menu

Monday, May 13, 2024

Βρετάνη, η γη της κρέπας, των στρειδιών και των οχυρών

Le Mont Saint-Michel: από το διαδίκτυο σε ιδανικές συνθήκες φωτογράφησης

Saint Malo, η πόλη του Σατωμπριάν και η παλίρροια που εντυπωσιάζει
Le Mont Saint Michel
Rennes, η πόλη της υπόθεσης Dreyfus και των Trans Musicales
Vannes, Η μεσαιωνική πόλη
Nantes, η πόλη του Muschadet, του Ιουλίου Βέρν και του ποταμού Λίγηρα
Το ταξίδι συνεχίζεται...

οι διαδρομές μου
..με το KALIMERA δηλαδή...

Saint Malo, η πόλη του Σατωπριάν και η παλίρροια που εντυπωσιάζει
Ένα πρωινό, μέσα στο καλοκαιριάτικο λιοπύρι του Αυγούστου (1806), ένα τρικάταρτο ιστιοφόρο, που ερχόταν από την Τεργέστη, έριξε άγκυρα στις ακτές της Μεθώνης και ένας μοναχικός επιβάτης, τυλιγμένος με ένα μακρύ μανδύα, που πάντα φορούσε, στεκόταν στην πλώρη κοιτάζοντας τη μακρινή στεριά με ένα ονειροπόλο και ανυπόμονο βλέμμα, έτοιμος να αποβιβαστεί. Μπροστά του βρισκόταν μια μεσαιωνική πόλη με μισογκρεμισμένες οχυρώσεις, αλλά ούτε μια βάρκα στο λιμάνι, ούτε ένας άνθρωπος στην ακτή, παντού σιωπή, εγκατάλειψη και παραμέληση. Φθάνοντας στο λιμάνι, τον υποδέχτηκαν ελάχιστοι ντόπιοι που τον ρωτούσαν "..τίνους είσαι σύ.." και άλλες χίλιες ερωτήσεις προσπαθώντας να καταλάβουν τον αινιγματικό αυτόν ξένο και για ποιό λόγο βρέθηκε εκεί.
 

ο πρώτος "γαλλικός" καφές μου

Ήταν δύσκολο να τους εξηγήσει (άλλωστε κανείς δεν μιλούσε γαλλικά) ότι ήταν ένας ανήσυχος, ρομαντικά ονειροπόλος και αναζητητής της περιπέτειας, ένας Γάλλος αριστοκράτης και συγγραφέας που είχε φύγει από το Παρίσι, με όνειρο να κυνηγήσει εμπειρίες και εικόνες μιας άλλης εποχής... ήθελε να δει στην Ελλάδα, τη Σπάρτη και την Αθήνα, τις δύο αυτές διάσημες και αντίπαλες πόλεις της ελληνικής αρχαιότητας.
 

 
Μονολογούσε λέγοντας "...εδώ (στην Ελλάδα) όλα είναι ομαλά, όλα μαλακώνουν από την τόση ηρεμία στη φύση όσο στα γραπτά των αρχαίων. Σχεδόν βλέπει κανείς γιατί η αρχιτεκτονική τού Παρθενώνα έχει τόσο υπέροχες αναλογίες, γιατί η αρχαία γλυπτική είναι τόσο λίγο προβληματική, τόσο γαλήνια, τόσο απλή, όταν έχει δει τον καθαρό ουρανό και το ηλιόλουστο πρόσωπο της Αθήνας, της Κορίνθου και της Ιωνίας..". Το όνομά του François-René de Chateaubriand (Σατωμπριάν στα ελληνικά).
 


Αυτός ο σπουδαίος γάλλος φιλέλληνας, που θεωρήθηκε από τον κόσμο της λογοτεχνίας ως ο θεμελιωτής του γαλλικού ρομαντισμού, γεννήθηκε το 1768 μέσα σε ένα πύργο και σπούδασε στα καλύτερα ευρωπαικά σχολεία και κολέγια. Και εγώ σήμερα βρίσκομαι στην πόλη που γεννήθηκε, στο Saint Malo της Βρετάνης. 
 
εδώ έμενα... διπλα στην παλρίροια


ο καθεδρικός της πόλης...είναι απο τα must
 
 
Σχεδόν ένα μήνα έμεινε στην Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα και γοητεύτηκε από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και το ελληνικό τοπίο. Έψαχνε διαρκώς να βρει πρόσωπα σαν του Λεωνίδα, του Λυκούργου, του Θεμιστοκλή και να ξαναζήσει τη δόξα και το μεγαλείο της ελληνικής αρχαιότητας και έπεφτε πάνω σε ντόπιους με γαμψή μύτη, καμπουριασμένο ώμο και γερασμένο πρόσωπο που ο καλοκαιρινός ήλιος το είχε ριτιδιάσει.  Και αν ζούσε σήμερα, θα συνειδητοποιούσε αφελώς ότι δεν απαγγέλλουν Όμηρο οι κάτοικοι σε κάθε γειτονιά της Αθήνας και οι τσακωμοί-διαπληκτισμοί στις διασταυρώσεις των δρόμων είναι πολύ λιγότερο ρητορικοί και σίγουρα χειρωνακτικοί (βλέπε φάσκελο)  από την εποχή του Ισοκράτη!
 





Αυτούς τους Νεοέλληνες δεν τους καλοάρεσε, αλλά εξέφράσε την αισιοδοξία του για το μέλλον τους βασιζόμενος στο λαμπρό παρελθόν τους (φευ!) αλλά και τους φόβους του για τις συνέπειες της δουλείας λόγω οθωμανικής κατοχής. Βέβαια, μετά ήρθε και ο Φαλμεράυερ (1830) που μπέρδεψε ακόμη περισσότερο τα πράγματα περί της καταγωγής των Ελλήνων.
 


οι "νυκτερινές" επάλξεις

 
Εντούτοις, οι Έλληνες του έχουν αφιερώσει ένα δρόμο της Αθήνας (αν και αμαρτωλό επειδή βρίσκεται σε πολυσύχναστη περιοχή της Ομόνοιας με τοξικομανείς και πόρνες), ενώ στην Πάτρα, το τετράγωνο Σατωβριάνδου-Τζιώρτζ ξεχωρίζει για τα νεοκλασικά του κτήρια και η όλη ατμόσφαιρας αποπνέει ένα είδος στοχασμού, όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος  Άγγελος Κωνσταντίνου.
 
5 τα ξημερώματα...


Αν και γνήσιο τέκνο της Βρετάνης, ο Σατωμπριάν έζησε τον περισσότερο καιρό αλλού, ΗΠΑ, Αγγλία, Ελλάδα και Παρίσι, όπου και πέθανε εκεί (1848), ενώ ετάφει στο βραχώδες νησάκι Grand Bé, μόλις 500 μέτρα από το Saint-Malo, που πηγαίνεις με τα πόδια, αν η παλίρροια το επιτρέπει.
 
ο τάφος του Σατωμπριάν στο νησάκι Grand Be

Ο τάφος του αγναντεύει τη Μάγχη και στην εκεί επίσκεψή μου, κάποιες στιγμές διερωτήθηκα αν η ψυχή του είναι τώρα πιό γαλήνια σε σχέση με την πολυκύμαντη ζωή του (γνωριμία με τους ερυθρόδερμους της Αμερικής, γυναίκα του που ποτέ δεν αγάπησε, χρόνια σε εσχάτη ένδεια στο Λονδίνο, αλλά και την απαρχή του γαλλικού ρομαντισμού, που αυτός δημιούργησε, με το πρώτο του μυθιστόρημα Αταλά, που το 1808 ενέπνευσε το φίλο του Ζιροντέ να ζωγραφίσει τον υπέροχο πίνακα Η ταφή Αταλά που εκτίθεται στο Λούβρο).
 
Duguay Trouin, ναύαρχος (1673-1736)

Θα μπορούσα να γράφω ώρες για αυτόν το σπουδαίο άνθρωπο που πέρασε στην αιωνιότητα αφήνοντας πίσω του βαριά παρακαταθήκη για μυημένους αλλά και για πολλούς αμύητους. Όμως η πόλη του Saint-Malo (στη ΒΔ Βρετάνη) με έχει εντυπωσιάσει. Μία πόλη που περιβάλλεται από επιβλητικά πέτρινα τείχη, χαρακτηριστικό δείγμα οχυρού, που σε ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, από την εποχή των κουρσάρων μέχρι των πρόσφατων γεγονότων του ΒΠΠ.
 



Δεν είναι μόνο οι κορσικανοί με τη φράση "plusieurs fois conquis, jamais summis" (πολλές φορές κατακτημένοι,ποτέ υποταγμένοι), αλλά και οι ντόπιοι Σαν-Μαλιώτες 😂😂 που διεκδικούσαν την αυτονομία τους με το σύνθημα "ni Français, ni Breton, Malouin suis" (ούτε γάλλοι, ούτε βρετάνοι, αλλά Μαλουέν) υπονοώντας την εντοποιότητά τους σε υπερθετικό βαθμό.
 
 
 
πώς τρώγονται τα στρείδια;
μόνο ρουφηκτά...

Το Saint-Malo έχει καταστραφεί πολλές φορές, αλλά τα γεγονότα του τελευταίου παγκόσμιου πολέμου το ισοπέδωσαν. Λίγες μέρες πριν απο την απελευθέρωση της Γαλλίας (Σεπτέμβριος 1944), η πόλη, ενώ βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τις αμερικανικές βόμβες και τους κανονιοβολισμούς του βρετανικού ναυτικού, έτσι ώστε το Intra-Muros (όπως ονομάζεται η  περιτειχισμένη πόλη) να καταστραφεί σχεδόν ολόκληρη. Και οι βομβαρδισμοί σταμάτησαν όταν υψώθηκε η αμερικανική σημαία στα οχυρά της πόλης.
 
είναι νωρίς το πρωί και τα νερά είναι ακόμη υπερυψωμένα
 
μεσημέρι και η άμπωτη πλησιάζει



απόγευμα και η θάλασσα έχει αποσυρθεί γύρω στα 10 μέτρα


Σήμερα,  το Saint-Malo είναι μία τουριστική περιοχή εξαιρετικού ενδιαφέροντος (οι γάλλοι την ξαναέκτισαν, 1948-1960) και ο σημερινός επισκέπτης της περιπλανιέται, διασχίζοντας το intra muros, τα ψηλά και κομψά κτήρια, τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια και τον καθεδρικό ναό, αλλά και το υπέροχο τοπίο της παραλίας, όπου η θαλάσσια ζώνη της επηρεάζεται από το φαινόμενο της παλίρροιας, με τη στάθμη της θάλασσας να ανεβοκατεβαίνει και να παρουσιάζει μέγιστο "καταβύθισης" δυο φορές το μήνα.
 
ξεκινά η εξερεύνηση στα γύρω νησάκια
 

η πρόσβαση ακόμη αργεί

με διαφορά 2 ωρών το νησάκι είναι προσβάσιμο

βραχώδες σκαρφάλωμα για να φτάσεις στην είσοδο του οχυρού

 
Βρέθηκα εδώ, στο Saint Malo, τη 18. Σεπτεμβρίου, που η παλίρροια παρουσίαζε τη μέγιστη απόσυρση νερών στα 12 μέτρα (όσο μιά τριώροφη πολυκατοικία) και είδα να αποκαλύπτεται ένας βυθός γεμάτος όστρακα, ακόμη και στρείδια, τα οποία είναι εδώ το διασημότερο έδεσμα που προτιμούν οι επισκέπτες του.


Είναι νωρίς το πρωί (10.30) όταν πάνω στα τείχη αρχίζει και μαζεύεται κόσμος. Το Fort National και το Grand Be περιστοιχίζονται από θάλασσα και μόνο με βάρκα μπορείς να τα προσεγγίσεις. Όμως ουδείς το επιχειρεί. Οι τουρίστες φαίνονται χαρούμενοι, δείχνουν τα δυο αυτά νησάκια, ενώ φαίνεται σαν κάτι να περιμένουν!


Η ώρα περνά και ενώ η στάθμη της θάλασσας υποχωρεί, αρχίζοντας να αναφαίνονται τα βράχια που οδηγούν στα νησάκια, στο μυαλό μου έρχονται οι στοίχοι της Θεοδώρας Ντάκου: ...στην άμπωτη, όταν τραβιούνται τα νερά κι αρχίζουν να σαλεύουν τα σκουλήκια
μέσα στην άμμο, να ξεγυμνώνονται τα φύκια και να λιάζονται τα ξεπλυμένα χρώματα,
τότε οι βράχοι ψηλώνουνε πολύ και στην καινούρια στεριά βουλιάζουνε τα βήματα
και τα ναυάγια φαίνονται πιο θλιβερά.....
 
 
 
Μία "άμπτωτη" που είναι ποιητικά διανθισμένη απο το Νικηφόρο Βρεττάκο μέχρι και το επαναστατικό πνεύμα του Kαντ που ανέκαθεν "...συνθλιβόταν από ισχυρότατα ρεύματα της άμπωτης του δογματισμού και της παλίρροιας του σκεπτικισμού...". Άλλωστε, ένα από τα ενδιαφέροντα κτήρια της πόλης είναι ο Διεθνής Οίκος Ποιητών και Συγγραφέων (La Maison Internationale des Poetes et des Ecrivains στον ιστορικό δρόμο Rue du Pelicot), όπου συγγραφείς όλων των εθνικοτήτων, γνωστοί και άγνωστοι, είναι ευπρόσδεκτοι σε λογοτεχνικά προγράμματα του οργανισμού για την υποστήριξη δημιουργικής γραφής και έμπνευσης.
 

Είναι μια πρωτόγνωρη περιπέτεια, στο γυμνό απο νερά βυθό, που σε καλεί να τον γνωρίσεις και να αφήσεις τη φαντασία σου να σε οδηγήσει σε ταξίδια μαγικά, όπως εκείνο του Βερν στις "20000 λεύγες κάτω απο τη θάλασσα", γιατί αν και ο Βερν γεννήθηκε στη Νάντη, η πόλη του Saint Malo τον υποδέχτηκε ως παιδί της που τα "κατορθώματά" του είχαν απήχηση στους ανθεκτικούς και περιπετειώδεις Μαλουέν.


 
Από τα τείχη της πόλης (συμπαγείς επάλξεις από γρανίτη) παρακολουθώ την παλίρροια να υποχωρεί εκθέτοντας αμμώδεις εκτάσεις παραλίας και συνδέοντας αυτό το τμήμα γης με τα κοντινά οχυρά. Κατεβαίνω στην παραλία και αρχίζω να την διασχίζω κατα μήκος της, όπως κάνουν και οι υπόλοιποι. H παραλία Plage du Sillon, όπως λέγεται, έχει μήκος περίπου 2 χλμ και πλάτος γύρω στα 100 μέτρα σε συνθήκες μέγιστης άμπτωτης. 
 
τεχνητή πισίνα (με εξέδρα) όπου στην πλημμυρίδα εξαφανίζεται ολόκληρη
 
Γύρω στις 4 το απόγευμα, τα νερά έχουν υποχωρήσει τόσο πολύ που ήδη φαίνεται το μονοπάτι που οδηγεί στα κάστρα, υπερυψωμένα πάνω σε βράχους. Πλησιάζοντας, δοκιμάζω τις αναρριχητικές μου ικανότητες (αν και υπάρχει πιό εύκολη διαδρομή) και αισθάνομαι σαν να βρίσκομαι σε μικρογραφία της Καλύμνου. Είναι βρεγμένα, αλλά το πορώδες ανάγλυφό τους με βοηθά να μην γλυστρήσω και να τα σκαρφαλώσω με τα χέρια, έχουν ύψος περίπου 12 μέτρα.
 
σε λίγο (μεσάνυκτα) θα υπάρχει μόνο η επιφάνεια της θάλασσας
 
καλλιτεχνική έμπνευση ζωγράφου περιμένοντας την πλημμυρίδα
 
Στο λιμάνι, τα Condor Ferries θα αποπλεύσουν αργότερα για τα Channel Islands (Guernsey, Jersey), νησιά της Κοινοπολιτείας που μοιράζονται την ιστορία του Saint Malo, τόσο στις παλίρροιες όσο και με πρώιμους Ρωμαίους εισβολείς (1. αιώνας) και τους Κέλτες που διέσχισαν τη Μάγχη μπας και γλιτώσουν από τις βίαιες επιδρομές των Βίκινγκς.
 
 
 

 
Από εδώ ξεκίνησαν και διάσημοι εξερευνητές-κατακτητές, όπως ο Jacques Cartier (1491-1557) που έπλευσε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, εξερεύνησε και χαρτογράφησε τον ποταμό St Lawrence (κόλπος του Labrador) και κατέκτησε νέα εδάφη, ονομάζοντας τον ανατολικό Καναδά (περιοχή Κεμπέκ) ως γαλλική επαρχία. Από τότε μιλούν γαλλικά στον Καναδά, εδώ και 500 περίπου χρόνια!
 
Le Mont Saint Michel
Και ενώ διάβαζα την ιστορία του Saint Malo, απορροφημένος στο πρωινό breakfast με café au lait και κρουασάν, κυττώ το ρολόι μου και σε λίγο θάφευγε το λεωφορείο για τη διπλανή παραλία, εκεί που συρρέουν πλήθη τουριστών για να απολαύσουν ένα θέαμα μοναδικό.... ένα ασυνήθιστο φαινόμενο κάστρου και παλίροιας, που ανάλογό του δεν υπάρχει σε άλλο μέρος του πλανήτη παρά μόνο εδώ στην περιοχή της Βρετάνης στα σύνορα με τη Νορμανδία.
 


το κέντρο επίσκεψης και έκδοσης εισιτηρίων (12€)

 
 

Πάνω σε μια βραχονησίδα στέκεται κυριολεκτικά σκαρφαλωμένο ένα "Θαύμα της Φύσης", όπως σωστά αποκαλείται, ένα κάστρο γοτθικού ρυθμού αφιερωμένο στον αρχάγγελο Μιχαήλ. Ονομάζεται Le Mont Saint-Michel που κτίστηκε μεταξύ 11.-16. αιώνα. Περιβάλλεται απο μια υδάτινη τάφρο (όταν έχει πλυμμυρίδα) και σε μία τεράστια αμμώδη όχθη όταν επικρατεί άμπτωτη.
 

το μοναστήρι
η μεγάλη τραπεζαρία
 
Είναι το αβαείο των Βενεδικτίνων, που ιδρύθηκε αρχικά το 966 με πολλές επεμβάσεις στους μεταγενέστερους αιώνες. Το 12. αιώνα κτίστηκε το ιερατείο που περιελάμβανε την περίφημη αίθουσα των "Ιπποτών", τον τεράστιο χώρο της τραπεζαρίας (που θυμίζει τους Τρεις Σωματοφύλακες) και το μοναστήρι, ενώ αργότερα έγινε και η αποκατάσταση της χορωδίας του Αβαείου (1448) για να αντικαταστήσει τη ρωμανική χορωδία που είχε ήδη καταρρεύσει. Χρειάστηκε περίπου 2 ώρες για να το περιηγηθώ και μισή ώρα να περιμένω στην ουρά.
 

Αναμφίβολα, θεωρείτο τόπος προσκυνήματος σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα (κάτι ανάλογο με το Camino de Santiago) και αργότερα έδρα ενός Αβαείου των Βενεδικτίνων με ισχυρή πνευματική επιρροή. Eδώ, θα ακούσετε τα περισσότερα κλικ των φωτογραφικών μηχανών που προσπαθούν, απεγνωσμένα, να τραβήξουν την πιο ζωντανή φωτογραφία με φόντο τον ορίζοντα, που τις περισσότερες φορές δεν τους κάνει τη χάρη. Ο χώρος εδώ φημίζεται για τα μεγάλα ποσοστά βροχόπτωσης καθότι η περιοχή επηρεάζεται πάρα πολύ απο τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Η Μονεμβασία είναι μικρογραφία μπροστά στο Αβαείο του Αγίου Μιχαήλ
 
Κάθε χρόνο τον επισκέπτονται γύρω στα 3-4 εκ. τουρίστες. Αυτή η κοσμοσυρροή οφείλεται στο φυσικό χώρο της αρχιτεκτονικής, όπου το Le Mont Saint Michel αποδίδει μια ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια (όταν το κυττάζεις από μακρυά) και αισθητική, μοναδική στο είδος της. Είναι μοναστήρι και οχυρό, μία απαράμιλλη συνύπαρξη μέσα σε τόσα περιορισμένα όρια μιας βραχονησίδας. Παράλληλα, είναι ένας σημαντικός χώρος του μεσαιωνικού χριστιανικού πολιτισμού, που έχει παραμείνει ανέπαφος για αιώνες, ενώ το 1789 μετατράπηκε σε φυλακή μέχρι το 1863... τυχεροί οι φυλακισμένοι που ζούσαν σε αυτόν το θαυμάσιο χώρο!
 
Rennes, η πόλη της υπόθεσης Dreyfus και των Trans Musicales
Όποια ιστοσελίδα και να ανοίξετε, θα διαπιστώσετε ότι η Rennes φημίζεται για το μουσικό φεστιβάλ της (Les Transmusicales de Rennes) που διαρκεί 3 ή 4 ημέρες κάθε Δεκέμβριο. Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά μουσικά γεγονότα στην Ευρώπη, προσελκύοντας πάνω από 60000 άτομα, 80-100 γκρουπ και καλλιτέχνες πολλών εθνικοτήτων και βεβαίως επαγγελματίες της μουσικής βιομηχανίας.
 
Στη θέση ενός πρώην αβαείου των Βενεδικτίνων του 11. αιώνα
είναι κτισμένο το Παλάτι του Saint-Georges ως ιστορικό μνημείο.
Χτίστηκε το δεύτερο μισό του 17. αι υπό την καθοδήγηση της Ηγουμένης Μαντλέν ντε λα Φαγιέτ,
 το όνομα της οποίας αναγράφεται με κεφαλαία γράμματα στην πρόσοψη.
τμήμα της παλιάς πόλης
 
Ξεκίνησε το 1979 ως μια ιδέα φοιτητών μουσικής και την πρώτη παράσταση παρακολούθησαν γύρω στα 1800 άτομα. Μετά ήρθε η κορύφωση. Όσοι καλλιτέχνες συμμετείχαν στο φεστιβάλ συχνά ανέβαιναν στην κορυφή των μουσικών charts μέσα σε λίγους μήνες.

ο Άγιος Γερμανός (Saint Germain)
νυκτερινή (και βροχερή) Rennes

Διασχίζοντας την κεντρική λεωφόρο Jean Janvier και στα αριστερά του δρόμου υπάρχει ένα επιβλητικό κτήριο που είναι το Lycée Émile-Zola de Rennes, ένα κολλέγιο με προϊστορία. Πιθανόν να σου κάνει εντύπωση η αρχιτεκτονική του διάσταση και να το προσπεράσεις χωρίς να έχεις προσέξει ότι στο κτήριο αυτό έγινε μια από τις πλέον σημαντικές δίκες του προηγούμενου αιώνα, μια δίκη που οδήγησε τον Emil Zola να συγγράψει το "Κατηγορώ" και το Ρομάν Πολάνσκι να γυρίσει την ταινία "An Officer and a Spy" (έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο 76ο Φεστιβάλ Βενετίας) που αφηγείται την πραγματική ιστορία ενός Γάλλου αξιωματικού (Ζορζ Πικάρ), την περίοδο 1896-1906, ενώ προσπαθούσε να ανακαλύψει την αλήθεια και να αποδείξει την αθωότητα ενός κατηγορουμένου για κατασκοπεία.
 
 
Πρόκειται για την πολύκροτη Υπόθεση Ντρέιφους (διεθνώς γνωστή ως Dreyfus Affair), που συντάραξε και δίχασε τη Γαλλία επί δώδεκα ολόκληρα χρόνια, στα τέλη του 19. αιώνα. Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, που εκ πρώτης έμοιαζε με μια συνηθισμένη αντιπαράθεση μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών, ήταν ο Γάλλος Εβραίος αξιωματικός με καταγωγή από την Αλσατία, Άλφρεντ Ντρέιφους (1859-1935), που τον Οκτώβριο του 1894 κατηγορήθηκε για προδοσία, δηλαδή ότι πουλούσε στρατιωτικά μυστικά στο Γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο, σε μία περίοδο όπου οι σχέσεις Γαλλίας-Πρωσίας ήταν τεταμένες.
 
 
Ο Ντρέιφους καθαιρέθηκε από το αξίωμά του και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη υπό συνθήκες πλήρους απομόνωσης στο Νησί του Διαβόλου στη Γαλλική Γουιάνα. Η δίκη ήταν παρωδία, αλλά δεν γινόταν διαφορετικά σε μία εποχή με έντονες αντισημιτικές διαστάσεις, εθνικισμό και μετέωρες κυβερνήσεις.
 
 
Τότε ήταν (Ιανουάριος 1898) που ο διάσημος συγγραφέας Εμίλ Ζολά δημοσίευσε στην παρισινή εφημερίδα "L’ Aurore" το περίφημο "Κατηγορώ", ένα είδος ανοιχτής επιστολής προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατηγορώντας το Στρατό ότι συγκάλυψε τη υπόθεση Ντρέιφους και αθώωσε τους πραγματικούς ενόχους με εντολή του Υπουργείου Στρατιωτικών. 


Ο Ζολά προκάλεσε αίσθηση διεθνώς και μέρος του γαλλικού Τύπου έκανε μποϊκοτάζ στα βιβλία του, ενώ ο ίδιος αναγκάστηκε να διαφύγει στη Βρετανία προκειμένου να γλιτώσει φυλάκιση για συκοφαντική δυσφήμιση του κράτους. Εντούτοις, η επιστολή-μανιφέστο θα οδηγήσει σε αναψηλάφηση της δίκης, αλλά και θα φέρει πολλούς εχθρούς στο Ζολά, που ο ίδιος πέθανε δηλητηριασμένος(;) από αναθυμιάσεις καπνού (Σεπτέμβριος 1902), χωρίς να προλάβει να δει  την αθώωση του Ντρέιφους, με πρωταγωνιστή τον αξιωματικό Ζορζ Πικάρ, ο οποίος ανακαλύπτει ένα νέο χειρόγραφο και δείχνει τον πραγματικό ένοχο της υπόθεσης, ο οποίος παραδέχτηκε την ενοχή του και λίγο καιρό αργότερα αυτοκτόνησε.
 
 
Τον Ιούνιο του 1899 ο Ντρέιφους επέστρεψε από το Νησί του Διαβόλου για νέα δίκη σε νέο στρατιωτικό δικαστήριο στην πόλη Rennes, στο κτήριο που σήμερα στεγάζεται το Lycée Émile-Zola de Rennes. Καταδικάστηκε και πάλι, όμως με ελαφρυντικά. Έπτά χρόνια μετά, το εφετείο απαλλάσσει τον Ντρέιφους και αναιρεί όλες τις προηγούμενες καταδίκες, η Βουλή ψηφίζει νόμο με τον οποίο αποκαθιστά πλήρως τον Ντρέιφους και σβήνει κάθε αμφιβολία για την αθωότητά του. Στις 22 Ιουλίου 1906 του απονεμήθηκε το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής, και κλήθηκε, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, να διοικήσει μια φάλαγγα πυρομαχικών. Ήταν πλέον αργά για να χαρεί τη ζωή του. Ο Ντρέιφους πεθαίνει στο Παρίσι (1935) σε ηλικία 76 ετών.
 

Όλοι μας γνωρίζουμε λίγα ή περισσότερα ιστορικά στοιχεία για τη δικαστική αυτή πλάνη, εντούτοις είναι άγνωστο ότι εδώ στη Rennes ανήκει το τέλος της πολύκροτης αυτής υπόθεσης.
 
Vannes, η μεσαιωνική πόλη
Στις όχθες του κόλπου του Morbihan (εκεί που τα στρείδια αφθονούν) βρίσκεται η μεσαιωνική πόλη Vannes, γραφική με έντονα καλλιεργημένη την αίσθηση του γκουρμέ. Οχυρωμένη, φιλοξενεί έναν πλούτο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, με επάλξεις, ανθισμένους κήπους, πεζοδρομημένο κέντρο με καλντερίμι και εντυπωσιακά γλυπτά από γρανίτη και ξύλο, αλλά και χαλαρό ρυθμό ζωής (ιδίως όταν βρέχει, σαν σήμερα) πίνοντας καφέ σοτ στην Place Henri IV!
 


η μεσαιωνική Vannes με τα ξύλινα σπίτια


Εντυπωσιακός γοτθικός καθεδρικός ναός αφιερωμένος στον Άγιο Πέτρο.
Διαθέτει πλαϊνούς βωμούς με περίπλοκα παράθυρα από βιτρό.
 
H Halle aux Poissons είναι η ψαραγορά της πόλης στην Place de la Poissonnerie και στους παρακείμενους δρόμους, που είναι γεμάτοι με ξύλινα σπίτια, στην καρδιά του ιστορικού κέντρου και λίγα μέτρα από τα τείχη με τους όμορφους κήπους, σαν τις Βερσαλλίες αλλά σε μικρογραφία. Στη σκεπαστή ψαραγορά συναντάς όλο το γαστρονομικό πλούτο της περιοχής, που δεν είναι τίποτε άλλο από ψάρια, οστρακοειδή και άλλα είδη που κυκλοφορούν στον ατλαντικό.
 


Λίγο παρακάτω ξεκινά το κανάλι που οδηγεί στο λιμάνι της πόλης. Εκτός από τα μπαρ και τα καφέ, το περπάτημα στις όχθες του είναι μια συνέχεια απο τις αμμώδεις παραλίες του Saint Malo.
 

Remparts de Vannes, είναι επάλξεις του 3.-17. αι για την προστασία της πόλης,
που ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους στα τέλη του 1. αι. π.Χ. επί Αυγούστου.

το κανάλι που οδηγεί στον κόλπο του Morbihan

Nantes, η πόλη του Muschadet, του Ιουλίου Βέρν και του ποταμού Λίγηρα
Όταν πηγαίνω στο οινοποιείο της γειτονιάς μου πάντα τους ρωτώ αν έχουν ένα Muscadet απο την κοιλάδα του Λίγηρα και κατά προτίμηση από την πόλη της Νάντης. Θεωρώ ότι αυτός ο γαλλικός λευκός οίνος είναι ό,τι το κατάλληλο υπάρχει για συνοδευτικό με ψάρι, κυρίως φαγκρί.
 
το κάστρο του Δούκα της Βρετάνης

 
 
Η εκκλησία Sainte-Croix (17. αι) στη Νάντη. Εδώ βαπτίστηκε ο Ιούλιος Βερν
 
  
Στη χερσόνησο της Βρετάνης ευδοκιμεί το σταφύλι Melon de Bourgogne, απο το οποίο φτιάχνεται το περίφημο αυτό κρασί, σε μοσχοβολιά και γεύση, αν και κάποιοι ειδικοί γευσιογνώστες, που τα δοκιμάζουν με γουλιές στο στόμα ώστε οι βλεννογόνοι αδένες του να απορροφήσουν όλην την πληροφορία, αμφισβητούν την αξία του σε αρωματικές ιδιότητες. Εμένα όμως μου αρέσει πάραυτα, κυρίως με στρείδια. 
 
Passage Pommeraye περίτεχνη εμπορική στοά με γλυπτά αναγεννησιακού στυλ.

Αυτή η ποικιλία του Melon de Bourgogne φυτεύτηκε (17. αιώνας) στην περιοχή της Νάντης και η πόλη πλέον φημίζεται για το κρασί της. Και δεν είναι υπερβολή να πούμε, ότι στην περιοχή εδώ της Βρετάνης, ως σημαντικό πεδίο μαχών του ΒΠΠ οι γάλλοι πρωτονοιαζόντουσαν για τη φύλαξη των κρασιών τους απο τους Ναζί και δευτερευόντως για... τη ζωή τους. 
 
Νάντη: τα μπαράκια της old town

Η άφιξή μου στη Νάντη έγινε μεσημεράκι. Το πρόγραμμα, που είχα σχεδιάσει, περιελάμβανε βόλτα στον ποταμό Λίγηρα (Loire στα γαλλικά), αυτόν τον περίφημο ποταμό των κάστρων και των δολοπλοκιών του 16. αιώνα. Στις περιπλανήσεις μου, κατά μήκος του ποταμού, συνάντησα το Μνημείο για την Κατάργηση της Σκλαβιάς, που κτίστηκε στο Quai de la Fosse, κοντά στη γέφυρα Anne-de-Bretagne και την πεζογέφυρα Victor-Schœlcher (από το όνομα του ανθρώπου που εργάστηκε για την κατάργηση της δουλείας στη Γαλλία). Εδώ στήθηκε ένα  σιδερένιο και γύψινο άγαλμα με τίτλο Abolition Esclavage που υπέστη (1998) βανδαλισμό και κατεστράφηκε.
 
Abolition Esclavage

Χαζεύοντας και φωτογραφίζοντας το Λίγηρα, το μάτι μου έπεσε πάνω σε ένα πολεμικό πλοίο, που ήταν αραγμένο στη μιά όχθη του ποταμού. Νόμιζα ότι ήταν επίσκεψη στόλου και δεν έδωσα μεγάλη σημασία. Πλησιάζοντας όμως, παρατήρησα ότι πρόκειται για το Maillé Brézé, το μόνο πλοίο επιφανείας του Γαλλικού Ναυτικού που διατηρείται ως μουσείο και χώρος υποδοχής και γνωριμίας του σε όλη τη Γαλλία... ευκαιρία λοιπόν για μια επίσκεψη.
 



 
Έχει μήκος 130 μέτρα με πλήρωμα 277 ναυτών και αξιωματικών. Ταξίδεψε για περισσότερα από 30 χρόνια (1957-1990) στον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, παρέχοντας συνοδεία και προστασία σε υποβρύχια πυρηνικών βαλλιστικών πυραύλων. Από το 1991 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό μνημείο και έχει παροπλιστεί. Αντιπροσωπεύει σύμβολο της τεχνογνωσίας των μηχανικών και των εργαζομένων των πρώην ναυπηγείων της Νάντης, γιατί πράγματι ο εξοπλισμός του εκπλήσσει το σημερινό έφηβο που έχει μάθει στην ψηφιακή τεχνολογία και στα παρελκόμενα γκατζετάκια, που εκείνη την εποχή ούτε στο μυαλό του Ιουλίου Βέρν δεν θα υπήρχαν (αν ζούσε φυσικά). Σωληνώσεις αερίων που τροφοδοτούσαν μανόμετρα (για τη μέτρηση της πίεσης του ατμού), φωτεινές ενδείξεις με λαμπάκια πυράκτωσης, αναλογικά ρολόγια, έμβολα και αλυσίδες έλξης για τη μεταφορά τορπίλλων στους θαλάμους εκτόξευσης, ακόμη και μυδραλιοβόλα στο κατάστρωμα, να τα φαντάζομαι να κροταλίζουν δαιμονισμένα σε κάποια μάχη με τα γερμανικά στούκας στη θάλασσα της Μάγχης.
 


(συλεκτικά) μανόμετρα μέτρησης πίεσης ατμού
τορπίλες με χειροκίνητες εμβολές
αντιαρματικά σε δράση κάποια άλλη εποχή

Μια 2ωρη επίσκεψη στα κατώγεια του πλοίου, φοβιστική αλλά και κατατοπιστική, για το πως διαβίωναν οι ναύτες δίπλα στις μηχανές, οι ΧΟΕΠ (ελεγκτές εναέριας παρακολούθησης με ραντάρ) στους σκοτεινούς θαλάμους, οι ασυρματιστές μέσα στα κλουβιά τους, αλλά και οι αξιωματικοί στη γέφυρα με την πανοραμική θέα, που θα ήσαν οι πρώτοι που θα τους άγγιζαν τα εχθρικά πυρά. Η ονομασία του πλοίου φέρει το όνομα ενός ξακουστού γάλλου ναυάρχου που έζησε στη Βρετάνη (1619-1646), αλλά πέθαινα πολύ νέος, μόλις 27 ετών. 
 
ραντάρ ανίχνευσης υποβρυχίων
σήματα Μορσ.... ποιός άραγε τα θυμάται;
η γέφυρα.... χωρίς τον πλοίαρχο!
 
Μου μένει λιγότερο από μια ώρα για να επισκεφτώ το σπίτι και Mουσείο του Ιουλίου Βέρν, στους πρόποδες του διπλανού λόφου με πανοραμική θέα. Αυτή η "έμπνευση" δεν έρχεται μόνη της. Όπως ο αυστριακός φυσικός Schrödinger πήρε την ερωμένη και φοιτήτριά του και ανέβηκαν ή συναντήθηκαν στο ελβετικό θέρετρο Arosa και μαζί της εμπνεύστηκε και δημιούργησε την πιό σπουδαία εξίσωση της φυσικής επιστήμης, έτσι και ο Ιούλιος Βέρν, μεγαλωμένος μέσα σε ένα πανέμορφο περιβάλλον, εκείνο της Νάντης, έγινε ένας παραγωγικός συγγραφέας και δικαίως θεωρείται "πατέρας της επιστημονικής φαντασίας". 
 
εδώ έμενε κάποτε ο Βερν

6 οριζοντίως, 3 καθέτως είναι ο ήρωάς μας
..δεν είμαι παραμυθάς, είμαι καλλιτέχνης... με αυτό το παράπονο πέθανε
 
Είναι διάσημος για τα Voyages Extraordinaires (κάτι ανάλογο με τα σημερινά extreme sports αλλά σε υπερθετικό βαθμό), που αποτέλεσαν μια σειρά από 54 μυθιστορήματα, με τα πιο πολυδιαβασμένα να είναι "Γύρος του Κόσμου σε Ογδόντα Μέρες", "Ταξίδι στο Κέντρο της Γης", "Το Μυστηριώδες Νησί" και "Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα". Σε όλα αυτά τα μυθιστορήματα, η φαντασία του Βερν εκτοξεύεται, προσπερνά τα στερεότυπα της εποχής του και σε συνδυασμό με ιστορικά γεγονότα της εποχής του δίνει μια εικόνα πληροφόρησης, που προ στιγμή συγχέει τον αναγνώστη, απο το συνδυασμό φανταστικού-πραγματικού, αλλά τελικά τον γοητεύει παράφορα χάριν του ειρμού των σκέψεων και της γραφής του συγγραφέα.
 



Ο Βερν γεννήθηκε στη Νάντη το 1828 και ήταν γοητευμένος (και ερωτευμένος) με τη γεωγραφία, όντως θηλυκή!! Είναι εκπληκτικό το πως διαπραγματεύεται με γεωγραφικές και γεωλογικές περιγραφές, ακόμη και ιστορικές, ώστε τα κείμενά του να τριγκάρουν τον αναγνώστη του και να συνεχίσει το διάβασμα μέχρι τέλους. Το 1869, κυκλοφορεί το βιβλίο του "Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα" όπου δίνει μια περιγραφή της πορείας ενός φανταστικού υποβρυχίου κοντά στην Ανταρκτική "....ο Ναυτίλος έχει πάρει πορεία σε γεωγραφικό μήκος 52 μοίρες W και πλάτος 67 μοίρες 30′ S...", δηλαδή βρισκόταν μέσα στον ανταρκτικό κύκλο, έπλεε στη θάλασσα του Weddell και νότια του νησιού South Orkney όπου σήμερα γίνονται  κρουαζιέρες στην Ανταρκτική. Συνάντησε παγοφράγματα και παγιδεύτηκε από τους πάγους, όπως αργότερα και ο Shackleton.
 
απο το αγαπημένο μου μυθυστόρημα 20000 λεύγες...
 
 Αν και ο captain Cook πλησίασε την Ανταρκτική (1773) και ο ρώσος Bellingshausen ήταν ο πρώτος που πάτησε το πόδι του (1820) στην παγωμένη αυτή ήπειρο, ο Βερν, αν και γνώριζε τα επιτεύγματα αυτά, δεν αναφέρει κάτι σχετικό για τις πρώτες αυτές αποστολές, αλλά ούτε και μαντεύει τις Δια-ανταρκτικές αποστολές (Scott, Amudsen, Shackleton...) που πραγματοποιήθηκαν αργότερα, στις αρχές του νέου αιώνα. Οι συμβολισμοί και οι προεκτάσεις που χρησιμοποιεί δεν είναι τυχαίες, ανάγονται σε ιστορικά ή μυθικά γεγονότα, όπως είναι το όνομα του πλοιάρχου Nemo, που μεταφραζόμενο στα ελληνικά σημαίνει ο Κανένας, παραπέποντας στην Οδύσσεια του Ομήρου και στη συνομιλία που είχε ο Οδυσσέας με τον Κύκλωπα Πολύφημο.
 

 
Τα μυθιστορήματά του είναι κλασικά που συνεχίζουν να διαβάζονται και να ερευνώνται ευρέως. Στο μουσείο-σπίτι τού Βερν στη Νάντη εκτίθενται εικόνες και χάρτες από τα γεωγραφικά μυθιστορήματά του και η ώρα περνά ευχάριστα. Πριν φύγω για το ταξίδι τής Βρετάνης διάβασα το βιβλίο του "Η Πράσινη Αχτίδα" (La Rayon vert) και προσπαθούσα να βρω φωτογραφικό υλικό στο μουσείο, αλλά δεν βρήκα. Η υπεύθυνη του μουσείου με παρέπεμψε σε μια γκαλερί με το ίδιο όνομα, λίγο παραπάνω, για να μου φύγει η κάψα.... που τελικά έφυγε με μία La Biere Nantaise.
 
στο μουσείο-σπίτι του κρατώντας ένα έργο του
 
δεν αναφέρθηκα στις "περίφημες" κρέπες της Βρετάνης
γιατί οπτικά και γευστικά δεν μου άρεσαν

No comments:

Post a Comment