβώς πάνω απο το πανέμορφο πευκόδασος Σελούδας, ένα μπαλκόνι που η θέα σού κόβει ανάσες και οι selfies φωτογραφίες παίρνουν φωτιά. Χαζεύεις, χαζεύεις και δεν θέλεις να φύγεις... περιμένεις το ηλιοβασίλεμα, που ακόμη αργεί, αγναντεύεις πέρα στη Γαύδο και αφήνεις νοερά τις σκέψεις σου να τις πάρει ο άνεμος σαν να ήσαν ινδουιστικά μάντρας.

 

 

ξερολιθιές για πετρώδες έδαφος: πορεία πρός Σελούδα

αγνάντι όσο πάει το βλέμμα σου

μαγευτική θέα προς Αγία Ρουμέλη

διαδρομή απο Σελούδα προς Ανώπολη

Πάχνες 2453μ

Η σφακιανή πίτα μού θύμισε την μπαγκέτα στο παρίσι... είναι διαθέσιμη ολοκληρο το 24ωρο και αν τολμήσεις στις 6.30 το πρωι να ρωτήσεις αν μπορούν να σου την ετοιμάσουν, ο φούρναρης θα σε αγριοκυττάξει γιατί τον πρόσβαλες! Αυτά συμβαίνουν τη δεύτερη μέρα στην Κρήτη, εδώ στην Ανώπολη Σφακίων, από όπου ξεκινά το κλασσικό μονοπάτι για τις Πάχνες την ψηλότερη κορυφή των Λευκών Ορέων, μια σούπερ ορειβατική διαδρομή με υψομετρική διαφορα 1800 μέτρα.

η διαδρομή με τα Navara και η τελική ανάβαση των 600 μέτρων

τι είναι αυτό;; Σφακιανή πίτα με μέλι

 

Αφού φάγαμε μια σφακιανή πίτα, ήπιαμε και ένα εσπρεσσάκι, μαζευτήκαμε γύρω στις 8.00 το πρωί για να ανέβουμε οδικά στις Πάχνες, σε υψόμετρο 2453 μέτρα, και να κατέβουμε ορειβατικά στο ίδιο σημείο της εκκίνησης με χρόνο που θα προσέγγιζε περίπου τις 8-9 ώρες συνολικά. Για την ανάβαση χρησιμοποιήσαμε 3 Navara ειδικά διαμορφωμένα (sic) για να χωρούν δέκα άτομα, έξι στην καρότσα και τα υπόλοιπα στην καμπίνα. 

 

 

ξεκινάμε για Πάχνες

 

Το κόστος ανα διαδρομή ήταν 80 ευρώ για όλους μας. Βέβαια, η κατασκευή της καρότσας ήταν παράνομη, όμως αισθητικά προσεγμένη και ελπίζω(!) ασφαλής. Κάποιες φορές, αποδέχομαι την παρανομία, που συνήθως η γραφειοκρατία την δημιουργεί! Είναι ο μοναδικός τρόπος για να ορειβατίσεις σε αυτές τις απρόσιτες και δύσκολες περιοχές και να γυρίσεις πίσω την ίδια μέρα. Οι αποστάσεις είναι τεράστιες. Απο την Ανώπολη μέχρι τις Ρουσιές έχει δρόμο 20 χλμ που τον διανύεις σε 1ω 30λ με τα οχήματα. Ο δρόμος είναι δασικός, όχι όμως κακοτράχαλος. Ένα τζιπ συμβατικό πηγαίνει μάλλον άνετα!

 

😎😎

οροσειρές βουνών στα ΝΑ της Κρήτης

Αφήνοντας το δάσος μπαίνουμε στην ημιαλπική ζώνη και παρατηρούμε ένα είδος από κυπαρίσσια, που ο άνεμος και οι συνθήκες τα έχουν κάνει να έρπονται στο έδαφος και γιαυτό ονομάζονται έρποντα κυπαρίσσια. Το έδαφος είναι πετρώδες! Τόση πολύ πέτρα δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου. Ανεβαίνουμε κερδίζοντας υψόμετρο. Η κορυφή Πάχνες ούτε καν φαίνεται ακόμη και δεν θα φανεί μέχρι το τέλος σχεδόν της ορειβατικής διαδρομής. Είναι χωμένη μέσα στην καρδιά των Λευκών Ορέων!

 

ήδη βρισκόμαστε σε υψόμετρο 1300μ και όλο ανεβαίνουμε

φθάνουμε επιτέλους στις Ρουσιές μετά 1ω 30λ οδήγημα...

Οι Ρουσιές είναι ένα μικρό υψίπεδο σε υψόμετρο 1800-2000 μέτρα όπου τα παλιότερα χρόνια ήταν σημαντική τοποθεσία για τους κτηνοτρόφους. Εδώ έχουν κτιστεί στέρνες για να μαζεύουν το βρόχινο νερό. Όλο το ορεινό συγκρότημα αποτελείται απο ασβεστολιθικά πετρώματα που δεν συγκρατούν το νερό με συνέπεια να μην υπάρχει σταγόνα για δείγμα. Οι στέρνες λοιπόν είναι σωτήριες εδώ πάνω.

 

.... και αρχίζει η ανάβαση

επιτέλους.... φαίνεται η κορυφή Πάχνες

φέτος έχουν τα Λευκά Όρη λίγο χιόνι

 

Φτάνουμε στις Ρουσιές (1850 μέτρα μου δείχνει το GPS) και αρχίζουμε την ανάβαση για 2 ώρες και σε υψομετρική διαφορά γύρω στα 600 μέτρα. .... είναι πολύ προσιτή η περιοχή σε εμένα..... θα μας έλεγε ο Neil Armstrong αν τον φέρναμε εδώ πάνω .... μοιάζει πολύ με το έδαφος της Σελήνης.... θα συνέχιζε. Και πράγματι, όλη η περιοχή των Λευκών Ορέων είναι ένα σεληνιακό τοπίο, μόνο πέτρα και τίποτε άλλο. Κατά την ανάβαση παρατηρούσα δεξιά-αριστερά κορφές των 2000 μέτρων, όλες ονοματισμένες και ξερές. 

 

σεληνιακό τοπίο;;;

Ίχνος ζωής δεν υπάρχει; Και όμως υπάρχει! Μέσα απο τα βράχια ξεπηδούν πολύχρωμα λουλουδάκια που αν το σκεφτούμε προσεκτικά θα δούμε ότι έχουν καταφέρει κάτι αξιοθαύμαστο: με δύναμη και θάρρος, φύτρωσαν μέσα από βραχώδες έδαφος, μέσα από πέτρες "αγνοώντας" τη δύναμή τους και έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις όποιες προκλήσεις και αντιξοότητες! Και αυτός ο τρανός ο βράχος πόσο εύθραστος είναι τελικά, τόσο στο κύμα της θάλασσας, που τον θρυμματίζει με τον καιρό όσο και ανίκανος να αντιμετωπίσει τον πάγο που τον διαρρηγνύει και τον κομματιάζει.

 

 

Φτάνουμε στην κορυφή, την ψηλότερη των Λευκών Ορέων, και η θέα μάς μαγνητίζει. Ο καιρός είναι μάλλον καθαρός, χωρίς υγρασία, και ατενίζουμε προς ανατολάς όλες τις κορυφές μέχρι τον Ψηλορείτη, προς δυσμάς το Γκίγκιλο και νότια τη Γαύδο. Ενδιάμεσα υπάρχουν και άλλες κορυφές το ίδιο πετρώδες. Και αυτό το πετρώδες πεδίο μού προκαλεί μια διαδικασία διαπλοκής, θα μπορούσα να πω, μεταξύ του εαυτού μου, ως υποκείμενο παρατήρησης, και του ορατού πεδίου που αναδύεται μπροστά μου συμπαγές, στυβαρό και με διαφορετικούς χρωματισμούς πέτρας και εδάφους..... μου προκαλεί μια βύθιση ψυχολογική, είναι η αποτύπωση του τοπίου στον αμφιβληστροειδή μου.

 

είμαστε κορυφή!

 

προς νότια κατεύθυνση φαίνεται η Γαύδος

στο βάθος, η ψηλότερη κορυφή είναι ο Ψηλορείτης

Ο δρόμος της επιστροφής είναι βασικά το κλασσικό μονοπάτι που διέρχεται μέσα απο το φαράγγι της Ανώπολης. Είναι μια ήπια διαδρομή με σχετικά μεσαία κλίση που απαιτεί συνολικά γύρω στις 6 ώρες η κατάβασή του. Από εδώ διέρχεται και ο αγώνας τρεξίματος, την στιγμή που ανοίγει η μπουκαπόρτα του φέρρυμποτ, που μεταφέρει τους αθλητές απο τη Χώρα Σφακίων στο Λουτρό και ξεχύνονται, πατώντας το χρονόμετρό τους, για να διανύσουν την υψομετρική διαφορά των 2453 μέτρων!!!

 

η κατάβαση των 6 ωρών..

Το μονοπάτι είναι καθαρισμένο, λόγω του αγώνα, απο τους κορμούς των δένδρων, κυρίως πεύκων, που έχουν ξεραθεί απο ανθρωπογενείς παράγοντες. Χρησιμοποιώ επιστημονική ορολογία για να μην κατηγορήσω όλους εκείνους που συμμετέχουν σε ένα έγκλημα. Η ιστορία έχει ως εξής: ο εργάτης του πεύκου (Marchalina hellenica) είναι ένα μικρό ζωύφιο που ζει κάτω από το φλοιό του πεύκου και τρέφεται με τους χυμούς του, προϋπήρχε στη χώρα μας για πολλά χρόνια και μάλιστα σε πλήρη αρμονία με τη χλωρίδα. Οι μελισσοκόμοι έχουν άμεσο όφελος από αυτό το ζουζούνι γιατί εκκρίνει (βασικά αφοδεύει) ένα ζαχαρώδες υγρό το οποίο μαζεύουν σε αφθονία οι μέλισσες και το μετατρέπουν στο περίφημο πευκόμελο. Όσο λοιπόν περισσότερα από αυτά τα ζουζούνια υπάρχουν σε ένα πεύκο, τόσο περισσότερο μέλι θα παραχθεί! 

εσύ, ο Marchalina hellenica, φταίς!

 

Οι κυβερνήσεις της χώρας μας (1980-1990) επιδοτούσαν συνεργεία μελισσοκόμων να εμβολιάζουν με αυτό το έντομο τα πευκοδάση προκειμένου να αυξηθεί η παράγωγη μελιού και να μετατραπεί η χώρα μας σε υπερδύναμη μελιού. Τα πράγματα άλλαξαν όμως στα μέσα του 1990, όταν παρατηρήθηκε ότι πέθαιναν πολλά πεύκα, εξ αιτίας της "αποχύμωσης" απο τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό ζουζουνιών που είχαν εισαχθεί, με αποτέλεσμα να ξεραίνονται τα πεύκα, οι μελισσοκόμοι να βλέπουν την παραγωγή του μελιού να πέφτει και εμείς να μην έχουμε πλέον τη δυναντότητα να "γευόμαστε" τα κόπρανα του ζουζουνιού, καθότι το πευκόμελο απο τα κακά του συντίθεται!!!

Λιβαδιανά-Λουτρό-Γλυκά Νερά

Η τρίτη μέρα στην Κρήτη έχει επιστροφή απο το φημισμένο παραλιακό νότιο μονοπάτι Ε4, ίσως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μονοπάτια της ελληνικής φύσης. Η εκκίνηση γίνεται λίγο έξω από τον Άγιο Ιωάννη. Υπάρχει ταμπέλα που δείχνει κατεύθυνση Λιβαδιανά, ένα μισο-εγκαταλειμμένο χωριό στους πρόποδες του Φοίνικα-Λύκου, τοποθεσίες πριν φτάσουμε στο Λουτρό. Το μονοπάτι, αν και ελάχιστα σηματοδοτημένο δεν χάνεται, διέρχεται μέσα απο ένα μικρό φαραγγάκι που κατεβαίνει στον πάτο του μεγάλου φαραγγιού της Αράδαινας, μετά ανεβαίνει απο την άλλη του πλευρά και συνεχίζει στο δασικό δρόμο μέχρι τα Λιβαδιανά. Φυσικά, το σημείο συνάντησής τους δεν είναι τόσο εντυπωσιακό όσο να διασχίσεις ολόκληρη την Αράδαινα. 

 

η σημερινή ΥΠΕΡΟΧΗ διαδρομή

 

 

Φτάνοντας στο χωριό υπάρχει ένα μπαλκόνι με θέα τον κόλπο και το απέραντο Λιβυκό πέλαγος. Ακόμη και ο καιρός να μην είναι αίθριος η θέα σε μαγεύει, αυτή η νότια θάλασσα της Κρήτης είναι όλα τα λεφτά!!! Εκεί υπάρχει και μια ταβέρνα που είναι περιφραγμένη και μου έκανε εντύπωση. Ακόμη και στη διαδρομή, εξωκλήσια έχουν περίφραξη. Μετά έμαθα ότι το ελεύθερα κοπάδια απο κατσίκια και πρόβατα ρημάζουν τα πάντα... αυτή η ανεξέλεγκτη κτηνοτροφία είναι μάστιγα για κάθε νέο ελατάκι, θάμνο ή λουλούδι. Και το παρατηρείς εύκολα, όταν δεν υπάρχουν κατσίκια, τότε το δένδρο αναπτύσσεται προς τα πάνω και η χαμηλή του βλάστηση αυξάνει ελάχιστα. Η παρουσία των κατσικών δημιουργεί ακριβώς το αντίθετο, φουντώνουν τα χαμηλά κλαδιά, ενώ ο κορμός του δένδρου παραμένει αδύνατος. Η φύση έχει λύση για όλες τις καταστροφές!

 

αυτό το όμορφο κατσικάκι που ρημάζει τα πάντα

 

τι να κοιτούν αυτοί οι περίεργοι;;

... κόλπος του Φοίνικα

 

εσωτερικές καμάρες: σφακιανή αρχιτεκτονική

το μονοπάτι Ε4 προς Λουτρό, απλά υπέροχο

 

Στο Φοίνικα, το περίφημο ευρωπαικό μονοπάτι Ε4 περνά μέσα απο μια ταβέρνα, ένα μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο που συναντάμε μόνο εδώ και πουθενά αλλού! Αυτά είναι τα Σφακιά, αν δεν τα βιώσεις απο κοντά, ποτέ δεν θα τα μάθεις.

 

.... η ταβέρνα και το.. Ε4

 

ο κόλπος του Φοίνικα

Φθάνοντας στο Λουτρό παρατηρώ ότι η τουριστική κίνηση έχει αρχίσει και οι πρώτοι γερμανοί τουρίστες έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Τα μαγαζιά έχουν ανοίξει, οι αυλές έχουν ασβεστωθεί και τα κάγκελα έχουν χρωματιστεί... όλα είναι όμορφα μέχρι αρχές Νοεμβρίου που θα κλείσουν για το χειμώνα, οι κάτοικοι μετακομίζουν στα Χανιά και το τοπίο ρημάζει, σκουριάζει και γίνεται έρμαιο στο θαλασσινό αλάτι, που ο αγέρας του Λιβυκού σαρώνει στο διάβατό του κάθε ξεχασμένο αντικείμενο. Βέβαια, το Λουτρό τόχω περιγράψει και σε προηγούμενο ταξίδι μου, οπότε περισσεύουν τα πολλά τα λόγια.

 

Λουτρό, όπως φαίνεται απο το μονοπάτι του Φοίνικα

Λουτρό, όπως φαίνεται απο το μονοπάτι προς Γλυκά Νερά

 

Από εδώ συνεχίζει το τελευταίο τμήμα του Ε4 προς τη Χώρα Σφακίων αφού πρώτα διέλθει απο την παραλία των Γλυκών Νερών όπου οι ντόπιοι έχουν αναρτήσει πινακίδα προς sweat Water(s) για τους τουρίστες και αντε αυτοί να τα βρουν  όταν ρωτάνε... where are the sweat Waters?

 

όταν τα Γλυκά Νερά γίνονται Sweet Water(s)

 

Τα Γλυκά Νερά απέχουν περίπου 30 λεπτά απο το τέλος του μονοπατιού προς τα Σφακιά και είναι ίσως το μοναδικό σημείο που μπορείτε να βρείτε πόσιμο νερό... σκάβοντας στην παραλία. Από εδώ διέρχονται υπόγεια νερά και χύνονται στη θάλασσα που γιαυτό το λόγο είναι πιό κρύα από αλλού. Η παραλία έχει λεπτό βότσαλο και είναι όνειρο! Την προτιμώ πολύ... βέβαια υπάρχει και άλλος λόγος... εδώ συχνάζουν γυμνιστές και όποιος τόχει "δοκιμάσει" γυμνός κάνεις το πιό ωραίο μπάνιο της ζωής σου!

 

πολλοί πεζοπόροι καθοδόν όλων των εθνικοτήτων

η παραλία των Γλυκών Νερών

το βραχώδες τελευταίο τμήμα της διαδρομής

Η τελευταία αυτή διαδρομή είναι φανταστική για τους λάτρεις του βράχου και των απόκρημνων μονοπατιών. Αρχικά, το μονοπάτι φτάνει μέχρι το κύμα της θάλασσας πατώντας πάνω σε βράχια όμορφα και ογκώδη (προσοχή λοιπόν!) Μετά, αρχίζει να ανεβαίνει και είσαι εκτεθειμένος στο κενό. Το μονοπάτι είναι φαρδί, υπάρχει και σύρμα ασφαλείας εντούτοις απαγορεύεται να χαζεύεις περπατώντας. Σταματάς, απολαμβάνεις το τοπίο, φωτογραφίζεις και συνεχίζεις με το βλέμμα σου στο μονοπάτι, που είναι σκαλισμένο. Αισθάνεσαι σαν να είσαι σε αετοφωλιά, αλλά γρήγορα προσαρμόζεσαι στην πραγματικότητα... ένα ονειρικό ταξείδι 😃 έχει τελειώσει και το βανάκι σε περιμένει για Ηράκλειο 😡.

 

όταν το άγριο γίνεται πανέμορφο

Ποιόν να πρωτοευχαριστήσω για τη διοργάνωση, την παρέα και τις συζητήσεις.... τις Σοφίες, τις Μαρίες, τις... τις.... τις... τους Μανώληδες, τους Μιχάληδες ή τους Δημήτρηδες.... όλους τους ευχαριστώ αλλά πάνω από όλα το Μιχάλη Λυρατζάκη και τον Ορειβατικό Σύλλογο Ηρακλείου για τη φιλοξενεία τους 💓.

 

ευχαριστώ Μιχάλη...

ευχαριστώ ΕΟΣ Ηρακλείου