Σαμοθράκη

Λίγα λόγια
Αλεξανδρούπολη, Επίσκεψη στο Δέλτα του Ποταμού Έβρου
Πέρασμα στη Σαμοθράκη, Θέρμα, Βάθρα Παραδείσου
Ρέμα του Φονιά, Βάθρες του Φονιά, Πηγές του Φονιά
Γριά Βάθρα
Ανάβαση στο Σάος
Χώρα, η πρωτεύουσα του Δήμου
Παναγία η Κρημνιώτισσα, Παχιά Άμμος

Η Νίκη της Σαμοθράκης, τα Καβείρια Μυστήρια
tips n' tricks, Ευχαριστίες

 

myVideo(coming soon)

Λίγα λόγια

Ήταν η πρώτη μου επίσκεψη. Εκστασιασμένος από τον περιβάλλοντα χώρο, που εκφραζόταν με δωρικές διαστάσεις και αδύναμος να καταλάβω την ιστορικότητά του, με μακρυά μαλλιά, μούσι και μεγάλα στρογγυλά μυωπικά γυαλιά, που ο σκελετός τους πρόδιδε την εποχή μου (ήμουνα 22 χρονώ), ανέβαινα τα μαρμάρινα σκαλοπάτια του Daru. Απέναντί μου, στεκόταν μια αέρινη γυναικεία φιγούρα, που η παρουσίασή της με εντυπωσίαζε τόσο πολύ, ώστε δεν πρόσεξα ότι δεν είχε κεφάλι, ούτε χέρια, είχε μόνο φτερά. Ήταν η "Νίκη της Σαμοθράκης", που εδώ και περίπου 140 χρόνια κατοικεί εκεί στο Μουσείο του Λούβρου, με την ελπίδα να ξανασμίξει κάποτε με τις "αδελφές" της, εδώ στη Σαμοθράκη!

 

Η Νίκη της Σαμοθράκης στο Μουσείο του Λούβρου

Αλεξανδρούπολη, Επίσκεψη στο Δέλτα του Ποταμού Έβρου

Με ένα δικινητήριο αεροπλάνο της πάλαι ποτέ Ολυμπιακής ξεκίνησε το ταξίδι μου στην Αλεξανδρούπολη, στην πόλη των Κικόνων, ενός θρακικού λαού, με τον οποίο συγκρούστηκε ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του στην επιστροφή τους από την Τροία. Αλλά αυτό ολίγον απασχολούσε τους άλλους επιβάτες, που ήσαν καλεσμένοι σε ενα γάμο, και συζητούσαν αν θαρχόταν ο γαμπρος (με άλλη πτήση). Προσπάθησα να κρυφακούσω το λόγο της δυστοκίας του γαμπρού (γιατί κάθε γάμος είναι τόσο επώδυνος 😂😂, όσο και ένας τοκετός), αλλά δεν τα κατάφερα. Τελικά, ήρθε δεν ήρθε ο γαμπρός, οι καλεσμένοι θα τα πέρασαν περίφημα, η Θράκη αναδύει μυστήριο και γοητεία μαζί 🤪🙃.

Ανάτασις Δέλτα, ονόμαστε ο γλύπτης Γεωργίου το έργο του

Η ακριτική αυτή πόλη, που απέχει τη μεγαλύτερη απόσταση απο την πρωτεύουσα, μου έκανε εξαιρετικά όμορφη εντύπωση. Κεντρικοί δρόμοι με μεγάλα πεζοδρόμια, γεμάτα καφέ και πολυκοσμία, μαντήλες που κάλυπταν το πρόσωπο στις όμορφες τουρκάλες, που ως τουρίστριες επισκέπτονταν την πόλη, κόσμος να κάνει τζόκινγκ στον παραθαλάσσιο ποδηλατόδρομο, πάρκα μέσα στην πόλη και μουσικές συναυλίες, με δυο εντυπωσιακούς χορούς, την Μπαϊντούσκα (χορός που αναπαριστά βηματισμούς προς μια τακτική μάχης, δηλαδή θεωρείται πολεμικός χορός, ενώ η ιαχή εκφοβισμού των χορευτών, επιβεβαιώνει τον πολεμικό χαρακτήρα του) και το Ζωναράδικο κουλουριαστό χορό, όπου οι χορευτές πιάνονται από τα ζωνάρια τους. Λέγεται κουλουριαστός γιατί, καθώς συνεχίζει και μεγαλώνει η ένταση, ο πρωτοχορευτής τυλίγει το χορό σε σχήμα σαλιγκαριού, μέχρις ότου ο τελευταίος της σειράς να τον κινήσει αντίθετα. Εκπληκτικός χορός που προσφέρει θέαμα και μετά πήγαμε για άρτον και φάγαμε στο Λούκουλο, μία παραλιακή ταβέρνα με φόντο το νησί της Σαμοθράκης. Φτηνό φαγητό και εξαιρετικό, όπως και παντού στη θράκη.

 

Μας κέρασαν ρετσέλι, ένα γλυκό που θυμίζει κάτι ανάμεσα σε γλυκό κουταλιού και μαρμελάδα. Θεωρείται ένα παραδοσιακό γλυκό με καταγωγή από τη Μικρά Ασία και που είναι γνωστό στην ποντιακή παράδοση. Όπως γίνεται συνήθως, τα φρούτα του καλοκαιριού αφθονούν και έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να συντηρηθούν, για να καταναλωθούν αργότερα, το φθινόπωρο και το χειμώνα όπου τα φρούτα λιγοστεύουν. Έτσι παράχθηκε το ρετσέλι, αλλά και τα άλλα γλυκά κουταλιού, ακόμη και η μαρμελάδα. Αυτά τα υπέροχα γλυκά που ευφραίνουν την αίσθηση της γεύσης, απαλύνουν τη λύπη και μεγιστοποιούν τον έρωτα, αν μπορώ να μεταφέρω, κάπως παραφρασμένα, τα λόγια ενός λάτρη της ευτυχίας και του έρωτα, του Μολιέρου.

νυκτερινή Αλεξανδρούπολη

ο Φάρος, σύμβολο της πόλης

 

Στα παλιά τα χρόνια, στην παραλία της, κάτω απο ένα δένδρο, ζούσε ένας μουσουλμάνος ασκητής, που όταν πέθανε θάφτηκε στον ίδιο χώρο. Όταν οι ντόπιοι αναφέρονταν σε αυτή την τοποθεσία έλεγαν στο "δέντρο του Ασκητή" που στα τούρκικα ονομαζόταν Ντεντέ Αγκάτς ή Δεδεαγάτς ή στο ελληνικότερον Δεδεαγάτσιον. Αυτή ήταν και η ονομασία της Αλεξανδρούπολης μέχρι το 1920, όταν η Δυτική Θράκη ενσωματώθηκε στην Ελλάδα και μετονομάστηκε (1921) στο σημερινό της όνομα προς τιμή του Βασιλιά Αλεξάνδρου Α΄, που σύμφωνα με την παράδοση 😡 τον δάγκωσε μαιμού και πέθανε τον Οκτώβριο του '20 σε ηλικία 27 χρονών.

 

 

Όλη την ιστορία της πόλης, απο την εποχή των Σαρακατσαναίων της Πίνδου (όταν διώχθηκαν από τους Οθωμανούς και απλώθηκαν σε όλη τη βαλκανική χερσόνησο), τα σιδηροδρομικά έργα του 1871 που ένωνε την πόλη με τη Θεσσαλονίκη και το Νις, τον περίφημο Φάρο (1880), ορόσημο για την πόλη και τα οικήματα, όπως η Ζαφείριος Παδαγωγική Ακαδημία (1928) και το Πασαλίκι (1909) ως κατοικία του διοικητή της πόλης, όλα αυτά και άλλα πολλά εκτίθενται στο Ιστορικό Μουσείο της πόλης, που αξίζει να το επισκεφτείς (είσοδος 3€).

 

 

Μέχρι το '20, η πόλη είχε αναπτυχθεί οικονομικά και παραγωγικά. Υπήρχαν προξενικά γραφεία των μεγάλων δυνάμεων (και της Ελλάδος) και ναυτικά πρακτορεία. Ήδη από το 1920 υπήρχε αεροδρόμιο των συμμαχικών δυνάμεων, βελτιώθηκε απο το γερμανικό στρατό (1940) και εκσυγχρονίσθηκε (1955), ενώ από το 2000 δέχεται και διεθνής πτήσεις.... και μετά ήρθαν οι αμερικανοί για να κατασκευάσουν τη "Σούδα του Βορρά", τη μεγαλύτερη ναυτική τους βάση.

 

 

Εδώ, υπάρχει το περίφημο Δέλτα του ποταμού Έβρου, όπου το ποτάμι δημιουργεί ένα τρίγωνο εκβολής. Καλύπτει μια μεγάλη έκταση 200000 τ.μ. στα φυσικά όρια των χωρών Ελλάδος-Τουρκίας. Η περιοχή έχει ενταχθεί στις προστατευόμενες περιοχές Ramsar (συνθήκη 1971) και πολύ αργότερα στο Δίκτυο Natura 2000, ως σπουδαίος σταθμός αποδημητικών πουλιών.

 

Και αυτά συμβαίνουν στις εκβολές του ποταμού Έβρου (μήκους περίπου 530 χλμ, πηγάζει από τα όρη Ρίλα της δυτικής Βουλγαρίας και ρέει αρχικά σε βουλγαρικό έδαφος, διασχίζοντας την Ανατολική Ρωμυλία) δημιουργώντας λίμνες, λιμνοθάλασσες και νησίδες με εξαιρετικά σπάνιο μικροκλίμα και πλούσια βλάστηση (καλαμιών και χορταριών) που αποτελούν καταφύγιο πουλιών. Αυτή είναι και η σημαντικότερη συνεισφορά του Δέλτα του Έβρου στο οικοσύστημα, δηλαδή στη μετανάστευση και στο ξεχειμώνιασμα δεκάδων ειδών πτηνών, που απαριθμούν γύρω στα 300 είδη.

 

ψάχνωντας τα πουλιά (του Χίτσκοκ;)

μέσα στις δαιδαλώδεις καλαμιές του Δέλτα

η Συνθήκη Σένγκεν απαγορεύει στρατό στα σύνορα, μόνο αστυνομία

πινακίδα STOP.... απαραίτητη για τα πουλιά με προτεραιότητα 😋

Εδώ, σταματούν τα πουλιά που έρχονται από τη Βόρεια Ευρώπη και τη Ρωσία, ξεκουράζονται προτού ξεκινήσουν το ταξίδι τους προς τα θερμότερα μέρη, την Αφρική. Εδώ, σταματήσαμε και εμείς για να το επισκεφτούμε, διασχίζοντας τους καλαμίσιους υδάτινους διαδρόμους και προσπαθώντας να φωτογραφίσουμε πελεκάνους και κορμοράνους... μάταια η προσπάθειά μας, δεν ήταν η εποχή της αναπαραγωγής τους...

Πέρασμα στη Σαμοθράκη, Θέρμα, Βάθρα Παραδείσου

Με έναν καυτό ανατολικό άνεμο ξεκινήσαμε το δίωρο ταξίδι μας για τη Σαμοθράκη. Το νησί απο μακρυά φαινόταν μουντό, λόγω υγρασίας, που ωστόσο απέπνεε έναν αέρα αινιγματικό, σχεδόν μυστηριακό σαν να μου έλεγε ...έλα να με ανακαλύψεις....  

 

οι διαδρομές μας

 

Σαν σύγχρονοι Αργοναύτες ή σαν τους πειρατές του Αιγαίου (αλλά με καλές διαθέσεις) διασχίσαμε το στενό που ενώνει το νησί με την ηπειρωτική Ελλάδα. Το πλοίο ήταν γεμάτο με νέα παιδιά, οι περισσότεροι ήταν εναλλακτικοί τύποι με ένα νοηματικό τατουάζ στα σώματά τους με κάποιες χαρακτηριστικές φράσεις, όπως "I gotta get better at being me", "a heart’s a heavy burden tattoo", "and here you are living despite it all", αλλά ξεχώρισα το "when was the last time you did something for the first time".... γιατί, αν και έχω κάνει πολλά πράγματα (για πρώτη φορά στη ζωή μου) αυτό με άγγιξε, σαν να μου έκλεινε το μάτι και μου έλεγε ...θα ζήσεις τη Σαμοθράκη σαν να ήταν η πρώτη σου φορά... και πράγματι αυτό συνέβη!

 

προσεγγίζοντας το μαγικό βουνό (του Τόμας Μάν;)

Αποβιβαζόμαστε στην Καμαριώτισσα, στο δυτικό άκρο του νησιού. Στέκομαι στην παραλία και κυττάζω μπροστά μου (δυτικά) ατενίζοντας τον Άθω να απέχει γύρω στα 75 ναυτικά μίλια και να είναι το ίδιο μεγαλοπρεπής όσο και την τελευταία φορά που τον ανέβηκα. Πίσω μου ακριβώς στέκεται ο "δίδυμος" αδελφός του, το όρος Σάος, το ίδιο μεγαλοπρεπές και ενεργοδότης ανήσυχων ψυχών, συνάμα ορειβατικά ερωτικός, σαν τις Σειρήνες γοητευτικός που αν δεν προσέξεις τα βραχώδη περάσματά του θα γκρεμοτσακιστείς.

 

το λιμανάκι της Κεραμιώτισσας, όμορφο και γαλήνιο

 

Το λιμάνι θεωρείται μια πολύβοη τοποθεσία, αφού εδώ συγκεντρώνεται όλη η νυχτερινή ζωή της θερινής περιόδου. Εδώ, δεν ήρθαμε για μια στερεότυπη νυκτερινή ζωή, αλλά να δοκιμάσουμε κάτι εναλλακτικό, μία χαλάρωση ίσως και επιστροφή σε έναν πιο αυθεντικό τρόπο ζωής. Το παρεάκι με σκουντά σαν να μου λέει... ξύπνα, φεύγουμε για τα Θέρμα... πού αεροβατείς 😆...

 

τι όμορφες αγγελίες, μου θύμισε τα φοιτητικά μου χρόνια
στους τοίχους του Πανεπιστημίου

 

Ο οικισμός των Θερμών απέχει περίπου 12 χιλιόμετρα από τη Χώρα και φημίζεται για τις θερμές θειούχες πηγές (πληροφορία που λίγους ενδιαφέρει), επειδή από εδώ ξεκινά η ανάβαση προς το όρος Σάος, από εδώ ο ποδαράτος δρόμος για τη Γριά Βάθρα, ένα μέρος φυσικής ομορφιάς, που τα νερά από το ρέμα σχηματίζουν φυσικές πισίνες, εδώ βρίσκονται και τα δύο δημοτικά κάμπινγκ της Σαμοθράκης, εδώ... εδω.... εδώ... τι να πρωτοπεριγράψω!

 

Θέρμα, το Καφενείο τις πρωινές ώρες

... και τις βραδινές

βραδινή βόλτα μέχρι το Σαόκι

μέχρι το πρωί, οι πλανόδιοι απλώνουν την πραμάτεια τους

 

Φτάνουμε στα Θέρμα και νοιώθουμε να μπαίνουμε αμέσως στους ρυθμούς του νησιού. Στην πλατεία του οικισμού (για χωριό ούτε συζήτηση) στο Καφενείο, όλοι φαίνονται χαλαροί, συζητούν χαμηλόφωνα (ίσως η πολυπληθής ομάδα μας να τους ενοχλεί), ενώ πλανόδιοι ετοιμάζουν τους πάγκους τους με όλα τα μπιχλιμπίδια και περιμένουν να βραδιάσει για να έρθει η πελατεία.

 

τα ιαματικά λουτρά που δυστυχώς δεν λειτουργούν

το εξεζητημένο δεν ταιριάζει στη Σαμοθράκη...νομίζω

στην παραλία Σαόκι στα Θέρμα

σε ρόλο DJ

πρωινές ξάπλες

βραδινές περιπολίες

 

Στο δωμάτιο του "Ορφέα" έμενα μαζί με το φίλο και συνορειβάτη Μιχάλη, γνήσιο κρητικό, με τον οποίο κάναμε παρέα και κάποιες στιγμές απομόνωσης, σε ένα βραδυνό συμπόσιο, η συζήτηση περιεστράφει σε απόκοσμες διαστάσεις. Δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη προσπάθεια, το περιβάλλον σε ωθεί να εξωτερικευτείς, να προχωρήσεις σε απόκρυφες συζητήσεις, να αποκαλυφτείς, είναι σαν να συμμετάσχεις σε μια μυητική ιεροτελεστία στο νησί των αρχαίων μυστηρίων, ένα είδος μύησης χωρίς να το αντιλαμβάνεσαι συνειδητά.

 

Βάθρα Παραδείσου στους ήχουν μουσικής κίρνταν

Όταν ανακάλυψα τις διπλανές στο ξενοδοχείο μας βάθρες είχαν περάσει οι μέρες. Έφευγα πρωι-πρωί που οι υπόλοιποι ακόμη κοιμόντουσαν και σε δέκα λεπτά ήμουνα στην πρώτη βάθρα. Το όνομά της "βάθρα Παραδείσου", κυριολεκτικά και ουσιαστικά. Στα ήρεμα νερά της καθρεφτιζόταν το σώμα μου και με ένα μπλουμ ξεχειλιζόμουν από δροσιά και ευδαιμονία. Μέσα σε αυτό το μοναχικό περιβάλλον, ίσως να περιφέρονται οι νύμφες που αναδύονται από τα βάθη και συντροφεύουν τους θνητούς... σε λίγο ήρθαν δυο που με τα ινδικά tabla τους άρχισαν να τραγουδούν κίρνταν, αυτή την ενεργειακή μουσική που πλημμυρίζει το χώρο με νότες αρμονίας και χαράς.

Ρέμα του Φονιά, Βάθρες του Φονιά, Πηγές του Φονιά

Αν δείς το γεωγραφικό ανάγλυφο σε χάρτη της Ανάβασης, θα διαπιστώσεις ότι το νησί είναι γεμάτο από ρέματα, που ακόμη και τους όψιμους καλοκαιρινούς μήνες έχουν τρεχούμενο νερό. Έτσι, φυσιολογικό είναι να υπάρχει συνεχής ροή νερού που σε συνδυασμό με το βραχώδες ανάγλυφο δημιουργούν φυσικές πισίνες, τις βάθρες. Οι φυσιολάτρες περπατούν στα μονοπάτια, σκαρφαλώνουν στα βράχια προσπαθώντας να ανακαλύψουν μία νέα βάθρα με εντυπωσιακό διάκοσμο (απόκρημνα βράχια και καταρράκτες) και να κολυμπήσουν, ακόμη και να διανυκτερεύσουν εκεί.

 

κρίμα το πατρινόπουλο

Το Ρέμα του Φονιά είναι το πιο γνωστό ρέμα και το όνομά του συνδέεται με θρύλους για ανθρώπους που χάθηκαν στα ορμητικά νερά του, ακόμη και για καρτέρι θανάτου που είχαν στήσει τα αδέλφια μιας πριγκηποπούλας που τόλμησε να ερωτευθεί έναν ντόπιο τσοπάνο και όχι ένα μαρκήσιο, ας πούμε απο τη Βρετάνη, για να συμπεθεριάσουν με την περιοχή του François-René de Chateaubriand (Σατωμπριάν στα ελληνικά).

 

 

Λίγα χιλιόμετρα από το χωριό Θέρμα (με τα πόδια πέφτει μακρυά), βλέπουμε την πινακίδα, που μας προειδοποιεί ότι από εδώ αρχίζει ο παράδεισος του Φονιά. Η πρώτη βάθρα του Φονιά είναι εύκολα προσβάσιμη και γιαυτό έχει πολυκοσμία. Όσοι θέλουν γυμνισμό ("ιδιωτική" εμπειρία επι το κομψότερον), δεν συνιστάται να μείνουν εδώ. Ας προχωρήσουν παραπάνω. Με μια ψευδο-αναρρίχηση ανεβαίνουμε στη δεύτερη βάθρα και στο πρώτο μπαλκόνι αριστερά αποθανατίζουμε το μεγάλο καταρράκτη που δεν φαίνεται από κάτω.

 

  

 

 

Η ανηφόρα για τη δεύτερη βάθρα είναι εμφανής, αλλά όχι κάτι το τρομερό. Χρειάζονται περίπου 20 λεπτά για να δείς τα πράσινα νερά της φυσικής λίμνης, που είναι και η μεγαλύτερη της περιοχής.

 

 

Ανεβαίνοντας απελευθερώνεσαι απο σκέψεις και ...ρούχα. Την τρίτη βάθρα την προσεγγίζεις σε 45-50 λεπτά. Έφτασες στο απόλυτο Ζεν. Ο μεγάλος καταρράκτης θα πρέπει να έχει ύψος 30-35 μέτρα, ενώ ο μικρός γύρω στα 5 μέτρα. Λείοι βράχοι για ξάπλα και φυσικά γυμνισμός... οι νύμφες σε παραμονεύουν και σε  συντροφεύουν άμα λάχει, ορατές και αόρατες σε περιτριγυρίζουν.

 

Την επόμενη μέρα αποφασίσαμε να πάμε στις Πηγές του Φονιά. Εδώ, ισχύει το γνωμικό "..όταν η κούραση υπερβαίνει τη θέληση και τον ενθουσιασμό, άκουσε την καρδιά σου. Αυτή θα σε οδηγήσει εκεί που τα πόδια δεν τολμούν..." και έτσι είναι. Η πορεία έχει υψομετρική διαφορά γύρω στα 800 μέτρα, είναι 4ωρη και ανεβοκατεβαίνεις λόφους και βουναλάκια μέχρι να φτάσεις στις πηγές. Δεν υπάρχει ούτε ένα δένδρο για σκιά, η διαδρομή είναι απαιτητική. Ακολουθείς τα κόκκινα σημάδια και δεν αφίεσαι να σε κυριεύσει η νιρβάνα του περιβάλλοντος και χαθείς, όπως χάθηκαν οι δυο κοπελιές και φωνάζαν ....χαθήκαμε, βοηθήστε μας....

 

 

Φτάνουμε τελικά σε σημείο που το νερό σχηματίζει ειδυλλειακές βάθρες και δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για κολύμπι. Διαπιστώνουμε ότι οι πραγματικές πηγές είναι ακόμη 800 μέτρα ψηλότερα. Μικρή ομάδα αποφασίζει να προχωρήσει, ενώ οι υπόλοιποι παραμένουν εδώ, χορτάτοι απο την πεζοπορία. 

 

Προχωράμε χωρίς να υπάρχει πλέον σηματοδοτημένο μονοπάτι, μέσα απο φτέρες, βραχώδη περάσματα, αποφεύγοντας όμορφα αλλά απρόσιτα φαράγγια που σχηματίζουν μικρές φυσικές πισίνες. Φωτογραφίζω με την GoPro το βυθό τους σε εξαιρετικές χρωματικές διαβαθμίσεις του πράσινου και του σκούρου μπλε.

 

Πλησιάζουμε βραχώδεις τοίχους και υποψιαζόμαστε ότι κάπου εδώ είναι οι πηγές και δεν πέφτουμε έξω. Το νερό αναβλύζει απο τα βράχια και κάθε ανάβλυση δημιουργεί το δικό του ρέμα. Κάτι ήξεραν οι αρχαίοι που εκτελούσαν εδώ τις τελετουργίες τους, καθότι το νερό (ως καθαρκτήριο μέσον) και ο βράχος (ως σύμβολο της αιώνιας ζωής) είναι τα μυητικά εργαλεία της καθε μύησης.

Σε κάποια ανάπαυλα θυμήθηκα τα λόγια του Χένρι Μίλερ, αυτού του περίφημου αμερικανού συγγραφέα του Τροπικού του Αιγόκερω και Τροπικού του Καρκίνου, που έγραφε ότι "....δεν είναι μόνον ο έρωτας, ο θάνατος, η κοινωνία, τα κατορθώματα του ανθρώπου και οι ανησυχίες του για τα οποία καταναλώνονται τόνοι μελανιού. Υπάρχουν στη ζωή μας και οι βράχοι, τα βότσαλα, οι πολύτιμες και ημιπολύτιμες πέτρες που μας κατακλύζουν με αφθονία. Η ανεξάντλητη φύση παραμένει σιωπηλή, όσο δεν της ζητάμε να μας μιλήσει...", σημειώνει στον πρόλογο ενός βιβλίου του με τίτλο "Πέτρα ωραιοτάτη".

 

Με ένα άγγισμα του βράχου, η ευχή μου ήταν να πλημμυρίσει όλο μου το Είναι με ενέργεια. Αρχίζουμε την επιστροφή απο άλλο μονοπάτι, το ίδιο επίπονο όπως το πρωινό. Λίγο πριν φτάσουμε στις κεραίες και στο δρόμο που οδηγεί στο γκρεμισμένο (άγνωστο για ποιό λόγο) καταφύγιο συναντάμε δυο ΕΚΑΜίτες που έψαχναν τις δυο αγνοούμενες! Συζητάμε μαζί τους κάποιες λεπτομέρειες και συνεχίζουμε την πορεία μας.

 

 

 

Φτάνουμε κεραίες, ανεβαίνουμε καταφύγιο. Η ώρα είναι περασμένη και αποφασίζουμε να μην συνεχίσουμε γιατι η μέρα έχει και άλλες επισκέψεις. Παίρνουμε το χωματόδρομο μέχρι το χωριό Άνω Μεριά όπου μας περιμένει το πούλμαν. Στο δρόμο μάς φτάνει το πυροσβεστικό που είχε βρει και μαζέψει τις "χαμένες" κοπέλλες του πρωινού. Προτείνω να πάω μαζί τους, "...δεν αντέχω το χωματόδρομο..." ήταν η επίσημη δικαιολογία μου! Ανεβαίνω και κάθομαι δίπλα στην 22χρονη Μυρτώ απο την Αθήνα και πιάνουμε κουβέντα... τι άλλο... δίνω, με την ανεξάντλητη εμπειρία μου 😎, παρηγοριά στα εξαντλημένα κορίτσια ότι τα δύσκολα πέρασαν, ότι θα μεσολαβήσω στον πρόεδρο της Aegean για να τους βγάλει νέα εισιτήρια, γιατί έχασαν την πτήση της επιστροφής, ότι θα τηλεφωνήσω στο δήμαρχο για να φροντίσει για τροφή και στέγη και ότι τέλος πάντων είμαι στη διάθεσή τους για οτιδήποτε χρειαστούν. "...τι κάνει ο άνθρωπος για να φανεί ευγενής..." 😮 θα μονολογούσε φίλος μου αν καθόταν στο απέναντι κάθισμα του τζιπ, ενώ ενδόμυχα άλλο θα εννοούσε 😂😂.

Γριά Βάθρα

Η Γριά Βάθρα θεωρείται η πιο διάσημη και εύκολη στην πρόσβαση γιατί απέχει μόλις 20 λεπτά δρόμο από τα Θέρμα, ακολουθώντας το μονοπάτι μέσα από τις φτέρες και κάτω από τα πλατάνια. Προχωράς κατευθείαν στην τέταρτη βάθρα (από μονοπάτι) γιατί μεταξύ τρίτης και τέταρτης υπάρχει βραχώδης τοίχος, δύσκολα προσβάσιμος. Το ανέβασμα συνεχίζεται στις επόμενες βάθρες, πέμπτη, έκτη, στην αρχή με σιδερένια σκαλοπάτια και στενό πέρασμα βράχου. Προσεγγίζοντας την έβδομη ακολούθησε τα κόκκινα σημάδια γιατί κάποια σημεία είναι εκτεθειμένα στο κενό. Προς την όγδοη βάθρα το πεδίο είναι βραχώδες αλλά ασφαλές, το ίδιο και στην τελευταία ένατη στην οποία υπάρχουν τεράστιοι βράχοι που εμποδίζουν την περαιτέρω ανάβαση. Εκτιμάται ότι η περιοχή αριθμεί περίπου 62 βάθρες, άλλες μικρότερες, άλλες μεγαλύτερες, όλες πολύχρωμες με απαράμιλλη ομορφιά.

 

Σύμφωνα με σχόλια του Tripadvisor, συστήνεται να ακολουθήσεις το σωστό μονοπάτι για να μην φτάσεις σε αδιέξοδο και να φοράς καλό αντιολησθητικό παπουτσάκι (οχι σαγιονάρες φίλε μου). 

 

 

Άλλο ένα σχόλιο της Παναγιώτας είναι "...υπέροχη εμπειρία που σίγουρα πρέπει να δοκιμάσουν όλοι. Απαραίτητο το αθλητικό παπούτσι! Η διαδρομή είναι αρκετά απαιτητική και χρειάζεται προσοχή σε πολλά σημεία. Προσωπικά δεν είμαι επαγγελματίας ορειβάτης αλλά κατάφερα να φθάσω μέχρι την πιο ψιλή βάθρα. Η ανάβαση μπορεί να επιτευχθεί. SOS νερό μαζί σας και ξανά λέω αθλητικό παπούτσι. Θα κουραστείτε αλλά αξίζει..."

 

 

Υπάρχει ένα ωραίο αφήγημα στο Διαδίκτυο, που περιγράφει την περιπέτεια της Χρύσας Κοτταράκου (ηθοποιού) στη φίλη της Ελένη για τη Γριά βάθρα και θεώρησα σκόπιμο να μεταφέρω την περίληψη στο blog μου με την ελπίδα ότι μου το επιτρέπει, η ιστορία της εντυπωσιάζει...

 

7. βάθρα

9. βάθρα

 

.....αφηγείται την ιστορία της πρώτης της ανάβασης σε ένα από τα φαράγγια της Σαμοθράκης. Κάποια καλοκαίρια πριν, στις πρώτες μοναχικές διακοπές, αποφασίζει να ακολουθήσει την πρό(σ)κληση ενός έμπειρου αναβάτη να ανέβουν με μια ομάδα στις πηγές της Γριάς Βάθρας. Μια ανάβαση μέσα από το φαράγγι, χωρίς το στοιχειώδη εξοπλισμό, που τυχαία –ή μοιραία– οδηγεί σε πτώση ενός από τους αναβάτες, του Γάλλου συνοδοιπόρου τους. Παρακολουθούμε χωρίς ανάσα τη στιγμή της πτώσης, τις πρώτες σκέψεις όταν κοκκάλωσαν όλα και τη διαδικασία της διάσωσης. Έπειτα, η ομάδα χωρίζεται: Κάποιοι κατεβαίνουν με τον τραυματισμένο Γάλλο και κάποιοι αποφασίζουν να συνεχίσουν την ανάβαση. Το υπόλοιπο ταξίδι κυλάει στη σιωπή. Έχοντας έρθει πολύ κοντά με το ενδεχόμενο του θανάτου, επιβιώνουν και συνυπάρχουν, όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά, και με το βουνό και το ποτάμι. Αυτή η «ιεροτελεστία» της ανάβασης και της πρώτης φοράς στις Πηγές, φέρνει την Αφηγήτρια σε επαφή με θεμελιώδη στοιχεία της ύπαρξης. Της μαθαίνει το σεβασμό στη φύση και καθορίζει τον τρόπο που προσεγγίζει από τότε το βουνό. Η ίδια, αφουγκράζεται και σφυγμομετρεί πια τις δυνάμεις, σε ένα διαρκή διάλογο με τη φύση και τον ίδιο της τον εαυτό. Τελικά, η πτώση τού Γάλλου, γίνεται η στιγμή που το νησί τής αποκαλύπτεται στην ολότητά του· σαν μια ήρεμη δύναμη που συστήνεται, όπως ακριβώς είναι: χωρίς περιστροφές, απογυμνωμένη, ως οφείλει...
 

Ανάβαση στο Σάος

Σάος, όπως λέμε Χάος και η εκτίμηση αυτή δεν είναι υπερβολική. Το όρος Σάος με υψόμετρο 1614 μέτρα, μπορεί να μην έχει τα ύψη της Πίνδου, έχει όμως τη μεγάλη κλίση του Γομαρόσταλου Ολύμπου και τα βραχώδη περάσματα της Κορσικής. Μπορεί να μην βρίσκεσαι στο GR20, είσαι όμως στο άνω μέρος του Ε6... και το ίδιο κάνει. Σε ένα πακέτο τάχεις όλα μαζί: ανηφόρα, κλίση, δυνατοί ανέμοι, βραχώδη περάσματα! Και αυτό κάνει την ανάβαση στο Φεγγάρι, όπως είναι το άλλο όνομα του βουνού, να είναι τόσο δύσκολη, όσο ακούγεται!

 

ανάβαση στο Σάος

Το απόκρημνο και δύσβατο βραχώδες τοπίο θέτει τους ορειβάτες να γίνουν αναρριχητές για να μπορέσουν να ολοκληρώσουν την ανάβαση και να θαυμάσουν την απίστευτη θέα από την κορυφή, έτσι όπως έκανε και ο θεός Ποσειδώνας, που από την κορυφή του παρακολουθούσε τον Τρωικό Πόλεμο.

 

 

Ξεκινάς απο τα Θέρμα ακολουθώντας το χωματόδρομο, περνάς τις κεραίες και συνεχίζεις ανηφορικά. Είναι το πιο βαρετό και κουραστικό τμήμα όλης της διαδρομής συνολικού μήκους 8 χιλιομέτρων και διάρκειας περίπου έξι ωρών. Το μονοπάτι, με συνεχή ανηφορική κλίση (25-30%) περνάει μέσα από φτέρες και ακολουθεί ένα δάσος με βελανιδιές (φαντάζομαι την πολυχρωμία του το μήνα Οκτώβρη). Είναι το κάτω μέρος της διαδρομής με υψόμετρα 35-1200 μέτρα.

Στους μήνες που δεν έχουν ρο, το παγούρι αδειάζει πολύ γρήγορα λόγω της υπερβολικής ζέστης και υγρασίας και ψάχνεις για μιά στάλα νερού. Στα 1100 μέτρα, στο ρέμα Τσιβδογιάννη, ελπίζεις ότι μια πηγούλα κρυμμένη μέσα στα βράχια αναβλύζει ακόμη νερό και σταγόνα-σταγόνα σού γεμίζει το παγούρι σου.

 

ρέμα Τσιβδογιάννη

ψάχνωντας στάλες νερού

Το δάσος αρχίζει να αραιώνει και εκεί ακριβώς στρίβεις δεξιά ακολουθώντας τις δίχρωμες φτέρες στα 1150 μέτρα περίπου να σε οδηγούν στο μέσο τμήμα του βουνού (1200-1350μ), ενώ αρχίζουν και εμφανίζονται τα πρώτα βραχώδη περάσματα. Ανεβαίνοντας, το πεδίο γίνεται αποκλειστικά βραχώδες και από τα 1450 μέτρα και άνω μαζεύεις τα μπατόν και χρησιμοποιείς μόνο τα χέρια σου. Από εδώ αρχίζει και το άνω τμήμα του βουνού (1400-1614μ) με απότομα διάσελα και ισχυρούς ανέμους αναβάτες. Στα 1550μ φτάνεις στο διάσελο που χωρίζουν τα μονοπάτια. Υπάρχει ένα μεγάλο κόκκινο βέλος στα χαμηλά που το μονοπάτι οδηγεί προς τη Χώρα, ενώ το μονοπάτι προς την κορυφή ακολουθεί αριστερή πορεία.

 

Εφεξής, η πορεία είναι μέσα απο βραχώδη περάσματα, που απαιτούν προσοχή και παρατήρηση των κόκκινων σημείων για να μην βρεθείς σε αδιέξοδο. Αρχικά, ανεβαίνεις σε μια μικρή κορυφή που μοιάζει σαν εικονοστάσιο (αλλά δεν είναι) και μέσα από περάσματα φτάνεις στην κορυφή των 1611 μέτρων. Το πρόβλημα, για έναν έμπειρο ορειβάτη είναι περισσότερο οι ισχυρές ρυπές του ανέμου παρά η επικινδυνότητα του μονοπατιού.

 

Βέβαια, η κατά τρία μέτρα ψηλότερη κορυφή έχει ακόμη δρόμο 30-40 λεπτών, την αποφύγαμε λόγω χρόνου και προτιμήσαμε να απολαύσουμε το τοπίο, κυρίως προς τη νότια πλευρά του νησιού. Πράγματι, η θέα είναι αποκαλυπτική και μια ανάβαση είναι πράγματι Must, εδώ στη Σαμοθράκη.

 

ο Δημήτρης δείχνει πέρα εκεί το λιμάνι της Καμαριώτισσας

μετά 6 ώρες πιάσαμε κορυφή

Γυρίζοντας, πήγαμε κατευθείαν στις βάθρες Παραδείσου για αποθεραπεία. Το γαλακτικό υγρό που μαζεύουν οι μύες, δυσκολεύει τις κινήσεις του τετρακεφάλου και η αποθεραπεία με πάγο ή κρύο νερό είναι απαραίτητη. Ακόμη και δύο μέρες μετά, η πίεσή τους με ενοχλούσε. Σάος είναι αυτός. Go hard or Go home, γράφει μια λεζάντα στο γυμναστήριό μου για να μου θυμίζει ότι όλα τα όμορφα πράγματα της ζωής μας έχουν πόνο.... από ένα έρωτα μέχρι ένα Σάος.

βάθρες Παραδείσου για αποθεραπεία

Χώρα, η πρωτεύουσα του Δήμου

Χώρα, η "πρωτεύουσα" της Σαμοθράκης... τι κοινό όνομα! τα περισσότερα ελληνικα νησιά έχουν αυτό το όνομα, γιαυτό και σε πολλούς χάρτες αναφέρεται η Χώρα ως Σαμοθράκη. Ίσως γιατί τα νησιά έχουν λιμάνι, αλλά η Χώρα είναι αυτή που κρύβει τα ήθη και τα έθιμα τού νησιού. Στα λιμάνια κυκλοφορούν περίεργοι τύποι, έμποροι, ακόμη και τυχάρπαστοι, ενώ στη Χώρα θα δεις τους αυθεντικούς, θα σεργιανίσεις στα σοκάκια της και θα νιώσεις τον παλμό του νησιού... θα αισθανθείς ένας απο τους κατοίκους της.

 

εις μνήμη του Ολοκαυτώματος (1821)

 

Η "σωστή" Χώρα βρίσκεται πάντα ψηλά, το ίδιο συμβαίνει και στη Σαμοθράκη, που η πόλη είναι χτισμένη σε υψόμετρο 220 μέτρων. Είμαστε στο Αιγαίο, που ήταν ξακουστό για τους πειρατές του (τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 19. αιώνα), οπότε έπρεπε οι κάτοικοι να είναι προφυλαγμένοι από τους θαλάσσιους κινδύνους, έτσι οι πόλεις τους είχαν καμουφλαρισμένα οικήματα και μάλιστα σε δυσπρόσιτες περιοχές.

 

φούρνος με ιστορία 170 ετών

Κάθε Χώρα έχει και το κάστρο της και εδώ υπάρχει ο πύργος της γενουάτικης οικογένειας των Gattulusi, που κυριάρχησαν, σαν φεουδάρχες, στο νησί (14. αιώνας) και άφησαν οχυρωματικά έργα, ένα από τα οποία είναι και ο Πύργος που δεσπόζει στην Άνω Χώρα. Παραμένει μέχρι σήμερα όχι μόνο ένα σημαντικό μνημείο φρουριακής αρχιτεκτονικής, αλλά και σημείο δροσιάς για τους επισκέπτες του, στο προαύλιο του οποίου υπάρχει μεγάλος πλάτανος με θέα το θρακικό πέλαγος.

 

ο πύργος των Gattulusi

με θέα το θρακικό πέλαγος

Σεργιανίζω τα πλακόστρωτα στενά σοκάκια της Χώρας, πολλά είναι παραδοσιακά χτισμένα, πετρόχτιστα, διώροφα με κεραμειδωτές σκεπές και με πολύχρωμους τοίχους. Συκιές βρίσκεις παντού, ίσως περισσότερες από τα πλατάνια, που κοσμούν την κεντρική πλατεία. Ακόμη, και ροδακινιές με χνούδι φλοιό (ποικιλία γιαρμά). 

το σπίτι της Μαρίας Βερβέρη που τόχει κάνει μουσείο....

...μας διηγείται το έρωτά της με το γερμανόΚράουζε και τη ζωή μαζί του...

...μας δείχνει τα βιβλία που έχει εκδώσει και αγοράζουμε ένα...

...μας ξεναγεί στο σπίτι της δείχνοντας έθιμα και παραδόσεις του νησιού

...λόγια με νόημα....

...τοπικές ενδυμασίες

... το βιογραφικό της....

Εδώ υπάρχει ένα συμπαθητικό καφενείο ο Σταθμός, όπου δοκίμασα για πρώτη φορά την τοπική μπύρα Φονιάς! Όνομα και πράγμα, κοστίζει από 5-7€, τη στιγμή που μερίδα φαγητού κοστίζει πολύ λιγότερο. Πρόκειται για μια γευστική μπύρα στον τομέα της μη παστεριωμένης μπύρας και παράγεται με έντονους λυκίσκους από θρακιώτικη βύνη και τοπικό νερό, που θεωρείται εξαιρετικό για ελληνικά δεδομένα.

 

Μπυρές Φονιάδες υπάρχουν δυο, Pale Ale και Indian Pale Ale. Η πρώτη (Pale Ale) περιέχει την πικράδα του λυκίσκου, εμφιαλώνεται και ωριμάζει μέσα στο μπουκάλι. Όσο πιό σκούρο (κοκκινωπό) χρώμα έχει, τόσο η περιεκτικότητα σε αλκοολ μεγαλώνει. Την δοκίμασα και μου άρεσε. Η δεύτερη (αφροζύμωτη India Pale Ale) είναι ένα στυλ μπύρας που τονίζει τη γεύση του λυκίσκου και γιαυτό υπάρχει μεγάλη ποικιλία γευστικών προτιμήσεων. Αν και η ονομασία της ανάγεται στην Ινδία, είναι βρετανικής προέλευσης και προέρχεται απο την εποχή της αποικιοκρατίας, όπου οι ναυτικοί ταξίδευαν στη θάλασσα χωρίς ψυκτικούς θαλάμους και η συντήρηση των τροφίμων και των ποτών ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα. Έψαχναν για μία μπύρα που θα παρέμενε αναλλοίωτη για μεγάλες χρονικές περιόδους και την βρήκαν στην αναλογία βύνης/λυκίσκου. Αυτά διάβαζα σε ένα διαφημιστικό φυλλάδιο που βρήκα στο καφενεδάκι της κεντρικής πλατείας, την ώρα που περίμενα το λεωφορείο για την επιστροφή στα Θέρμα.

Παναγία η Κρημνιώτισσα, Παχιά Άμμος

Η ιστορία της εικόνας είναι η ίδια που υπάρχει και σε άλλες ανάλογες ιστορίες, που μοιάζουν μεταξύ τους, και έχουν ως σκοπό να τρώνε τα μικρά παιδιά το φαγητό τους παρά να περιγράψουν ένα θαύμα! Την περίοδο της εικονομαχίας βοσκοί της Σαμοθράκης βρήκαν την εικόνα της Παναγίας σε κοντινή παραλία και την μετέφεραν σε μια σπηλιά. Την επομένη, η εικόνα βρέθηκε αλλού, πάνω σ' ένα βράχο, στην άκρη ενός γκρεμού, εκεί που έχει χτιστεί το ξωκλήσι και ονομάστηκε η Παναγία Κρημνιώτισσας λόγω ακριβώς του απόκρημνου αναγλύφου τού βράχου. Όλη η περιοχή μοιάζει σαν τα θρακικά Μετέωρα της ορεινής Ροδόπης (για όσους τα έχουν επισκεφτεί), είναι δηλαδή μυτάκια σαν τους Δολομίτες που δημιουργούν μια εικόνα άγρια αλλά εντυπωσιακή.

 

το όμορδο ξωκλήσι με τα "μετέωρα" φόντο

Απο μακρυά, ο βράχος φαίνεται εντυπωσιακός. ενώ απο κοντά η θέα είναι όμορφη, όχι όμως μαγευτική, όπως αναφέρεται στο Διαδίκτυο, που έχει τάση να υπερβάλλει σε κάλλος και σε θαυμασμό. Το καφενεδάκι, που βρίσκεται στην είσοδο του βράχου, πριν τα σκαλοπάτια κάνει χρυσές δουλειές από τους επισκέπτες. Πίνεις το ουζάκι σου, συζητάς χαλαρά ατενίζοντας τον ορίζοντα και όταν έρχεται η συζήτηση, για το πως ανακάλυψαν οι ντόπιοι ότι η εικόνα βρέθηκε εδώ, αφού αλλού την είχαν κρύψει, ουδείς μπορεί να απαντήσει.

 

 

Αφήνουμε το ωραίο ξωκλήσι και με το νοικιαζόμενο αυτοκίνητο πηγαίνουμε προς τον όρμο της Παχιάς Άμμου, που απέχει 3-5 χλμ παρακάτω. Εδώ, ίσως βρίσκεται η μοναδική οργανωμένη παραλία, το μπαρ της οποίας τόχει ένας "Νεάντερταλ" με κάκιστη συμπεριφορά, η μοναδική αρνητικότητα που συναντήσαμε στο νησί.  Το μπάνιο ήταν εξαιρετικό, δροσερό σε καταγάλανα νερά και η ομπρέλλα με ένα ποτό κόστιζε 5€.... αν ήθελες ας μην τα έδινες!

 

 

Η Νίκη της Σαμοθράκης, τα Καβείρια Μυστήρια

"...Κύριε, εύραμεν μια γυναίκα..." ήταν η φωνή ενός εργάτη της γαλλικής αρχαιολογικής αποστολής, που στο μακρυνό 1863 εκτελούσε ανασκαφές στο νησί. Μιά η οξυδέρκεια και η ευρύτητα γνώσεων του γάλλου προξένου-αρχαιολόγου, μιά οι οθωμανοί σουλτάνοι που θυσαύριζαν με τις άδειες εξαγωγής αρχαίων ελληνικών θησαυρών, αυτό το θαυμάσιο άγαλμα (αγνώστου καλλιτέχνη και εποχής) μεταφέρθηκε στο Παρίσι και εκτέθηκε στο Μουσείο του Λούβρου. 

   

Η "Νίκη της Σαμοθράκης" όπως φυλασσόταν σε κάποια αποθήκη του Αρχαιολογικού Μουσείου
Πρόκειται για ένα ακριβές αντίγραφο του αυθεντικού. Κατασκευάστηκε απο το ίδιο υλικό (παριανό μάρμαρο)
με την τεχνική της τρισδιάστατης σάρωσης του πρωτοτύπου.

Η "Νίκη της Σαμοθράκης" όπως εκτίθεται στον περίβολο του αρχαιολογικού μουσείου

το μοντέλο και το πρωτότυπο!

χώρος που βρέθηκε το άγαλμα της "Νίκης της Σαμοθράκης"

Βρέθηκε στο Ιερό των Μεγάλων Θεών, ονομάστηκε "Νίκη της Σαμοθράκης" και παρίστανε τη θεά Νίκη με φτερά. Το άγαλμα ήταν στημένο πάνω σε μια βάση (σαν πλώρη πλοίου) και πρόκειτο μάλλον  για αφιέρωμα κάποιας νίκης σε ναυμαχία του 2.πΧ αιώνα?. Όταν βλέπεις το αυθεντικό άγαλμα, στο Λούβρο, νομίζεις ότι κατεβαίνει από τον Ουρανό για να αναγγείλει τη νίκη στο στόλο. Τα ρούχα φαίνονται να κυματίζουν στον αιγαιοπελαγίτικο αέρα και τα χέρια της (που δεν βρέθηκαν ποτέ) να είναι υψωμένα από χαρά. Το άγαλμα σμιλεύτηκε σε παριανό μάρμαρο και σε μέγεθος μεγαλύτερο από το φυσικό.

 

το Ιερό των Μεγάλων θεών, κίονες ιωνικού ρυθμού

Αγάλματα που συμβόλιζαν τη Νίκη υπήρχαν πολλά, διαφορετικών περιόδων και διαφορετικού μεγέθους. Ένα από αυτά βρέθηκε στο νησί (1875) από την αυστριακή αρχαιολογική υπηρεσία και με την ίδια διαδικασία του "δούναι και λαβείν" ταξίδεψε στη Βιέννη να εκτίθεται στο Kunsthistorisches Museum, ενώ ένα τρίτο την γλύτωσε και έμεινε στην Ελλάδα και εκτίθεται στο μουσείο στην Παλαιόπολη. Αν και συμμετείχε στις ανασκαφές του μία ξένη αρχαιολογική αποστολή (αμερικάνικη, 1949), η χώρα είχε ήδη απελευθερωθεί από την οθωμανική κατοχή και μπορούσε πλέον να ελέγχει τα αρχαιολογικά της ευρήματα.

 

περί ...Θρακών και Ελλήνων το απόσπασμα

 

Μία απο τις πολλές "Νίκες" που βρέθηκαν στις ανασκαφές

Το Μουσείο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Stuart M. Shaw
και άνοιξε για το κοινό το 1955

ανάγλυφα ρόδακες και βούκρανα που μοιάζουν με χρυσάνθεμα,
σύμβολο αυτοκρατορικού θρόνου

πήλινα είδωλα που φορούν καυσία στο κεφάλι τους (3. πΧ αιώνας)

νόμισμα που ίσως να συμβολίζει τη Μεγάλη Μητέρα, που λεγόταν Αξίερος.

Το ελληνικό κράτος έμαθε για τις κλοπές αγαλμάτων πολύ αργότερα, όχι ότι θα μπορούσε να επέμβει και να τις αποτρέψει, καθότι η Σαμοθράκη ήταν υπό την κυριαρχία του Σουλτάνου. Το ίδιο συνέβη και παλαιότερα (1821) με το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης, αν και πιστεύεται ότι εδώ ολιγόρησε το κράτος, καθότι ήδη κυκλοφορούσαν βιβλία (1824) της περιγραφής του ολοκαυτώματος, που πέρασε μάλλον απαρατήρητο ή ακόμη και αδιάφορα.

 

"Après le Massacre de Samothrace" (1827), Φωτό Διαδικτύου.
Πίνακας του Auguste Vinchon μετά από προτροπή του Πούκεβιλ

 

Η "Νίκη της Σαμοθράκης" είναι ένα σύμβολο με ευρύτερες διαστάσεις. Η καλλιτεχνική του αξία δεν περιορίζεται μόνο στη δεξιότητα του άγνωστου γλύπτη να λαξεύσει αυτό το υπέροχο γλυπτό, έχοντας ως μοντέλο κάποια μούσα (υπαρκτή ή φανταστική),  αλλά και στο νοηματικό συναισθηματισμό που εκπέμπει ως σύμβολο της νίκης. Πάνω σε αυτό στηρίχτηκαν οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού (2024) και παρουσίασαν στη τελετή λήξης ένα ομοίωμα, ίσως θέλοντας να δείξουν ότι η αναγνώριση του προσωπικού κατορθώματος κάθε αθλητή και η τελική του προσπάθεια θεωρούνται εξαιρετικές αρετές, μια ιδιότητα που η ανταμοιβή τους αντανακλάται απο το περιβάλλον, από το χειροκρότημα των θεατών. Ακόμη, και εταιρεία ένδυσης υιοθέτησε το λογότυπο Nike ως τη γραφιστική αποτύπωση του εμπορικού της σήματος και έγινε έτσι ένα από τα διασημότερα swoosh στην ιστορία της επιχειρηματικότητας.

Ομοίωμα της Νίκης στη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων, Παρίσι 2024
Φωτό Διαδικτύου

Nike σε κάθε μας βήμα!

Το Ιερό των Μεγάλων Θεών ήταν αφιερωμένο στους Καβείρους, θεότητες της γονιμότητας, που προστάτευαν τους ναυτικούς και έδιναν δύναμη σε όσους πολεμούσαν. Στην περιοχή της σημερινής Παλαιόπολης γεννήθηκε η μυστηριακή θρησκεία των Καβείρων, που εκτελούσε τα Καβείρια μυστήρια, εφάμιλλα των Ελευσίνιων μυστηρίων. Καθιερώθηκαν στο νησί, που θεωρείτο ως ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα της αρχαιότητας,  Η αρχή των Καβείριων μυστηρίων χάνεται στα βάθη της ιστορίας και ουδείς γνωρίζει πότε άρχισαν. Κάποιες αναφορές του Ηροδότου προσδιορίζουν την εποχή των Πελασγών.

 

φανταστική σκηνοθεσία των Καβείριων μυστηρίων

 

Ο χώρος στα Άγια των Αγίων ήταν μόνο προσιτός στους μυημένους. Ίσως να γινόταν και συμβολική μύηση στα επέκεινα (μεταθανάτια ζωή), δηλαδή τελετή που θυμίζει το Φοίνικα που αναγεννάται μέσα απο την ίδια τη στάχτη του και τον καθιστά αθάνατο. Το προπαρασκευαστικό στάδιο της μύησης περιελάμβανε την ψυχική κάθαρση του ανθρώπου δια του ύδατος (που αφθονούσε στο νησί) και την εσωτερική εξάγνιση, σαν ένα είδος εξομολόγησης, έτσι ώστε τα μυστήρια, εκτός απ’ τη λατρευτική και θρησκευτική αξία να είχαν φιλοσοφική βάση και χαρακτήρα κοινωνικής αρετής. Και θα με ρωτήσετε, από που τα ξέρουμε όλα αυτά, εφόσον δεν βρέθηκαν γραπτά κείμενα. Πράγματι, το μόνο που γνωρίζουμε (ή υποθέτουμε) είναι από αναπαραστάσεις αγαλμάτων ή χαράξεις-γράφιτι πάνω σε πήλινα δοχεία με χαραγμένο το γράμμα Θ ως δηλωτικό των μεγάλων Θεών.

 

Ritual

Τα Καβείρια, όπως και τα Ελευσίνια,  είχαν μια κοινή πρακτική. Ο υποψήφιος-μύστης προσερχόταν στην τελετή της μύησης, κυρίως τη νύχτα, με το φως των δαδιών και των λυχναριών που κρατούσαν ήδη μυημένοι Αδελφοί (ονομασία που συνηθιζόταν τότε αλλά και σήμερα σε ανάλογες περιπτώσεις). Ο μυούμενος είχε την τιμητική του και μόνο εκείνη την ημέρα καθόταν πάνω σε ένα θρόνο, ενώ οι συμμετέχοντες χόρευαν γύρω του σαν ένα είδος καλωσορίσματος (περιγραφή Πλουτάρχου). Μετά, ο Αρχι-ιερέας οδηγούσε το μύστη στο άβατο του Ιερού και εκεί το νέο μέλος είχε την πρώτη του διδασκαλία. Στο νέο μύστη προσέφεραν στεφάνι από ελιά και πορφυρή ζώνη που τον προφύλαγε απ’ τους κινδύνους. H μύηση μπορούσε να γίνει σε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, κατά προτίμηση όμως από τον Απρίλη μέχρι το Σεπτέμβριο, όπου ο καιρός το επέτρεπε και υπήρχε αφθονία νερών. Οι Κάβειροι εξακολούθησαν να τελούν τα μυστήριά τους, τουλάχιστον μέχρι το 4. αιώνα, οπότε εγκαταλείφθηκαν, αφού εγκαταστάθηκε η νέα θρησκεία, μαντέψτε ποιά!

 

tips n' tricks, Ευχαριστίες

Για να επισκεφτείς αυτό το νησί που εκπέμπει μια μυστηριακή αύρα, θα πρέπει να έχεις μία και μόνο ιδιότητα, να "είσαι" μικρότερος των 25 ετών. Και βέβαια μιλώ για τη βιολογική σου ηλικία και όχι για εκείνη που γράφει η ταυτότητα, που είναι μόνο ένα νούμερο και μιάς που δεν είσαι ούτε μαθηματικός ούτε εφοριακός, οι αριθμοί δεν σε αφορούν καθόλου! Μέσα σε 7-10 μέρες που θα μείνεις στο νησί, δεν θα μπορέσεις να τα δείς όλα, άλλωστε και οι ντόπιοι έχουν ακόμη πράγματα να δουν. Ας αρχίσουμε λοιπόν από τα must!

 

η Χώρα

Οι Βάθρες είναι το σήμα κατατεθέν της Σαμοθράκης. Από ορειβατικό χάρτη της περιοχής βλέπεις πως το νησί είναι γεμάτο (στην κυριολεξία) από ρέματα και πηγές που σε συνδυασμό με το βραχώδες ανάγλυφο δημιουργεί φανταστικές πισίνες (βάθρες). Κάποιες είναι εύκολα προσιτές, άλλες δύσκολα.

 

βάθρα Φονιά

Γυμνισμός... εδώ, ο Αδάμ συνάντησε την Εύα και έγιναν ζευγάρι, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Έρχεσαι μόνος και φεύγεις με παρέα. Δεν ξέρω αν φταίει ο γυμνισμός ή η ενέργεια που αναδύει το έδαφος, πάντως είναι γεγονός ότι όλοι γίνονται Ένα και συνεχίζουν την παρέα τους στα μπαράκια ή στο Σαόκι, παραθαλάσσια παραλία και μπαράκι στα Θέρμα. Ο γυμνισμός στις "ψηλές" βάθρες δεν ενοχλεί απολύτως κανέναν. Αν τις επισκεφτείς χαράματα ή πολύ νωρίς το πρωί (όπως έκανα εγώ) η αντίληψη του εξωπραγματικού θα σε εντυπωσιάσει. Ίσως συναντήσεις κάποια κοπέλα να κάνει γιόγκα, κάποιες άλλες να σιγοτραγουδούν κίρνταν και άλλες νάχουν τα ινδικά Drums (tabla), αυτά με τον ιδιαίτερο ήχο.

 

πηγές Φονιά

Ορειβασία.... ο Άθως και το Σάος είναι τα δύο εντυπωσιακά βουνά της ΒΑ Ελλάδος. Και τα δύο απαιτητικά και πολύωρα στην ανάβασή τους. Το Σάος ωστόσο, με το βραχώδες τελείωμά του (άνω των 1200 μέτρων) εντυπωσιάζει τον ορειβάτη. Αποπνέει έναν αέρα αινιγματικό και η φυσική χλωρίδα του (πλατάνια, φτέρες και βότανα) σε δροσίζει τις αποπνικτικές μέρες.

 

ανεβαίνοντας στο Σάος

Ελεύθερο Camping... αν και δεν αναφέρεται πουθενά, όλα είναι τζάμπα (σήμερα τουλάχιστον). Μπορείς να στήσεις το αντίσκηνό σου, όπου γουστάρεις και κανείς δεν θα σου πει γιατί. Ακόμη και οι ντόπιοι, που θα πρέπει να διαμαρτύρονται σε θέματα υγιεινής του χώρου, αδιαφορούν. Φαντάζομαι ότι επικρατεί ένα απέραντο χωράφι ...κοπριάς, ενώ τα παρατημένα κωλόχαρτα είναι παντού εμφανή. Οι σωστοί "ελευθερο-καμπίτες" έχουν μαζί τους και ένα μικρό φτυαράκι, σκάβουν και σκεπάζουν την κοπριά τους, ενώ το κωλόχαρτο το βάζουν σε μια σακουλίτσα και το κουβαλούν μαζί τους... έτσι έμαθα στις ΗΠΑ που αυτός ο τρόπος επαφής με τη φύση είναι ενδεδειγμένος... διαφορετικά μπορείς να μείνεις σε ένα rent a room.

 

Μυστικισμός.... μπορεί να έχεις παντελή άγνοια των Καβείρων μυστηρίων, αλλά μην σου ξεφύγει και δεν επισκεφτείς τον αρχαιολογικό χώρο στην Παλαιόπολη και το αρχαιολογικό μουσείο της. 

 

Τουρισμός.... η Χώρα, που λέγεται Σαμοθράκη είναι η πρωτεύουσα του Δήμου (όλο το νησί είναι ένας δήμος) και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέος οικισμός. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά και δύσκολα ορατή απο τη θάλασσα, με σκοπό να προφυλλάσσεται από τους πειρατές του Αιγαίου, όπως παραστατικά αναφέρει ο Ιούλιος Βέρν στο ομώνυμο μυθιστόρημά του.. Σοκάκια, σκάλες, πύργοι και μικρά μουσεία αφήνουν ένα ανεπιτήδευτο αποτύπωμα στις ομορφιές της πόλης.

 

έχασα τις ώρες εδώ στη Σαμοθράκη

 

Φαγητό.... εξαιρετικό. Όπου και να καθήσεις, θα απολαύσεις σαρδέλλα, ρεβυθάδα, χόρτα, σαλάτες και προπαντώς  κατσικάκι, που το φτιάχνουν με μαεστρία... δεν εξηγείται διαφορετικά.  Στο χωριό Θέρμα υπάρχει ο φούρνος του Φελόκα που χορταίνεις μπουγάτσα με 2 ευρώ και εξαιρετικό καφέ. Όπου και να καθήσεις θα χορτάσεις. Εντούτοις υπάρχουν και ταβέρνες, που τις θεωρώ υπερεκτιμημένες, όπως είναι ο Ψαράς και οι Καρυδιές. Στον Ψαρά, η ελάχιστη κατανάλωση είναι 20€ και στις Καρυδιές (κάπου μέσα στο δάσος) περιμένεις ουρά για τραπέζι. Εσύ που είσαι εναλλακτικός και θέλεις τα 20€ για να περάσεις 4 μέρες, φάε κάπου φτηνά... και θα με θυμηθείς.

 

οι πατάτες δεν είναι προτηγανισμένες...

Πόσιμο νερό.... αν και το νησί είναι πλούσιο σε νερά, δεν πίνουμε απο ρυάκια ή τις βάθρες. Ήρθες στο νησί για να χαλαρώσεις και να μην σε πιάσει δυσεντερία... Πίνε μόνο απο πηγές ή από βρύσες που το νερό είναι εξαιρετικό... εξού και η παραγωγή τοπικής μπύρας "Φονιάς". Τους καλοκαιρινούς μήνες, η ζέστη είναι αφόρητη και η αφυδάτωση υπερβολική. Χρειάζεσαι συνεχώς μπουκιές νερού. Μην ξεχάσεις να έχεις παγούρι μαζί σου, τουλάχιστον 1,5 λίτρο!

πηγές στα Θέρμα

Κολύμπι.... άφησε το μαγιό στο αντίσκηνο και απόλαυσε την αδάμαστη ελευθερία του γυμνισμού σε απρόσιτες παραλίες. Κρατήσου μακριά από παιδάκια και οικογένειες. Υπάρχει μια οργανωμένη παραλία (Παχιά Άμμος) με beach bar, εστιατόριο και ξαπλώστρες (5€ η ξαπλώστρα μαζί με ένα ποτό). Οι Κήποι είναι απομακρυσμένη παραλία με πέτρα και χαλίκι, που θυμίζει σεληνιακό τοπίο. Υπάρχουν και άλλες που είναι πολύ απόμακρες και προσεγγίζονται μόνο με καραβάκι.

 

παραλία Σαόκι για ...όλους

Ηλιοβασίλεμα.... δύσκολο το βλέπω! Δεν είσαι στη Σαντορίνη. Εδώ, η ατμόσφαιρα έχει πολύ υγρασία και το ηλιοβασίλεμα δεν είναι εντυπωσιακό. Μην πιστεύεις τον υπερθετικό θαυμασμό που το Διαδίκτυο περιγράφει τη δύση του ήλιου απο τον Προφήτη Ηλία. Άλλωστε στην επιστροφή το βλέμμα των επιβατών του πλοίου ήταν στο νησί και όχι στο ηλιοβασίλεμα που προβαλλόταν πέρα στον ορίζοντα!

υπάρχουν αλλού, πιο όμορφα δειλινά (Βαράσοβα)

Ιαματικά λουτρά.... υπάρχουν στα Θέρμα. Είναι κλειστά (κάποιες μέρες τα ανοίγουν) λόγω οδηγιών της ΕΕ για παρουσία παθολόγου γιατρού. Δίπλα όμως υπάρχουν δυο γούρνες με ζεστό θειούχο νερό (38C), οπότε βολέψου εκεί, Καταδύσεις και γύρος του νησιού με σκαφάκι... σκεφτόμουνα αρχικά να τα δοκιμάσω, αλλά η θάλασσα ήταν κυματώδης και το πρόγραμμά μας είχε αλλάξει. Κοφτερά βράχια, υποβρύχια σπήλαια, επιβλητικοί βράχοι και ύφαλοι περιμένουν τους λάτρεις των καταδύσεων, όπως αναφέρει στο Διαδίκτυο, αλλά και χαλάρωση στην Παχιά Άμμο.

 

Ενοικίαση αυτοκινήτου... δες αν συμφέρει να νοικιάσεις εδώ με 60-70€ την ημέρα. Αν όχι φέρε το δικό σου ή αν έχεις λίγες μετακινήσεις πάρε τηλέφωνο την Ευδοκία που έχει ταξί και το ταξίμετρο για Κεραμιώτισσα (ή Χώρα)-Θέρμα θα γράψει γύρω στα 18€. Φοράτε ζώνες, η αστυνομία θα σας κυνηγήσει...δεν υπάρχει περίπτωση να γλυτώσεις το πρόστιμο. Η μετακινήσεις στο νησί είναι Must. Υπάρχουν βέβαια και λεωφορειακές γραμμές, αλλά δεν βολεύουν τα δρομολόγια.

 

thanks my fair ladies!

 

Ευχαριστίες.... η εξόρμηση στη Σαμοθράκη διοργανώθηκε από τον ΕΟΣ Ηρακλείου με αρχηγό το Δημήτρη Σφυράκη. Ένας έμπειρος ορειβάτης, που τον διακρίνει η σωστή οργάνωση και η επίτευξη του στόχου. Καθοδηγούσε σωστά την ομάδα, κυρίως στην πολύωρη και απαιτητική ανάβαση στο Σάος, έψαχνε για νερό, εκεί που δεν υπήρχε σταγόνα και γενικά ήταν πολύ φιλικός με όλους. 

 

Σευχαριστώ Δημήτρη!

Για μένα τι να πω. Το νησί ήταν μια έκπληξη. Αν και από τους συμμετέχοντες ελάχιστους γνώριζα, έγινα ένα μαζί τους και με κάποιους κάναμε πολύ παρέα... γίναμε παρεάκια! Θέλω όλους να τους ευχαριστήσω, τα πέρασα εξαιρετικά, άλλωστε τα γραφόμενά μου προδίδουν τα αισθήματα που ένοιωσα σε αυτό το νησί, τη Σαμοθράκη.

 

photo by Marie Dim

 

Στην επιστροφή στην Αθήνα, γινόταν ένα πανδαιμόνιο στο αεροδρόμιο, με χαμένες βαλίτσες, χαμένες πτήσεις, χαμένα πρόσωπα. Τώρα μόλις συνειδοποίησα ότι η Σαμοθράκη ήταν ένα καλοκαιρινό φλερτ με ημερομηνία λήξης, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους καλοκαιρινούς έρωτες που τελειώνουν στις 30 Αυγούστου. Και σήμερα πράγματι, έχουμε 30 Αυγούστου 😥😥. Τα λόγια των Pyx Lax ηχούν στα αυτιά μου, την ώρα που οδηγώ μεσα στην άδεια Αττική Οδό, σχεδόν ξημερώματα....

.....πετάς τα ρούχα σου ψηλά 

     γυμνός μες τη χαρά σου

     κρατάς τη λύπη σου μακριά
     δε νιώθεις τίποτα

.....μια συνουσία μυστική