Άγιος Αχίλλειος
Άγιος Γερμανός
Μουσείο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ
Ψαράδες
Καστοριά
Ξεκινήσαμε νωρίς το πρωί διασχίζοντας την Ιονία Οδό και την Εγνατία για να βρεθούμε σε λιγότερο απο 3 ώρες στην περιοχή των Γρεβενών, στο Μουσείο Φυσική Ιστορίας, εκεί που κάτω απο τα αμπέλια της Μηλιάς Γρεβενών βρέθηκαν απολιθωμένα οστά ελεφάντων, αιλουροειδών, ρινόκερων, χελωνών, ιππαρίων, ταπίρων, αρκούδων και άλλων προιστορικών ευρημάτων, που προκαλούν έκπληξη και δέος στον επισκέπτη, ο οποίος κάνει ένα διάλλειμα για καφέ παρά για να πάρει γνώσεις γεωλογίας.
το γομφίο του.. ολόκληρη κατασκευή |
απεικόνιση ενός προιστορικού ελέφαντα |
τα μαθητούδια σε στάση προσοχής και ακοής |
Όπως μας εξήγησε ο συμπαθητικός φύλακας του Μουσείου, το πλέον χαρακτηριστικό εύρημα είναι ο Μαστόδοντας της Μηλιάς (τιμής ένεκεν), δηλαδή ένας γιγάντιος πρόγονος των ελεφάντων, που είχε χαυλιόδοντες μήκους 5 μέτρων και ζύγιζε γύρω στους 8 τόνους βάρους. Φαίνεται ότι έζησε πριν από 3,5 εκατομμύρια χρόνια, την Πλειόκαινο περίοδο, όπως την ονομάζουν οι γεωλόγοι.
αυτοί είναι οι χαυλιόδοντες !! |
Οι γύρω ποταμοί έφερναν πολλά φερτά υλικά και τα πεθαμένα ζώα καλύπτονταν γρήγορα (δηλαδή σε κάποια χιλιάδες χρόνια) από ιζήματα, τα οποία πέτρωναν το ζώο και το κάθε μόριό του μετατρέπονταν σε ανόργανο υλικό δημιουργώντας έτσι το απολίθωμα. Όσα μόρια δεν πέτρωναν (κυρίως τα μαλακά) χάνονταν με την πάροδο των χρόνων.
η Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου |
Η πρώτη στάση είναι ο Άγιος Αχίλλειος, ένα παραδοσιακό χωριουδάκι στην ομώνυμη λίμνη, που έχει μόνιμους κατοίκους (λίγους αλλά έχει) και είναι σφηνωμένο στα αβαθή νερά της Μικρής Πρέσπας, η οποία κάποτε ενωνόταν με τη Μεγάλη Πρέσπα. Το κάποτε σημαίνει πριν εκατομμύρια χρόνια, όπου ο ποταμός Άγιος Γερμανός και οι παραπόταμοί του (από την οροσειρά του Βαρνούντα) χύνονταν στη λίμνη και απέθεταν φερτά υλικά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία στενή λωρίδα γης μεταξύ των δύο Πρεσπών. Τα νερά έρρεαν προς τη Μεγάλη Πρέσπα και απο εκεί (υπογείως) προς τη λίμνη της Οχρίδας, όπου μέσω του ποταμού Shkumbin χύνονταν στη θάλασσα της κεντρικής Αλβανίας.
Η σύνδεση του νησιού γίνεται με πλωτή πεζογέφυρα, ώστε σήμερα οι κατοικοί του να μην χρησιμοποιούν πλέον βάρκες για το πέρασμα. Στο νησάκι υπάρχουν μόνο μονοπάτια και καθόλου οδικό δίκτυο. Η επίσκεψή του είναι must! γιατί έχει πεζοπορικό και θρησκευτικό χαρακτήρα. Εδώ, υπάρχουν ερείπια εκκλησιών, που είχαν κατασκευαστεί τη βυζαντική περίοδο και ζούσαν μοναχοί και ασκητές. Βέβαια, όλο το ενδιαφέρον κλέβει η Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου και ο μεγάλος Σταυρός στο ύψωμα του νησιού. Ακολουθήστε τα μονοπάτια, όπου και να σας βγάλουν, για να χαθείτε το βλέπω μάλλον απίθανο.
Φωλιασμένο μέσα στα χωματοβούνια της οροσειράς Βaρνούντα βρίσκεται ο παραδοσιακός οικισμός του Αγίου Γερμανού, που η επίσκεψή του είναι must(!). Είναι ένα όμορφο χωριουδάκι, όχι για τους λόγους που αναφέρει ο Happy Traveller, αλλά επειδή διατηρεί τη γραφικότητά του, με τα πέτρινα σπίτια, την ησυχία του (υπάρχει μόνο μια ταβέρνα που τα τριήμερα γίνεται το αδιαχώρητο) και τη θέα προς το αντικρινό βουνό. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1000 περίπου μέτρα και έχει 200 κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια του φασίολου!
ο Άγιος Γερμανός τις πρώτες βραδινές ώρες |
χωματοβούνια παντού |
Απέναντι απο το Τμήμα Συνοριακής Φύλαξης Πρεσπών (η φύλαξη των συνόρων γίνεται πλέον απο την Αστυνομία, λόγω Σένγκεν, και όχι απο το στρατό) υπάρχει η ομώνυμη βυζαντινή εκκλησία, οι τοιχογραφίες της οποίας ανάγονται προς τα τέλη του 12. αιώνα, ενώ υπάρχουν και νεότερες τοιχογραφίες του 1743. Ανεβείτε στο καμπαναριό και θαυμάστε τη θέα από ψηλά.
η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γερμανού |
η νέα εκκλησία |
οι θαυμάσιες τοιχογραφίες τις βραδινές ώρες |
Από εδώ ξεκινά και ένα σύντομο μονοπάτι προς το Νερόμυλο, που αν και το οίκημά του είναι κλειστό, μπορείτε να δείτε την τεχνική των καναλιών που διαχώριζε το νερό στα βαράρια (μεταλλικοί σωλήνες) μαντανιού, αλευρόμυλου και νεροτριβής (για μάλλινα υφαντά, δηλαδή βελέντζες, φλοκάτες και κιλίμια), ενώ υπήρχε καταπακτή για υπερχείλιση σε περίπτωση που το κανάλι πλημμύριζε. Φανταστική κατασκευή του 1930 που αποτελεί μνημείο της προβιομηχανικής εποχής και δηλώνει με σαφήνεια την αυτάρκεια της περιοχής σε καθημερινές χρήσεις, αλλά και στην ανάγκη επιβίωσης σε δύσκολες συνθήκες του ορεινού τοπίου. Η επιστροφή στο χωριό μπορεί να γίνει κυκλικά με σεργιάνι στα δρομάκια με τα πετρόκτιστα σπίτια παίρνοντας μία αίσθηση της ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής, με τα μπαλκόνια τύπου χαγιάτι. Άλλωστε οι Ηπειρώτες μάστορες (και ξυλογλύπτες) ήσαν μοναδικοί στο είδος τους και τους καλούσαν στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη για εργολαβίες, ακόμη και στη Μικρά Ασία, όπως αναφέρει ο Νίκος Θέμελης στην Τριλογία του.
στο βάθος φαίνεται ο παλιός οικισμός |
Απο το χωριό ξεκινά ένας χωματόδρομος-δασικός δρόμος που ανεβαίνει προς το εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου, περίπου 1300 μέτρα υψόμετρο, εκεί όπου τελειώνει το φυλλοβόλο δάσος και αρχίζει ένα ξέφωτο με πανοραμική θέα προς τις Πρέσπες. Ο δρόμος είναι βατός ακόμη και για χαμηλά αυτοκίνητα, έχει όμως πολύ σκόνη.
το εκκλησάκι της Κοίμησης της θεοτόκου (υψ. 1300μ.) |
πανοραμική θέα προς τη Μεγάλη Πρέσπα |
Στην επιστροφή, επισκεφτείτε τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών (παράρτημα του ΟΦΥΠΕΚΑ) με πλούσιο φωτογραφικό υλικό της άγριας ζωής. Εκεί θα δείτε σε φωτογραφία τον Πάτρικ, ένα μικρό αρκουδάκι που έχασε τη μάνα του από τα φυσίγγια ενός δίποδου, ενώ τυφλώθηκε και το αδελφάκι του από τα θραύσματα. Οι δίποδοι κτηνοτρόφοι δεν θέλουν να θυσιάζουν κάθε χρόνο 1-2 πρόβατα στις αρκούδες (δηλαδή μόνο η Ιφιγένεια θα θυσιάζεται), που τα παίρνουν παραμάσχαλα, επειδή οι καημένες δεν βρίσκουν χορτοφαγική τροφή και στην ανάγκη τρώνε και κρέας! Μας έλεγαν επίσης, ότι έχετε μεγάλες πιθανότητες επιβίωσης σε περίπτωση συνάντησης με αρκούδα χωρίς τα παιδιά της (τα κρατά δυο χρόνια και μετά αφήνει μόνο του το μεγαλύτερο), 50-50% πιθανότητες μαζί με τα παιδιά της και 1% πιθανότητα να σωθείτε όταν τα μικρά της, λόγω μη αναπτυγμένου ενστίκτου ή ανύπαρκτης όσφρησης σάς πλησιάσουν για να παίξουν μαζί σας.... απλά, ένα κτύπημα της αρκούδας μπορεί να σας στείλει στο νοσοκομείο με ολικά κατάγματα! Το 1% είναι αν ξέρετε το κόλπο... πέφτετε κάτω μπρούμυτα και κρατάτε την αναπνοή σας..... λογικά η αρκούδα θα σας πλησιάζει, ίσως σας μυρίσει και ίσως φύγει, διαφορετικά....
τραχανόσουπα προβατίνας |
πίτες....πίτες... πίτες |
Μουσείο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ
δεν την έσκισα εγώ 😲😲 |
Στον περίβολο του χώρου υπάρχει ένας μνημειακός χώρος με μαρμάρινες πλάκες με τα ονόματα 1000 και πλέον νεκρών που έπεσαν στις μάχες και κατάγονταν από τα γύρω χωριά της περιοχής των Πρεσπών και της Φλώρινας. "..στην εκδήλωση που έγινε μέσα σε κλίμα συγκίνησης και αισιοδοξίας, με το ΚΚΕ στην πρωτοπορία της πάλης και των αγώνων που έρχονται, παραβρέθηκε ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, επικεφαλής πολυμελούς αντιπροσωπείας του Κόμματος....".
Ψαράδες
"...αν δεν παινέψεις το σπίτι σου, πέφτει και σε πλακώνει...". Κάπως έτσι πιστεύουν και οι συντάκτες της ιστοσελίδας visitprespes.gr που θεωρούν τους Ψαράδες ένα από τα ομορφότερα χωριά της χώρας (όχι δεν είναι) και το μοναδικό ελληνικό χωριό στη Μεγάλη Πρέσπα, που είναι και σημείο αναχώρησης για τα ασκηταριά και τις βραχογραφίες (ναι είναι).
Οι Ψαράδες, μπορεί να ήσαν στο παρελθόν, ένας όμορφος οικισμός, αλλά το τουριστικό ρεύμα που συρρέει τα τριήμερα και τα ΣΒΚ έχει αλλοιώσει πλήρως την αρχιτεκτονική του και το μόνο που μπορεί να σας προσφέρει είναι ένα γεύμα με ψάρια του γλυκού νερού, εξαιρετικές πίτες με φέτα και πιπεριά (συστήνονται) και μικρές ή μεγάλες, αλλά ήπιες πεζοπορίες στα ασκηταριά.
Κάποια άλλη εποχή, η Καστοριά ήταν ο πλουσιότερος νομός της Ελλάδος, λόγω γούνας. Μετά, οι κυρίες αποφάσισαν να φοράνε ντύσιμο τύπου casual, η εποχή του Τσέχωφ με τις γούνες της υψηλής τσαρικής κοινωνίας είχε περάσει και έτσι η πόλη έπεσε σε μαρασμό. Εντούτοις, η πόλη της Καστοριάς είναι ακόμη ζωντανή και ενδιαφέρουσα. Οι επισκέπτες της μπορεί να κάνουν βόλτα (με τα πόδια ή το ποδήλατο) στη περίφημη λίμνη (ιδίως τους χειμερινούς μήνες και όταν είναι παγωμένη), στην παλιά πολη με τα επιβλητικά αρχοντικά και τις βυζαντινές εκκλησίες.
Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά και τα παραλιακά αρχοντικά μού θύμισαν λίγο την ελβετική πόλη Lugano, στο ίδιο περίπου αρχιτεκτονικό στυλ. Κάνουμε βόλτα, απομακρυνόμαστε από τις καφετέριες και σε λίγο βλέπουμε πινακίδα που μας οδηγεί στην παλιά συνοικία Ντολτσό, που θεωρείται μια γραφική γειτονιά τής πόλης με αρχοντικά του 17.-18. αιώνα να δεσπόζουν ως αδιάψευστοι μάρτυρες μιας ευημερούσας πόλης χάρη της κατεργασίας και του εμπορίου της γούνας.
το αρχοντικό Σκούταρη |
αρχοντικό Εμμανουήλ, σήμερα ενδυματολογικό μουσείο |
Υπάρχει βέβαια και μια δεύτερη αρχοντική συνοικία, το Απόζαρι με τις περίτεχνες βυζαντινές εκκλησίες και τα όμορφα αρχοντικά, χαρακτηριστικά δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Η ώρα περνούσε και οι δείκτες του ρολογιού, που έδειχναν ήδη μια ώρα πίσω, μας προειδοποιούσαν ότι το παρακάναμε, αυτό το υπέροχο τριήμερο της 28. Οκτωβρίου και ήταν ώρα της επιστροφής. Το κοντέρ του αυτοκινήτου έδειξε 1000 χιλιόμετρα, επισκεφτήκαμε ολόκληρη την περιοχή, κάποιοι συνέχισαν ορειβατικά πρός την κορυφή Κίρκο (2155μ.) με 9ωρη πορεία, άλλοι χαλάρωσαν στην πλατεία του χωριού με ελληνικό καφέ (εγώ 😁😁) και οι συντονιστές της εξόρμησης (Διονύσης και Τίμος από το ΣΕΟ Ωλενός) έδωσαν όλον τον εαυτό τους για να μην παραλείψουμε τίποτε... και τα κατάφεραν οι μπαγάσηδες! Thanks guys!
No comments:
Post a Comment