Cabo Verde: στα ηφαίστεια του ατλαντικού ωκεανού

Έχω ένα φίλο έμπειρο ορειβάτη, οδηγό βουνού, που μου έλεγε το πόσο είχε ενθουσιαστεί απο το "μεγαλείο" των ελληνικών βουνών, μέχρις ότου ανέβηκε στα Ιμαλάια και είδε μία φύση, που ποτέ δεν είχε φανταστεί! Το ίδιο έπαθα και εγώ στο Cabo Verde (Πράσινο Ακρωτήριο), εδώ, που το συνδυασμό πρωτόγονης ζωής, μοναξιάς, ορεινής και παράκτιας πεζοπορίας ποτέ δεν τον είχα φανταστεί, όσα χρόνια ασχολούμαι με την ορειβασία. 

 

Ποιοί είμαστε και που πάμε? 👉 G²H² είναι το brand name της ομάδας "Greek-German Hardcore-Hikers" που συναντιώνται μιά φορά το χρόνο και ταξιδεύουν-ορειβατούν σε διάφορα σημεία του πλανήτη, από τα πιό μακρινά (Ιαπωνία) μέχρι τα διπλανά μας (Άλπεις), από τα πιό αναρρηχητικά (Δολομίτες) μέχρι τα πιό βραχώδη (Κορσική). Φέτος, η επιλογή είχε Αφρική. Εκεί, 600 χλμ δυτικά των ακτών της Σενεγάλης και μέσα στον ατλαντικό ωκεανό υπάρχει μια συστάδα 10 ηφαιστειογενών νησιών, που πρωτοανακαλύφτηκαν (και πρωτοκατοικήθηκαν) από τους πορτογάλους (15. αιώνα) και αργότερα χρησιμοποιήθηκαν σαν διακομιστικό κέντρο δουλεμπορίας 😰 προς την Αμερική. Η χώρα αυτή ονομάζεται Πράσινο Ακρωτήριο (Cabo Verde), απέκτησε την ανεξαρτησία της ακριβώς πριν 50 χρόνια και είναι γνωστή για την πολιτική της σταθερότητα σε σχέση με άλλες κυβερνήσεις στην Αφρική. Ο στόχος μας είναι καθαρά ορειβατικός και αν μείνει λίγος χρόνος, από τις αντικειμενικά δύσκολες μετακινήσεις και τις επικίνδυνες περιοχές, θα δούμε και τη χώρα τουριστικά.

 

   ✈ H πτήση προς Lisboa και Praia (Aegean, TAP)
   Η  πρωτεύουσα Praia
   Cidade Velha, 🚶 στο φαράγγι Grand Ribeira do Santiago και στο κάστρο São Filipe
   ✈ Η πτήση προς το νησί Fogo και διασχίζοντας τη μαύρη παραλία του ατλαντικού
   ⛵ 1. day, Fogo - ανάβαση στο ηφαίστειο Pico do Fogo
   ⛵ 2. day, Fogo - via ferrata στον κρατήρα Bordeira do Fogo
   🚶 3. day, Fogo - 1750μ κατάβαση στο Mosteiros
   🚶 4. day, Ponta da Salina
   ✈ Η πτήση προς São Vicente και ⛴️ ferry στο Porto Novo στο νησί Santo Antão
   🚶 1. day, παράκτιο μονοπάτι Ribeira da Cruz προς το Figueiras
   🚶 2. day, παράκτιο μονοπάτι προς το Chã de Igreja
   🚶 3. day, παράκτιο μονοπάτι προς το Ponta do Sol
   🚶 4. day, Cove de Paul και 1350μ κατάβαση, πισίνες και 🚙 στο Paul
   Επίλογος και η πτήση της επιστροφής

   Ιστορία: από τους πορτογάλους στο Δαρβίνο
   30 απαντήσεις σε ερωτήσεις που θέλατε να κάνετε

myVideo(κατρακυλώντας πάνω στη λάβα)
myVideo(vulcano) >coming soon
myVideo(Santo Antão) >coming soon
myVideo(Mindelo, Praia) >coming soon

 

Αν και γίνονται κάποια ταξίδια (από την Ελλάδα), όλα τα ταξιδιωτικά sites περιορίζονται στο ίδιο μάλλον λογοτεχνικό μοτίβο: ...αυτό το αρχιπέλαγος των νησιών είναι ένας "κρυμμένος" παράδεισος στη μέση του Ατλαντικού ωκεανού,  με πανέμορφη και εντελώς ιδιαίτερη φύση, με παραδοσιακά χωριά και κεφάτους κατοίκους, που αν και δεν μιλούν αγγλικά, εντούτοις είναι πολύ φιλόξενοι. Εδώ, η αφρικανική κουλτούρα συνδυάζεται με την αποικιοκρατική αρχιτεκτονική και δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα! Όλα εδω συντονίζονται σε ρυθμό νοσταλγικό και παραπονιάρικο σαν τα τραγούδια της διάσημης Ντίβας της Μουσικής Σεζάρια Έβορα που έκανε τον καημό τής ξενιτιάς "ύμνο" της πατρίδας της. Το ταξιδιωτικό μας πρακτορείο θα σας ταξιδέψει σε αυτούς τους πολιτιστικούς θησαυρούς και θα σας δείξει όλα τα κρυμμένα μυστικά τους. Η εμπειρία μας είναι η καλύτερη εγγύηση! Ρωτήστε όσους επισκέφθηκαν τον προορισμό μαζί μας. Εμείς αναπολούμε να βρεθούμε ξανά εκεί. Σας περιμένουμε λοιπόν να σας ταξιδέψουμε στην πιο "εξωτική" γωνιά της Αφρικής...  Αυτά, τα υπόλοιπα, τα πιό ωραία 😍 θα σας τα διηγηθούμε εμείς. Παραγγείλετε ένα κουπιτσίνο φρέντο, ξαπλώστε αναπαυτικά στον καναπέ σας και πατήστε το START.

 

H πτήση προς Lisboa και Praia με Aegean και την πορτογαλική TAP

Λισσαβόνα, η πόλη στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2009. Φτάσαμε νωρίς το πρωί και είχαμε 10 ώρες στη διάθεσή μας να επισκεφτούμε την υπέροχη αυτή πόλη, που βρέχεται απο τα νερά του ατλαντικού ωκεανού και προμηνύει για το τί θα ακολουθήσει τις επόμενες μέρες.

 

Στη Λισσαβόνα είχα νάρθω απο το 2012 όταν είχαμε διοργανώσει ένα θερινό Σχολείο Εrasmus, στο Πόρτο, και είχα επισκεφτεί την πολη σε ένα ταξίδι αστραπής. Από τότε όμως πολλά έχουν αλλάξει.

 

Δοκιμάσαμε το εθνικό τους γλύκισμα pastel de Belém, ανεβήκαμε αμέτρητες σκαλες (οι κυλιόμενες δεν λειτουργούν συνήθως), επισκεφτήκαμε το Καθεδρικό ναό της πόλης, το φρούριο και απολαύσαμε τη θέα από πολλά Mirador, πήραμε το Funicolare και το παραδοσιακό Tram 28, διασχίσαμε το περίφημο πάρκο, πληρώσαμε εισιτήριο για το Φραγκισκανικό Μοναστήριο Yeronemo και είδαμε τον τάφο του Vasco de Gama στη διπλανή εκκλησία, φωτογραφίσαμε τη γέφυρα τύπου San Fransisco και το θεαματικό Μνημείο των εξερευνητών, που κτίστηκε την εποχή του δικτάτορα Σαλαζάρ και τέλος το Torre de Βelém, που θεωρείται σύμβολο της Εποχής των Ανακαλύψεων και σημείο αναχώρησης των μεγάλων αποστολών.

 

φαγητό ναι!! συστήνεται

...μόνο για αρχή...

γλυκά ναι!! συστήνεται για pastel de Belém

Torre de Βelém

μνημείο για τους εξερευνητές της νέας γης

 

το μοναστήρι του Sao Yeronemo

ο Τάφος του Vasco da Gama

τα πλυμένα στη φόρα...

ο καθεδρικός ναός

Αργά το απόγευμα, με την ΤΑΡ (τις πορτογαλικές αερογραμμές) ξεκινήσαμε για το Αρχιπέλαγος, μία πτήση διάρκειας 4 ωρών. Προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο, με το όνομα Nelson Mandela, για να θυμίζει το Νοτιοαφρικανό ακτιβιστή και πολιτικό κατά του απαρτχάιντ, σε μία χώρα που άνθησε το εμπόριο της δουλείας και μας το υπεθυμίζει συνεχώς η σημαία της χώρας, μας περίμενε ο Alberto, ο ταξιτζής που θα μας μετέφερνε στο ξενοδοχείο, για να αρχίσουμε τo ταξίδι μας στη μέση του ατλαντικού.

 

Μπλέ για τη Θάλασσα, Άσπρο για την Ειρήνη και Κόκκινο για το αίμα των δούλων.
Το δέκα αστεράκια συμβολίζουν τα νησιά της επικράτειας

οι πτήσεις μας

Η πρωτεύουσα Praia

Η πρωτεύουσα βρίσκεται στο νησί Santiago, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το πιό "αφρικανικό" μιάς που οι κάτοικοί του έχουν πιο σκούρο δέρμα και αντιμετωπίζουν τη ζωή με χαλαρότητα και δεν βαριέσαι.... Η ζητιανιά πάει σύννεφο, καθώς και η παραπλανητική προσέγγιση καλωσορίσματος με τελικό σκοπό κάποια ευρώ.

 

 

Cesaria Έbora στο χαρτονόμισμα των 2000 εσκούδος (περίπου 20€)

Μέναμε στο πλατώ, μια περιοχή που είναι υπερυψωμένη και ίσως o πιο τουριστικός και ασφαλής χώρος της πρωτεύουσας. Το ξενοδοχείο μας, Pousada Praia Maria, όχι παραπάνω απο 3*, βρισκόταν σε πεζόδρομο, όπου συναντούσαμε αρκετούς ντόπιους και λίγους τουρίστες (η εποχή του τουρισμού είναι αργότερα, Αύγουστος-Οκτώβριος). 

 

Pousada Praia Maria

Αρχίσαμε την εξερεύνηση. Πρώτα από όλα επισκεφτήκαμε την τοπική αγορά φρούτων και λαχανικών, ένας χώρος στεγασμένος, και απο πληροφορίες που είχαμε έπρεπε να δοκιμάσουμε την τοπική κουζίνα, που γυναίκες ετοιμάζουν, στον ίδιο χώρο (κουζίνα, εστιατόριο, πλύσιμο πιάτων) φαγητά για τους ντόπιους. Τολμήσαμε και δοκιμάσαμε ένα πιάτο με ρύζι, λαχανικά, σάλτσα και φιλέτο ψαριού, χωρίς να το εξετάσουμε σε μικροσκόπιο ή να το στείλουμε στο Χημείο του Κράτους! Ήταν εξαιρετικό και μάλιστα πολύ πιο γευστικό από άλλες επιλογές που είχαμε τις επόμενες μέρες. Θυμάμαι πως το σχολιάζαμε για μέρες. Το ασυνήθιστο αυτό εστιατόριο ανοίγει μετά τις 12 το μεσημέρι.

 

μεσημεριανό στην τοπική αγορά!! συστήνεται

Με γεμάτο το στομάχι, φουλ αντιηλιακό, καπέλο  και παγούρι με νερό αρχίσαμε τη βόλτα μας με νότια κατεύθυνση, διερχόμενοι από δύο αμουδερές παραλίες. Πολλά ταξί σταματούσαν και μας ρωτούσαν για αγώγι, ενώ αν σηκώσεις το χέρι σου να ξύσεις το κεφάλι σου, οι ταξιτζήδες το εκλαμβάνουν ....είσαι ελεύθερος;.... και σταματούν.

αλλαγή φρουράς

από εδώ πέρασε ο Δαρβίνος

Αριστερά μας βρίσκεται το Santa Maria Islet, ένα νησάκι που το έχουν αγοράσει οι κινέζοι, και απογορεύεται η είσοδος. Συνεχίσαμε μέχρι τη δεύτερη παραλία που είναι καλά οργανωμένη με ντόπιους να αθλούνται, να κάνουν push-ups και εμείς να δροσίζουμε τα πόδια μας, για πρώτη φορά, στα νερά του ατλαντικού. 

 

Συνεχίσαμε σε μια αμφιλεγόμενη περιοχή, το Φάρο Dona Maria Pia, που στο διαδίκτυο αναφέρεται ως επικίνδυνη περιοχή και καλύτερα χρησιμοποιήστε ταξί, αν και εμεις φτάσαμε με τα πόδια μέρα μεσημέρι. Κάθε Φάρος έχει μια ιδιαίτερη μεταφορική σημασία, δεδομένης της ικανότητάς του να καθοδηγεί τα πλοία, δείχνοντας τη σωστή πορεία τους, έτσι και το φως του, μας οδηγεί στους σωστούς δρόμους της ζωής. Μια επίσκεψη σε φάρο έχει πάντα έναν εσωτερισμό, που ο καθένας εξηγεί με το δικό του τρόπο.

 

 

Ο Dona Maria Pia βρίσκεται στην Ponta Temerosa και χρονολογείται από το 1881, στεγάζεται σε ένα παλιό κτίριο, με πορτογαλική επιρροή. Ανεβαίνουμε την ξύλινη σπειροειδή σκάλα και η θέα γίνεται ακόμα πιο φανταστική καθώς ο κυματισμός τού ωκεανού ξεσπά στα βράχια του. Ατενίζουμε τον ορίζοντα, που καλύπτεται από ένα στρώμα υγρασίας που εμποδίζει τη θέα, ενώ το αεράκι αγγίζει τα πρόσωπά μας και μας δροσίζει, εδώ στο νοτιότερο σημείο του νησιού Santiago στο Πράσινο Ακρωτήριο.

 

ο φάρος Dona Maria Pia

 

Στην επιστροφή ανεβήκαμε ένα διπλανό λόφο, πάνω στον οποίο υπάρχει ένα μνημείο του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β', που επισκέφθηκε το Πράσινο Ακρωτήριο (1990), ξεκινώντας ένα προσκύνημα σε φτωχά αφρικανικά έθνη.  

 

 

Αν και η βόλτα στη διπλανή συνοικία είναι ενδιαφέρουσα και η απόσταση μέχρι το ξενοδοχείο κάπου 3 χλμ, αποφασίσαμε να πάρουμε το λεωφορείο για μία ξεχωριστή εμπειρία.

 

εμπειρία στα τοπικά λεωφορεία!! συστήνεται

Στο δρόμο προς το ξενοδοχείο συναντούσαμε πολλά graffiti, σαν Street-Art, που διάφοροι καλλιτέχνες είχαν ζωγραφήσει στους τοίχους των σπιτιών, προσδίδοντας μια άλλη προοπτική σε μία υποβαθμισμένη περιοχή.  Το μοτίβο ήταν θρησκευτικό, αλλά και πολιτικό, ακόμη και μουσικό (περίπτωση Cesária Évora), αν και κάποιες φιγούρες μάς προβλημάτισαν με τη θλίψη του προσώπου. Η τέχνη του δρόμου, αυτό που αποκαλούμε street-art,  είναι ένα είδος εικαστικής τέχνης και έχει συχνά στόχο να προκαλέσει προβληματισμό και όχι να οδηγήσει σε απόρριψη.

 

Cabral, ο εθνικός τους ήρωας

Επιστρέφοντας πάλι στην Praia από το Fogo μείναμε σε άλλο ξενοδοχείο που βρίσκεται μέσα στη μπούκα της επικινδυνότητας. Εκεί είδαμε παιδιά να παίζουν στο δρόμο,  γυναίκες να κοτσομπολεύουν στο πεζοδρόμιο και απίστευτες φιγούρες graffiti ζωγραφισμένες στους τοίχους εξαθλιωμένων σπιτιών. Είχαμε παρασυρθεί από το "μεγαλείο" της φτώχειας, όταν κάποιος, που μας ακολουθούσε, μας πλησίασε και μας συνέστησε να επιστρέψουμε πίσω, καθότι η περιοχή γινόταν επικίνδυνη: ... υπάρχουν πολλά ναρκωτικά στην πόλη και καλό είναι να κρύψετε τη φωτογραφική μηχανή σας και να επιστρέψετε προς τον κεντρικό δρόμο.... Συμμορφωθήκαμε και μόλις απομακρυνθήκαμε, έπαψε ο τύπος να μας ακολουθεί. Τις επόμενες μέρες στο Cove de Paul, ο ιταλός ξενοδόχος μας Έζιο, μας επιβεβαίωσε το γεγονός, ότι η περιοχή Achada Grande Frente (πάνω απο το λιμάνι) είναι επικίνδυνη, αν και όλο το street-art βρίσκεται εδώ. Κρίμα!

στις (φτωχο)γειτονιές της Praia

 

Achada Grande Frente

disco το κάναμε το δωμάτιο του ξενοδοχείου

σενεγαλέζικο tchep djen!! συστήνεται

 

Cidade Velha, 🚶 στο Grand Ribeira do Santiago και στο κάστρο São Filipe

Η Cidade velha είναι μια πόλη που απέχει 20χλμ με το colectivo ή 4 ώρες παραλιακής πεζοπορίας. Θεωρείται ιστορική πόλη, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, καθότι από εδώ πρωτοξεκίνησε το σκλαβοπάζαρο για την άλλη ακτή του ατλαντικού. Φτάσαμε με βανάκι colectivo, σαρδελοποιημένοι, αλλά πάνω από όλα, η εμπειρία μετράει.

 

cidade velha, με τα πόδια ή με το colectivo

 

Από εδώ πέρασαν σπουδαίοι θαλασσοπόροι: ο Βάσκο ντα Γκάμα (1497), καθ' οδόν προς την Ινδία, ο Χριστόφορος Κολόμβος (1498), που σύμφωνα με αναφορές απαγόρευσε στο πλήρωμα να κατέβει, φοβούμενος τις Σειρήνες σαν σύγχρονος Οδυσσέας ή από το φόβο των πορτογάλων, ή κάποιας άλλης αιτίας. Το 1522, ήταν ο τελευταίος σταθμός για την αποστολή του Μαγγελάνου (ο οποίος είχε ήδη δολοφονηθεί στις Φιλλιπίνες και κυβερνήτης ήταν ο Ελκάνο), πριν επιστρέψει στην Ισπανία, στο τελευταίο σκέλος του περίπλου του κόσμου με τους ελάχιστους επιζώντες της Armada de Maluco.

 

με colectivo στην cidade velha

από εδώ ξεκίνησε η ιστορία της χώρας

εδώ κάποτε γινόταν το εμπόριο των σκλάβων

Στην περιοχή υπάρχει και η αρχαιότερη αποικειοκρατική εκκλησία του κόσμου, η Νossa Senhora do Rosario, κτίστηκε το 1495, την οποία επισκεφτήκαμε κατά τη διάσχιση του φαραγγιού Grand Ribeira do Santiago.

Νossa Senhora do Rosario (1495)

Η διαδρομή μέσα στο φαράγγι είναι εντυπωσιακή. Πλούσια βλάστηση με Μαγκιές (έτσι δεν λέγονται τα δέντρα Μάνγκο 😂😂), όπου τα ώριμα φρούτα τους μόλις είχαν πέσει στο έδαφος και εμείς τα μαζεύαμε και τα τρώγαμε αχόρταγα! Στη διαδρομή είδαμε και το μοναδικό(;;) δένδρο baobabα του νησιού, πράγματι επιβλητικό με μεγάλη περίμετρο.

 

Boababa, το μεγαλοπρεπές

 

Διασχίσαμε το Μεγαλο Φαραγγι, ανεβηκαμε την ηφαιστειογενή ορθοπλαγιά του, διασχίσαμε φτωχικές συνοικίες, σαν ο χρόνος να μην είχε παρέλθει καθόλου, γουρουνάκια να μας ακολουθούσαν, περιποιημένες παιδικές χαρές και μια εκκλησία (οι κάτοικοι είναι πολύ θρήσκειοι καθολικοί), μέχρι το Καστρο São Filipe, με επιβλητική θεα στην πόλη και στο μικρό κόλπο.

Κάστρο São Filipe

 

Η πτήση προς το νησί Fogo και διασχίζοντας τη μαύρη παραλία του ατλαντικού

Σε ένα βρώμικο αεροπλάνο (αλλά ακριβές στην ώρα του), νοικιασμένο από τη Caboverde Airlines ξεκινήσαμε την πρώτη εξόρμησή μας στο Cabo Verde. Ήταν ένα ελικοφόρο Embraer-175 περιφερειακών αερομεταφορών, με θολά φιλιστρίνια και ρουμάνες αεροσυνοδούς. Η πτήση κράτησε 25-30 λεπτά, παραπάνω δεν θα άντεχα, που πληρώσαμε έξτρα 10€ για να εξασφαλίσουμε δεξιά παράθυρο με θέα το ηφαίστειο. Αντ' αυτού είχαμε πορεία πτήσης σε χαμηλότερο ύψος από το περίφημο ηφαίστειο του νησιού Fogo και θολά τζάμια. Τζάμπα τα χρήματα, δεν είδαμε σχεδόν τίποτε!

 

όχι! δεν πετάξαμε με αυτό

 

 

 

οι διαδρομές στο Sao Filipe

Η πόλη του São Filipe είναι μικρή και συμπαθητική, δίπλα στο αεροδρόμιο, σε 10 λεπτά είχαμε φτάσει στο ξενοδοχείο Pensao Bela Vista, μπροστά σε μια μικρή πλατειούλα, όπου έκαναν στάση πολλά colectivos.

 

 

home is, where hang your hut...

....and my double espresso too!

 

Το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι γνωστό για την αποικιακή αρχιτεκτονική του, με τα σπίτια του να είναι πολύχρωμα και οι τοίχοι τους να έχουν διακοσμημένη πρόσοψη ανάμεικτα με τα ξύλινα μπαλκόνια και τα παράθυρα. Έχει γραφικούς δρόμους με πιό εντυπωσιακό αυτόν στην άκρη της πόλης, κτισμένος ακριβώς πάνω σε ένα γκρεμό, που κάτω εκτείνεται μια απέραντη παραλία (5χλμ), με μαύρη άμμο, την οποία διασχίσαμε.

 

Είχαμε ένα απόγευμα στη διάθεσή μας και σαν σύγχρονοι Δαρβίνοι άρχισαμε να εξερευνούμε το νησί γεωλογικά. Κατεβήκαμε στην παραλία και αρχίσαμε να περπατάμε πάνω στην καυτή μαύρη παραλία, που είναι αποτέλεσμα ηφαιστειακής δραστηριότητας. Η άμμος αποτελείται από πολύ μικρά θραύσματα λάβας, που δημιουργήθηκαν όταν το ρευστό πέτρωμά της έφτασε στα νερά του ωκεανού.

 

Είναι πράγματι επιβλητικό, να βλέπεις μία απέραντη παραλία, με τα κύματα να την λούζουν, να αποτραβιώνται και άντε πάλι απο την αρχή. Τα νερά δεν έχουν βάθος και έτσι μπορείς να μπείς μέχρι τη μέση, όπως έκανε και ένας αφρικανός που ήθελε να επικαλεστεί τις δυνάμεις της φύσης να τον παρασύρουν στα βάθη των ωκεανών, αλλά τελικά επικράτησε η λογική.. επέστρεψε στη στεριά.

 

Αγναντεύοντας τον ωκεανό, στο μυαλό μου ήρθαν εικόνες απο την παραλία Black Sand της Ισλανδίας, ένα ανάλογο φυσικό θαύμα με τη μοναδική μαύρη ηφαιστειακή άμμο, τις στήλες από βασάλτη και την εκπληκτική παράκτια ομορφιά της, αλλά και την αγριότητά της, που είναι έτοιμη να σε καταπιεί... όμως γρήγορα συνέρχομαι από τις φαντασιώσεις μου, γιατί διέκρινα μία όαση απο φοίνικες.. είναι το ξενοδοχείο Tortunga b&b, ακριβώς δίπλα στα κύματα του ωκεανού. Εδώ φάγαμε το μεσημέρι και λίγο αργότερα πήραμε το δρόμο της επιστροφής. 

 

 

 

Λίγο έξω απο την πόλη, φωλιασμένο πάνω σε ένα βράχο βρισκόταν το νεκροταφείο, σε μια εξέχουσα θέση, όπου οι ψυχές αγναντεύουν αιώνια την ομορφιά του ωκεανού και θα χαίρονται την ηρεμία σε αυτό το απόμακρο μέρος, που κανένας πόλεμος και ούτε μεγάλη καταστρoφή μπορεί να το αγγίζει...και τι να λένε οι ψυχούλες στο Γ' Νεκροταφείο Αθηνών, όταν στις "τριετίες" στοιβάζονται σαν σαρδέλες ή μια πάνω στην άλλη και περιμένουν την ώρα που θα τους κάνουν έξωση! 

 

1. day, Fogo - ανάβαση στο ηφαίστειο Pico do Fogo

Λίγα τοπία στη γη έχουν τόσο αρχέγονη μορφή όσο το περιβάλλον ενός ενεργού ηφαιστείου, όπου ο παρατηρητής (ορειβάτης) εκστασιάζεται με τη γεωλογική πραγματικότητα, που ξεδιπλώνεται μπροστά στα πόδια του και του αποκαλύπτεται ένα έργο τέχνης, τόσο αληθινό ώστε να μπορεί να το αγγίξει και όταν συνέρχεται βλέπει πως το εσωτερικό της γης είναι τόσα κοντά  για να το αγγίξει και αντιλαμβάνεται πως η ζωή του βρίσκεται μέσα σε μία σχισμή, όπου κάτω επικρατούν συνθήκες αλλόκοτες και πάνω επικρατεί ο αέρας και τα καιρικά φαινόμενα, για να καταλήξει τελικά στο πόσο αδύναμος είναι μπροστά στις φυσικές δυνάμεις ...μια λάβα κυλά και δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά νεκρός βράχος, που για πολλά χρόνια θα βρίσκεται εκεί..

 

 

Φτάνουμε στο χωριό Chã das Caldeiras, που έχει (ξανα)φτιαχτεί πρόσφατα. Το 2014 ξέσπασε μία βίαιη λάβα καταστρέφοντας σχεδόν όλα τα σπίτια της περιοχής. Και δεν ήταν η πρώτη φορά. Αρχικά, το 1680 δημιουργήθηκε μια τεράστια έκρηξη από τον κύριο κρατήρα και έδωσε στο νησί (που τότε ονομαζόταν ακόμα São Filipe), το όνομα που εξακολουθεί να φέρει σήμερα, Fogo (φωτιά). Ακολούθησαν και άλλες 1785, 1799, 1847, 1852, 1857, 1951 και 1995 και οι κατοικοι επιμένουν, ξαναγυρίζουν και ξαναφτιάχνουν το χωριό από την αρχή.  

 

η λάβα του 2014 κατάπιε όλο το χωριό

Casa de Alcindo hotel

θέα από το παράθυρό μας

 

Τουαλέτες.... που των Ανδρών και που των Γυναικών 😂

Όπως μας εξιστόρησε ο Alcindo, ο οδηγός μας, το Pico do Fogo ήταν αρχικά (υποθέτουμε εκατομμύρια χρόνια πριν) ένα ψηλό βουνό, γύρω στα 4000 μέτρα. Ήταν όμως έκκεντρο και κάποια στιγμή ξεκόλλησε και η τεράστια κορυφή του έπεσε στη θάλασσα, στις ανατολικές ακτές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τσουνάμι που έφτασε μέχρι τις ακτές της Αφρικής. Με την πάροδο των χρόνων διαμορφώθηκε το εσωτερικό τού κρατήρα σε ένα επίπεδο, όπου έγινε το χωριό Chã das Caldeiras (Chã στα κρεολικά σημαίνει επίπεδη πεδιάδα και Caldeiras σημαίνει κρατήρας). Το βουνό ενεργοποιήθηκε και κάποια στιγμή εξεράγει το σημείο που βρίσκεται ο σημερινός κρατήρας τού Pico do Fogo, ο οποίος είναι επισκέψιμος. Το ηφαίστειο είναι πράγματι ενεργό καθώς αναδύει οσμές απο θειάφι και υπάρχουν τρύπες που βγάζουν ζεστό αέρα σαν να ήταν πιστολάκι μαλλιών! 

 

 

ένα τόνο λάβα έχει στην αυλή του

Και δεν έφταναν μόνο αυτά, το 2014 δημιουργήθηκε ένας μικρότερος ηφαιστειακός κώνος δίπλα στο χωριό (σε υψόμετρο 2000 μέτρα), το Pico Pequenho, και εκτινάχθηκε λάβα που κάλυψε όλο το χωριό. Όλη η περιοχή έχει μικρούς Picos (κώνους), που κάποια στιγμή θα προκαλέσουν έκρηξη. Όλη η περιοχή έχει μεγάλη ενεργότητα. Το Pico do Fogo θεωρείται ένα από τα πιο ενεργά ωκεάνια στρατοηφαίστεια στον κόσμο.

 

 

η διαδρομή σε διαφορετικές προοπτικές

 

Ξεκινήσαμε από το Casa de Alcindo, ένα αξιοπρεπές ξενοδοχείο, με θέα το ηφαίστειο, στις 5.30 το πρωί για να ανέβουμε στον κρατήρα, σε υψόμετρο 2829 μέτρα διανύοντας μία υψομετρική διαφορά γύρω στα 1100 μέτρα.

 

 

 

 

 

Περάσαμε μέσα από διάσπαρτους αμπελώνας, που παράγουν εξαιρετικής ποιότητας κρασί και ο Alcindo μάς εξηγούσε πόσο δύσκολη είναι η καλλιέργεια του αμπελιού σε ένα τόσο άγονο μέρος .... ολόκληρο το νησί αποτελείται από ηφαιστειακά πετρώματα και άμμο. Δεν υπάρχει πλούσια βλάστηση, μόνο στερεοποιημένη λάβα και απέραντες πεδιάδες με μαύρο χώμα. Ο καιρός είναι ζεστός και ξηρός όλο το χρόνο και η βροχή είναι σπάνια. Είναι εκπληκτικό ότι τίποτα δε φυτρώνει, γύρω από το ηφαίστειο. Παρόλα αυτά όμως έχει εκτεταμένους αμπελώνες και καλλιεργούνται σταφύλια σε αφθονία. Κάθε ενιαίο κλήμα φυτεύεται στη βάση μιας βαθιάς τάφρου περίπου 3-4 μέτρα και το ηφαιστειογενές έδαφος να διατηρεί την υγρασία, παίρνοντάς την από τα περιστασιακά σύννεφα (ή την ομίχλη) που περνούν από πάνω, έτσι ώστε ακόμη και όταν δεν υπάρχουν βροχοπτώσεις, τα κλήματα να δέχονται αρκετό νερό για την ανάπτυξή τους.... Εμείς μέναμε άφωνοι απο τη διήγησή του και ρίχναμε γύρω μας μιά ματιά... ολόκληρη η περιοχή έμοιαζε σαν να είχε πληγεί από χιλιάδες μετεωρίτες. Αυτή η οπτική έμφανιση δημιουργεί ένα εξωπραγματικό τοπίο, με αποτέλεσμα να ελκύει πολλούς τουρίστες, ακόμη και οι ντόπιοι αρέσκονται στην ανάβαση.

 

 

 

4 ώρες δυνατής ανάβασης, λόγω του αναγλύφου, με σάρες που σε κάθε σου βήμα σε έσερνε δύο πίσω, ενώ λίγο πριν την κορυφή σκαρφαλώναμε με χέρια και με πόδια. Η πορεία ακολουθεί μια βραχώδη κόψη σε ένα εμφανές μονοπάτι, που στην κορυφή σχεδόν χάνεται και θέλει καλό προσανατολισμό ή να ακολουθείς τον οδηγό.

 

στο χείλος του...κρατήρα

Dimitris, Dimitris, Alcindo

 

Το να στέκεσαι στην κορυφή ενός ψηλού ηφαιστείου και να κοιτάς την απεραντοσύνη τού ωκεανού είναι μια πραγματικά αξέχαστη εμπειρία! Η θέα των 360 μοιρών (το νησί περιβρέχεται από τον ατλαντικό ωκεανό) σε ανταμοίβει για την επίπονη ανάβαση. Κάποιοι ντόπιοι κατέβηκαν και μέσα στον κρατήρα, αν και δεν συνιστάται εξαιτίας των αερίων που μπορεί να είναι τοξικά ή και δηλητηριώδη.

 

 

 

Η επιστροφή, απο τα 2829μ, έγινε κυκλικά ακολουθώντας τον οδηγό. Μετά απο κάποια δύσκολα περάσματα κορυφής, τα οποία ανεβαίνονται με τη βοήθεια αλυσίδας προσαρμοσμένης στο βράχο, ξεκινά η κατάβαση μέσα απο βράχους και ξαφνικά, μπροστά μας στα 2700μ υψόμετρο, η πλαγιά μετετράπηκε σε μία απέραντη "παραλία" απο λεπτό μαύρο χαλίκι που κατρακυλούσε μαζί με εμάς και μάλιστα χωρίς μεγάλη προσπάθεια. Κατεβαίναμε την πλαγιά του τσουβαλώντας μεχρι τα 2000 μέτρα.

 

στο βάθος φαίνεται ο κρατήρας της έκρηξης του 2014

 

μπότες γεμάτες λάβα!

 

Video: κατρακυλώντας πάνω στη λάβα

Φτάνουμε, σχεδόν γρήγορα, στο Pico Pequenho (η έκρηξη του 2014 δημιούργησε έναν εντελώς νέο κώνο) και από το χείλος του κρατήρα βλέπουμε την οπή, σαν ένα μεγάλο απύθμενο πηγάδι, να παραμένει ήρεμο, σαν να μην είχε συμβεί τίποτε και αναλογίζομαι τις στιγμές της έκρηξης και το ξέσπασμα της λάβας, που όταν το βλέπεις από μακρυά (τον Αύγουστο του 2021 ήμασταν θεατές στον κοχλασμό του ηφαιστείου  Fagradalsfjall της Ισλανδίας) φαίνεται σαν τούρκικος καφές να κάνει φουσκάλες και να χυνεται απο το μπρίκι, σου προκαλεί δέος και πρωτόγνωρες εικόνες καταγράφονται στα μάτια σου.

 

στο βάθος φαίνεται ο κομμένος δρόμος απο τη λάβα και η χάραξη νέου
το μαύρο αποτύπωμα της λάβας δείχνει ότι πρόκειται για την τελευταία έκρηξη του 2014
η φωτό είναι από το χείλος του πρόσφατου κρατήρα Pico Pequenho

 

 

ο απύθμενος κρατήρας Pico Pequenho

ο κρατήρας Pico Pequenho από ψηλά, εντυπωσιακός!

η επιστροφή στο χωριό

First day in Fogo...done!

 

 

 

Το βραδάκι πήγαμε σε ενα κουτούκι, το bar isabel, στα πέριξ που έχει πολύ καλές κριτικές. Το σκηνικό έμοιαζε με ελληνική ταβέρνα της δεκατίας του '60, όπου το φαγητό μαγειρευόταν σε γκάζι, ο/η σύζυγος και κόρη ασχολιούνταν με το μαγείρεμα και το σερβίρισμα, ενώ η κουζίνα βρισκόταν στον ίδιο χώρο με τα τραπέζια.... μόνο ο Βέγγος έλειπε να φώναζε εκείνη την ατάκα ...αμέσωςςςς.....

 

2. day, Fogo - via ferrata στον κρατήρα Bordeira do Fogo

Μια εντυπωσιακή via ferrata οδηγεί μέσα από τα απότομα τοιχώματα του Bordeira do Fogo στα δυτικά του Chã das Caldeiras μέχρι την κορυφή του, από όπου έχετε μια υπέροχη πανοραμική θέα προς το Pico do Fogo και στη γύρω περιοχή.

 

προετοιμασία για την ανάβαση της δεύτερης μέρας

η διαδρομή της δεύτερης μέρας: 6h30min, 20km, Up 750m

Ξεκινήσαμε γύρω στις 7.00 (μετά το πρωινό που περιελάμβανε μια φέτα ψωμί, βούτυρο χύμα, παπάγια, μπανάνες και το στυφό χυμό από Boababa) και με το βανάκι διασχίσαμε περίπου 2 χλμ μέχρι το σημείο εκκίνησης. Η διαδρομή καλυπτόταν απο την πρόσφατη λάβα (του 2014), μαύρη σαν κατράμι, και ο Alcindo μάς εξηγούσε πως όσο παλαιότερη είναι η λάβα τόσο ανοικτόχρωμη γίνεται, έτσι οι γεωλόγοι μπορούν να προσδιορίσουν την ηλικία διαφορετικών στρωμάτων λάβας.

 

η διαδρομή (κατά προσέγγιση) της Via ferrata

 

Το να περπατάς πάνω σε στεραιοποιημένη λάβα είναι μια μικρή περιπέτεια. Έχει τόσες ακμές, μυτερές και κοφτερές σαν ξυραφάκι, πως αν δεν προσέξεις, σίγουρα μπορεί να γδαρθείς ή να τραυματιστείς.

 

Η προσέγγιση του σημείου εκκίνησης δεν είναι εύκολο να βρεθεί, αλλά αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα αν συνοδεύεστε από κάποιον που γνωρίζει την περιοχή ή έχετε καταγράψει τη διαδρομή σε GPS. Εντούτοις, ανεβοκατεβήκαμε κάποιους μικρούς λόφους μέχρι να δούμε την πρώτη αλυσίδα. Εκεί φορέσαμε το μποντριέ, το κράνος και γραπώσαμε την αλυσίδα με τις δαγκάνες του εξοπλισμού μας. Εδώ αρχίζει η περιπέτεια.

 

ο Alcindo στο κινητό, ενώ εμείς φοράμε τον εξοπλισμό

το πρώτο μπαλκόνι θέας, θα ακολουθήσουν και άλλα

Η via ferrata έγινε σε συνεργασία με κάποια γερμανική βοήθεια, μπορεί να αξιολογηθεί σε βαθμό δυσκολίας B και σε δύο εκτεθειμένα σημεία ως C. Συνεπώς, μια ανάβαση με σετ via ferrata είναι απολύτως εφικτή για έμπειρους αναρριχητές, με υποχρεωτικό κράνος λόγω του κινδύνου πτώσης βράχων. 

 

 

 

ενεργοποιώντας την GoPro για snapshot

 Η διαδρομή ακολουθεί το απότομο ανάγλυφο του κρατήρα, είναι έξυπνα χαραγμένη, γιατί δεν μπορείς να φανταστείς (βλέποντάς την από μακρυά) ότι ανεβαίνεται σχεδόν κάθετα και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Μπράβο και συγχαρητήρια στους ντόπιους για την πολύ όμορφη διαδρομή που μας πρόσφεραν.

 

πλησιάζοντας την κορυφή Pico alto do sul, στα 2436μ

Την κορυφή Pico alto do sul, στα 2436μ, προσεγγίσαμε σε 4.30 ώρες όπου γευματίσαμε και φωτογραφηθήκαμε σε panorama style. Μετά, συνεχίσαμε τραβεσαριστά, σταματούσαμε σε μπαλκόνια με εξαιρετική θέα μέχρι το χαμηλότερο άκρο του κρατήρα, που η κατάβαση πλέον γίνεται προσεκτικά (για να βρείτε τη σωστή πορεία χρειάζεστε σίγουρα οδηγό), λόγω σαθρότητας του εδάφους και μετά.... απολαύσαμε τη γνωστή "παραλία" με την ηφαιστειογενή σκόμη και τσουβαλώντας φτάσαμε στο δρόμο. Εκεί, μας περίμενε ο αδελφός του Alcindo, που με το φορτηγό του, γεμάτο από ώριμα ντόπια ροδάκινα, ίσως τα πιό γλυκά, ζουμερά και γευστικά που έχω φάει ever επιστρέψαμε στη βάση μας.

 

 

στην κορυφή Pico alto do sul, 2436μ

 

τελευταίες ματιές στο Pico do Fogo από ψηλά

ευχαριστούμε Alcindo

 

 

Video: κατρακυλώντας πάνω στη λάβα

Μείμανε τρεις νύχτες στο Chã das Caldeiras. Την ημέρα της άφιξης γνωρίσαμε τη γύρω περιοχή, ανεβήκαμε στο ηφαίστειο, την επομένη μέρα κάναμε τη via ferrata και την τελευταία μέρα κατεβήκαμε στην πόλη Mosteiros.

 

αδιέξοδος, ο δρόμος έχει καλυφθεί από τη λάβα

done for the second day.. η επιβράβευση

και τώρα ο λογαρισμός του τριημέρου

η διαδρομή της επομενης μέρας: 5h, 14km, Down1750μ

3. day, Fogo - 1750μ κατάβαση στο Mosteiros

Ξύπνημα στις 5.30 (συνηθίσαμε το πρωινό ξυπνητήρι), πήραμε πρωινό (το συνηθισμένο), βάλαμε τις μπότες μας (τις γνώριμες) και 6.30 ήμασταν στους δρόμους για τη μεγάλη κατάβαση των 1750μ μεχρι το παραλειακό Mosteiros. 

 

νωρίς το πρωί και τα παιδάκια πουλούν φασόλια για 200 εσκούδος

τελευταία φωτογράφιση

πάμε γιάλλα...

Στην αρχή διασχίσαμε τη λάβα τού 1951 (είχε άλλο χρώμα) και μπαίνοντας στο εθνικό πάρκο πληρώσαμε εισιτήριο 100 εσκούδος, σε μια κυρία που είχε πάει εκεί ειδικά για μας. Μετά άρχισε μία επίπονη κατάβαση μέσα από τροπικό δάσος, με παπάγιες, καφεόδεντρα και μπανανιές.

 

Pai Antonio

Στο χωριο Pai Antonio κάναμε, εξουθενωμένοι από τη ζέστη, μια γερή στάση, είδαμε από το mirador όλη τη βόρεια ακτή του νησιού και συνεχίζοντας το περπάτημα φτάσαμε στο ξενοδοχειο Christine (δεν είχε σαμπουάν, χαρτί τουαλέτας ούτε το ντουζ λειτουργούσε σωστά). Αφήσαμε στο δωμάτιο τα σακίδια και  κατεβήκαμε στην παραλία για μπάνιο, μπύρα και φαγητό στο Εspaco Becu. Θυμηθήκαμε τη φράση Quiet, calm and peacefull.

 

Mosteiros από το Mirador

ψάρεμα: τι επιτρέπεται και τί όχι

σαν σκορπίνα μοιάζει στο Espaco Becu

ο ήρωας Cabral

Graffiti θρησκευτικού περιεχομένου

4. day, Ponta da Salina

Εδώ στη Salina όλα είναι μαγικά και μοναχικά. Αγριότητα τοπίου, ψαράδες που φέρνουν σκορπίνες και βράχια που προφυλλάσσουν τον κόλπο από τα θεόρατα κύματα, δεν  είναι τα συνηθισμένα  χαρακτηριστικά μιάς  παραλίας των νησιών που βρίσκονται δυτικά της αφρικανικής ηπείρου.

 

Πολλοί επισκέπτες του νησιού αισθάνονται ήδη γεμάτοι όταν επισκεφθούν το ηφαίστειο και αποφεύγουν ή δεν γνωρίζουν την παραλία Salina, 20 λεπτά με το colectivo από το Mosteiros και 40 λεπτά ποδαρόδρομο μέχρι την ακτή.

 

Οι πολύχρωμες βάρκες και τα καλάθια με τις ψαριές, δείχνουν το πόσο σημαντική, από οικονομικής άποψης, είναι η τοποθεσία, που η πλούσια αλιεία ίσως είναι το μοναδικό μέσον επιβίωσης των κατοίκων της περιοχής.

 

Κάθομαι, φωτογραφίζω και αναλογίζομαι ποιός καλλιτέχνης είναι ο κατασκευαστής της περίφημης Γέφυρας της Σαλίνας (Ponta da Salina), που στέκεται απέναντί μου. Πρόκειται για ένα σύνολο γεγονότων που οδήγησαν στο σχηματισμό αυτής της βραχώδους γέφυρας.  Η λάβα, σε μια από τις εκρήξεις ηφαιστείου πριν από χιλιάδες χρόνια, κύλησε στη θάλασσα και σχημάτισε ένα βραχώδες σύμπλεγμα, που με το χρόνο και τη διάβρωση (αέρας και αλμύρα), ο βράχος φαγώθηκε και απέκτησε το σχήμα της γέφυρας.

 

 

Έτσι, η Γέφυρα Σαλίνα έχει γίνει ένα υπέροχο μέρος όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε τη φύση σαν μηχανικοί ή αρχιτέκτονες. Η ιδέα μας, να σταματήσουμε εδώ και να θαυμάσουμε την περιοχή άξιζε τελικά. Και δεν είναι μόνο αυτό....συνεχίσαμε το παραλιακό μονοπάτι (περίπου 3χλμ) που μου θύμισε πεζοπορία στη χερσόνησο Μίτρε στη νότια Παταγονία.

 

Κάποια στιγμή, σταμάτησε ένα colectivo και μας πήρε με προορισμό το São Filipe. Είναι οι τελευταίες ώρες στο νησί Fogo. Αύριο πετάμε για Santo Antão μέσω Praia.

 

 

welcome to São Filipe

Η πτήση προς São Vicente και ⛴️ ferry στο Porto Novo στο νησί Santo Antão

Δεν υπάρχει απευθείας πτήση προς το Mindelo (νησί São Vicente) οπότε έπρεπε να διανυκτερεύσουμε στην Praia και να γευτούμε την περιοχή Achada Grande Frente (πάνω απο το λιμάνι) ως την πλέον επικίνδυνη της πρωτεύουσας. Κάναμε τις βόλτες μας, συμμορφωθήκαμε στις υποδείξεις να μην προχωρήσουμε ενδότερα και μείναμε στο ξενοδοχείο βλέποντας τον ημιτελικό μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας για το ευρωπαικό κύπελλο. Μετά ανεβήκαμε στα δωματιά μας και απολαύσαμε την πόλη από ψηλά, καθότι μας είχαν δώσει δωμάτια στην ταράτσα, την οποία είχαν μετατρέψει σε χώρο disco και σε δυο δωμάτια για ύπνο. Με την πτήση των 8.40 αναχωρούμε για το νησί São Vicente όπου θα πάρουμε το ferry για να περάσουμε στο Santo Antão.

 

 

Από το Mindelo συνεχίζονται οι εκπλήξεις για το τί σημαίνει πράγματι Cabo Verde. Μία ζωντανή πόλη (στην επιστροφή μείναμε ένα βράδυ και την γυρίσαμε) που αξίζει τουριστικά και έχει κάποια ενδιαφέροντα σημεία, όπως η ψαραγορά (τα ψάρια τα καθαρίζουν μπροστά σας και εσείς δεν συχαινόσαστε), οι πολύχρωμες κατοικίες, τα Graffiti με τη Cesaria Έvora, το φρούριο  (Alto Fortim) στο λόφο, η παραλία με τη λευκή άμμο και το κεντράκι Caravela (εδώ ήπιαμε Kamoka, ένα υποκατάστατο του καφέ απο καλομπόκι και φάγαμε ένα εξαιρετικό παγωτό), μία αίθουσα ζωγραφικής και τέλος το πολιτιστικό κέντρο, ένας χώρος με μορφές έκφρασης, είτε μέσω παραστάσεων, εκθέσεων ή μουσικών εκδηλώσεων. Αύριο τραγουδά εδώ η Ceuzany, μια πολύ γνωστή τραγουδίστρια που γνωρίσαμε στο Paul και μας σύστησε τον Πρωθυπουργό της χώρας! 

 

στην ψαραγορά του Mindelo

 

πωπω...μαύρισε εντελώς

από το λόφο με το φρούριο  (Alto Fortim) η παραλία του Mindelo

 

Το São Vicente είναι πατρίδα της Cesaria Έvora, όπου οι συντοπίτες της είναι περήφανοι για τη μοναδική φωνή της και συχνά πυκνά ακούγαμε, σε μουσικές βραδιές, τα τραγούδια της. 

  

 

Cesaria Έvora

καλλιτεχνικά δρώμενα στο λιμανάκι με τα ιστοπλοικά

το πολιτιστικό κέντρο του Mindelo

εδώ βρίσκομαι (όχι ακριβώς)

Στις 2.00 το μεσημέρι παίρνουμε το Ferry της γραμμής και περνάμε απέναντι στο νησί Santo Antão, από όπου θα ξεκινήσουμε το δεύτερο σκέλος της πεζοπορίας μας σε παράκτιο μονοπάτι στις ΒΔ ακτές του νησιού. Το Ferry διασχίζει δίαυλο με πολλά μποφώρια (6-7) και τα καταφέρνει το παλληκάρι! Η διαδρομή είναι 50 λεπτά και το πλοίο έχει κατά το πλείστον ντόπιους, που με την πραμάτια τους ταξιδεύουν. Δεν επιτρέπεται νάχουμε στο κατάστρωμα μεγάλες βαλίτσες και χειραποσκευές, μόνο σακίδιο πλάτης, και τις παραδίδουμε για φύλαξη σε ειδικό χώρο. Μπορούμε να τους θεωρούμε αφρικανούς, αλλά σε κάποια πράγματα "τάξης" είναι πιό μπροστά από εμάς! Στο Porto Novo θα διανυκτερεύουμε για να ξεκινήσουμε την επομένη για τα ορεινά.

 

 

Ο φάρος Luis βρίσκεται στην είσοδο του κόλπου, κτίστηκε γύρω στο 1882
και πήρε το όνομά του από το βασιλιά Λουδοβίκο Α΄ της Πορτογαλίας.

 

1. day, παράκτιο μονοπάτι Ribeira da Cruz προς το Figueiras

Μετά από το πρωινό του ξενοδοχείου Residencial Nova Cidade ξεκινήσαμε στις 10.00 για το Ribeira da Cruz, που βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του νησιού και σε απόσταση 35 χλμ απο το λιμάνι. Η διαδρομή είχε όλο στροφές και όσο ανέβαινε το colectivo τόσο πιο εντυπωσιακό γινόταν το τοπίο. Ακριβώς, στο διάσελο των 1100 μέτρων η θέα και από τις δυο πλευρές του νησιού ήταν αποκαλυπτική, θύμιζε τα ψηλά Πυρηναία ή τμήματα της Κορσικής.

 

η διαδρομή προς Figueiras: 7h, 16km, Up840m

Ο οδηγός του οχήματος ήταν πολύ ευγενικός, όταν θέλαμε να βγάλουμε φωτογραφίες, έκοβε ταχύτητα και στο τέλος της διαδρομής προθυμοποιήθηκε (έναντι αμοιβής) να μας μεταφέρει λίγο παρακάτω. Αρνηθήκαμε, γιατί είχαμε όρεξη για περπάτημα και θέλαμε να χαρούμε τη φύση, που άρχισε σιγα-σιγά να ξεδιπλώνεται μπροστά μας.

 

Τα πρώτα 5 χλμ έγιναν σε οδικό δίκτυο με το δρόμο να ανεβοκατεβαίνει σε μεγάλες κλίσεις και η θέα των ακτών να γίνεται θεαματική. Στο Ribeira de Alto Mira τελειώνει ο δρόμος και η περιοχή πλέον είναι πρωτόγονη. Μόνο Burro υπάρχουν διαθέσιμα σε περίπτωση ανάγκης. Αξίζει κανείς να επσκεφτεί το google map και να δει την παράκτια αυτή διαδρομή μέχρι το Ponta do Sol, θα γοητευτεί, φανταστείτε να την έχει και διασχίσει!

 

Ένα μεγάλο φαράγγι καταλήγει στο Ribeira de Alto Mira  και αφού διασχίσαμε το παραλιακό του κομμάτι άρχίσαμε να ανεβαίνουμε την άλλη πλευρά του μέσα από ένα καλοφτιαγμένο πέτρινο μονοπάτι, έντονα ανηφορικό. Ήταν μια δυνατή ανάβαση, από πολλές ακόμη που θα ακολουθήσουν σήμερα αλλά και τις επόμενες μέρες.

 

 

Διασχίζαμε πλαγιές άγονων βουνών (500-800μ  υψόμετρο) όπου σε μέρη με μεγάλη κλίση, οι χωρικοί είχαν κατασκευάσει πεζούλες για καλλιέργεια, η στήριξη των οποίων γίνονταν με ξερολιθιές, που αφθονούν σε όλο το νησί. Από πέτρα άλλο τίποτε.

 

μπορείτε να διακρίνετε τη πορεία του μονοπατιού;

Ο οικισμός Figueiras βρισκεται παντελώς σπομονωμένος στην ενδοχώρα, μέσα σε φαράγγια. Τι να πω....δεν ξέρω αν πρέπει να σας τον συστήσω ή όχι. Απέχει πάνω από 10χλμ από το τέλος του οδικού δρόμου και χρειάζεται καλή ψυχολογία (μετά την κούραση και την πολύ ζέστη) για να αντέξεις τα τελευταία 2 χλμ που σε χωρίζουν από το Casa Adalberto Cruz, το ξενοδοχείο (μάλλον χάνι) όπου θα διανυκτερεύσεις και να συνεχίσεις τη διάσχιση την επομένη μέρα.

 

μόλις ανεβήκαμε μια εξαντλητική ανηφόρα...

συναντήσαμε την κυρία και της ζητήσαμε αμαψυκτικό...

που τόπιαμε μονορούφι....

και συνεχίζουμε...

ακόμη 7 χλμ!

Το κατάλυμα-χάνι βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο μεγάλο "χώρο στάθμευσης" για τα γαϊδούρια, τις ασταμάτητες κραυγές των οποίων ακούγαμε από πολύ μακριά. Το χωριό εξακολουθεί να τροφοδοτείται αποκλειστικά από γαϊδούρια, καθώς δεν υπάρχουν δρόμοι που να οδηγούν εδώ και η όλη ατμόσφαιρα προσδίδει μία όψη ρουστίκ. Το σπίτι έχει τρία δωμάτια και όταν έρχονται πολλοί ορειβάτες, κυρίως τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, άλλοι κοιμούνται στην ταράτσα και άλλοι στο σχολείο. Ναι, αυτό το μέρος, που κανείς δεν το ξέρει, έχει σχολείο και φοιτούν 4 παιδιά, που έρχονται από τα γύρω χωριά ....κεφαλοχώρι το Figueiras, μας προέκυψε!!

 

θέα από το δωμάτιό μας

Casa Adalberto Cruz

Το δωμάτιο Ok... δεν ζητάμε πολλά σε αυτά τα απομονωμένα μέρη, αλλά κάποιες στιγμές διερωτώμαι, την οθόνη LD πως την μεταφέραν εδώ πάνω και άραγε τι πορτογαλικές σαπουνόπερες να βλέπουν! Η σπιτονοικοκυρά ήταν πολύ ευγενική, μας πρότεινε για δείπνο ψάρι γιαχνί με ρύζι και μετά παπάγια για επιδόρπιο. Κοιμηθήκαμε με τις κότες, άλλωστε το ρεύμα στα πάνελ είχε τελειώσει!

 

2. day, παράκτιο μονοπάτι προς το Chã de Igreja

Σκεφτήκαμε να φύγουμε πολύ νωρίς για δυο λόγους: να μην μας πιάσει η ζέστη και να προλάβουμε την παλλίροια καθώς είχαμε να διασχίσουμε την παραλία, όπου τα νερά ανεβοκατεβαίνουν κάθε 6 ώρες.
 

φυτείες σε πεζούλες λίγο έγω απο το Figueiras

 

Το πρωινό ήταν σούπερ, έφαγα την καλύτερη ομελέτα με λαχανικά, την καλύτερη παπάγια και ήπια έναν θεσπέσιο καφέ, εύγε! Από τον αντικρινό λόφο γυρίζω και ρίχνω μία τελευταία ματιά σε αυτό το συμπαθητικό μωβ σπίτι με τις λουλουδένιες καρδούλες στην πρόσοψη και παίρνω πίσω την κριτική μου για την ποιότητά του.

 

οι καρδούλες φαίνονται ακόμη...

τελευταία ματιά στο όμορφο και απομονωμένο Figueiras

Η φύση συνεχίζεται άγονη και επιβλητική. Σήμερα η μέρα είναι μεγάλη, έχει διαδρομή γύρω στα 17 χλμ και ένα πολύ δυνατό ανεβοκατέβασμα, γύρω στα 500μ. Στο βάθος του φαραγγιού συναντήσαμε τη Ribeira Alta, κάναμε εκεί ένα διάλλειμα, παρατηρούσαμε τα παιδιά να παίζουν και φωτογραφήσαμε το παρεκκλήσιο santa magdalena.

 

Ribeira Alta

οι διασχίσεις των φαραγγιών και οι ανηφόρες συνεχίζονται

 

Όλα τα μονοπάτια έχουν πολλές στροφές, κάπου μέτρησα 20 φουρκέτες, είναι καλά συντηρημένα και δεν χάνεσαι εύκολα. Εντούτοις, το στίγμα GPS είναι πάντα χρήσιμο. Προς το τέλος της σημερινής διαδρομής, κυκλώσαμε περιμετρικά έναν τεράστιο βράχο, που πλαισιώνεται από πέτρινους πύργους και αρχίσαμε να τον κατεβαίνουμε (400μ) βλέποντας στα χαμηλά πολλά εγκατελειμμένα σπίτια. Kαθοδόν συναντήσαμε ένα χωρικό που ανέβαινε με ένα γαιδουράκι και είχε ακουστικά στα αυτιά του, ίσως και iPhone. Η τεχνολογία έχει φτάσει και Santo Antão. Μπορεί να κυκλοφορούν με burro, αλλά το κινητό είναι πάντα τελευταίο μοντέλο.

 

πλησιάζουμε το μέγιστο υψόμετρο μιάς επίπονης ανηφόρας

 

στο βάθος το το φαράγγι Ribeira de Inverno

κυκλώνουμε περιμετρικά έναν τεράστιο βράχο και αρχίζουμε να τον κατεβαίνουμε

Μετά την κατηφόρα υπάρχει μια μικρή διάσχιση στο φαράγγι Ribeira de Inverno, φθάνουμε στην παραλία και προλαβαίνουμε την παλλίροια. Το παραλιακό τμήμα έχει μήκος περίπου μισό χιλιόμετρο. Κάποια βιβλία πεζοπορίας προειδοποιούν για αυτό το τμήμα, καθώς τα νερά μπορεί να ανέβουν επικίνδυνα κατά την παλίρροια. Η ιδιοκτήτρια στο Figueiras μας είπε ότι περπατάει εκεί χρόνια, ακόμα και με την παλίρροια, και δεν έχει συμβεί ποτέ τίποτα. Είναι ίσως καλύτερο να παραβλέψουμε τις ακραίες εκτιμήσεις και να σχεδιάσουμε την πορεία μας ώστε να βρεθούμε εκεί μεταξύ 12-2 το μεσημέρι και αν εκτιμήσουμε ότι είναι πράγματι επικίνδυνο ας περιμένουμε λίγες ώρες μέχρι να αλλάξει η στάθμη των νερών. Δεν υπάρχει παράκαμψη μέσα από τα βουνά για αυτό το τμήμα.

Σε λίγο φτάνουμε στο Chã de Igreja. Το ξενοδοχείο μας λέγεται casa medina, βρίσκεται στην πλατεία του χωριού, όπου υπάρχει εκκλησία του 18. αιώνα, αφιερωμένη στον Απόστολο Πέτρο. Το βράδυ φάγαμε στα "βρώμικα", καντίνα, ομελέτα.. τι άλλο (δεν υπήρχε τίποτε άλλο ανοικτό).

 

το Chã de Igreja χωμένο μέσα στα βουνά

βραδινές περιπολίες

φαγητό στην καντίνα

η πλατεία με την εκκλησία του Αποστόλου Πέτρου

3. day, παράκτιο μονοπάτι προς το Ponta do Sol

Αν νομίζατε ότι η δεύτερη μέρα ήταν το αποκορύφωμα της διάσχισης, κάνετε λάθος! Η πεζοπορία μετά το Chã de Igreja είναι παράκτια, άγρια και εντυπωσιακή καθώς ακούτε και βλέπετε τα κύματα του ωκεανού να θρυμματίζονται πάνω στους βράχους. Το παράκτιο Caminho είναι πραγματικά εκπληκτικά κατασκευασμένο, καθώς περιβάλλεται από επιβλητικούς βράχους και γκρεμίλες, παράλιες σπηλιές και απότομους βράχινους τοίχους, που όταν βρέχει δημιουργούν μοναδικούς καταρράκτες και άλλους πολλούς κρυμμένους θησαυρούς, που αν δεν τα δεις με τα μάτια σου, λίγο θα το πιστέψεις. Πολλοί συμφωνούν, ότι όλη η διαδρομή είναι μια από τις καλύτερες παράκτιες πεζοπορίες στον κόσμο. Ένα πραγματικά εντυπωσιακό σύμβολο το πώς η ανθρώπινη επιμονή ξεπερνά ακόμη και τις πιο αντίξοες συνθήκες.

 

φανταστείτε νάτρεχε και νερό!

βλέποντας μια παράκτια σπηλιά με κομμένη την ανάσα

 

Τα πρώτα 2 χλμ είναι σε άσφαλτο, διερχόμαστε από το χωριό Cruzinha (το nh στις πορτογαλικές λέξεις είναι ότι το ñ στα ισπανικά και επομένως η λέξη προφέρεται Κρουζίνια) που περιέχει τους μοναδικούς αμμόλοφους του νησιού. Σήμερα η διαδρομή έχει πολύ θάλασσα και πολύ γκρεμίλα. Το μονοπάτι ειναι πετρόκτιστο, σαν αετοφωλιά, και διέρχεται πάνω απο γκρεμούς που σε πιάνει ίλιγγος. Ανεβοκατεβαίνουμε χαράδρες, ακούμε το κύμα να αφρίζει προτού καν φτάσει στην παραλία και στο βάθος η απεραντοσυνη του ωκεανού. Η Γουατεμάλα απέχει 6200χλμ.

 

 

φιδίσια μονοπάτια μέσα σε ένα άγονο και άνυδρο περιβάλλον

 

διακρίνονται οι φιδίσιες στροφές που κατεβαίνουν.....

... στον ερειπωμένο οικισμό

στιγμές χαλάρωσης και θαυμασμού

Χαζεύουμε κ φωτογραφίζουμε το τοπίο που είναι μοναδικό. Φτάνουμε στον οικισμό Formiguinhas και στο bar sofia πίνουμε μία coke, για ενέργεια. Συνεχίζουμε το ίδιο ανηφορικά μέχρι το διάσελο και μετά αρχίζουμε να κατηφορίζουμε προς την πεδιάδα Corvo, με τρεχούμενο νερό, το μοναδικό ρυάκι που είδαμε τόσες μέρες εδώ στο Cabo Verde. Μετά αρχίζει ο "Γολγοθάς", όπως ονομάζουν οι ντόπιοι τις 12 ανηφορικές φουρκέτες, που κάθε μια συμβολίζει τα πάθη του Χριστού, με το τελευταίο να είναι η "Σταύρωση" και για μας η ανακούφιση. Επιτελέσαμε έναν άθλο ανηφόρας και πεζοπορίας. Εφεξής μόνο κατηφόρα. 

 

17 χλμ παράκτιας διαδρομής

απίστευτος ωκεανός με τα κύματά του

το μονοπάτι σκαλισμένο στην άκρη του βράχου

 

bar Sofia, στάση για ενυδάτωση

 

κατεβαίνοντας προς την πεδιάδα

η εύφορη πεδιάδα Corvo

ανεβαίνοντας το Γολγοθά σε 12 στροφές

 

Στη 12. φουρκέτα, η θέα κόβει τις ανάσες.... τι να πρωτοδώ, τι να πρωτοφωτογραφίσω. Το μονοπάτι είναι έντονα κατηφορικό και οδηγεί στο αντικρινό χωριουδάκι Fontainhas, ένας οικισμός με βαμμένα σπιτάκια σε χρώματα της ίριδος.

σχεδόν στη 12. φουρκέτα

μετά από 400μ ανάβαση ακολουθεί απότομη κατάβαση προς το Fontainhas

το μονοπάτι οδηγεί στο αντικρινό χωριουδάκι Fontainhas

 

 

Εδώ, συναντήσαμε και ένα ντόπιο που ήταν ναυτικός και είχε μάθει ελληνικά στα καράβια. Μιλούσε καλά τη γλώσσα, Ινάθιος (ή Ινάσιος) ήταν το όνομά του. Συζητάμε μαζί του, γεμίζουμε το κορμί μας με υγρά (χυμός μάνγκο) και συνεχίζουμε. Σε μια ώρα δρόμο φτανουμε στο ακρότερο σημείο του νησιού, στο Ponta do Sol. 

 

 

φτάσαμε σχεδόν στο τέλος της παραλιακής διάσχισης

Στο ακρότατο βόρειο σημείο του νησιού Santo Antão βρίσκεται η πόλη Ponta do Sol, που σημαίνει "κάτι το ηλιόλουστο όλο το χρόνο", μία πόλη μακριά από την ορεινή ύπαιθρο που ζήσαμε τις προηγούμενες μέρες. Το κέντρο της πόλης έχει μια πλατεία με το ανακαινισμένο δημαρχείο (1882) βαμμένο σε κίτρινο χρώμα. Graffiti παντού, με πολλά όμορφα χρωματισμένα σπίτια και πλακόστρωτους δρόμους.

 

το ανακαινισμένο Δημαρχείο

στο βάθος η ορεινή ύπαιθρος της εντυπωσιακής μας διάσχισης

 

Περπαντώντας φτάνουμε στο μικρό λιμανάκι, που χρησιμοποιείται μόνο από ντόπιους. Οι χρωματιστές βάρκες το δηλώνουν άλλωστε και όπως μας έλεγε ένας ντόπιος ....οι ψαράδες βγαίνουν στη θάλασσα με πολύχρωμες βάρκες, όταν επιστρέφουν, όλοι βοηθούν να βγουν οι βάρκες από το νερό, ζυγίσουν και καθαρίζουν τα αλιεύματα της ημέρας....

 

 

 

η Συνθήκη της Τορδεσίγιας ήταν σημαντική για τους πορτογάλους

Το λιμανάκι είναι ειδυλλιακό και το προτιμούν ξένοι, αλλλά και μετανάστες, που διαμένουν στο εξωτερικό και έχουν εδώ δεύτερη κατοικία (διακρίνονται απο τις πινακίδες των οχημάτων τους που έχουν πράσινο χρώμα).

 

Μέναμε σε ένα παραμελημένο ξενοδοχείο (μάλλον της δεκαετίας του '70) κοντά στο εγκατελειμμένο αεροδρόμιο της πόλης, που σήμερα χρησιμοποιείται μόνο για περπάτημα απο ντόπιους. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄90, ένα αεροπλάνο προσγειωνόταν και λόγω των ισχυρών ανέμων, ο πιλότος αποφάσισε να το ξανασηκώσει. Μέσα στην ομίχλη που επικρατούσε και τις κακές καιρικές συνθήκες πήρε λάθος πορεία και το έριξε στους ορεινούς όγκους. Σκοτώθηκαν όλοι οι επιβάτες και η κυβέρνηση αποφάσισε να το κλείσει. Έτσι η πρόσβαση στο νησί γίνεται μόνο με ferries που και αυτά είναι προβληματικά σε περίπτωση ισχυρών ανέμων, όπως διαπιστώσαμε στο ταξίδι της επιστροφής: ...έβλεπα μακρυά μιά βάρκα που ψάρευε στην κυματώδη θάλασσα και εκεί που σκεφτόμουνα ...εδω καράβια χάνονται, βαρκούλες αρμενίζουν... το ferry κτυπούν πλαγιομετωπικά κύματα, οι συσκευές στο μπαρ αναποδογυρίζουν, όλα πέφτουν στο πάτωμα και εμεις τα...κάνουμε απάνω μας, η κλίση που πήρε ήταν μεγάλη και το κατάστρωμα έφτασε μέχρι τη θάλασσα  😱😱😱.

το εγκατελειμμένο αεροδρόμιο, τόπος δυστυχίας για κάποιους επιβάτες

οπτικά, μπορεί να φαίνεται ωραίο....

... το ίδιο και ο πρωινός μπουφές...

Το βραδάκι πήγαμε για φαγητό στο παραλιακό Caleta για θέα τη δύση του ήλιου, αλλα τα σύννεφα δεν μας έκαναν τη χάρη. Βλέπουμε τους ίδιους ευρωπαίους που είχαμε συναντήσει στα αεροπλάνα και στα μονοπάτια, βασικά, εμείς και καμιά δεκαριά ακόμη ξένοι νάναι στο νησί, ένα νησί παντελώς έρημο.

 

 

Λίγο αργότερα ήρθε μία παρέα με κιθάρα, ταμπούρλο και μαράκα και ξεκίνησαν με το γνωστό τραγούδι sodade (ο νόστος) της Cesária Έbora. Όμορφη βραδιά χωρίς κρύο και στην παραλία μια παρέα να ψήνει τα ψάρια τής ημέρας και να χορεύει ...η φτώχια θέλει καλοπέραση, εδώ στο cabo verde... και μαζί γιορτάζουν τη νίκη της (μητέρας) Πορτογαλίας στο ευρωπαικό κύπελο.... για επιδόρπιο πήρα ένα Caipirinha.

 

4. day, Cove de Paul και 1350μ κατάβαση, πισίνες και 🚙 στο Paul

Με βανάκι colectivo πάμε στο Ribeira Grande και μετά στο Cova de Paul σε υψόμετρο 1350μ. Η μέρα έχει πολύ υγρασία, το Ribeira Grande δεν έχει και πολλά πράγματα να δεις, το στομάχι μου να με ταλαιπωρεί και να αισθάνομαι κομμένος για πρώτη φορά... ίσως από κούραση, ίσως κρύωσα, ίσως κάτι νάφαγα (στον πρωινό μπουφέ) και να με πείραξε. Το φάρμακο το ξέρω, δεν είναι το Imodium αλλά πολλά υγρά. Αυτό έκανα και με 2 λίτρα νερό την επομένη μέρα ήμουνα ετοιμοπόλεμος για τη μεγάλη κάθοδο των 1350 μέτρων σε κάθετο επίπεδο!

Graffiti και πολυχρωμία στο Ribiera grande

Ribiera grande

Σήμερα επομένως έχει τουρισμό. Ο ταξιτζης μάς σταματούσε σε διάφορα μέρη που είχαν εξαιρετική θέα, ήταν ευχάριστος και υπομονετικός. Πιάσαμε κουβέντα μαζί του και όταν η συζήτηση έφτασε στο ...από που είστε.... μας απάντησε ..ο θείος μου ξέρει ελληνικά.... εννούσε τον Ινάθιο από το Fontainhas και εμείς χαμογελαστά να λέμε ...χαχα μικρός ο κόσμος...

 

Η διαδρομή προς το Aqua das Caldeiras είχε εναλλαγές τοπίου, με το πεύκο να επικρατεί σε υψόμετρο. Ο Δρόμος έγινε από πέτρα βαλσάτη τη δεκαετία του '60, που αφθονεί στην περιοχή, και όχι από άλφαλτο.

 

άγαλμα της παναγίας πάνω από το Ribeira grande

επιβλητικοί κρατήρες παντού

 

Το ξενοδοχείο μας Biosfera amor do dia βρίσκεται σχεδόν στην είσοδο του χωριού, φαίνεται να είναι το μοναδικό και ανήκει σε έναν ιταλό, που στο δειλινό και με φόντο την πανσέληνο μάς έλεγε την ιστορία του ...είμαι ιδιοκτήτης και δουλεύω μόνος του. Αν και βρίσκω εργάτες, δεν κάθονται για πολύ και γιαυτό, το ξενοδοχείο μου δεν τόχω στο booking.com. Πράγματι, εμείς το βρήκαμε από έναν τουριστικό οδηγό και βασικά, δύσκολα βρίσκεις καταλύματα σε αυτές τις περιοχές.

 

Κοντά μας υπάρχει και ένα mirador (παρατηρητήριο) που βλέπουμε τον κρατήρα Cova da Paul, κάτι ανάλογο με το Pico do Fogo αλλά λιγότερο εντυπωσιακό. Απο το μπαλκόνι του ξενοδοχείου αγναντεύουμε το Porto Novo και ακόμη μακρύτερα το São Vicente, ελάχιστα φαίνονται τα φώτα από το Mindelo. Οι γάτες κάνουν πάρτυ στην κουζίνα, ο Έζιο ετοιμάζει το πρωινό μας και εμείς ετοιμαζόμαστε για τη μεγάλη κάθοδο.

 

Mirador

ο κρατήρας Cove da Paul από υψόμετρο 1300 μέτρα

 

πρωινό ο γάτος...

...πρωινό και εμείς

Adiós Ezio

η διαδρομή προς τη Ribiera grande: 6h, 14km, Down1450m

 

Ξύπνημα 6.30 και πρωινό στις 7.00. Είμαστε σε υψόμετρο και θα αρχίσουμε την κατάβαση 1350 μέτρων στο επίπεδο της θάλασσας. Η αρχή του μονοπατιού είναι μέσα σε πεύκα και το τοπίο μεγαλειώδες, απόκρυμνο, μοναδικό. Το φωτογραφίζουμε συνέχεια. Κάποιες στιγμές μού θυμίζει το πέρασμα Γιώσου στον Όλυμπο.

 

Στην αρχή, η κατάβαση είναι πολύ απότομη με μεγάλα σκαλοπάτια και το αεράκι να μας δροσίζει, ευτυχώς....είναι ακόμη πρωί. Δεν συνιστάται σε εκείνους που έχουν πρόβλημα στα γόνατα. Γύρω στα 1000 μέτρα, η κλίση μικραίνει και περπατάμε πιό υποφερτά. Χωρίς μπατόν, εδώ δεν κατεβαίνεις!

 

Στα 700μ υψόμετρο και μετά 2.5 ώρες συνεχούς πεζοπορίας συναντάμε ένα μικρό οικισμό (Rabo Curto) και ξεκουραζόμαστε πίνοντας μία coke. Εδώ είδαμε εργάτες που δουλεύουν στο ζαχαροκάλαμο και μας έδειξαν το πως καθαρίζουν τον κορμό από τα φύλλα, εξάγουν την εσωτερική του ψύχα, πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Μετά την επεξεργασία της γίνεται η γνωστή μελάσα, μία παχύρευστη σκούρα ουσία, σαν σιρόπι που θεωρείται super  θρεπτική τροφή.

 

μπροστά μας...

και πίσω μας, η διαδρομή όπως φαίνεται απο το Rabo Curto

Rabo Curto....

...και τα γατιά δεμένα

Συνεχίζουμε στον κάτω μαχαλά (κυριολεκτώ)  xoxo και σε υψόμετρο 300 μέτρα αρχίζει η άσφαλτος. Απέχουμε 7 χλμ από το Ribiera grande. Συστήνεται να πάρετε colectivo, άδικα θα περπατήσετε το φαράγγι που είναι διάπλατο και το μόνο που θα συναντήσετε είναι τα παιδάκια, με τις στολές τους, που γυρνάνε απο το σχολείο. Το πνεύμα του ΠΑΣΟΚ για κατάργηση της σχολικής ποδιάς δεν έχει φτάσει ακόμη εδώ.

 

ναι... υπάρχει και η Melicia στο xoxo

λίγο πριν την έξοδο από το φαράγγι

 

Απο το Ribiera grande με colectivo πηγαίνουμε στις φυσικές πισίνες του ωκεανού. Piscinas Naturais da Sinagoga (έτσι αναζητήστε το στο google γιατί σε ελεύθερη μετάφραση υπάρχει ως Σάντα Τζουάνα... τρέχα γύρευε δηλαδή) είναι ένα δημοφιλές σημείο για μπανάκι στις ακτές του ατλαντικού ωκεανού, που ακόμη και σε ήρεμη μέρα, τα κύματα θυρεύουν στο διάβα τους.... καλύτερα να τα φωτογραφίζετε παρά να κολυμπάτε. Εντούτοις, υπάρχουν κάποια σημεία, με ήρεμα νερά, που θα μπορέσετε να κολυμπήσετε και να χαρείτε τον αφρικανικό ήλιο... προσοχή όμως στους αχινούς! Η περιοχή έχει μια ερειπωμένη Συναγωγή που ιδρύθηκε από Εβραίους μετανάστες, προερχόμενοι από τις Αζόρες, ακόμη και απο την Ισπανία.

 

Φτάνουμε στο Paul (η διαδρομή είναι παράκτια με ωραία θέα προς τις βραχώδεις ακτές), όπου γίνεται ένα μεγάλο πανηγύρι. Σήμερα είναι η μέρα του πολιούχου (Santo Antão και San Antonio, δεν μπορέσαμε να ξεχωρίσουμε αν πρόκειται για τον ίδιο άγιο ή όχι) και πολύ κόσμος κυκλοφορεί στα πέριξ. Μουσικές και τύμπανα διαλαλούσαν την έλευση των αναβατών, που με πολύχρωμες στολές, συνόδευαν τα άλογά τους στις Carceres, δηλαδή το σημείο εκκίνησης των αρματοδρομιών (σήμερα έχουμε ιπποδρομίες), που ονομαζόταν μάγγανα ή κάγκελα, γιατί οι πόρτες από τις οποίες εξέρχονταν τα άλογα ήταν καγκελωτές.

 

Paul

θέα από το λόφο του Sao Antonio

Μοιάζουν και είναι τζόκεϊ, έτοιμοι να συναγωνιστούν σε μια διαδρομή 1 χιλιομέτρου,
κατά μήκος μιάς χωμάτινης διαδρομής ενός ξυροπόταμου.

Οι θεατές πιάνουν τα πεζούλια στις όχθες του χειμάρρου και αναμένουν το γεγονός, έτοιμοι να φωνάξουν ...ole... (χαχα... αυτό συνέβαινε στην αρχαία Ρώμη) ...έχουν καθυστερήσει πάνω από δυο ώρες... διαμαρτύρεται κάποιος στα κρεολικά. Λίγο πιο κάτω, άλλοι αδιάφοροι απο το "μεγάλο" γεγονός παίζουν κάτι σαν μπαρμπούτι με την αστυνομία να κοιτά αδιάφορα. Αλλού μυρίζει φαγητό, άλλοι χορεύουν σε μια στημένη disco και άλλοι ψωνίζουν ρούχα second hand ή made in China. Αυτή η πολυκοσμία δεν διαφέρει πολύ απο τα ελληνικά πανηγύρια και στο βάθος η πανσέληνος να αντανακλά το φως της στη θάλασσα που δεν έχει σταματήσει να ωρύεται!

 

 

Βγαίνουμε για το τελευταίο δείπνο στο Atelier bar του Paul και απολαμβάνουμε ψάρι ατλαντικού, όταν ξαφνικά ακούμε σειρήνες, περιπολικά και δυο τζιπ με κυβερνητικές πινακίδες ...κατεβαίνει ένας κύριος φορώντας ένα χρωματιστό περιδέραιο και χαιρετά μια ντίβα, που αργότερα μάθαμε ότι ήταν γνωστή τραγουδίστρια της χώρας, η Ceuzany. Αμεσως καταλάβαμε ότι πρόκειται για πολιτικό πρόσωπο ....τον χαιρετώ, αποκαλώντας τον ...Mr. President, ......no, I am the Prime Minister μου απαντά και του ζητάμε να φωτογραφηθούμε μαζί του.... Τυχαίο;;;; όχι βέβαια...ο Πρωθυπουργός του Cabo  Verde, Ulisses correia e silva, ήρθε να μας αποχαιρετήσει και να μας συγχαρεί (😂😂😂) για τις ορειβατικές μας επιδόσεις στη χώρα του: 15 μέρες σε τρια ορεινά νησιά,  εξορμήσεις στην ηφαιστειογενή χώρα τού Πράσινου Ακρωτηρίου και με τις μπότες μας να καταγράφουν περισσότερα από 120χλμ μονοπατιών και 7000 μέτρα ανεβοκατεβάσματα στην πιο άγονη, άνυδρη αλλά άκρως εντυπωσιακή περιοχή ολόκληρου του ατλαντικού ωκεανού.

 

Το ξενοδοχείο Pousada do Ceu είναι ενα τριώροφο σπίτι κ έχουμε ταράτσα. Βλέπουμε την πόλη και το άγαλμα του Αγίου Αντωνίου στον αντικρινό βράχο και ακούμε το νταβαντούρι του πανηγυριού. Αλήθεια, οι ωτοασπίδες είναι ένα μικρό τεχνολογικό θαύμα.

στο λόφο του Sao Antonio

θέα από την ταράτσα του Pousada do Ceu

thanks Dimitris

Επίλογος 👉Όσο μεγαλώνω και γίνομαι πιο έμπειρος ορειβάτης (τρομάρα μου) τόσο αντιλαμβάνομαι την απειρία μου στο τί σημαίνει φύση! Έπρεπε να ταξιδέψω στο Πράσινο Ακρωτήριο (10 ώρες πτήση από την Ελλάδα, ακριβώς απέναντι απο τη Σενεγάλη) για να συνδυάσω μια μοναδική θέα στον ατλαντικό ωκεανό (φανταστείτε να είστε στα Αστερούσια Όρη και να βλέπετε το Λιβυκό πέλαγος), τα απόκρημα βραχώδη μονοπάτια του νησιού (σαν να βρίσκομαι στην Κορσική), τη via ferrata του κρατήρα Fogo (σαν να γαντζώνομαι στους Δολομίτες), ενώ οι πάτοι από τις μπότες μου να λειαίνονται απο τα ηφαιστειογενή μονοπάτια, επειδή στέρεα λάβα έχει καλύψει όλη τη γη, στην τελευταία έκρηξη του 2014 ...και το νησί να περιβάλλεται από τους βρυχώδεις κυματισμούς του ατλαντικού ωκεανού, που όταν ξεσπούν δημιουργούν ένα λευκό σεντόνι αφρού, σαν να είναι τμήμα ενός γαλαξία από δισεκατομμύρια αστέρια, αυτά τα αστέρια που όλες τις βραδιές μάς συντρόφευαν και σαν mantras έστελναν τις επιθυμίες μας στο υπερπέραν.... ήμασταν τελείως ρομαντικοί, εδώ στο Cabo Verde!

 

Αισθάνομαι πολύ τυχερός που μπορώ να ταξιδεύω
και να ταυτίζω τους χρωματισμούς τού κόσμου
με τον ορίζοντα της ανατολής που μόλις ξεπροβάλει απέναντί μου,
καθώς η μεταμεσονύκτια πτήση της επιστροφής πλησιάζει προς το Ελευθέριος Βενιζέλος.

 

πλησιάζουν μεσάνυκτα στο αεροδρόμιο της Λισσαβόνας

ξημερώνοντας κάπου πάνω απο το Ιόνιο Πέλαγος

 

Ιστορία: απο τους πορτογάλους στο Δαρβίνο 

Το 1456 είναι μια πολύ μακρινή χρονολογία για να θυμόμαστε για το τι συνέβη τότε. Και όμως, κάποιοι πορτογάλοι, που αρμένιζαν στην περιοχή ανακάλυψαν κάποια νησιά, μεταξύ του Ισημερινού και της εύκρατης ζώνης, αποβιβάστηκαν εκεί και παρατήρησαν ότι ήταν έρημα, αλλά πλούσια σε βλάστηση. Διαπίστωσαν οτι τα χρησιμοποιούσαν, παρωδικά, κάποιοι ψαράδες προερχόμενοι από την αντικρινή ήπειρο (Σενεγάλη).

Οι πορτογάλοι λοιπόν, με επόμενες αποστολές ίδρυσαν τη σημερινή Cidade Velha (1462) και αυτή η πόλη θεωρήθηκε  ο πρώτος μόνιμος ευρωπαϊκός οικισμός στις τροπικές περιοχές. Αρχικά, το νησί ήταν χώρα εξορίας για τυχοδιώκτες και κατάδικους, ακόμη και για τους Σεφαραδίτες Εβραίους που διέφυγαν από τις ισπανικές διώξεις της Ισαβέλλας-Φερδινάνδου (εποχή Reconquista γαρ).

Για τον εποικισμό των νησιών, οι Πορτογάλοι έφεραν σκλάβους από τις ακτές της Δυτικής Αφρικής, που δούλευαν στις φυτείες ζαχαροκάλαμου και βαμβακιού, αλλά και αλατιού (το ψάρεμα μπακαλιάρου ανθούσε και ανθεί στις παράκτιες περιοχές και απαιτεί αλάτι για τη συντήρησή του), που έστελναν πίσω στη μητέρα Πορτογαλία.

Η ευημερία των νησιών ενθάρρυνε τις λεηλασίες από πειρατές, με αποτέλεσμα να κτιστούν πολλά κάστρα, όπως ένα σημαντικό και ιδιαίτερα διατηρημένο, στο Cidade Velha, όπου και το επισκεφτήκαμε.

Τους επόμενους αιώνες (17.-18.) άκμασε το δουλεμπόριο του Ατλαντικού και τα νησιά έγιναν διακομιστικό κέντρο σκλάβων για την Αμερική. Φοβερό και όμως αληθινό: έφερναν αφρικανούς από την απέναντι όχθη και στη μεγάλη πλατεία της πόλης Cidade Vielha γινόταν πλειστηριασμός δούλων, και όποιος έδινε τα περισσότερα, τον έπερνε για εργάτη-δούλο στις αμερικανικές φυτείες του. Όπως μας έλεγε ο Αlcino, οδηγός βουνού στο ηφαίστειο, οι αφρικανοί ήσαν τόσο φτωχοί, που πολύ ευχαρίστως έδιναν ένα από τα παιδιά τους (από τα 10-15 που είχαν) για ενα ντενεκέ λάδι (βέβαια κάτι ανάλογο γινόταν και στον Εμφύλιο με τους τοκογλύφους που αντάλλασσαν ένα κομμάτι γης για λίγο ψωμί ή λάδι και όταν αργότερα  έπρεπε να τα επιστρέψουν, ο παππούς μου δεν το δέκτηκε, ....γιατί έτσι σώθηκε η οικογενειά μου... έλεγε και εμείς, οι απόγονοι, χάσαμε ένα οικόπεδο στο Λουτρόπυργο...).

Η μείωση του δουλεμπορίου το 19. αιώνα οδήγησε τα νησιά σε οικονομική κρίση. Ωστόσο, η θέση του, στις θαλάσσιες οδούς, έκανε το Πράσινο Ακρωτήριο ιδανική τοποθεσία για τον ανεφοδιασμό πλοίων. Το Μιντέλο έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο και το 1832 ήταν η πρώτη στάση του ταξιδιού του Κάρολου Δαρβίνου με το Beagle.

Χρόνια μετά (1956), ο Amílcar Cabral (εθνικός ήρωας) οργάνωσε, μαζί με συντρόφους του από τη Γουινέα-Μπισσάου, παράνομο Αφρικανικό Κόμμα, για την ανεξαρτησία των δύο αυτών χωρών, κόμμα που διατηρήθηκε μέχρι το 1972, όταν η Γουινέα κήρυξε την ανεξαρτησία της, ο Cabral δολοφονήθηκε και το Αρχιπέλαγος έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1975.

Ο Κάρολος Δαρβίνος ήταν ένας πολύ τυχερός άνθρωπος, γιατί επιλέχτηκε τελευταία στιγμή να ακολουθήσει το βρετανικό πλοίο Beagle, υπό τον έξοχο καπετάνιο Fitz Roy (το όνομα του οποίου κοσμεί μία από τις ψηλότερες κορυφές της Παταγονίας) στις εσχατιές του κόσμου, την περίοδο 1831-1836. Ήταν πράγματι τυχερός, γιατί όντως στην ηλικία των 23 ετών συνειδητοποίησε το ταλέντο του, το εκμεταλλεύτηκε και έμεινε τελικά στην ιστορία της Ανθρωπολογίας, ως εκείνος που πρώτος κατανόησε (και μάλλον εξήγησε) την εξέλιξη του κάθε έμβιου όντος. Αφιέρωσε χρόνο εξερευνώντας και ερευνώντας τη γη προκειμένου να δημιουργήσει συλλογές φυσικής ιστορίας.

Η πρώτη στάση του πλοίου έγινε στα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου, αν και προηγήθηκε μια αποτυχημένη προσπάθεια απόβασης στα Κανάρια Νησιά (που ανήκαν στην Ισπανία) και ίσως στα απόνερα των συνεχών πολέμων να μην μπορούσε να συμβεί η αποβίβαση στην Τενερίφη. Εντούτοις, μόλις έφτασαν εκεί (Cabo Verde), ο Δαρβίνος έπεσε αμέσως στη δουλειά. Μόνος του ή με ντόπιους οδηγούς ( και εμείς το ίδιο κάναμε) άρχισε να εξερευνά το άγονο και πολύ αφιλόξενο νησιωτικό σύμπλεγμα,  ....και όμως υπήρχε ένα μεγαλείο σε ένα τέτοιο τοπίο και για μένα η ανείπωτη ευχαρίστηση να περπατάω κάτω από έναν τροπικό ήλιο σε ένα άγριο και έρημο νησί.... έγραφε στο "Σημειωματάριο του Πράσινου Ακρωτηρίου".

Κάπου αλλού σημειώνει  ....αυτή ήταν μια αξέχαστη ώρα για μένα, και πόσο καθαρά μπορώ να θυμηθώ το μικρό βράχο από λάβα κάτω από τον οποίο ξεκουράστηκα, με τον ήλιο να είναι καυτός, μερικά παράξενα φυτά της ερήμου να φυτρώνουν κοντά στα πόδια μου.... και θυμάμαι τη στιγμή που πιάσαμε και εμείς στα χέρια μας μια πέτρα απο λάβα και την επεξεργαζόμασταν. Το τοπίο είναι το ίδιο εδώ και 200 περίπου χρόνια!

Μια άλλη αξιοσημείωτη και συναρπαστική ανακάλυψη για τον Δαρβίνο ήταν το δέντρο Boababa, που ευδοκιμεί στα νησιά και πιθανότατα να είναι το αρχαιότερο δέντρο της περιοχής (το συναντήσαμε στο φαράγγι Grand Ribeira do Santiago-Calabaceira), που φιλοξενεί ένα ενδημικό σπουργίτι (Swamp-warbler) και κάποιες δεκαοχτούρες, τα μόνα πετούμενα που συναντήσαμε και εμείς, δηλαδή δεν υπάρχουν άγρια πουλιά (όπως π.χ. στις ΒΔ ακτές της Ισλανδίας).
 

30 απαντήσεις σε ερωτήσεις που θέλατε να κάνετε

1. Το Cabo Verde είναι αρχιπέλαγος 10 ηφαιστειακών νησιών στον κεντρικό Ατλαντικό Ωκεανό, περίπου 600 χλμ δυτικά από τις ακτές της Δυτικής Αφρικής.
2. Τα πορτογαλικά είναι η επίσημη γλώσσα, αλλά η Κρεολική (Kriolu) ομιλείται ευρέως και θεωρείται σύμβολο της εθνικής ταυτότητας. Γαλλικά επίσης μιλιούνται, ακόμη και γερμανικά (από Gastabeiter της Γερμανίας) ή ελληνικά (συναντήσαμε δυο ντόπιους που έκαναν σε ελληνικά καράβια και είχαν μάθει τη γλώσσα). Ισπανικά επίσης γιατί μοιάζουν με τα πορτογαλικά, αλλά Αγγλικά το βλέπω μάλλον χλωμό!
3. Δέχονται τα ευρώ αλλά με κακή ισοτιμία (1€=100CaboVerdeEscoudos). Προτιμήστε την ανάληψη απο ΑΤΜ (1€=109CVE και 278CVE προμήθεια), ενώ μπορεί να βρείτε ντόπιους ξενοδόχους που θα σας τα ανταλλάξουν με 1€=110CVE. Προσοχή! μεγάλα χαρτονομίσματα (πχ. των 5000CVE) δύσκολα τα δέχονται, επειδή δεν έχουν να σας δώσουν ρέστα, προτιμήστε να έχετε ψηλά των 200 ή 500 εσκούδος.
4. Electric plug-in και οι μπρίζες είναι τύπου C και F, δηλαδή όμοιες με τις ελληνικές, οπότε δεν απαιτείται Travel adaptor.
   
5. Δεν υπάρχει βίζα για τα νησιά αλλά ένα είδος ηλεκτρονικής καταγραφής των στοιχείων σας στην ιστοσελίδα EASE και θα σας ζητηθεί να πληρώσετε μέσω της κάρτας σας ένα παράβολο γύρω στα 30€. Οι διαδικασίες εισόδου στη χώρα είναι πολύ πιο εύκολες από ότι φαντάζεστε.
6. Το ταξί για την πόλη κοστίζει 15-20€ και σας το παραγγέλνει ο ξενοδόχος. Δεν υπάρχει άλλο μέσον για να μεταβείτε στην πόλη και ούτε να το επιχειρήσετε!
7. Τα νησιά ήταν ακατοίκητα μέχρι που το ανακάλυψαν οι Πορτογάλοι τον 15. αιώνα και μετά έγιναν διακομιστικό κέντρο για το υπερατλαντικό δουλεμπόριο. Μια φοβερή ιστορία που μάθαμε στο Cidade Velha, 20χλμ από την Praia.
8. Η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της, από την Πορτογαλία, στις 5 Ιουλίου 1975 και είναι γνωστή για την πολιτική της σταθερότητα, σε σχέση με άλλες "δημοκρατικές" κυβερνήσεις στην Αφρική.
9. Η ονομασία της χώρας αποδίδεται στους πορτογάλους που συνεδύασαν δύο χαρακτηριστικά του νησιού, τις προεξοχές του που έμοιαζαν σαν ακρωτήρια (cabo) και το πράσινο (verde) της βλάστησης, που τότε φαινόταν να υπήρχε ή έδινε την εντύπωση και έτσι προέκυψε το Cabo Verde.
   
10. Το Σαντιάγο είναι το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο νησί και φιλοξενεί την πρωτεύουσα Praia. Προσοχή στις μετακινήσεις σας, να είστε 2-3 άτομα μαζί. Η επίσκεψη στο Φάρο να γίνεται μόνο πρωί (εδώ διίστανται οι απόψεις για την επικινδυνότητα της περιοχής, αν και εμείς αισθανόμασταν ασφαλείς, αλλά με ματιές διαρκώς στα πέριξ), ενώ σε κάποιες γειτονιές, μας προέτρεπαν να μην προχωρήσουμε. Μας έλεγαν ότι το εμπόριο ναρκωτικών ανθεί εκεί (εννοώ στην Praia) και όταν κάποια φορά άδειασαν σάκκους με κοκαίνη στη θάλασσα, οι κάτοικοι είχαν μαστουρώσει για καιρό. Κάποιοι άλλοι νόμισαν ότι επρόκειτο για ζάχαρι και την έβαλαν στον καφέ τους. Εκτός Praia και στα ορεινά αισθανόμασταν ασφαλείς.
11. Οι μετακινήσεις γίνονται με τα colectivos (λέγονται Algueras), ένα είδος Toyota-βανάκι με 16 καθίσματα που ταξιδεύετε σαν σαρδέλλες (αξίζει να το δοκιμάσετε, άλλωστε δεν έχετε άλλες επιλογές) και με τα ταξί που είναι πολύ ακριβότερα (κανονίστε την τιμή πριν επιβιβαστείτε). Public buses και μετρό μόνο στην Ελβετία, εδώ είναι Aφρική, εντούτοις στην Praia και το Mindelo κυκλοφορούν λεωφορεία και είναι μια δυνατή εμπειρία. Δοκιμάστε τα. Το εισιτήριο κάποιες δεκάρες! Τα ξενοδοχεία αναλαμβάνουν να σας κλείσουν ταξί για να σας παραλάβουν από/προς το αεροδρόμιο με τιμές 15-20€, ανάλογα σε ποιά πόλη και νησί βρίσκεστε.
12. Οι Ευρωπαίοι τουρίστες κατευθύνονται (με πτήσεις charter) συνήθως προς τα νησιά Sal και Boa Vista, που διαθέτουν παραλίες με λευκή άμμο, ενώ οι περιπετειώδεις επισκέπτες (δηλαδή εμείς) ανεβαίνουν στο ενεργό ηφαίστειο του νησιού Fogo ή πεζοπορούν στο εκπληκτικής ομορφιάς νησί Santo Antão. Στα τουριστικά αυτά νησιά υπάρχει μεγάλη όχληση από πλανόδιους άφραγκους, που προσπαθούν να σε καλοπιάσουν για να τους δώσεις μερικά ευρώ ή να σου πουλήσουν κάποιο κινέζικο προιόν. 
13. Υπάρχει ρύπανση, απο πετρελαιοκίνητα οχήματα, στις μεγάλες πόλεις, προμηθευτείτε μάσκα αν δεν αντέχετε τα καυσαέρια.
14. Το όρος Fogo είναι ένα ενεργό ηφαίστειο με υψόμετρο 2829 μέτρα, το δεύτερο ψηλότερο στον ατλαντικό μετά το El Taide της Τενερίφης. Ήρθαμε για ορειβασία στα νησιά Fogo και Santo Antão. Το παράκτιο μονοπάτι στα ΒΔ του Santo Antão (Ribeira da Cruz-Ponta do Sol, 45χλμ) θεωρείται ένα από τα ωραιότερα παγκοσμίως.
15. Στις ορεινές πεζοπορίες σας, να είστε προσεχτικοί. Κάποια σημεία μπορεί να είναι εκτεθειμένα ή αν απρόσεκτα τραυματιστείτε, ΔΕΝ υπάρχει ορεινή διάσωση, θα σας μεταφέρουν με το Burro... λέω να αδελφοποιηθούμε με τους Κάμπο-Βερδιώτες μιάς και εμείς στα ίδια χάλια είμαστε....
    
16. Το Cabo Verde είναι διάσημο για τη μουσική του, ιδιαίτερα για το είδος morna, το οποίο η Cesária Évora το ανέδειξε έκανε. Η Morna είναι ένα ψυχό-μελαγχολικό μουσικό στυλ συχνά όμοιο με το πορτογαλικό fado.
17. Η κουλτούρα της χώρας είναι ένα μείγμα αφρικανικών, πορτογαλικών και βραζιλιάνικων επιρροών, που αντανακλάται στη μουσική, το χορό και την κουζίνα της. Εθνικό φαγητό είναι το Cachupa, από καλαμπόκι, φασόλια και γλυκοπατάτα μαζί με λουκάνικο ή κοτόπουλο ή αυγό τηγανητό. Μου φάνηκε να έχει γλυκειά γεύση αλλά με φούσκωσε. Μάνγκο, παπάγια άφθονα και ένα ποτό (με στυφή γεύση) το Boababa (το δέντρο της ζωής), γνωστό και ως Adansonia digitata. Θεωρείται εξαιρετικά θρεπτικό, περιέχει πλούσια ποσότητα αντιοξειδωτικών, βιταμινών και μετάλλων, δηλαδή βιταμίνη C, κάλιο, ασβέστιο κ.λπ. και εσείς για πολυβιταμινούχα σκευάσματα δίνετε 30€.... Ο καφές εξαιρετικός και γευστικός κοστίζει 170-200 εσκούδος. Το ψωμί τους βασικά δεν τρώγεται, προτιμήστε ρύζι. Ψάρι άφθονο σε φέτες ή ολόκληρο (σαν σκορπίνα). Γενικά, οι τιμές είναι λίγο πιο κάτω από τις ευρωπαικές (στα τουριστικά μέρη) και πολύ φθηνές (στα ορεινά και μη τουριστικά μέρη).
18. Σε απρόσιτα μέρη, όπως το Figueiras δεν θα βρείτε εύκολα καταλύματα, θα πρέπει να ενημερωθείτε εκ των προτέρων απο ιστοσελίδες ή άλλες πληροφορίες για το που θα μείνετε.
    
19. Τα νησιά έχουν ποικίλο κλίμα, που κυμαίνεται από άγονο έως ημίξηρο, με κάποιες περιοχές να δέχονται πολύ μικρές βροχοπτώσεις, συνήθως τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο, και όταν σε μία περιοχή βρέχει πολύ και αλλού καθόλου, οι κάτοικοι αρχίζουν τις ζήλιες και τα μόχθοι, όπως περιγράφει ο Δαρβίνος στις ταξιδιωτικές του αφηγήσεις.
20. Το Cabo Verde δεν έχει μόνιμους ποταμούς, το νερό προέρχεται από εποχιακές βροχοπτώσεις, που δημιουργούν εντυπωσιακούς καταρράκτες, υπόγεια ύδατα και εγκαταστάσεις αφαλάτωσης. Όπως μας έλεγαν οι κάτοικοι του Santo Antão, μέχρι  τις δεκαετίες '60 και '70, το νησί τροφοδοτούσε με νερό όλα τα υπόλοιπα νησιά, σήμερα όμως όχι!
21. Η πόλη Μιντέλο στο νησί Σάο Βισέντε είναι γνωστή ως πολιτιστική πρωτεύουσα της χώρας, φημισμένη για τη ζωντανή μουσική σκηνή και το ετήσιο Καρναβάλι. Graffiti, με τη μορφή Street-art, φωτογραφίσαμε σε όλα σχεδόν τα νησιά, προσπαθώντας οι κάτοικοι να κρύψουν την ασχημιά από τα τσιμεντότουβλα (ασορτί με την ηφαιστειακή σκόνη) χρωματίζοντάς τα με τα χρώματα του ουράνιου τόξου.
22. Το Cabo Verde είναι ένα απομακρυσμένο νησιωτικό κράτος στον Ατλαντικό. Τα περισσότερα νησιά έχουν ελάχιστη τουριστική υποδομή και κάποιες περιοχές ούτε καν οδικό δίκτυο. Οι μεταφορές γίνονται με Burro (γαιδουράκι)! Το εσωτερικό αεροπορικό δίκτυο είναι αρκετά ασταθές ενώ οι πτήσεις εκτελούνται «καιρού επιτρέποντος» λόγω των ισχυρών ανέμων και των μικρών αεροδρομίων. Καθυστερήσεις, αλλαγές δρομολογίων και ακυρώσεις πτήσεων είναι αρκετά συνηθισμένες. Εντούτοις, οι πτήσεις μας και τα δρομολόγια των ferries (ακόμη και με 6-7 μποφώρ), που χρησιμοποιήσαμε (Ιούνιος 2025) ήταν πολύ περισσότερο ακριβείς από ότι οι πτήσεις της Aegean!
23. Μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε τις λαικές αγορές τους (φρούτων ή ψαριών) που αποτελούν ιδιαίτερο φαινόμενο οχλαγωγίας, προσέξτε το πορτοφόλι σας (αν και το δικό μου όταν έπεσε στο πάτωμα, μου το σήκωσε ένας ντόπιος) και να συμμετάσχετε στο μεσημεριανό φαγητό (σίγουρα στην Praia) που ετοιμάζουν οι γυναίκες και το πωλούν μόλις με 5 ευρώ το πιάτο. Eίναι ένα γεγονός που δεν πρέπει να χάσετε και το γεύμα θα σας μείνει αξέχαστο ...είστε οι μοναδικοί ξένοι που τρώτε μαζί μας.... είπε μια ντόπια δασκάλα, που κάθισε δίπλα μας, μιλούσε πορτογαλικά, εμείς ισπανικά και όμως καταλαβαινόμασταν. 
24. H χώρα είναι αφρικανική και η είσοδος των πολιτών της στις χώρες Σένγκεν είναι ένα είδος πολυτέλειας, η βίζα κοστίζει 1500€ και δεν είναι σίγουρο ότι θα σου τη δώσουν... ας το βλέπουν αυτό οι νοσταλγοί της δραχμής... 
25. Οι αφρικανές γυναίκες είναι καλλίγραμμες και έχουν χρώμα ανοικτόσκουρο και όμορφη επιδερμίδα. Δεν ενοχλούνται όταν τους φωτογραφίζεις διακριτικά. Όλοι χαιρετιούνται με γροθιές. Φορούν πολύχρωμα ρούχα, κουβαλούν πράγματα, στηριζόμενα στο κεφάλι τους και τους αρέσουν οι χάντρες στα μαλλιά τους.
26. Λόγω έλλειψης νερού, δεν σερβίρεται νερό και ούτε το νερό της βρύσης είναι πόσιμο. Αγοράστε εμφιαλωμένο (50 εσκούδος) ή πιείτε ένα μικρό ποτήρι μπύρας (0,25l) στα 170-200 εσκούδος.
27. Στην ύπαιθρο υπάρχουν τέλεια αρδευτικά κανάλια που λειτουργούν, μεταφέροντας το νερό από δεξαμενή σε δεξαμενή σε τέλειες κατασκευές. Σε πολλές πλαγιές βουνών έχουν κατασκευαστεί πεζούλες, που οι κάτοικοι καλλιεργούν ό,τι μπορούν, κυρίως γλυκοπατάτα, φασόλια, μπανανιές και ζαχαροκάλαμο, από το οποίο κάνουν ρούμι, που το καταναλώνουν ασύστολα.
28. Αν και τις χώρες αυτές τις κατατάσσουμε στον τρίτο κόσμο, εντούτοις δείγματα πολιτισμού και ευπρέπειας είναι καθημερινά και εμφανή φαινόμενα... εντύπωση μου έκανε στις εσωτερικές πτήσεις, που οι επιβάτες παραμένουν καθισμένοι στο αεροπλάνο μέχρι να φύγουν οι μπροστινοί τους, οι εργάτες και οι ναύτες στα Ferries να φορούν κράνος.
29. Σίγουρα θα ξέρετε ότι ο παίκτης της ΑΕΚ Daniel Batista κατάγεται από εδώ.
30. Πηγές βιβλιογραφίας είναι κάποιες εκδόσεις ή το Διαδίκτυο.
    

τέτοια πινακίδα δεν θα συναντήσετε στην Ελλάδα

Βιβλιογραφία (υπάρχει σε πολλές άλλες γλώσσες)

φωτογραφία με υπονοούμενο... πρόδωσε το επόμενο ταξίδι μας!

η τελευταία φωτό είναι και η ομορφότερη!
Προσέξτε τη φαβορίτα της