video: rafting by Forestis
video: nestos trekking oldtimer
Ξεκινήσαμε με μια μικρή ελπίδα να δούμε μια αρκουδίτσα ή τουλάχιστον ένα άκακο αρκουδάκι(!) ας είναι μια αλεπού, ένας λίγκας, κάποια βύδρα, ένα γρήγορο ελάφι ή ζαρκάδι, ακόμη και μια αγριόγατα ή ένα αγριογούρουνο.... όλη αυτή την πλούσια πανίδα που συναντά κανείς σε αυτή την περιοχή, πλήρως προστατευόμενη, όπως λέει και η γεωγραφική της τοποθεσία: Φρακτό. Βρισκόμαστε στην οροσειρά Ροδόπης, σε μια δασική έκταση πάνω από 100000 στρέμματα, δηλαδή αν ανέβεις πάνω σε ένα λόφο βλέπεις μόνο δάση, να καλύπτουν το μισό νομό Δράμας και να εκτείνονται ακόμη βορειότερα προς τη γειτονική Βουλγαρία.
Μιλάμε για το Δάσος Ελατιάς, γνωστό με την ονομασία Καραντερέ και το Παρθένο Δάσος Φρακτού που λέγεται παρθένο καθότι δεν επιτρέπεται καμία σχεδόν ανθρώπινη επέμβαση και μέχρι πρότινος ήταν απαγορευμένη περιοχή (εποχή ψυχρού πολέμου) με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται ραγδαία η βλάστηση. Κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο της φύσης ήδη από το 1980. Όπως μας έλεγε ο Γιώργος, που διατηρεί ξενοδοχείο στην Ελατιά, τη δεκαετία του '70 δεν υπήρχε δάσος στα πέριξ του ξενοδοχείου, ενώ σήμερα το δάσος, από οξιές και σημύδες, πνίγει όλη την περιοχή. Λένε, πώς το Παρθένο Δάσος Φρακτού στη Δράμα είναι το μοναδικό "άθικτο" δάσος στην Ελλάδα και ένα από τα ελάχιστα που έχουν απομείνει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το θεωρώ όμως υπερβολή, που γράφεται από δημοσιογράφους που έχουν την τάση να καλλωπίζουν τα κείμενα για να είναι εύπεπτα στους αναγνώστες, με σκοπό να παρακινήσουν το ενδιαφέρον και να τα επισκεφτούν, ενώ οι ίδιοι ούτε έχουν πάει ποτέ εκεί!!!
Όλη η δασική αυτή περιοχή βρίσκεται βόρεια της πόλης της Δράμας και του Παρανεστίου και η διαδρομή είναι γεμάτη στροφές και ανηφόρες. Τα μικρά χωριουδάκια, όπως π.χ. η Σκαλωτή, είναι τόσο έρημα που δεν έχουν ούτε καφέ να πιεις, τα παράθυρα κλειστά λες και ανοίγουν μόνο το Δεκαπενταύγουστο ή ανήμερα των Χριστουγέννων. Και να ανοίξουν τότε, κινδυνεύουν να αποκλειστούν από το χιόνι ή να μείνουν χωρίς ρεύμα από την πτώση κάποιας κολώνας της ΔΕΗ. Αυτά μας έλεγε ο Γιώργος ο ξενοδόχος τα βραδάκια που μαζευόμασταν στο τζάκι και φορώντας ένα φλισάκι απολαμβάναμε τη ζέστη των καμμένων κούτσουρων, στα τέλη Ιουλίου, σε υψόμετρο 1550μ και με εξωτερικές θερμοκρασίες γύρω στους 7-8 βαθμούς Κελσίου. Είναι τόσο δύσκολη η ζωή εδώ, που ακόμη και οι υλοτόμοι που συναντήσαμε είχαν μια θλιμμένη όψη μέσα στο ρυτιδωμένο πρόσωπό τους. Όσο καιρό υλοτομούν, ζουν μέσα σε τρώγλες από τσίγκους, πλένονται με τρεχούμενο νερό από Μουσλούκια (κάτι σαν 5λιτρο ή 10λιτρο θερμός με βρυσάκι) λες και ο χρόνος έχει σταματήσει τη δεκαετία του '50!
Η περιοχή έχει φυσιολατρικό ενδιαφέρον, όχι όμως ορειβατικό.... η περιοχή δεν συνιστάται για αλπικά τοπία υψομέτρου καθότι το μέσο υψόμετρο είναι εδώ γύρω στα 1700μ και οι κορυφές γεμάτες από πανύψηλα δένδρα. Υπάρχουν ελάχιστα πεζοπορικά μονοπάτια (βασικά δεν το εγκρίνει η δασική υπηρεσία), αλλά πολλά ξύλινα κιόσκια, όπου μπορούν να καταφεύγουν οι επισκέπτες όταν βρέχει ή έχει έντονη ζέστη. Μέσα από το παρθένο δάσος, ευτυχώς, περνάει και η διαδρομή ενός ορεινού τρεξίματος (Virgin Forest Trail, VFT) και έχει δημιουργηθεί ένα αξιοπρεπές μονοπάτι που συντηρείται από τους διοργανωτές.
Αν κάποιος θέλει να γνωρίσει από κοντά τη φύση, σε αυτά τα μέρη, πρέπει να έρθει και να μείνει στο
λεγόμενο Δασικό Εργοτάξιο, όπου υπάρχει το φυλάκιο του Δασαρχείου και κάποια αξιοπρεπή ξύλινα σπιτάκια, τα οποία μπορούν να
φιλοξενήσουν επισκέπτες και αφού πάρετε έγκριση απο το Δασαρχείο Δράμας ώστε κάποιος(;;;) να σας ξεκλειδώσει την μπάρα εισόδου της περιοχής, αν και εμείς διαπιστώσαμε ότι μάλλον κανείς δεν την κλειδώνει!!! Εδώ, θα βρείτε κουζίνα και κάποιους ανεκτούς χώρους, αλλά μην περιμένετε ανέσεις. Θα μαγειρεύετε μόνοι σας, αλλά θα είσαστε μέσα στην περιοχή και δεν θα χρειάζεστε να οδηγείτε ένα δίωρο για να φτάσετε μέχρι εδώ.
Σας προτείνω να είστε μικρή παρέα ή τουλάχιστον όχι φωνακλάδες. Μην ξεχνάτε ότι τα ζώα σάς βλέπουν και κυρίως σας ακούν από πολύ μακρυά. Αρκούδα ή λίγκα μάλλον αποκλείεται να δείτε, αρκεστείτε λοιπόν, αν είστε τυχεροί, σε μια αγριόγατα, σε ένα γίδι ή ένα λαγό. Ακόμη και άλογα, άγρια και ήρεμα που θα τα φωτογραφήσετε καθ οδόν προς το Καραντερέ, ενώ στο δρόμο θα συναντήσετε χελώνες κι σκαντζόχοιρους. Πουλιά θα δείτε πολλά, αετούς και γεράκια, ενώ στο φράγμα θησαυρού θα φωτογραφήσετε κορμοράνους. Τώρα, για καρυοθραύστες, δρυοκολάπτες, μπούφους, τσίχλες και κοτσύφια, αφήστε τα παραμύθια των ιστοσελίδων που σας υπόσχονται τέτοιους πληθυσμούς, για να τα δείτε πρέπει να είστε μέλος κάποιας ορνιθολογικής εταιρείας και γνώστες του αντικειμένου, φευγάτοι φιλόζωοι, ή τουλάχιστον ο γνωστός Μόγλης για να διερωτώνται οι φίλοι σας τί θα γίνει όταν γυρίσετε πίσω στον πολιτισμό: θα βγάζετε κραυγές ή θα ομιλείτε την ελληνικήν!! Αν τίποτε από αυτά δεν θα συμβούν, τότε θα παρηγορηθείτε με τη φωτογράφηση πεταλούδων... αυτό μπορώ να σας το εγγυηθώ, υπάρχουν πάρα πολλές!!
Αξίζει να παρατηρήσετε το ανάγλυφο του εδάφους. Διακρίνεται από την έντονη, τραχιά γεωμορφολογία του που διαρρέεται από υδάτινους όγκους με τη δημιουργία μιας εντυπωσιακής χλωρίδας (π.χ. τα τεράστια νούφαρα με τα κιτρινόμαυρα λουλούδια τους) και το σχηματισμό καταρρακτών. Αυτό όμως που κάνει το δάσος πραγματικά μοναδικό είναι το πολύ ξεχωριστό είδος αειθαλών και κωνοφόρων δέντρων, η ερυθρελάτη, το νορβηγικό έλατο και η σημύδα, που μπορεί να είναι τυπικά των χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, όχι όμως και της Ελλάδας. Αυτά τα σπάνια για την Ελλάδα δένδρα αναμειγνύονται με οξιές και πεύκα δημιουργώντας ένα ρομαντισμό για το μοναχικό διαβάτη, αλλά και μια μελαγχολία, όταν το φθινόπωρο σκεπάζει τη φύση με τον μανδύα του ενάντια στη χαρά του καλοκαιριού. Το σκηνικό αυτό περιέχει όλες τις αποχρώσεις του πράσινου και αναμειγνύεται σε ιδανική αναλογία με όλα τα υπόλοιπα χρώματα, δημιουργώντας μια πανσπερμία λουλουδιών, που ευδοκιμούν στην περιοχή, όπως ο λεγόμενος κρίνος της Ροδόπης (τον οποίον δεν συναντήσαμε), βιόλες, αγριογαρύφαλλα και γεράνια, αλλά και τοπικές ποικιλίες από ορχιδέες.
Η Φύση είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Είστε μέσα σε μια περιοχή με πλούσια βλάστηση, νερά και όλα τα συνεπακόλουθα... δηλαδή άπειρα κουνούπια, που διψούν για το αίμα σας και άλλα πετούμενα, π.χ. αλογόμυγες ή ντάβανους που αν τα συναντήσετε, το αποτύπωμά τους (κοινώς τσίμπημα) θα το θυμάστε για πολύ καιρό!!
1η μέρα: το ταξίδι
Η απόσταση είναι γύρω στα 670 χλμ και έχεις να διασχίσεις την Ιόνια Οδό και την Εγνατία πληρώνοντας διόδια, μαζί με τη Γέφυρα, περίπου 35 ευρώ. Όμως αξίζει τον κόπο. Το οδήγημα είναι άνετο και αποφεύγεις την επικινδυνότητα των ΠΕΟ, που μια ζωή βασάνιζαν τον Έλληνα οδηγό. Αν ήμασταν στη Κρήτη τη δεκαετία του '60, για μια τέτοια διαδρομή θα έπρεπε να διανυκτερεύαμε κάπου στη μέση της διαδρομής, π.χ. την Κοζάνη. Σήμερα όμως, το ταξίδι διαρκεί γύρω στις 7 ώρες. Αποφεύγεις τις ανυπόφορες στροφές του Μενιδίου, λίγο πριν την Άρτα, τις ανηφόρες του Τερέβου, ενώ απολαμβάνεις το μεγαλοπρεπή Τόμαρο, το τούνελ των 4 χλμ, τον Άραχθο, το Μέτσοβο και το Μαλακάσι για να αρχίσει μια συνεχή κατηφόρα προς τον κάμπο με τα εργοστάσια της ΔΕΗ να φουμάρουν και να σκορπίζουν, πλήρη "ευωδία", τον καπνό στους κατοίκους της περιοχής, που αν και έχουν τζάμπα ζεστό νερό, τελικά το πληρώνουν πολύ ακριβά.
Γρεβενά, Σιάτιστα, Κοζάνη και μετά 22 χιλιόμετρα συνεχή τούνελ στους πρόποδες του Βερμίου, αριστερά η αμφιθεατρική Βέροια και δεξιά ο Αλιάκμονας να μας ακολουθεί μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Περνάμε το Δερβένι, που θεωρείται η Μαλακάσα του βορρά, όταν χιονίζει ο δρόμος κλείνει, τη Βόλβη και την Ασπροβάλτα, με θύμησες από την εποχή που πήγαινα στο Άγιο Όρος με το πρόσχημα του προσκυνητή, ενώ στην πραγματικότητα απολάμβανα τη φακή που αν και νηστίσιμη ήταν εκπληκτική σε νοστιμιά.
 |
| Εγνατία Οδός |
 |
| προς Μέτσοβο |
 |
| το Μέτσοβο |
 |
| τα εργοστάσια της ΔΕΗ |
Στη Νέα Αμφίπολη εγκαταλείπουμε την Α2 και μπαίνουμε σε επαρχιακό δίκτυο δρόμων, που οδηγούν προς στη Δράμα. Περνάμε την Πρώτη Σερρών του αείμνηστου Καραμανλή και το Σιδηρόνερο.
Τα φράγματα Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης είναι εντυπωσιακά. Είναι το μεγαλείο μιας τρισδιάστατης απεικόνισης, μιας συνύπαρξης φύσης και τεχνολογίας, επειδή δεν μπορείς να καταλάβεις που τελειώνει η τεχνολογία και που συνεχίζει η φύση. Είναι ένα διπλό υδροηλεκτρικό έργο, από τα μεγαλύτερα της χώρας, με ύψος φράγματος τα 175μ και μήκος.....όσο πιάνει το μάτι σου.
 |
| κορμοράνος |
 |
| κορμοράνοι |
Η Σκαλωτή είναι το τελευταίο "κατοικήσιμο" χωριό πριν τα σύνορα, μετά μόνο δάσος και το ξενοδοχείο Ελάτια, 3*** και σε υψόμετρο 1550μ, είναι χωμένο μέσα σε οξιές, σε μια περιοχή με φυλάκια του ελληνικού στρατού, πλήρως εγκαταλειμμένα. Ο κομουνιστικός κίνδυνος δεν υπάρχει πια. Οι Βούλγαροι, σύμφωνα με την απόδοση κατά Μπαμπινιώτη, έχουν γίνει εταίροι στην ΕΕ. Τους κομιτατζήδες δεν τους ξέρουν οι νέες γενιές.
 |
Η ομοιομορφία των κύκλων δείχνει την ομαλή ανάπτυξη της χλωρίδας
Τί ηλικία έχει ο κορμός; |
Ο ξενοδόχος μάς περιμένει με μάσκα στο πρόσωπο, είμαστε στην εποχή του CONVID-19, και μάς μοιράζει στα δωμάτια που είναι κρύα και υγρά. Έξω έχει γύρω στους 8-10C και αρχίζει να νυχτώνει. Ντυνόμαστε ζεστά. Δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι στα πεδινά επικρατεί καύσωνας 38C. Κατεβαίνουμε για δείπνο. Μπριζόλες για τους μεν, μακαρόνια για τον δε. Σαλάτα ντομάτα-αγγούρι-κρεμμύδι, μελιτζανοσαλάτα χωρίς πολύ λάδι για να τρώγεται χωρίς τύψεις και φέτα. Εισαγόμενο ψωμί ντίνκελ και κρασί Μελίφρων, από περίφημα πατρινά αμπέλια. Ο ξενοδόχος είναι και καλός μάγειρας, κάτι που θα διαψευσθεί την επομένη, μιας και τον έχει εγκαταλείψει το προσωπικό κουζίνας: η γυναίκα του μόλις γέννησε και μια πρόσκαιρη μαγείρισσα προτίμησε να πάει για βρούβες. Η μέρα του ταξιδιού είναι πάντα μια δύσκολη μέρα.
2η μέρα: Καραντερέ και κορυφή Τσάκαλος
Η μέρα ξεκινά περισσότερο με μάθημα παρά με πεζοπορία. Πρέπει να διακρίνουμε τις οξιές από τις σημύδες, επειδή θα συναντάμε συχνά τα δένδρα αυτά σε όλες τις πορείες μας. Η επιστημονική της ονομασία είναι Betula pendula και γιαυτό ανήκουν στην οικογένεια των Βετουλοειδών... άντε τώρα γύρευε με την επιστημονολογία!!! Η σημύδα φτάνει σε ύψος 15μ, είναι λεπτό, με λευκό κορμό και με ντελικάτα φύλλα που στην άκρη τους σχηματίζουν πυραμίδα. Αυτή είναι και η διαφορά τους με το φύλλωμα της οξιάς. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη διαφορά, πετάχτηκα μέχρι το διπλανό δάσος, έκοψα δυο φύλλα και τα φωτογράφησα. Η διαφορά είναι προφανής. Στη Ροδόπη συναντάμε το τελευταίο δάσος σημύδας στην Ευρώπη. Νοτιότερα δεν ευδοκιμεί.
 |
| Φύλλο σημύδας (αριστερά) και οξιάς (δεξιά) |
 |
| Διαδρομή προς την κορυφή Τσάκαλος |
 |
| Χάρτης της περιοχής με διαδρομές προς Τσάκαλο |
Η σημερινή πορεία ξεκινά από το σημείο που χωρίζει ο δρόμος, αριστερά προς Τσάκαλο και ευθεία προς Στραβόρεμα. Το σημείο αυτό απέχει 7 χλμ από το ξενοδοχείο, είναι σε δασικό δρόμο γεμάτο με κομμένους κορμούς δέντρων, που τον διασχίζουν τριαξονικές νταλίκες των 40 τόννων υπερφορτωμένες με κορμούς. Οι υλοτόμοι έχουν κάνει καλή δουλειά. Η διαδικασία της υλοτομίας είναι πολύπλοκη. Πρώτα, μια δασική υπηρεσία μαρκάρει τους κορμούς που θα κοπούν. Κάποια άλλη υπολογίζει το κόστος και το βγάζει σε πλειστηριασμό. Το διαγωνισμό εκτελεί άλλη υπηρεσία και ο νικητής αρχίζει το κόψιμο των δένδρων, τη μεταφορά τους και την πώλησή τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κορμών πάει για σκεπές σπιτιών.
Η μέρα είναι ζεστή και ο δρόμος σκληρός.. τον νιώθουν οι πατούσες μας αν και φοράμε ορειβατική μπότα. Το τοπίο παραμένει το ίδιο, δεξιά και αριστερά πανύψηλα λυγερά δέντρα... μόνο στο τέλος της διαδρομής, στην κορυφή Τσάκαλος, συναντάμε βράχους... ανεβαίνουμε από μικρό μονοπάτι και φτάνουμε στην κορυφή, στα 1826μ, με 360 μοίρες θέα. Προς τα κάτω χάσκει γκρεμός και ένα απέραντο πράσινο χαλί... βλέπουμε φυλάκια με γκρεμισμένες σκεπές από το βάρος του χιονιού, ερειπωμένους χώρους που άλλοτε στοιβάζονταν εδώ φαντάροι και έκαναν ένα τσιγαρίλο πριν φύγουν για το νυκτερινό νούμερο σκοπιάς..... φυλάμε τα σύνορα έγραφαν στους δικούς τους.
 |
| Ερυθρελάτη |
 |
| Στην Ελατιά, ολόκληρο χωριό |
 |
| Φυλάκιο στον Τσάκαλο |
 |
| Σκεπή γκρεμισμένη απο το χιόνι |
 |
| Κορυφή Τσάκαλος |
 |
| Βραχώδες πέρασμα για την κορυφή |
Στην επιστροφή, μας περίμενε ο Γιώργος και μας ρωτά για το βραδινό μενού. Οι μεν παραγγέλνουν μακαρόνια και ο δε ομελέτα. Έλα ντε όμως που ο ξενοδόχος δεν ξέρει να κάνει ομελέτα.... Φυσικά την έκαψε, αλλά και έτσι ήταν νόστιμη. Για να εξιλεωθεί μου κάνει 4 αυγά μάτια που με κρασί Μελίφρων έγινε ακόμη νοστιμότερη. Μετά τζάκι, κουβεντούλα και ύπνο.
3η μέρα: Στραβόρεμα & καταρράκτης Σκαλωτής
Την επομένη, ξυπνώ νωρίς και μαζί με το Χάρι και τον Ανδρέα περπατάμε μέσα στο δάσος ακολουθώντας το στρατιωτικό μονοπάτι που σε 10 λεπτά σε βγάζει σε ξέφωτο. Εδώ υπήρχε φυλάκιο του στρατού με περίοπτη θέα προς το Φαλακρό και το φράγμα. Πολλές εγκαταστάσεις που σήμερα τις χρησιμοποιούν τα άγρια άλογα, ως στάβλους, για να προφυλαχθούν από τη βροχή. Αυτά τα όμορφα ζώα τα χρησιμοποιούν οι ντόπιοι για τις δουλειές τους και μετά τα παρατάνε στην τύχη τους μέχρι να τα ξαναχρειαστούν!! Το μονοπάτι είναι γεμάτο από πεσμένα φύλλα που δίνει την εντύπωση ενός καφετί-κίτρινου χαλιού. Μου θυμίζει φθινόπωρο αν και βρισκόμαστε μέσα στο καλοκαίρι.
 |
| Στρατ. φυλάκιο πάνω από το ξενοδοχείο |
 |
| Μονοπάτι προς το φυλάκιο |
Παίρνουμε πρωινό, τακτοποιούμε σακίδιο και επιβιβαζόμαστε στα τζιπ για το Στραβόρεμα. Λέγεται έτσι για σχηματίζει συνεχείς μαιάνδρους στην πορεία του. Σταματάμε σε ένα ξέφωτο και συναντάμε 2-3 παρέες και ένα ζευγάρι τσέχων που με το τροχόσπιτό τους αλωνίζει όλη την περιοχή. Η βατότητα του δασικού πολύ καλή, το οδόστρωμα μαλακό, χορταριασμένο και χεσμένο από αρκούδες. Κάπου εδώ είναι το πέρασμά της.... όλοι κάνουμε την ίδια σκέψη..λές να την συναντήσουμε;;
 |
| Στο ξέφωτο με τους υδάτινους μαιάνδρους |
 |
| Αρχή του Στραβορέματος |
 |
| Κρατάμε τις... αποστάσεις |
 |
| Τα παιδία παίζει |
 |
| παντού φράουλες |
 |
| παντού βατόμουρα και σμέουρα |
Μέσα στην πρωτόγονη αυτή φύση συναντάμε και τη σύγχρονη τεχνολογία. Η δασική υπηρεσία έχει εγκαταστήσει, σε κορμούς δένδρων, θερμικές κάμερες που συλλαμβάνουν κάθε κίνηση και την φωτογραφίζουν. Έτσι έχουν διαπιστώσει ότι η περιοχή έχει γύρω στις 5-6 αρκούδες, ενώ δεν έχουν βρει λύγκα. Όμως έχουν συλλάβει βούλγαρους λαθροκυνηγούς που κυνηγάνε αρκούδες για το πολύτιμο λίπος τους.
 |
| θερμική κάμερα για αρκούδες και λαθροκυνηγούς |
 |
| θερμική κάμερα ανίχνευσης κίνησης |
Η φύση θυμίζει ελβετικό τοπίο. Ψηλά δένδρα, τρεχούμενα νερά, πεταλούδες και πυκνή βλάστηση. Ο δρόμος συνεχίζει για πολλά χιλιόμετρα και συναντά άλλους δασικούς... Η κεντρική Ροδόπη ενώνεται με δασικούς δρόμους μέσα σε ένα τοπίο που κάποιες στιγμές είναι μονότονο. Η υψομετρική διαφορά είναι πολύ μικρή, ευκαιρία να φωτογραφήσουμε τη χλωρίδα.
 |
| Τα λουλούδια απο τα νούφαρα |
 |
| Στραβόρεμα |
Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι ο όξινος τυρφώνας, μια περιοχή γεμάτη από μικρά ρυάκια, λασπωμένα «μονοπάτια» και υψηλή υγρασία. Λέγεται όξινος επειδή επικρατούν πολύ ειδικές συνθήκες οξύτητας του εδάφους. Απλώνεται πάνω σε συσσωρευμένο οργανικό υλικό που αποτελείται από τη νεκρή μάζα φυτών. Βρίσκεται κυρίως στην περιοχή του Λειβαδίτη Ξάνθης, αλλά και εδώ σε ένα ξέφωτο που ανταμώνουν οι Σαρακατσαναίοι, στη θέση του παλιότερου τσελιγκάτου Σαρακατσαναίων με την ονομασία Καλύβια Κούτρα. Κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου πραγματοποιείται εδώ το αντάμωμα των Σαρακατσαναίων με χορούς, τραγούδια και γλέντι μέχρι πρωίας αλλά και απέραντα σκουπίδια, που τα "συμμαζεύουν" οι αρκούδες και τα σκυλιά των τσοπάνηδων.
 |
| Η είσοδος προς το αντάμωμα |
 |
| καλύβα Σαρακατσάνων |
 |
| Χώρος για τραγούδια και χορούς |
 |
| Πρόσφορο έδαφος για αρκούδες και σκυλιά |
Στην επιστροφή προχωράμε προς τη Σκαλωτή. Σε μια απόσταση 600μ υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί στον ομώνυμο καταρράκτη. Αξίζει να τον επισκεφτείτε και να κάνετε ένα θεραπευτικό μπάνιο στους κουρασμένους μυείς των ποδιών σας. Υπάρχουν δυο βαθιές λεκάνες νερού και όλη η γύρω περιοχή θυμίζει τροπικό δάσος.
 |
| Καταρράκτης Σκαλωτής |
 |
| Δροσερά νερά στη Σκαλωτή |
Σε πολλούς δασικούς δρόμους συναντάμε ξύλινους στύλους τυλιγμένους με συρματόπλεγμα. Οι αρκούδες προσελκύονται από την ιδιαίτερη μυρωδιά που εκλύουν οι στύλοι και στη συνέχεια -νομίζοντας ότι θα βρουν σ' αυτούς κάτι θρεπτικό- τους δαγκώνουν, τους ξύνουν, ξύνονται και τρίβονται πάνω τους, αφήνοντας την ιδιαίτερη μυρωδιά τους ακόμη και το τρίχωμά τους, που συλλέγεται από τους βιολόγους για ερευνητικές μελέτες.
 |
| Η αναπαράσταση είναι προφανής του σκοπού ενός στύλου |
4η μέρα: Παρανέστι & Rafting στον ποταμό Νέστο
Εγκαταλείπουμε το όμορφο Δάσος της Ελατιάς και οχούμαστε νοτιότερα, στο χωριό Παρανέστι. Στην αρχαιότητα, κατοικούσαν εδώ πολλές Θρακικές φυλές, αργότερα, κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες και στη συνέχεια από τους Ρωμαίους. Ακολούθησε μια μακρά Οθωμανική περίοδος όπου οι ντόπιοι πληθυσμοί σχεδόν εξαφανίστηκαν και μεταφέρθηκαν εδώ Τούρκοι και Γιουρούκοι από το Ικόνιο και τα Άδανα. Το 19ο αιώνα στην περιοχή προσέρευσαν πολλοί Ηπειρώτες από την Κόνιτσα και τα Ιωάννινα. Την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα οι κάτοικοι συμμετείχαν στον αγώνα κατά των Βουλγάρων. Σήμερα κατοικείται από ελάχιστους κατοίκους και το στρατόπεδο, που έδινε ζωή στην πόλη έχει γίνει hot spot για μετανάστες. Ούτε το τρένο δεν σταματά πλέον στον περίφημο σιδηροδρομικό σταθμό που διαθέτει το Παρανέστι. Αντιθέτως, κυκλοφορεί μια πολύ όμορφη ξανθιά Δήμαρχος με ποδήλατο.
 |
| Παρανέστι |
 |
| Σιδηροδρομικός Σταθμός Παρανεστίου... |
 |
| Τα εργαλεία του Σταθμάρχη...τότε |
 |
| Δειλινό στον ποταμό Νέστο |
 |
| Σιδηροδρομική γέφυρα πάνω από τον ποταμό Νέστο |
Ο Forestis είναι μια υπαίθρια αθλητική εγκατάσταση, ακριβώς δίπλα στον ποταμό Νέστο και το νεκροταφείο. Όχι βέβαια ότι υπονοώ κάτι δυσάρεστο, αλλά η φωτογραφική μου κάμερα συνέλαβε κάποιους οικογενειακούς τάφους, μια σιδηροδρομική γέφυρα και ένα υπέροχο δειλινό. Εδώ, οι ορειβάτες αφήνουν τα μπατόν και πιάνουν τα κουπιά. Μπορούν επίσης να σκαρφαλώσουν σε τοίχους αναρρίχησης, να κάνουν flying fox, κυρίως όμως rafting. Το σημείο εκκίνησης ξεκινά 500μ από το φράγμα της Πλατανόβρυσης και διασχίζει τον ποταμό Νέστο για 10 χλμ μέσα από τυρβώδη περάσματα όπου οι γενναίοι ορειβάτες δείχνουν τώρα την ικανότητά τους σαν κωπηλάτες σε λέμβους.
 |
| 10 χλμ, 3 ορμητικά περάσματα, 2ωρη κωπηλασία |
 |
| κόντρα στο ρεύμα |
Η διανυκτέρευση των επόμενων τριών ημερών θα γίνει στο Hotel Filoxenia, πινακίδες του οποίου βλέπουμε ακόμη και στο δάσος και σε μέρη που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Το ξενοδοχείο βρίσκεται σε λόφο με θέα την περιοχή, έχει ευρύχωρα δωμάτια και πολύ καλό πρωινό. Έχει και τηλεόραση που πιάνει μόνο το κανάλι της εκκλησίας.
5η μέρα: Παρθένο Δάσος Φρακτού & καταρράκτης Αγίας Βαρβάρας
Για να πάμε στον καταρράκτη της Αγ. Βαρβάρας, κατευθυνόμαστε βόρεια από το Παρανέστι προς Αρκουδόρεμα και έπειτα από 7 χλμ (γέφυρα Θόλου και στην διασταύρωση Πρασινάδας), ακολουθούμε το δρόμο προς Διπόταμα, όπου στα 6 χλμ τον συναντάμε. Θα χρειαστεί να περπατήσουμε το μονοπάτι μέσα στο δάσος που οδηγεί στον καταρράκτη, γύρω στα 300μ. Στο άνω μέρος του δημιουργεί μια μικρή λεκάνη που μαζεύει τα νερά και μέσα απο ένα μικρό βραχώδες άνοιγμα πέφτουν από ύψος 20μ. Εκεί κάτω δημιουργούν μια λίμνη αρκετά μεγάλη. Κάνουμε μπάνιο με προσοχή. Οι περισσότεροι πνιγμοί δεν γίνονται στο ποτάμι αλλά σε αυτές τις φυσικές λίμνες που σχηματίζουν οι καταρράκτες. Ακολουθεί η φωτογράφηση με ρομαντισμό, με καλλιτεχνική επιμέλεια στο φωτισμό αλλά και με υπερβολική διάθεση χιούμορ και φαντασίας.
 |
| Καταρράκτης Αγ. Βαρβάρας |
 |
| ...σε απογευματινό φόντο |
 |
| ..θα γεμίσει άραγε;;; |
Βασικά, η μέρα καταναλώνεται στην επίσκεψη του Παρθένου Δάσους Φρακτού. Προϋπόθεση όμως για να περάσουμε την μπάρα, όχι της κολάσεως αλλά του Δάσους είναι να πάρουμε τα κλειδιά απο την υπάλληλο του Δασαρχείου, που την προηγούμενη μέρα την συναντήσαμε σε ένα cafe, εκεί που μεταξύ κρέπας και πίτσας προσπάθησε να μας πείσει ότι στο παρθένο δάσος έχουν βρεθεί ενδείξεις ζωής που χρονολογούνται εδώ και 300000 χρόνια, παραμένουν σε άθικτη κατάσταση, γιαυτό και η πρόσβαση στο δάσος αυτό γίνεται μόνο σε συγκεκριμένες ζώνες και όχι παντού: η (1) και (2) Ζώνη είναι σε καθεστώς Απόλυτης Προστασίας και η είσοδος επιτρέπεται μόνο σε ερευνητές κατόπιν αδείας του Υπουργείου. Στην (3) Ζώνη επιτρέπεται η κίνηση επισκεπτών μέσω μονοπατιών και δρόμων σεβόμενοι την ανάγκη για ηρεμία της πανίδας και την παρουσία της άγριας αυτοφυούς χλωρίδας, με άλλα λόγια: μην κόβετε λουλούδια. Η υλοτομία, η βοσκή, το κυνήγι και το ψάρεμα δεν επιτρέπονται. Στην (4) Ζώνη επιτρέπονται όλες οι δραστηριότητες που είναι συμβατές με τους κανόνες της αειφορίας, της Δασικής επιστήμης και των νόμων, δηλαδή κάντε ότι γουστάρετε, απλά μην σας πιάσουν!!! και στην (5) Ζώνη ξεσαλώνουμε εκτός από κυνήγι, ψάρεμα, σύλληψη παντός ζώου (υπονοούμενο για τους λαθροκυνηγούς) και ρύπανση του περιβάλλοντος: μην αφήνετε σκουπίδια...
 |
| Διαδρομές επιτρεπτές & απαγορευμένες. Σημεία καταρρακτών |
 |
| Χάρτης της περιοχής με διαδρομές προς Φρακτό |
Τελικά, τι έγινε με τα κλειδια;; ποιός μας άνοιξε την μπάρα;;; Αφού ξυπνήσαμε κάποια νέα παιδιά με την υπόδειξη της υπαλλήλου, και μας υποσχέθηκαν ότι θα ερχόντουσαν να μας την ανοίξουν, διαπιστώσαμε ότι η μπάρα παραμένει μάλλον ανοικτή και κανείς δεν ενδιαφέρεται να την κλειδώνει. Υπάλληλος του Δασαρχείου δεν ανεβαίνει συχνά στο Δασικό Χωριό, οι υλοτόμοι έχουν δικό τους κλειδί και δεν κάνουν το χωροφύλακα, ενώ είναι άκομψο να παρακαλάς τους επισκέπτες να κάνουν το θυρωρό.
 |
| Αστικό λεωφορείο της Αθήνας τη δεκαετία του '60 |
 |
| Μουσλούκια με τρεχούμενο νερό |
 |
| τρώγλες των υλοτόμων |
 |
| η περίφημη μπάρα |
 |
| Welcome |
 |
| ξύλινα σπιτακια σε καλή κατάσταση |
 |
| ο εσωτερικός χώρους τους |
Στο Δασικό Χωριό φτάνεις μετά απο 2ωρο οδήγημα μέσα από στροφές ασφαλτόδρομου αλλά και χαλικόδρομου για 15 χλμ. Είναι αρκετά κουραστικό που το αντιλαμβάνεσαι στην επιστροφή. Το τοπίο σε μαγεύει.... ειναι το θεόρατο φράγμα της πλατανόβρυσης, είναι τα ήρεμα νερά πάνω στα οποία αντικατοπτρίζεται το βουνό, είναι οι αετοί και οι κορμοράνοι.
 |
| φράγμα Πλατανόβρυσης |
Όλη η περιοχή μοιάζει, στο χάρτη, όπως οι ανθρώπινες αρτηρίες, είναι γεμάτη από ρέματα που καταλήγουν σε ένα μεγαλο ρέμα που καταλήγει στο Νέστο. Το Φαρασινό ρέμα (ή Διαβολόρεμα) πηγάζει από τις νότιες πλαγιές του Φρακτού, κάπου συμβάλλει με το Αετόρεμα, στη συνέχεια ενώνεται με το Ρέμα Θερμιών, οι πηγές του οποίου είναι ιαματικές (στα Θερμιά βρίσκονται τα Ιαματικά Λουτρά Θερμιών) και καταλήγει στη βόρεια όχθη της Λίμνης Πλατανόβρυσης, εδώ που είναι και το υδροηλεκτρικό φράγμα. Στην περιοχή που είμαστε εμείς, το ρέμα λέγεται Αχλαδόρεμα και υπάρχουν στα πέριξ 5 καταρράκτες: (1) με ύψος 7μ, ο (2) με 13μ, ο (3) με 70μ, ενώ ο (4) και (5) είναι εποχιακοί και δεν έχουν συνήθως νερό.
Αφήνουμε τα αυτοκίνητα σε σημείο από το οποίο διέρχεται το μονοπάτι του ορεινού τρεξίματος VFUT. Χάριν του αγώνα, το μονοπάτι είναι καλοσυντηρημένο και με καλή σήμανση. Η διαδρομή "Τζάκι Ρέμα - Ερείπια" είναι μια εύκολη πεζοπορική διαδρομή, μέσα από οξιές και με διάρκεια 2 ώρες περίπου. Δεν έχει σοβαρές υψομετρικές διαφορές. Διασχίζουμε δύο ρέματα πάνω σε ξύλινες γέφυρες και φτάνουμε σε σημείο, που αριστερά είναι αδιέξοδο και οδηγούν στον (2) και (3) καταρράκτη. Δεξιά, το μονοπάτι κατευθύνεται προς τον (1) καταρράκτη και μετά στο δασικό δρόμο, που μέσα από κυκλική διαδρομή φτάνουμε στο αρχικό σημείο. Αν έχουμε χρόνο και μεγάλο όχημα μπορούμε να διασχίσουμε κάποια μικρά ρέματα, το νερό των οποίων ρέει πάνω στο δρόμο, και να φτάσουμε σε σημείο θέας, που λέγεται ο κήπος των βράχων, με θέα στις αντικρινές κορυφές του Φρακτού. Εναλλακτικά, μπορούμε να αφήσουμε το αυτοκίνητο στη δεύτερη μπάρα, που οδηγεί προς την (1) και (2) Ζώνη, στις οποίες η οδική πρόσβαση απαγορεύεται.
 |
| πίνοντας νέκταρ στον 1ο καταρράκτη |
 |
| Δύσκολη πρόσβαση στον 3ο καταρράκτη |
 |
| 2ος καταρρακτης |
Στην Επιστροφή σταματάμε στα Θερμιά για να δούμε τα ιαματικά λουτρά. Η παραγκούπολη των Θερμιών είναι ένας μικρός οικισμός με αυτοσχέδιες καλύβες, φτιαγμένες από λαμαρίνες. Τα λουτρά δεν είναι θειούχα και έχουν θερμοκρασία νερού 35-40 βαθμούς. Δεν θεωρείται τουριστικός προορισμός, θα μπορούσε να ήταν αν κάποιος διαμόρφωνε κατάλληλα το χώρο. Ποιος είναι αυτός ο κάποιος;; φυσικά όχι το Δημόσιο!
 |
| παραγκούπολη Θερμιών |
 |
| 35-40 βαθμούς |
 |
| γούρνα ιαματικών λουτρών |
 |
| επικίνδυνες κατολισθήσεις |
6η μέρα: Στενά του Νέστου
Τα Στενά του Νέστου είχαμε επισκεφτεί πέρσι τέτοια εποχή όταν ξεκινούσαμε το ταξίδι των 150 χλμ στο νομό Ξάνθης. Πρόκειται για ένα παραποτάμιο μονοπάτι που κατασκευάστηκε το 1893 για να διευκολύνει τους εργάτες στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε για τη σύνδεση του απομονωμένου χωριού Κρωμνικό με τα παραποτάμια χωριά.
7η μέρα: Σπήλαιο Αγγίτη & επιστροφή
Έχω επισκεφτεί πολλά σπήλαια, αλλά σπήλαιο μέσα στο οποίο να ρέει ποταμός, δεν έχω ξαναδεί. Και αυτό είναι πολύ λογικό, καθότι το Σπήλαιο Αγγίτη (από το όνομα του ομώνυμου ποταμού) είναι το μοναδικό στην Ελλάδα, ίσως και στον κόσμο. Όλοι ήξεραν ότι εδώ κάτι τρέχει, απλά δεν είχαν την τεχνολογία να το ανακαλύψουν, μιας και η τεχνική των υπόγειων καταδύσεων με μπουκάλες μεγάλης διάρκειας αναπτύχθηκε πρόσφατα. Έτσι, οι γάλλοι ήταν αυτοί που το 1978, σε συνεργασία με την ΕΣΕ καταδύθηκαν, πέρασαν μέσα από ένα στενό σιφόνι 70 μέτρων και αναδύθηκαν σε ένα σπήλαιο. Ήσαν οι πρώτοι... και μετά ακολουθήσαμε όλοι εμείς οι υπόλοιποι. Η εξερεύνηση απέδειξε ότι το σπήλαιο είναι γεμάτο απο γαλαρίες, σιφόνια και μεγάλες αίθουσες και σταδιακά ανεβαίνει προς το υπερκείμενο λεκανοπέδιο.
 |
γιατι φοράμε μάσκα θα διερωτάται ο πολίτης του 2050?
|
Η υποψία ότι εδώ κάτι συμβαίνει είναι πολύ παλιά. Λίγο πιο πέρα, στον κάμπο του Κάτω Νευροκοπίου, τα νερά αποστραγγίζονται και εμφανίζονται εδώ πάλι ορμητικά, που μέσα από πυκνή βλάστηση διέρχονται μέσα από το ομώνυμο φαράγγι (περιοχή Αλιστράτης Σερρών) και εκβάλλουν στον ποταμό Στρυμόνα, μετά από 50 χλμ. Έτσι, ρίχνοντας κάποιες χρωστικές ουσίες στη λεκάνη απορροής και ανιχνεύοντάς τις σε άλλα σημεία, μπορούμε να ακολουθήσουμε τη ροή των υπόγειων ρεμάτων.Έτσι έγινε και εδώ.
Σήμερα, το μήκος του σπηλαίου, που είναι επισκέψιμο, είναι γύρω στα 500μ, ενώ συνολικά εκτείνεται σε μήκος 12 χλμ, ίσως και περισσότερο. Το σπήλαιο έχει και την ονομασία σπήλαιο Μααρά, η ετυμολογία του οποίου είναι αραβικής ή εβραϊκής προέλευσης και σημαίνει μικρό σπήλαιο ή νερό από το βουνό. Άντε τρέχα γύρευε δηλαδή.
 |
| εσωτερικός νερόμυλος ήδη απο το 1930 |
 |
| ροή ποταμού προς την έξοδο του σπηλαίου |
 |
| ροη ποταμού από την έξοδο του σπηλαίου |
 |
| ροή ποταμού προς το Στρυμόνα |
Μέχρι να αρχίσει η συστηματική εξερεύνηση του σπηλαίου, γνωστή ήταν μόνο μια τεράστια αίθουσα με το όνομα Νυμφαίον που εδώ ήταν χώρος λατρείας των Νυμφών. Είναι στον ίδιο χώρο με το μεταλλικό υδροτροχό (νερόμυλος) που χρησιμοποιήθηκε για αρδευτικές ανάγκες. Η πρόσβαση εδώ γίνεται από ένα μεγάλο άνοιγμα που λειτουργεί σαν δολίνη.
Μία αξιόλογη περιγραφή του Φρακτού, του Δάσους της Ελατιάς κ.λπ. μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ, τεύχη 25 και 4. Το δικό μου κείμενο βασίζεται στις εμπειρίες που είδαμε, ζήσαμε και γευτήκαμε εγώ και οι φίλοι μου κάποιες μέρες του Ιουλίου 2020.
No comments:
Post a Comment