Νότιος Πάρνωνας (south Parnonas) - Κυπαρίσσι

Έχουμε μια οροσειρά που εκτείνεται απο την Τρίπολη μέχρι το τριτο πόδι της Πελοποννήσου, το ακρωτήριο Μαλέα. Αυτός ειναι ο Πάρνωνας με το δασωμένο βορεινό τμήμα του και το άγριο νότιο που θυμίζει Μάνη. Μέσα στο νότιο Πάρνωνα υπάρχουν χωριουδάκια, που μέχρι το '70 τα προσέγγιζες μόνο με ψαροκάικα. Η επικοινωνία με τα ηπειρωτικά χωριά γινόταν από μονοπάτια, που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση μέχρι σήμερα. Ένα από αυτά (το Κυπαρίσσι) διαλέξαμε σε αυτές τις όμορφες μέρες του Σεπτέμβρη.

 

Πήγαμε για ορειβασία, αλλά χορτάσαμε μπάνιο. Αν και οι ορεινοί δρόμοι που διατρέχουν τη Λακωνία και οδηγούν στην ανατολίκή πλευρά του Πάρνωνα έχουν βελτιωθεί αισθητά, για να έρθεις μέχρι εδώ θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για μια μικρή περιπέτεια. Απο την Κόρινθο κάναμε σχεδόν 5 ώρες να φτασουμε. Ήταν γυρω στις δυο τα μεσάνυκτα όταν βουτήξαμε για πρωτη φορά κατω απο το σεληνόφως (πανσέληνος) σε μια θάλασσα τόσο ζεστή όσο δεν φαντάζεστε...

Ανατολή του ηλίου απο το Μυρτώο Πέλαγος από το χωριό Κυπαρίσσι (άγνωστο σε εμενα μεχρι χθες) που βρίσκεται μεσα σε ένα κόλπο (πάνω απο τη Μονεμβασία) και διάσπαρτα κτισμενο: στους πρόποδες απότομων βράχων, στην παραλία με το λεπτό βότσαλο και στη Μητρόπολη, όπου ειναι φτιαγμενη (κατά άσχημο τρόπο) η νέα πόλη...

Αυτη ειναι η φωτογραφία που βλέπετε όταν googlάρετε τη λέξη Κυπαρίσσι στο Διαδίκτυο. Το Κυπαρίσσι είναι ένα από τα πιο γοητευτικά θαλασσινά σημεία του Μοριά! Διατηρεί ένα χρώμα που νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε νησί παρά στην ηπειρωτική ελλάδα....

... προσέξτε τις λεπτομέρειες και θα διαπιστώσετε, ότι αυτό το χωριό ειναι πολύ διαφορετικό από άλλα ελληνικά χωριά.. το γεγονός αυτό ίσως οφείλεται στην απομόνωση του χωριού που ειναι κυκλωμένο από απότομα ψηλά βράχια και γκρέμια....

 

Το Κυπαρίσσι (ο παλαιότερος οικισμός εκ των τριών οι οποίοι αποτελούν σήμερα το χωριό: Παραλία, Μητρόπολη, Κυπαρίσσι ή Βρύση) βρίσκεται χτισμένο 100 μέτρα ψηλά απ’ τη θάλασσα, σε μικρή απόσταση απ’ αυτήν, σε θέση με πυκνή μεσογειακή βλάστηση από πεύκα, πρίνα, χαρουπιές και κυπαρίσσια. Είναι αθέατο από την παραλία και κτίσθηκε έτσι για λόγους ασφάλειας από τους πειρατές, όταν αυτοί λυμαίνονταν τις ακτές της Πελοποννήσου αλλά και απο τον Ιμπραήμ που είχε αφανήσει ολόκληρη την περιοχή...

 

Στο βάθος φαίνεται το Μυρτώο πέλαγος και όταν ο καιρός ειναι διαυγής φαίνονται η Ύδρα και η Μήλος. Το Κυπαρίσσι ίσως είναι ένας από τους ελάχιστους ανεπιτήδευτους παραδοσιακούς οικισμούς των ακτών του Μοριά που διατηρεί το χρώμα και τη γραφικότητά του, αλλά μέχρι πότε.... τα νεα αναρρηχητικά πεδία που δημιουργεί ο Άρης απο την Κάλυμνο και ο Κώστας απο το Ναύπλιο, θα δώσουν βέβαια ζωντάνια στο χωρι.

Με αυτά τα ψαροκάικα γινόταν πριν χρόνια η επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Δρόμοι δεν υπήρχαν καθόλου. Μόνο μονοπάτια... Οι περισσότεροι κάτοικοι μετανάστευσαν κυρίως στον Καναδά. Αυτοί ή μάλλον τα παιδιά τους επισκέπτονται το καλοκαίρι αυτόν τον τόπο.... και τους καταλαβαίνεις απο την προφορά τους και απο τα μπιλοζήρια (below zero) όπως αποκαλούν τα κρύα του καναδικού χειμώνα...

 

Ας μιλήσουμε τώρα για ορειβασία...Ξεκινήσαμε λίγο πιο έξω απο το χωριό Κυπαρίσσι, διασχίσαμε τα νεα αναρρηχητικά πεδία και μπήκαμε στο οροπέδιο Μπαμπάλα. Συναντήσαμε το μονοπάτι της κρεμαστής, φθασαμε στο εκκλησάκι της Αγ. Βαρβαρας και επιστροφή στο χωριό μέσα απο χαρουπιές που θύμιζε περισσότερο αραβία παρά πελοπόννησου. Η διαδρομή ήταν γυρω στα 17 χλμ σε μια 7ωρη πεζοπορία πλέον 1 ώρα για φωτογραφίες και με ΥΔ γύρω στα 800μ.

Το μονοπάτι ειναι πολύ καλά διατηρημενο και σηματοδοτημένο (χάριν της δουλειάς του Τάσου Μήτσιου) και διέρχεται μέσα απο χαμηλή βλάστηση (πουρνάρια και ελαφροκουμαριές)....

Παλαιότερα, οι κάτοικοι του χωριού χρησιμοποιούσαν το μονοπάτι για να φθάσουν σε άλλα χωριά (όπως ο Χάρακας) αλλά και στο οροπέδιο Μπαμπάλα όπου καλλιεργούσαν δημητριακά, σταφύλια και κτηνοτροφικά προιόντα.... και φυσικά δεν κάνανε ορειβασία αλλά πηγαίνανε με τα μουλάρια τους....

 εεεε! ποιός ξέχασε εδώ το καραμπίνερ του!!!!

Η περιοχή εχει απότομους βράχους με αυλακιές που σχηματίστηκαν απο τα νερά του οροπεδίου (στην κορυφή των βράχων και σε υψόμετρο 1000 μέτρα είναι το οροπέδιο). Εδώ δημιουργούνται νέα αναρρηχητικά πεδία, εφάμιλλα της Καλύμνου, και προμηνύεται άφιξη αναρρηχητών τα επόμενα χρόνια...

 αχ τι όμορφοι κρόκοι!!!!

 

Η περιοχή ειναι γεμάτοι με αυτά τα πολύχρωμα λουλουδάκια που ανθίζουν και πεθαίνουν γρήγορα...

Φτάνουμε στο οροπέδιο... και βλέπουμε τους βραχώδεις σχηματισμούς απο ασβεστολιθικά πετρώματα.... για γρανίτη ούτε λόγος σε αυτή την περιοχή.... το οροπέδιο Μπαμπάλα ήταν το προσφιλές σημειο "κρυψώνα" για τους κατοίκους της περιοχής απο τους ληστες και τον Ιμπραήμ.. μέχρι που τους πρόδωσε κάποιος.. έκτοτε τα χρησιμοποιούσαν μόνο οι κτηνοτρόφοι και οι ορειβάτες...

 ... στο οροπέδιο υπάρχει το εκκλησάκι του Αι Γιώργη. Για μας τους "δεινούς" πεζοπόρους η πεζοπορία μεχρι εδω ήταν απλά μια ωραία προπόνηση... για τους μη μυημένους θα ήταν κουραστική και επίπονη, διαρκειας 2,30 ωρών περίπου...

 

Στο οροπέδιο Μπαμπάλα συναντήσαμε τον κτηνοτρόφο Δημήτρη που μας φιλοξένησε και μας εδωσε πηγαδίσιο δροσερό νερό να πιούμε.... αργότερα βαπτιστήκαμε κιόλας (!!!)

 

Ο Τάσος Μήτσιος κανει χρέη βαπτιστού. Στη διαδρομή βρήκαμε 3-4 πηγάδια με καθαρό νερό και δροσιστήκαμε απο τη ζέστη της ημέρας. Ο Τάσος ήταν αρχηγός της αποστολής που οργανώθηκε απο το πολιτιστικό τμήμα της ΕΥΔΑΠ. Σήμερα ήταν η πρώτη μου γνωριμία με την ομάδα και διαπίστωσα ότι πρόκειται για πολύ συγκροτημένους και "σκληρούς" ορειβάτες, ενώ ο Τάσος ήταν εξαιρετικός σε όλα του, απο την καθοδήγηση μέχρι την αντιμετώπιση κάποιων περίεργων τύπων... Πολλά απο τα κειμενα που δημοσιεύω στο άλμπουμ ειναι δικά του..thanks! Συνάντησα φίλους ορειβάτες που είχαμε ξανασυναντηθεί σε άλλες αποστολές......

 

Είμαστε ακομη στο οροπέδιο και αρχίζουμε την τελική ανάβαση στο διασελο στα 1050μ... οι βραχώδεις σχηματισμοί μάς ακολουθούν στην πορεία μας, ενω στο βάθος φαίνονται για πρώτη φορά τα έλατα.... Αγνάντι απο το βραχο του κερατά... υπάρχουν απίθανες ιστορίες για να δικαιολογήσουν τη χρήση της λέξης.... Οι κάτοικοι κατέφυγαν στο χωριό Παλαιοχώρα για να κρυφτούν από τους Τούρκους. Μάταια όμως γιατί τελικά προδόθηκαν από κάποιον, σύμφωνα με τις φήμες. Για τον ίδιο λέγεται ότι είτε τον απείλησαν είτε ότι πουλήθηκε για χρήματα. Οι άνδρες του Ιμπραήμ τον κρέμασαν σε ένα σημείο που σήμερα ονομάζεται «Ο βράχος του κερατά».... καλά να πάθει.. σύμφωνα με τις φήμες...

 

 ..είμαστε σε υψόμετρο 600μ περίπου και πλησιάζουμε το εκκλησακι της Αγ. Βαρβάρας. Δίπλα σε αυτό υπάρχει ένα πηγαδι όπου λουστήκαμε με δροσερό θειούχο νερό (μετά μυρίζαμε όλοι θειάφι) και αρχίσαμε την κατηφόρα που θα μας βγαλει σε 1ω 30λ στο Κυπαρίσσι...

 .. ακριβώς μετα το μπουγιέλο... μην με πλησιάζετε... μυρίζω σαν κλανιά (sorry)...

Πολύ καλή σηματοδότηση όλων των μονοπατιών, τα οποία εχει και ο χάρτης της ανάβασης απο την εξαιρετική δουλεια του Τάσου Μήτσιου...

Η περιοχή ειναι κυκλωμενη απο ψηλούς βράχους και γκρέμια. Οι κατοικοι επικοινωνούσαν μόνο με μονοπάτια, λιθόκτιστα τα περισσότερα με αρχιτεκτονική κατασκευή που θα την ζήλευαν και οι σημερινοί κτίστες. Στη φωτό ειναι το μονοπάτι που οδηγεί απο το Χάρακα στο Κυπαρίσσι μισογκεμισμενο και φαγωμενο απο τις διπλανές σάρες...

 

Αν η ΜΟΜΑ, στη δεκαετία του '70, δεν υπήρχε και το δρομο θα τον έκτιζαν οι σημερινοί κατασκευαστές, ίσως να χρειαζόταν ο προυπολογισμός μιας Ολυμπιάδας. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τί έκανε η τότε ΜΟΜΑ αν δεν επισκεφτείτε οι ίδιοι το μέρος.... μιλάμε για αετοφωλιές... Απολαύστε αιγαίο-μυρτώο πέλαγος σε μια ήρεμη μέρα χωρίς μποφώρ. Από υψόμετρο 500-600μ και όταν ο καιρός δεν έχει υγρασία, φαινονται κάποια νησιά, όπως η Ύδρα, οι Σπέτσες, η Φαλκονέρα και η Μήλος....

Ολόκληρη η περιοχή εχει πολλές βυζαντινές εκκλησίες και ακόμη περισσότερα εκκλησάκια. Η φωτό ειναι με τηλεφακο απο το χωριό Χάρακας, που συμπτωματικά περνούσε ένας αετός (διακρίνεται απο τις τέσσερις μικρές φτερούγες στις άκρες).

Φραγκόσυκα στο Γεράκι λακωνίας, ένα χωριο με πολύ ιστορία που χάνεται στο βάθος των αιώνων.... χαρακτηριστικό βεβαια του χωριού δεν ειναι τα σύκα ούτε που απο εδω κατάγεται η Γιαννάκου αλλά η ίδια η ιστορία του....

Μια ιστορία που διαρκεί απο τη Μυκηναική εποχή, τους Ρωμαικούς χρόνους, το Βυζάντιο, τη Φραγκοκρατία, Τουρκοκρατία... (με εξαιρετικά κτίσματα - βλέπε κόκκινα βέλη) και πολλές βυζαντινές εκκλησίες, μέχρι τη σημερινή εποχή που αλώθηκε από τους σύγχρονους έλληνες με κακόγουστα κτίσματα (βλέπε κίτρινο βέλος).

 Άλλο ένα καλοσυντηρημενο χωριό είναι ο Κοσμάς σε υψόμετρο 1150μ, λουσμένο στα έλατα και στα πλατάνια. Πίσω απο την εκκλησία του χωριού (οι Άγιοι Ανάργυροι) υπάρχουν τρεις βρυσες με πόσιμο νερό, αν και λίγο παρακινδυνευμενο καθοτι οι βόθροι του χωριού μπορεί να επικοινωνούν με τις ροές.....

 

Απο το wiki διαβάζω: Ιστορικές αναφορές υπάρχουν για τη συμμετοχή των κατοίκων του Κοσμά τόσο στην Ελληνική επανάσταση του '21 όσο και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του '40. Το 1944 το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς και τα Τάγματα Ασφαλείας και αργότερα κατά τον ελληνικό εμφύλιο λεηλατήθηκε. Ξαναχτίστηκε όμως αργότερα. Οι Κοσμίτες μάλιστα ήταν αυτοί που πρώτοι στην Ελλάδα κατασκεύαζαν τα χτένια του αργαλειού από καλάμι. Το επάγγελμα του χτενοποιού το ασκούσαν για πολλά χρόνια, κατά αποκλειστικότητα οι «Γιωργατζάδες», όπως τους έλεγαν. Ιδιαίτερα φημισμένα ήταν και τα χειροποίητα κοσμίτικα υφαντά και κεντήματα που σχεδίαζαν και τα έφτιαχναν οι Κοσμίτισσες με τα χέρια τους στον αργαλειό.

 

Ο δρόμος απο τον Κοσμά κατεβαίνει σε φιδίσες στροφές μεχρι την παραλία του Λεωνιδίου, ανάμεσα σε άγρια μέρη απο χαμηλή βλάστηση. Αυτός ο Πάρνωνας ειναι εντυπωσιακός. Έχει πολλές κορφές, όχι ιδιαίτερα ψηλές (π.χ μεγάλη Τούρλα 1934μ και τα Κουκουρέικα 1760μ) ενώ οι υπόλοιπες Χιονοβούνι, Ψηλή Ραχη, Πρ. Ηλίας ειναι πολύ χαμηλότερες. Αυτό το άγριο τοπίο της ΝΑ πλευράς του σε κανει να τις διαβεις, να απολαύσεις το φως του ανατέλλοντος ηλίου ή το φως της πανσελήνου και να πατήσεις αυτα τα χώματα που έχουν δεινοπαθήσει. Ειναι ένα "αληθινό" κομμάτι της ελληνικής γης.